๒๔

ดูเหมือนไม่มีใครนึกว่าสปริง ค.ศ. ๑๙๓๒ เป็นฤดูใบไม้ผลิที่ทุกคนจะร้องเพลงได้อย่างรื่นรมย์ที่สุด หลังจากปีนั้น การเมืองในจีนเหนือได้รัดตัวเข้ามาอย่างน่าอึดอัดใจ การปิดหนังสือพิมพ์ The Leader ซึ่ง เอดเวิร์ด บิง ชวยหลีเป็นบรรณาธิการ ได้เป็นเครื่องหมายที่บอกว่าวาตภัยของการเมืองในปักกิ่งกำลังพัดแรงกล้าขึ้นทุกขณะ หนังสือพิมพ์รายวันฉบับนี้มีคารมที่เผ็ดร้อนอย่างที่สุด ในกระบวนหนังสือพิมพ์ทุกฉบับในจีนเหนือ บรรณาธิการเป็นโซชะลิสต์อย่างแรงซึ่งมีปากกาคมเกินที่จะอยู่ในปักกิ่งได้ เขาได้ลงมือแสดงตัวเป็นปรปักษ์กับลัทธิอิมพีเรียลิสม์​อย่างรุนแรงเรื่อยมาตั้งแต่ ค.ศ. ๑๙๓๑ ครั้นเมื่อการเมืองในปักกิ่งได้รัดตัวมากขึ้น โซชะลิสต์ผู้นี้ก็ถูกรัฐบาลจีนขับออกไปจากปักกิ่ง และหนังสือพิมพ์ The Leader ก็ถูกปิดตาย เอดเวิร์ด บิง ชวยหลีหนีไปอยู่ที่เซี่ยงไฮ้ อาศัยร่มธงของอังกฤษ ฝรั่งเศส ตลอดจนอเมริกา เขียนหนังสือขึ้นอีกหลายเล่มล้วนเป็นหนังสือที่มีข้อความเผ็ดร้อนทั้งสิ้น หนังสือพิมพ์รายวันในประเทศจีนสำหรับภาคอังกฤษ ก็ดูเหมือนจะมี The Leader ฉบับเดียว เท่านั้นที่ทำการโจมตีลัทธิอิมพีเรียลิสม์อย่างจริงจัง หนังสือพิมพ์ภาษาจีนก็มีอยู่หลายฉบับที่ต้องถูกสั่งปิดในสมัยอันมืดมัวของกรุงปักกิ่ง บางฉบับก็ต้องย้ายสำนักงานหนีไปเปิดใหม่ที่เซี่ยงไฮ้ ดูเหมือนว่าเซี่ยงไฮ้จะเป็นนครหุ้มเกราะสำหรับโซชะลิสต์ชาวจีนเช่นเดียวกับที่ได้เป็นมาแล้วสมัยก่อนวันปฏิวัติ (ค.ศ. ๑๙๑๑) คือเป็นป้อมอันมั่นคงให้บรรดานักปฏิรูปได้อาศัยเขียนหนังสือและเขียนคำโฆษณาที่เป็นปรปักษ์ต่อราชบัลลังก์แมนจู

ถึงแม้ว่าการเมืองในจีนเหนือจะรัดตัวเข้ามาทุกขณะแล้ว แต่ก็ยังมีคนอีกเป็นอันมากที่มองดูชีวิตในแง่ที่แจ่มใสเสมอ ความรู้สึกในความสวยงามของฤดูใบไม้ผลิ ยังคงมีอยู่อย่างเต็มเปี่ยมสำหรับคนพวกนี้ เขายังหวังกันอยู่ว่าเหตุการณ์คงจะเรียบร้อย เป็นความหวังที่มีลักษณะคล้ายความหวังของคนที่กำลังจะตาย คือหวังว่าคงจะมีชีวิตอยู่ต่อไปได้ที่พระราชวังฤดูหนาว ที่จงซานกงหยวน ที่เที้ยนถาน ที่พระราชวังฤดูร้อนริมทะเลสาบคุ้นหมิงหู ฯลฯ มีคนไปเที่ยวเตร่พักผ่อนไม่เว้นแต่ละวัน ความรักและความ​สุขได้มีอยู่เต็มไปตลอดสถานที่เหล่านี้ ในความรู้สึกของข้าพเจ้า ปักกิ่งเป็นเมืองที่ไม่ควรจะมีโรคของหัวใจ ความผิดหวังในชีวิตซึ่งจำเป็นจะต้องเกิดแก่ทุกคนตามมากและน้อย ไม่ควรจะมีอำนาจอันรุนแรง จนถึงกับจะทำให้ชาวปักกิ่งคนใดฆ่าตัวตายได้ ธรรมชาติอันงดงามและโบราณสถานอันเงียบสงบ เต็มไปด้วยความร่มรื่นชื่นใจ ดูเหมือนจะเป็นโอสถขนานวิเศษที่คอยรักษาหัวใจที่แตกร้าวให้ประสานกันเป็นเนื้อเดิม เมื่อรู้สึกว่าไม่มีความสุข ก็ออกจากบ้านไปคนเดียวเงียบ ๆ ไปนั่งใต้ต้นสนอันมีอายุมากกว่าหนึ่งศตวรรษ แวดล้อมไปด้วยความสงบ มีแต่เสียงนกร้องและเสียงลมพัด ไปนั่งอยู่ในดงดอกท้อ ริมลำธารอันใสสะอาด ดูปลาตัวเล็ก ๆ ว่ายไปมา ดูตัวผึ้งตอมดอกไม้ ฟังเสียงหึ่งขณะที่มันเคล้าเกสร เครื่องแวดล้อมเหล่านี้เป็นยารักษาหัวใจ เป็นยาที่หาได้ทุก ๆ โอกาส แต่แม้กระนั้นแล้วก็ดี ก็ยังมีคนอุตส่าห์ฆ่าตัวตายในฤดูสปริง ไม่ใช่เรื่องของความรักผู้หญิงนะท่าน แต่เป็นเรื่องของความรักชาติบ้านเกิดเมืองนอน หนุ่มสาวชาวจีนหลายคนได้ฆ่าตัวตายด้วยยาพิษและด้วยเชือก เขาผิดหวังในเรื่องชาติ ผิดหวังในเรื่องนโยบายรัฐบาล บุคคลเหล่านี้มีเลือดร้อนแรงวิ่งอยู่ทั่วสรรพางค์กาย เป็นเลือดของหนุ่มสาวซึ่งวิ่งล้ำหน้าเหตุผล ความเป็นจริงของสถานการณ์การเมืองอันตึงเครียด ความตายของหนุ่มสาวซึ่งกำลังมีชีวิตแย้มบานคล้ายดอกไม้ในเวลาได้อรุณเป็นเรื่องละครของความสลดใจ เขาได้ตายไปโดยไม่ได้ทำประโยชน์ให้แก่โลกเท่าที่ควรจะทำ ตายเพราะความไม่เข้าใจชีวิต–ตายเพราะไม่สามารถจะทนต่อความ​ผิดหวังซึ่งเป็นธรรมดาของโลก มันเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย–เรื่องที่น่าเศร้าเหลือที่จะพรรณนาได้