ต่อรอง

[๑] ......เสมอภาค ม้าที่มีกำลังมากฝีเท้าจัด ก็ถูกถ่วงน้ำหนักมาก วิธีนี้จึงเป็นการต่อรองให้ม้าแข่งทุกตัวมีโอกาสชนะได้เหมือนกันหมด ทำนองเดียวกับการแข่งขันต่อรองหรือต่อแต้มก็เรียก ของลอนเทนนิสที่คนฝีมือเก่งก็ได้รองเป็นลบ ๑๕ หรือ ลบ ๓๐ คนฝีมืออ่อนก็ได้ต่อเป็นบวก ๑๕ หรือ ๓๐

[๒] หลาย สำหรับเศรษฐวิธีโบราณที่เงินเป็นทาษ ผู้มีอำนาจทางการเมือง คือ พระราชาธิบดีเป็นผู้ทรงเดชทรงฤทธิ์สิทธิศักดิ์ คุณธรรมเหล่านี้ล้วนหาค่ามิได้ทั้งนั้น ราคาเงินเท่าไรๆ ก็แลกเอาไม่ได้ แต่เศรษฐวิธีทุกวันนี้เงินเป็นนาย แม้ในทางการเมืองเงินก็เข้าไปตั้งอำนาจได้แล้ว รัฐบาลจะจัดการอะไรก็ต้องอาศัยเงิน ไม่มีเงินของตัวเองก็ต้องกู้เขา ทั้งภายในและภายนอกประเทศ ยิ่งการปกครองมีวิธีให้ราษฎรเลือกผู้แทน การเลือกนั้นก็ยิ่งต้องใช้เงินมากมายในทางป่าวประกาศแสดงความคิด ความตั้งใจของหัวหน้าปาร์ตีให้ราษฎรทราบ เพื่อจะได้เลือกด้วยความรู้ดีไม่งมงาย ยิ่งกว่านั้นเงินอาจช่วยบันดาลได้มากมายในการเลือกไม่ว่าเป็นรัฐบาลชนิดใดหมด เพราะแม้ถือเอาความรู้ของคนเป็นสำคัญ ความรู้นั้นเองก็ต้องเรียนสำเร็จด้วยเงินเหมือนกัน เมื่อมาถึงการเงินเข้าแล้ว ชาวไทยจะสู้ต่างประเทศได้หรือ เว้นไว้แต่จะเอาชนะได้ทางเศรษฐกิจ

[๓] ......สงคราม คือชาวสยามเลือดจีนนั่นเองที่ได้เป็นทหารเอกเข้าต่อสู้ในสงครามเศรษฐกิจ เพื่อกู้กำลังอิสสรภาพแห่งประเทศของตน คือ สยามไว้ จึงควรตามสงวนพันธุ์เจริญอย่าให้ต้องศูนย์สิ้นไป เพราะเหตุความเปลี่ยนแปลงแห่งสมัยจะได้อาศัยเป็นหัวแรงสำหรับชิงชัยในเศรษฐสงครามอันกล้าแข็งต่อไปในอนาคต

[๔] ......เกิน เวลานี้การหากินของจีนในกรุงฝืดเข้า ไม่ใช่เพราะไทยแข่ง เป็นเพราะจีนต่อจีนแข่งกันเอง จีนจึงกำลังกระจายออกไปหากินตามบ้านนอกมากขึ้นทุกที ทั้งในทางกสิกรรม หัตถกรรมและพาณิชยการ ถ้ามีระเบียบจัดเท่ากับตามปกครองอยู่เป็นทบวงการหนึ่งโดยฉะเพาะ จะเป็นการป้องกันภัยอันจะเกิดแต่จำนวนเกินได้ดีขึ้น เพราะมีเจ้าหน้าที่และมีจำนวนที่ชัดอยู่เสมอ ทบวงการนี้ย่อมจะตรวจตั้งแต่ประตูเข้า ดังที่กรมตำรวจตรวจคนเข้าเมืองทำอยู่บ้างแล้วเดี๋ยวนี้ แต่ยังทำฉะเพาะเรื่องโรคเท่านั้น

[๕] ......ชาย การเป็นหัวแรง สำหรับไทยเราต้องยกให้แก่หญิงของเรา ถ้าจะหาคนที่อยู่เปล่า กลัวจะได้แต่ผู้ชายทั้งนั้น ไม่ว่าในตลาด ในโบสถ์ หรือในบ่อนวงไพ่ จะพบหญิงมากกว่าชาย ถ้าออกไปตามบ้านนอกจะเห็นหญิงเกือบผูกขาดการหาบคอนทั้งหมด ถ้าในเรือมีหญิงคนหนึ่ง ชายคนหนึ่ง หญิงมักเป็นผู้แจวและชายเป็นผู้นั่ง อะไรที่ชายทำหญิงก็ทำด้วยทุกอย่าง (ดูในนา และในมหาวิทยาลัย) แต่อะไรที่หญิงทำ ไม่จำเป็นชายจะทำได้ หญิงของเราขยันกว่าชายนั้นแน่

[๖] ......มาตา หน้าที่ให้เกิดพันธุ์เจริญ เพื่อประโยชน์แก่ประเทศ หญิงของเราเมื่อได้รับการศึกษาแล้ว จะทำได้ดียิ่งไปกว่าแต่ก่อนเมื่อครั้งยังไม่ได้รับการศึกษาเสียอีก

[๗] ......หา กล่าวสำหรับเมื่อยังกระจัดกระจายเป็นบทๆ ไม่ได้พิมพ์รวมเป็นเล่ม

[๘] ......บรรพ์ เมื่อครั้งหญิงจีนยังไม่ข้ามทะลมาเมืองไทย ชายจีนในเมืองไทยก็ไม่เดือดร้อนหาภรรยาไทยก็ได้

[๙] ต่อติด ธรรมเนียมเคยกันมาแล้วหลายรอบร้อยปีติดต่อกัน

[๑๐] สิทธิ ส.ป.ร. อเมริกา มีนิติธรรมพิเศษใช้สิทธิออกกฎหมายห้ามไม่ให้ชาวตะวันออกเข้าไปตั้งหาเลี้ยงชีพในบ้านเมืองของเขา เพราะชาวตะวันออกอยู่กินได้ถูกกว่าชาวอเมริกัน ก็ย่อมได้เปรียบในทางแย่งงาน ญี่ปุ่นโกรธแค้นมาก เพราะคนญี่ปุ่นล้นเมือง ได้ข้ามไปตั้งภูมิลำเนาในอเมริกาเป็นที่พอใจอยู่แล้วก็มาถูกตัดหนทางเสีย นอกจากนั้นยังดูเป็นการดูถูกกันด้วยชาติกำเนิด และผิวกายด้วย ฟิลิปปินส์ ห้ามจีนไม่ให้เข้าไปตั้งเป็นปึกแผ่นอีก เว้นแต่ผู้ได้อยู่มาแล้วหรือผู้ได้รับอนุญาตพิเศษ การทำด้วยเลือกที่รักมักที่ชังเช่นนี้ ทำด้วยอาศัยสิทธิพิเศษเพื่อปฏิบัติให้เหมาะแก่นิติธรรมของประเทศซึ่งบังคับให้ต้องทำเท่านั้น