ประชาสามัญของเรา

[๑] ประทิ่น เครื่องหอม

[๒] นรนรี ผู้ชายผู้หญิง

[๓] สะบ้า เป็นกีฬาของไทยชนิดหนึ่ง ที่เล่นแบ่งกันเป็น ๒ พวก พวกหนึ่งตั้งแต่ ๑ ถึง ๑๒ คน ใช้ลูกสะบ้า หรือไม้ เขา งา ที่กลึงคล้ายลูกสะบ้า ใช้ทอยบ้าง ล้อบ้าง นิ้วดีดบ้าง ฯลฯ ให้ถูกที่หมายข้างหน้า ถ้าฝ่ายใดเล่นไม่ได้ครบท่าก็แพ้

[๔] ......เข้า คำของพ่อขุนรามคำแหง กรุงสุโขทัย ที่จารึกในศิลาขึ้นชื่อเสียง

[๕] ......มา เพราะบ้านเมืองบริบูรณ์ คนจึงไม่ต้องทำงานหนัก ลอยนวลได้มาก ชายมีอำนาจเหนือหญิง อาศัยแรงหญิงด้วย หญิงจึงเป็นงานเป็นการมากกว่าชายโดยปกติ

[๖] ......เวลา ข้าพเจ้าเปลี่ยนเอาคนไทยเข้าทำการสวนที่บ้านแทนจีน หรือแขก แกไม่ยอมทำและหยุดตามเวลานาฬิกา เวลาขี้เกียจแกก็ไถลไม่ทำ เวลาขยันแกจะทำให้แล้ว กลางวันแกก็ไม่ยอมหยุด เพราะแกกินเพียงเช้ากับเย็นเท่านั้น ความอบรมตามบ้านนอกเป็นเช่นนี้ ตามวิธีของผู้ไม่มีเวลามาบังคับ

[๗] ......เพลิน คือ ที่อังกฤษเรียกว่า Leisure time หรือเวลาที่เป็นของตัวจะทำอะไรก็ทำได้ ไม่ใช่เวลาของนายจ้างที่เราต้องจำทำงานให้แก่เขา

[๘] ......เงิน คติใหม่ที่บูชาเงิน The Almighty Dollar เป็นเหตุให้คนหาเวลาว่างมิได้ ตีราคาเวลาเป็นเงินเสียทั้งนั้น ถึงตนเองจะไม่ไยดีเช่นนั้น ความจำเป็นก็บังคับเพราะทุกอย่างมีค่า ตนจะอยู่ได้ก็ด้วยมีเงินซื้อ จึงจำต้องอาบเหงื่อหาเงิน เซอร์รพินทรนาถ ตกูร กล่าวว่าอารยธรรมใหม่ตัดความปฏิบัติทางนามธรรมซึ่งเป็นเนื้อ ให้ไปชุลมุนวุ่นวาย ปