๑๔
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงยุขันเฉิดโฉมเสนหา |
| ครั้นกะปิหลันเสนา | ทุ่มทิ้งลงมหานที |
| เลื่อนลอยอยู่ในคงคา | รู้สึกกายาพระโฉมศรี |
| พระองค์ทรงโศกโศกี | ดั่งชีวีจะม้วยในคงคา ฯ |
ฯ ลีลากระทุ่ม ๔ คำ ฯ
| ๏ โอ้พระชนกชนนี | ที่ไหนจะได้เห็นหน้า |
| ลูกจะม้วยมุดสุดชีวา | ในกลางมหาวารี |
| อนิจจาพระพี่ยุดาหวัน | จะโศกศัลย์ถึงน้องหมองศรี |
| ทำไฉนจะแจ้งแห่งคดี | ว่าน้องนี้สูญสิ้นชนมา |
| ใครเลยจะนำข่าวสาร | ไปแจ้งยอดเยาวมาลย์เสนหา |
| ว่าพี่ทนทุกขเวทนา | เจ้าจะตั้งหน้าคอยไม่ขาดวัน |
| คลื่นโยนโจนซ้ำกระหน่ำมา | พระราชาพ้นที่จะอดกลั้น |
| ดั่งหนึ่งจะสิ้นชีวัน | ทรงธรรม์ยอกรขึ้นอัญชุลี |
| เดชะข้าตั้งอธิษฐาน | คุณพระอาจารย์ฤๅษี |
| ทั้งคุณบิตุเรศชนนี | อย่าให้ลูกนี้มีภัย |
| ขอจงพระตาระกาหลา | อันสถิตชั้นฟ้าเป็นใหญ่ |
| ช่วยกำจัดสัตว์ร้ายเสียให้ไกล | อย่าให้วอดวายในคงคา ฯ |
ฯ ยานี ๑๒ คำ ฯ
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงองค์ปะตาระกาหลา |
| สถิตในกระยาหงันชั้นฟ้า | ให้เร่าร้อนกายาเป็นพ้นไป |
| จึ่งส่องทิพเนตรลงมาพลัน | เห็นองค์ยุขันศรีใส |
| ลอยล่องอยู่ในสมุทรไทย | มีใจเมตตาปรานี |
| จำกูจะไปช่วยโฉมฉาย | อย่าให้วอดวายเป็นผี |
| คิดแล้วก็เสด็จจรลี | ลงมายังที่คงคาลัย ฯ |
ฯ ตระ ๖ คำ ฯ
| ๏ จึ่งบันดาลให้สงบคลื่น | ราบรื่นอย่างหน้าเภรีใหญ่ |
| แล้วกำจัดมัจฉาเสียให้ไกล | มิให้พ่องพานกายา ฯ |
ฯ ร่าย ๒ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | พระโฉมยงทรงโทรมนัสา |
| แต่ล่องลอยอยู่ในคงคา | ได้สามทิวาราตรี |
| เมื่อจะสิ้นกรรมที่ทำไว้ | เทพไท้มาโปรดเกศี |
| ลมคลื่นรื่นราบลงทันที | ภูมีลอยเลื่อนเคลื่อนมา |
| ให้คิดขัดแค้นแน่นใจ | มุ่งหมายพระทัยว่าพรานป่า |
| มาตรแม้นมิม้วยมรณา | ไม่ช้าก็จะได้เห็นกัน ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงนายประมงคนขยัน |
| อยู่ในแว่นแคว้นเขตขัณฑ์ | ชวนกันทอดแหแปรอวน |
| ครั้นเช้าสั่งบ่าวให้แต่งใบ | เรือแพเตรียมไว้ไห้ถี่ถ้วน |
| จะแล่นไปลมใหญ่จะแปรปรวน | หักหวนให้ได้ดั่งใจ ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | ข้าคนต้นเรือนผู้ใหญ่ |
| เร่งรัดจัดหาฉับไว | ได้แล้วก็ลงเรือพลัน |
| เสาใบพายถ่อพร้อมมือ | ขนรี่ลงมาขมีขมัน |
| ต่างจับจังกูดกระเชียงพลัน | พร้อมกันแล้วออกเรือไป |
| ลมนักชักใบขึ้นกบรอก | คลื่นระลอกพัดส่งตะโพงใหญ่ |
| ถึงท้องทะเลทันใด | ทิ้งอวนล้อมไว้มิได้ช้า |
| จึ่งแลไปเห็นพระโฉมยง | นายประมงตกใจเป็นหนักหนา |
| ร้องถามบ่าวว่าอะไรในคงคา | มิใช่มัจฉานะชาวเรา |
| หรือจะเป็นผีภูตพรายน้ำ | แกล้งทำหลอกหลอนกันเล่นเล่า |
| ทอดสมอเรือเถิดนะชาวเรา | เลื่อนเข้าไปดูอีกสักหน่อย |
| ลางคนคิดพรั่นเป็นนักหนา | ค้ำเรือเข้ามาแล้วราถอย |
| แลเห็นเลื่อมเลื่อมกระเพื่อมลอย | เสือกเข้าไปหน่อยก็เห็นคน |
| โฉมเฉิดเลิศลบในชมพู | เป็นไฉนมาลอยอยู่กลางหน |
| นายประมงเข้าอุ้มพระจุมพล | ขึ้นจากสายชลฉับพลัน |
| เห็นโฉมประเสริฐเลิศมนุษย์ | ดั่งเทพบุตรในเมืองสวรรค์ |
| ดีร้ายพระองค์ทรงธรรม์ | พงศ์พันธุ์กระษัตริย์เลิศไกร |
| คิดแล้วก้มเกล้ากราบลง | นายประมงจึ่งทูลแถลงไข |
| พระสถิตนคเรศประเทศใด | เป็นไฉนมาลอยในนที |
| หรือเสียเภตรานาวาล่ม | ต้องลมจึ่งลอยมาถึงนี่ |
| ประมาณได้สักกี่ราตรี | ข้านี้ปรานีเป็นพ้นนัก ฯ |
ฯ ๒๐ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันสุริย์วงศ์ทรงศักดิ์ |
| พระองค์ค่อยหายเหนื่อยพัก | จอมจักรจึ่งแจ้งแสดงการ |
| ข้าจะเล่าให้ฟังแต่หลังมา | เราอยู่พาราราชฐาน |
| ยังเมืองอุรังยิดโอฬาร | ทรงเดชาชาญเกียรติยศ |
| จัตุรงค์นิกรโยธี | หัตถีอาชาปรากฏ |
| เรานี้คือราชโอรส | ทรงยศใช้ข้าพี่น้องมา |
| ให้ไปเอานกหัสรังสี | ตำราว่าดีเป็นหนักหนา |
| มาถึงกึ่งกลางมรคา | พระเชษฐาต้องแยกกันไป |
| สัญจรนอนป่าพนาลี | ถึงบูรีอุเรเซนกรุงใหญ่ |
| ได้นกหัสรังดั่งใจ | ทั้งบุตรีท้าวไททรงธรรม์ |
| ข้าหนีนางมาบัดนี้ | อินทรีพาข้ามสมุทรกั้น |
| ครั้นถึงอาศรมพระนักธรรม์ | ชุบมิ่งม้านั้นให้ทรงมา |
| หลงทางมากลางมรคาลัย | หยุดใต้ร่มไทรสาขา |
| ยังมีพรานไพรพนาวา | ชื่อมหายุหงัดชาญชัย |
| พาข้าเข้าไปในอุทยาน | ให้อยู่สำราญอาศัย |
| พอม่อยนิทราหลับไป | ไม่รู้ว่าเหตุภัยจะพึงมี |
| เจ้าเมืองปะรังศรีริษยา | ชิงเอาสกุณากับศรศรี |
| ตัวข้าทิ้งลงในวารี | ได้สามราตรีทิวา |
| จึ่งมาพบท่านเข้าวันนี้ | ชีวีไม่ม้วยสังขาร์ |
| บุญคุณล้ำล้นคณนา | นานไปเมื่อหน้าจะทดแทน |
| ครั้งนี้มิม้วยบรรลัย | ความข้าเจ็บใจเหลือแสน |
| มะยุหงัดมันทำให้ได้แค้น | มั่นแม่นจะได้เห็นซึ่งฤทธา ฯ |
ฯ ๒๒ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | นายประมงสงสารเป็นหนักหนา |
| จึ่งทูลสนองพระวาจา | พระอย่าอาวรณ์ร้อนใจ |
| อันซึ่งเกิดเหตุเภทพาล | เพราะเวรากาลจึ่งทำได้ |
| ขอเชิญเสด็จภูวไนย | เข้าไปบ้านข้าให้สำราญ |
| ว่าแล้วถอนสมอชักใบ | แล่นกลับคืนไปถิ่นฐาน |
| โห่ร้องกึกก้องในชลธาร | มินานก็ถึงเคหาพลัน ฯ |
ฯ ยวนแจว ๖ คำ ฯ
| ๏ นายประมงไปเรียกเมียขวัญ | จัดแจงเหย้าเรือนที่หอนั้น |
| วันนี้ไปได้ของสำคัญมา | ลาภใหญ่แม่นมั่นมาถึงเรา ฯ |
ฯ ๒ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | ภรรยาได้ฟังผัวเล่า |
| จึ่งกระซิบถามมาแต่เบาเบา | จริงฤๅเจ้าได้ของสิ่งไรมา |
| นายประมงตอบไปอะไรมี | อย่าเซ้าซี้เร่งจัดเคหา |
| สั่งเมียแล้วรีบกลับลงมา | ทูลพระผ่านฟ้าทันใด |
| ขอเชิญเสด็จขึ้นเคหา | ให้สำราญกายาผ่องใส |
| ภรรยาข้าจัดแจงไว้ | เชิญพระภูวไนยไคลคลา ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันสุริย์วงศ์พงศา |
| จึ่งเสด็จยุรยาตรคลาดคลา | ขึ้นยังเคหาทันใด ฯ |
ฯ ๒ คำ ฯ
| ๏ นายประมงยินดีปรีดา | นางผู้ภรรยาก็แจ่มใส |
| จึ่งตกแต่งอาหารตระการใจ | ออกไปถวายพระทรงฤทธิ์ ฯ |
ฯ ๒ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันเฉิดโฉมประโลมจิต |
| พระทรงตรองตริดำริคิด | เจ็บจิตเป็นพ้นคณนา |
| จึ่งมีบัญชาไปทันใด | เหมือนหนึ่งพี่ได้เอ็นดูข้า |
| จงลอบเข้าไปในพารา | ฟังกิจจาดูให้แจ้งใจ |
| ว่านายมะยุหงัดพรานป่า | ลักเอาปักษาไปฤๅไฉน |
| ข้านี้จะใคร่ประจักษ์ใจ | ฤๅจะยังอยู่ในอุทยาน ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | นายประมงก้มเกล้าทูลสาร |
| ข้าจะขออาสาพระภูบาล | เข้าไปราชฐานเวียงไชย |
| ฟังกิตติศัพท์ที่ร้ายดี | เอาข่าวปักษีมาให้ได้ |
| ว่าแล้วลาองค์พระทรงไชย | คลาไคลเข้าในพระบูรี |
| จึ่งเที่ยวตรับฟังเหตุการณ์ | ที่ในอุทยานสวนศรี |
| ชาวรักษาสวนมาลี | จะพูดจาพาทีประการใด ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | ตาเฒ่าเฝ้าสวนเป็นใหญ่ |
| จึ่งว่าแก่ภรรยาไป | เมื่อวันภูวไนยเสด็จมา |
| อยู่จนรุ่งราษราตรี | ได้ปักษีตัวหนึ่งงามหนักหนา |
| บัดนี้เอาไปในพารา | ให้พระธิดายาใจ |
| เจ้าของนั้นทิ้งลงในนที | ป่านนี้เห็นจะม้วยตักษัย |
