เหตุที่วัดพระเชตุพนเป็นที่ตั้งกระบวนแห่ต่าง ๆ

​ปัญหา ทำไมกระบวนแห่ต่าง ๆ เช่นแห่พระบรมศพเป็นต้น จึงเริ่มต้นที่วัดพระเชตุพน

ตอบ แต่แรกสร้างกรุงรัตนโกสินทร์มา ถนนหนทางไม่ค่อยจะได้ใช้กันนักโดยมากใช้แต่ทางเดินเท้าและทางเรือ จนถึงสมัยรัชกาลที่สี่ปรากฏว่ามีการใช้รถพาหนะขี่ไปมาบ้าง ถนนใหญ่ในพระนครแต่เดิมมีสายเดียว คือถนนสนามชัย ตั้งแต่ปากคลองตลาดไปจบสะพานเสี้ยว ผ่านทั้งวังหลวงและวังหน้า ในพระนครตั้งแต่ก่อนรัชกาลที่สี่ มีถนนเสาชิงช้าอีกสายหนึ่งไปถึงประตูผีเป็นถนนเล็ก ๆ มีเจ๊กปลูกร้านรวงเล็ก ๆ อยู่ ในถนนสายนั้นมีวัดหลวงที่สำคัญคือวัดสุทัศน์ แล้วก็มีถนนหน้าพระลานอีกสายหนึ่งย่อมกว่าถนนสนามชัยมาลงท่าช้าง แล้วมีอีกสายหนึ่งคือถนนหน้าพระธาตุ จากประตูวิเศษชัยศรีไปประตูวังหน้า รอบกำแพงพระนครในเวลานั้นข้างในยังมีเนินดินถมออกมาสำหรับเอาปืนขึ้นรอบกำแพง เพิ่งขนดินออกเมื่อรัชกาลที่ห้านี่เอง ทำให้ถนนรอบกำแพงกว้างขึ้นอย่างที่เห็นอยู่ ถนนนอกจากถนนสนามชัยมีถนนหน้าพระลานเป็นอย่างกว้างคือสามวา

เมื่อพระพุทธเจ้าหลวงเสวยราชย์ไปสิงคโปร์กลับมาจะทำถนนเสาชิงช้า ปลูกเป็นตึกสองชั้นอย่างเมืองฝรั่ง กล่าวว่า ถนนเดิมแคบนักขอขยายออกไปอีก สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์กราบทูลว่า กว้างสี่วาก็พอ ไม่ควรให้เกินกว่านั้น เพราะถ้ากว้างนัก จะถางหญ้าไม่ไหวเวลาหญ้ารก ถนนเจริญกรุงทำในรัชกาลที่สี่

ในกระบวนราชการ มีการแห่บางอย่างเนื่องในการพระราชพิธีทุกปี ที่เป็นแห่อย่างใหญ่ที่สุดมีสองอย่าง แต่ก็เป็นการจรทั้งสองอย่าง คือแห่เลียบ​พระนคร เมื่อแรกพระเจ้าแผ่นดินเสวยราชย์อย่างหนึ่ง แห่พระบรมศพไปพระเมรุอีกอย่างหนึ่ง ถนนที่จะเหมาะแก่การเดินกระบวนใหญ่โตเช่นนั้นมีแต่ถนนสนามชัย ราชรถที่ทำทรงพระศพแต่แรกล้อหน้าเลี้ยวไม่ได้ เดินได้แต่ถนนตรง มาเลี้ยวได้ในรัชกาลที่ห้านี่เอง มันเฟรดี้เป็นผู้ทำ แต่ก็เลี้ยวได้คันเดียว อีกคันหนึ่งนั้นเลี้ยวไม่ได้ ถ้าจะเลี้ยวก็ต้องถึงเอาพลองคัดกันจึงเลี้ยวได้

แห่เรียบพระนครออกประตูวิเศษชัยศรี ประทักษิณรอบพระนคร เลี้ยวถนนสนามชัย เลี้ยวประตูแดงออกท่าช้าง เข้าประตูวิเศษชัยศรี ที่แวะวัดพระเชตุพนนั้นเพิ่งแวะเมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ทรงบูชาพระ ส่วนแห่พยุหยาตราน้อย มีแห่กฐินนั้น ทรงพระราชยานไปถนนเล็กได้ จึงมีไปทางถนนบ้านหม้อ ฯลฯ ส่วนแห่พระบรมศพนั้นที่ตั้งวัดพระเชตุพนก็เนื่องมาจากเหตุที่กล่าวแล้ว คือราชรถเลี้ยวไม่ได้ประการหนึ่ง กระบวนแห่ใหญ่โตประการหนึ่ง และไม่สามารถจะเอาราชรถไปรับพระบรมศพที่ใดเหมาะกว่าที่วัดพระเชตุพนอีกประการหนึ่ง พระบรมศพจึงต้องลัดออกมาทางประตูแดงมาขึ้นราชรถที่นั้น