- คำนำ
- คำชี้แจง
- คำนำ (ในการพิมพ์ครั้งแรก)
- คำอธิบาย
- ลายพระหัตถ์สมเด็จพระเจ้าบรมวงศเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนริศรานุวัดติวงศ
- หนังสือทูลเกล้าฯ ถวาย ลงวันที่ ๑๔ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๑๒
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๑๔ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๒
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๒
- ลายพระหัถสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศ วันที่ ๒๑ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๒
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๒
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ ร.ศ. ๑๒๒
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๑๕ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๓
- สำเนาหนังสือทูลเกล้าฯ ถวาย ลงวันที่ ๓ กันยายน ร.ศ. ๑๒๓
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๔ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- สำเนาหนังสือทูลเกล้าฯ ถวาย ลงวันที่ ๕ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๖ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- สำเนาหนังสือทูลเกล้าฯ ถวาย ลงวันที่ ๑๐ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๑๑ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- หน้าบันทึก สำเนา เรื่องมัชชาดก
- สำเนาหนังสือถวายพระธรรมโกษา ลงวันที่ ๑๓ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
- สำเนาหนังสือทูลเกล้าฯ ถวาย ลงวันที่ ๑๔ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
พระราชหัตถเลขา ถึงสมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ ๖ ตุลาคม ร.ศ. ๑๒๓
พระที่นั่งบรรณาคมสรณีย์
วันที่ ๖ ตุลาคม ๓๗ร.ศ. ๑๒๓
ถึง เจ้าฟ้ากรมขุนนริศรานุวัติวงษ
ด้วยฉันได้รับหนังสือลงวันวานนี้ ว่าด้วยเรื่องขัดข้องในการร่างพระบท
๑. ปางซึ่งไม่มีเขียนไว้แห่งหนึ่งแห่งใด จำจะต้องคิดผูกขึ้นให้เปนเค้า แต่การเลอียดจะละวางเสียบ้างก็ควร เพราะเสียเวลามาก
๒. ปางซึ่งมีเขียนไว้แต่ลเลิงอยู่ข้างมาก เข้ารูปกระดานไม่ได้ ถ้าหากว่าตัดรูปซึ่งไม่เปนสาระออกไม่ได้ แลจะไม่คิดผูกขึ้นใหม่ ข้อนี้สำคัญอยู่ด้วยขนาดกระดานที่สั่งเอาไปแล้ว ถ้าคเนได้ว่ารูปจะต้องเปนเช่นนี้ ประมาณสักกี่แผ่น ห้ามเขาไว้อย่าเพ่อให้ทำกระดาน แล้วสั่งให้ไปถ่ายรูปทั้งลเลิงเช่นนั้น พร้อมกันกับขนาดกรอบ เช่นนั้น ง่ายกว่าที่จะคิดผูกขึ้นใหม่ แต่คงงามสู้ผูกขึ้นใหม่ไม่ได้ เหนจะต้องอาไศรยเลือกวัด ถ้าวัดใดที่ซึ้ง ๆ จะไม่มีผู้ไปเหน ปล่อยให้ละเลิงไป เอาง่ายเปนประมาณ วัดที่ทีจะออกหน้า จำจะต้องผูกใหม่
๓. เรื่องที่ผูกไว้แล้วแต่เลวเต็มที จะควรผูกใหม่ฤๅใช้ตามเดิมควรจะประมาณด้วย วัดสำคัญแลไม่สำคัญ เช่นกล่าวแล้วในข้อ ๒
วัดที่เรียกว่าสำคัญนั้น เช่นวัดโชติทายการาม ซึ่งมีผู้ไปมาแวะเสมอ วัดอย่างเลว เช่นวัดบางปลาซึ่งรั่วร้ำมาก วัดทั้งนี้กรมสมมตแลกรมดำรงจะอธิบายได้.