| ยายเอ๋ยฟังสารเป็นพ้นไป | มิได้รู้สึกสมประดี ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | นายประมงได้ฟังถ้วนถี่ |
| จึ่งกลับออกมาทันที | เร่งรีบจรลีฉับพลัน ฯ |
ฯ เชิด ๒ คำ ฯ
| ๏ ครั้นถึงจึ่งขึ้นบนเคหา | วันทาแล้วทูลขมีขมัน |
| อันนกหัสรังสีนั้น | พระผู้ผ่านไอศวรรย์นั้นลักไป |
| บัดนี้ประทานพระบุตรี | เทวีฟูมฟักรักใคร่ |
| แล้วให้เอาองค์พระทรงไชย | ทิ้งเสียที่ในนที ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันผู้เฉิดโฉมศรี |
| ได้ยินนายประมงพาที | ภูมีกริ้วโกรธพิโรธใจ |
| ดูดูเจ้ากรุงปะรังศรี | ควรหรือมาทำเช่นนี้ได้ |
| เป็นกระษัตริย์เลิศลบภพไตร | มิได้มีความสัจจา |
| กับพระบิตุรงค์ทรงไชย | ก็รักใคร่ผูกพันกันหนักหนา |
| ไม่คิดเกรงกรรมเวรา | หลงโลภเจตนาเป็นพ้นไป |
| ดีแล้วจะเป็นไรมี | จะต่อตีจนถึงกรุงใหญ่ |
| ห้ำหั่นให้ม้วยบรรลัย | จึ่งจะสาสมใจที่ฉันทา |
| จำจะกลับคืนไปกรุงไกร | จึ่งจะได้พวกพลอาสา |
| ท่านจงช่วยนำมรคา | พาราอุรังยิดอยู่ทิศใด ฯ |
ฯ ๑๐ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | นายประมงทูลแจ้งแถลงไข |
| ซึ่งพระองค์จะเสด็จไปเวียงไชย | ทางไกลกว่าไกลกันดารนัก |
| อันเมืองฉะนะตันกรุงไกร | ก็ไปขึ้นแก่องค์พระทรงศักดิ์ |
| จงเสด็จคลาไคลไปสำนัก | ก็จักได้พหลโยธา |
| ตัวข้าจะนำมรคาไป | ให้สำเร็จพระทัยปรารถนา |
| พระองค์จงเร่งตรึกตรา | แม้นการเนิ่นช้าจะเสียที ฯ |
ฯ ๖ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันทรงสวัสดิ์รัศมี |
| ชื่นชมโสมนัสยินดี | พระภูมีจึ่งตอบไปทันใด |
| เราขอบใจท่านเป็นหนักหนา | เมตตาช่วยแจ้งเหตุให้ |
| ตัวข้าจะขอลาไป | ยังกรุงไกรฉะนะตันบูรี |
| จัดกรีพหลพลหาญ | มาผลาญเสียให้ม้วยเป็นผี |
| ที่มันอาจองทะนงดี | สักสิบห้าราตรีได้เห็นกัน |
| ตัวท่านจะอยู่ภายหลัง | จงระวังบอกเหตุในเขตขัณฑ์ |
| ซับซาบฟังข่าวจงทุกวัน | กว่าจะยกพลขันธ์เข้ามา |
| ว่าแล้วเสด็จคลาไคล | ภูวไนยลงจากเคหา |
| นายประมงก็นำมรคา | ลีลาเข้าในไพรพนม ฯ |
ฯ ลมพัดชายเขา ๑๐ คำ ฯ
| ๏ เข้าในไพรรังวังเวก | พฤกษาอเนกรื่นร่ม |
| เดินพลางทางเหลียวแลชม | กลิ่นหอมกล่อมกลมเย็นสบาย |
| รุกขากิ่งค้อมประกัน | อินจันพะวาหว้าหวาย |
| หมีหมูสกุณามากมาย | จับจิกผลกระจายร่วงพรู |
| ปักษีส่งเสียงซอแซ | เข้าเคล้าคลอแคลเคียงคู่ |
| ลางต้นทรงผลช่อชู | แมลงผึ้งแมลงภู่หึ่งไป |
| บ้างโรยบ้างร่วงลงริมทาง | เดินพลางหอมหวนครวญใคร่ |
| ลมพัดละอองมาลัย | ปักษีแซ่ไปอึงคะนึง |
| ยิ่งเห็นสกุณีมิ่งไม้ | พระทัยรัญจวนครวญถึง |
| เดินพลางพระทรงคะนึง | จนถึงปากเหวตามทางไป |
| มีเขาสองมรคา | กระหนาบหลังหน้าศิลาใหญ่ |
| มีทางจำเพาะเดินไป | ตามในเนินผาศิลาลง |
| ครั้นถึงสระศรีอันมีบัว | เต็มทั่วทั้งท้องสระสรง |
| ทางนี้แล้วหนอนายประมง | สำคัญมั่นคงปลงใจ ฯ |
ฯ ๑๔ คำ ฯ
| ๏ พระจึ่งลงสรงชำระกาย | ให้คลายที่ร้อนหม่นไหม้ |
| สรงเสร็จพระเสด็จคลาไคล | วังเวงวิเวกในพนาลี |
| พระองค์ลัดเนินเดินไป | เศร้าสร้อยพระทัยหมองศรี |
| จะใกล้ถึงเขตพระบูรี | ฉะนะตันกรุงศรีเวียงไชย ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ พอสุริยาสายัณห์เวลา | มาถึงปลายแดนกรุงใหญ่ |
| นายประมงจึงทูลภูวไนย | ข้าจะกลับคืนไปบูรี |
| พระองค์จงไปอยู่สำราญ | เร่งคิดกิจการในกรุงศรี |
| ทูลแล้วอำลาพระภูมี | รีบเร่งจรลีกลับมา ฯ |
ฯ เชิด ๔ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันลือฤทธิ์ทุกทิศา |
| ครั้นนายประมงลีลา | พระราชาเสด็จคลาไคล |
| เดินตรงเข้าไปที่ในด่าน | แล้วมีโองการปราศรัย |
| ถามว่าพารานี้ชื่อไร | บอกให้แจ้งใจบัดนี้ ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | นายด่านครั้นเห็นพระโฉมศรี |
| จึ่งตอบไปพลันทันที | ท่านนี้มาแต่บูรีใด |
| ตัวเราผู้อยู่รักษาด่าน | องค์ท้าวผู้ผ่านกรุงไกร |
| ชื่อเมืองฉะนะตันเวียงไชย | เหตุไฉนมาถามกิจจา ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ยุขันเฉิดโฉมเสนหา |
| ได้ฟังนายด่านถามมา | จึ่งมีวาจาไปทันที |
| ตัวเรามาแต่อุรังยิด | มีกิจจะเข้าไปกรุงศรี |
| เอ็งจงไปแจ้งซึ่งคดี | ให้ภูมีมารับจงฉับไว ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | ชาวด่านตกใจจะมีไหน |
| จึ่งกราบบังคมคัลทันใด | ขึ้นอาชาไนยไคลคลา |
| ตีม้าควบขับหนักไป | บัดใจก็ถึงเคหา |
| บ้านท่านมหาเสนา | จึ่งแจ้งกิจจาทั้งปวงไป |
| บัดนี้ยังมีพระกุมาร | มาถึงปลายด่านกรุงใหญ่ |
| ว่าจะเข้ามาในเวียงไชย | ให้ออกไปรับพระภูมี |
| รูปโฉมโสภาปรากฏ | เห็นจะเป็นโอรสเจ้ากรุงศรี |
| มาแต่อุรังยิดบูรี | ขอมหาเสนีจงแจ้งใจ ฯ |
ฯ ๘ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | จึ่งอัครมหาเสนาผู้ใหญ่ |
