ศานติคณะของเค็ลลอก

[๑] สิบห้าชาติ (ลำดับตามอักษรโรมัน) ออสเตรเลีย เบลเยียม แคนาดา เชโกสโลวะเกีย ฝรั่งเศส เยอรมนี อังกฤษ อินเดีย ไอริชฟรีสเตต อิตาลี ญี่ปุ่น นิวซีแลนด์ โปแลนด์ แอฟริกาใต้ กับ ส.ป.ร. อเมริกา ถือเอาเกณฑ์ชาติที่เซ็นสัญญาโลคาโนกับประเทศในจักรวรรดิของอังกฤษ แถมญี่ปุ่นอันเป็นมหาประเทศเข้าด้วยอีกประการหนึ่ง

[๒] ......ก่อ นายบริอางด์ เสนาบดีการต่างประเทศของฝรั่งเศสได้ชวน ส.ป.ร. อเมริกาให้ทำสัญญาทำนองนี้กับฝรั่งเศส ได้ร่างรูปสัญญาส่งไปปรึกษา แต่วันที่ ๒๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๐ นายเค็ลลอก ชอบความคิดและเห็นควรรวมเอาประเทศที่ทำสัญญาเพื่อศานติที่เมืองโลคาโน รวมทั้งญี่ปุ่นและประเทศในจักรวรรดิอังกฤษมาเข้าด้วย จึงได้ช่วยเจรจาจนเป็นผลสำเร็จ ได้นัดลงชื่อกันที่ปารีส พร้อมทั้ง ๑๕ ชาติ เมื่อวันที่ ๒๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๗๑

[๓] ......เชิญ นานาประเทศนอกนั้น นายเค็ลลอกขอให้สถานทูตอเมริกันประจำ ณ ประเทศนั้นๆ ออกหนังสือแจ้งข่าวในวันเซ็นสัญญานั้นเอง ขอเชิญให้เข้าร่วมชื่อด้วยในการประณามการสงครามนี้ รัฐบาลสยามได้ตอบรับแต่วันที่ ๑๘ กันยายน พ.ศ. ๒๔๗๑ แล้ว

[๔] ......ฝัน ถ้ามนุษย์จะเลิกใช้กำลังกดขี่กันได้จริงดังความตกลงแห่งสัญญานี้ โลกเราก็ล่วงพ้นกิเลสแห่งสัตว์ได้ในลัดนิ้วมือเดียวราวกับความฝัน ถ้าจะยังไม่ลุล่วงได้ถึงเพียงนั้นทีเดียว ก็ยังเป็นความฝันที่ดีอยู่นั่นเอง

[๕] ......รักษา เช่น จักรวรรดิอังกฤษมีดินแดนทั่วโลก ในการประชุมปลดอาวุธคราวที่แล้วมา จึงเกิดเกี่ยงให้มีจำกัดจำนวนตันตามประเภทเรือรบด้วย เช่น สำหรับเรือลาดตระเวน อังกฤษจะขอจำกัดขนาดไม่ให้เกิน ๑๐,๐๐๐ ตัน ใช้ปืนเพียง ๖ นิ้ว ซึ่งอเมริกาไม่ยอม และสมัครให้จำกัดกว้างๆ เพียงรวมยอดจำนวนตันให้อเมริกากับอังกฤษมีได้เท่าๆ กันเท่านั้น อังกฤษสะดวกในการมีฐานทัพอยู่ทั่วไป แต่อเมริกาหามีไม่ การเจรจาเรื่องลดอาวุธก็เป็นอันติดอยู่เพียงนั้น บัดนี้ เกิดมีประณามการสงคราม ที่ใช้เป็นเครื่องมือการเมืองซึ่งเป็นตัวเรื่องที่กล่าวถึงในบทนี้ อเมริกาสมัยประธานาธิบดีฮูเวอร์ได้เอ่ยออกมาแล้วว่า ภยาคติที่แล้วมา เกิดแต่นึกถึงมีการสงคราม บัดนี้เราได้ประณามการสงครามแล้ว จึงควรนึกเพียงการรักษาความสงบ เช่น การตำรวจเป็นต้น ส.ป.ร. อเมริกาพร้อมที่จะปลอดกองทัพเรือลงไปเท่าไรๆ ก็ได้ ขอแต่ในฐานระหว่างประเทศทางกองทัพเรือได้คงส่วนดังที่เป็นอยู่เดี๋ยวนี้ ปัญหาการปลดอาวุธซึ่งอังกฤษ อเมริกา ฝรั่งเศส ญี่ปุ่น อิตาลี กำลังประชุมกันอยู่ที่ลอนดอนจึงน่าจะสำเร็จได้ในไม่ช้า

[๖] ......ยุติธรรม ศาลโลกที่กรุงเฮกมีมาก่อนตั้งสันนิบาตชาตินานแล้ว บัดนี้ยังเกิดมีวิธีอาร์บิเตรชัน คืออนุญาโตตุลาการสำหรับระงับข้อพิพาทระหว่างประเทศขึ้นอีกส่วนหนึ่ง ทั้งสามอย่างนี้ แต่ละอย่างล้วนเป็นอุปกรณ์แห่งความสงบทั้งนั้น

[๗] ......มาก เรือไฟ รถไฟ อากาศยานล้วนย่นเวลา เท่ากับทำโลกให้เล็กลงอีกมาก

[๘] ......กัน บ้านจัดดีย่อมเป็นที่สบายสำหรับคนที่อยู่ร่วมบ้านกันฉันใด โลกจัดดีย่อมเป็นที่สบายสำหรับมนุษย์ที่อยู่ร่วมโลกกันฉันนั้น

[๙] ......หมาย คือจัดโลกสำหรับมนุษย์อยู่สบายทั่วกัน

[๑๐] ......หนอ ! พวกเงาะป่าถูกเราเหมาว่าเป็นป่าเถื่อน ก็เพราะความรู้และความเป็นไปของเขาต่ำต้อยมาก แต่ในอนาคตเราอาจถูกเหมาว่าสมัยนี้เป็นป่าเถื่อนด้วยอรรถอย่างเดียวกัน

[๑๑] เงิน เงินเดือนนักรบ ค่าสะเบียงอาหาร ค่าเครื่องใช้ ค่าเครื่องรบ รวมทั้งกระสุนระเบิดต่างๆ ด้วย ทุกวันนี้ได้มาด้วยราคาเงินทั้งนั้น ประเทศต้องใช้เงินในการทำสงคราม อย่างสมัยนี้นับเป็นวันละ หรือชั่วโมงละ หรือนาฑีละหมื่นๆ แสนๆ ล้านๆ แล้วแต่ขนาดมาตราของการรบ และประเทศที่รบในมหาสงครามคราวที่แล้วมานี้ ทั้งประเทศที่ชนะและที่แพ้ต้องป่นปี้เป็นหนี้สินไปตามกัน พวกที่ร่ำรวยได้แก่พวกพ่อค้า ค้ากำไรเท่านั้น

[๑๒] ......แล สัญญาที่ประเทศต่อประเทศทำใช้หนี้กันในคราวนี้ มีกำหนดให้ผ่อนใช้ทุกปีจนกว่าจะหมด แต่อายุสัญญาทุกฉะบับล้วนแต่กว่าหกสิบปีขึ้นไปทั้งนั้น

[๑๓] ......ภาษี ทุกรัฐบาล รวมทั้ง ส.ป.ร. อเมริกาซึ่งเป็นเจ้าหนี้ใหญ่ให้กู้ทั่วโลก ต้องขึ้นภาษีเพื่อหาเงินใช้หนี้สงคราม ชาวอังกฤษต้องเสียภาษีหนักบ่ามากอยู่จนทุกวันนี้

[๑๔] ระนาว ติดกันไป เป็นเส้นเดียวดังที่ใช้ว่าติดกันเป็นระนาว ออกจากคำว่า ‘ราว’

[๑๕] ......ประจบ การศึกษาได้เลื่อนภูมิธรรมของมนุษย์ขึ้น มนุษย์เกิดความขวยเขินเข้าบ้างในการกดขี่รังแกกัน ฝ่ายการเศรษฐกิจก็ได้ทำให้การสงครามแพงยิ่งขึ้นทุกที อาการฝ่ายธรรมกับฝ่ายโลกประจวบกันเข้าดังนี้ เราจึงมีหวังในผลสำเร็จได้มากเข้า

[๑๖] ......สงบ ชาวตะวันออก กำลังจัดประเทศให้ทันสมัย ความสงบเป็นอุปกรณ์สำคัญในการจัดบ้านเมือง เมื่อได้ความสงบ ประเทศตะวันออกจักได้โอกาสตั้งตัวให้ยิ่งยงด้วย

[๑๗] ......เอย ขึ้นชื่อว่าความสงบ สยามได้มีมาแล้วก่อนใครๆ