| ได้ฟังจะแจ้งไม่แคลงใจ | ว่าหน่อไทอุรังยิดเสด็จมา |
| จึ่งรีบลีลาเข้าไป | ยังท้องพระโรงไชยฝ่ายหน้า |
| ครั้นถึงจึ่งทูลกิจจา | ให้ทราบบาทาทุกประการ ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ท่านท้าวตะรังอูได้ฟังสาร |
| ให้หวาดหวั่นพระทัยภูบาล | น่าจะมีเหตุการณ์สิ่งใด |
| จึ่งใช้ให้องค์โอรสา | มาแจ้งกิจจาฤๅไฉน |
| จำกูจะรีบออกไป | รับเสด็จภูวไนยเข้ามา |
| คิดแล้วจึ่งสั่งเสนี | ให้จัดแจงรี้พลอาสา |
| อีกทั้งม้ารถคชา | ให้ทันแต่ในเพลานี้ |
| กูจะออกไปรับพระทรงธรรม์ | ยังด่านเขตขัณฑ์บูรีศรี |
| จึ่งจะแจ้งกิจจาว่าร้ายดี | เร่งรัดบัดนี้อย่าช้า ฯ |
ฯ เจรจา ๘ คำ ฯ
| ๏ บัดนั้น | เสนารับสั่งบังคมไหว้ |
| ออกไปสั่งพลันทันใด | ตามในบัญชาพระภูมี |
| จัดแล้วมหาเสนา | รีบกลับมาทูลเหนือเกศี |
| รับสั่งให้ผูกพาชี | บัดนี้พร้อมแล้วพระราชา ฯ |
ฯ ๔ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | ท่านท้าวตะรังอูก็หรรษา |
| แต่งองค์ทรงเครื่องอลังการ์ | ขึ้นทรงอาชาจรลี |
| เสนาแห่ห้อมล้อมไป | บัดใจก็ถึงพระโฉมศรี |
| แลเห็นพระองค์ก็ยินดี | ชักพาชีหยุดยืนไว้ |
| ยอบองค์อยู่บนหลังอาชา | จะวันทาก็หาบังควรไม่ |
| ท้าวตะรังจึ่งสั่งเสนาไป | ให้เอาม้าพระที่นั่งถวายพลัน |
| เสนาจับจูงพาชี | มิ่งม้ามณีแข็งขัน |
| เคียงเข้าถวายองค์ทรงธรรม์ | อภิวันท์เชิญทรงอัสดร |
| สองเสด็จขึ้นทรงพาชี | ถ้อยทีถ้อยมีสโมสร |
| สนทนาแล้วพากันบทจร | เข้าในพระนครก็ดีใจ |
| พระองค์ทรงมิ่งม้าเสมอกัน | พลขันธ์พรักพร้อมอยู่ไสว |
| ครั้นถึงจึ่งเชิญพระภูวไนย | ขึ้นแท่นอำไพชัชวาล |
| ปราศรัยไถ่ถามตามกิจ | ถึงพระองค์ทรงฤทธิ์ในราชฐาน |
| อยู่เย็นเป็นสุขสำราญ | จำเริญราชฐานบรรเทาทุกข์ |
| พระญาติพระองค์ในแว่นแคว้น | ราษฎรได้แค้นค่อยมีสุข |
| หรืออรินทร์ภัยพาลรานรุก | บุกบั่นไม่เกรงพระเดชไท |
| พระจึ่งนิราศนคเรศ | ด้วยเหตุร้ายดีเป็นไฉน |
| พระองค์ประสงค์สิ่งไร | จึ่งจรถึงในฉะนะตัน ฯ |
ฯ เจรจา ๑๘ คำ ฯ
| ๏ เมื่อนั้น | พระสุริย์วงศ์เพราเพริศเฉิดฉัน |
| เสด็จนั่งเหนือแท่นเทียมกัน | สนองอันคดีโดยนัย |
| อันองค์พระราชบิตุรงค์ | มิ่งมงกุฎแก้วกรุงใหญ่ |
| ครองครองจัตุรงค์เปรมใจ | เหตุภัยมิได้มาราวี |
| ด้วยทรงพระเดชปกเกศไป | ทั่วในแผ่นภพกรุงศรี |
| บห่อนราษฎรจะราคี | พระทรงสวัสดีพร้อมมูล |
| ยังมีเรื่องราวพระตำรา | คู่เมืองมีมาไม่เสื่อมสูญ |
| จารึกแนะไว้เป็นเค้ามูล | กับแผ่นแก้วจำรูญรูจี |
| สกุณีมีขนเบญจพรรณ | นกนั้นชื่อหัสรังสี |
| ศีรษะเป็นช่วงดวงมณี | ทรงศักดาดีเป็นสีนิล |
| ทั้งเดินน้ำได้ในเวหน | จะดำดินบินบนก็ได้สิ้น |
| ตบะศีลประเสริฐในธรณิน | ไพรินไม่กระทำกล้ำกราย |
| สามโลกบปานปิ่นกระษัตริย์ | เป็นจอมจักรพรรดิโดยหมาย |
| จึ่งพระบิตุรงค์ฤๅสาย | บรรยายแก่หมู่โยธา |
| เสนีในกรุงบูรีรัตน์ | ทหารหัดบอาจจะอาสา |
| จึ่งตัวข้าพี่น้องทั้งสองรา | เข้ามากราบถวายบังคมทูล |
| จึ่งรับอาสาบิดาไป | นิ่งไว้ก็กลัวจะเคืองขุ่น |
| ครั้นพระสุริยามาจำรูญ | ขอคุณปกเกศแล้วลาไป |
| ถึงหลักชื่อเหลี่ยมศิลาลึก | จารึกอักษรให้อ่านได้ |
| มิให้ร่วมทางคลาไคล | แม้นไปจะเกิดจลาจล |
| โศกศัลย์จนสลบอยู่กับที่ | สองเสื่อมโศกียิ่งโหยหน |
| พี่กอดศอสั่งกิจกล | ต่างคนต่างแยกกันยาตรา |
| พลยักษ์ข้ามสมุทรถึงเรเซน | เคี่ยวเข็ญได้สกุณปักษา |
| ถึงเมืองปะรังศรีเจ้ามารยา | ชุมโยธาชิงเอานกไป |
| มันทิ้งข้าลงในคงคา | ลอยมานายประมงเข้าเลี้ยงไว้ |
| ความแค้นแสนสุดกำลังไป | จะสงครามให้ได้ดั่งใจคิด |
| ข้าจึ่งมาถึงฉะนะตัน | หวังจะช่วยกันสำเร็จกิจ |
| เอ็นดูข้าด้วยจงช่วยคิด | เจ็บจิตปิ้มม้วยชีวี |
| ยุดาหวันพี่ร่วมอุทร | บทจรไปกระไรไม่รู้ที่ |
| เล่าพลางพระทางทรงโศกี | แล้วพระภูมีดับโศกไว้ ฯ |
ฯ โอด เจรจา ๓๐ คำ ฯ
| ๏ ได้เอยได้ฟัง | ท้าวตะรังคั่งแค้นดั่งเพลิงไหม้ |
| ดูดูท้าวปะรังช่างกระไร | เหตุว่าภูวไนยองค์เดียวมา |
| ยํ่ายีหยาบช้าน้อยไปหรือ | แม่นมั่นจะครั่นมือนั้นอย่าว่า |
| กระษัตริย์ใดใครจะยิ่งกว่าราชา | ไม่เกรงอาญาพระจักรี |
| หักโหมข่มเหงดีแล้ว | อย่ารำพึงที่จะแคล้วเป็นผี |
| เหตุนี้แม้นรู้ถึงภูมี | ปะรังศรีอย่าเพ่อทะนงใจ |
| เสียแรงเป็นมิตรกันมา | ไม่คิดกันแล้วจึ่งทำได้ |
| พระองค์เดือดดาลทะยานใจ | ฟาดเปรี้ยงเสียงใสเป็นโกลา |
| ตรัสสั่งมหาเสนาใน | หมอบเฝ้าไสวอยู่พร้อมหน้า |
| ให้เตรียมพหลโยธา | พร้อมเครื่องสาตราอาวุธ |
| จะยกไปล้อมเมืองปะรังศรี | เลือกล้วนตัวดีให้สิ้นสุด |
| แม้นใครย่อท้อต่อยุทธ์ | จะฆ่าให้ม้วยมุดชีวาลัย |
| กฎหมายบอกกันตามสั่ง | ทั่วทั้งกระบวนทัพใหญ่ |
| คชากรอัสดรอย่านอนใจ | เตรียมให้พร้อมเสร็จในเจ็ดวัน ฯ |
ฯ เจรจา ร่าย ๑๔ คำ ฯ
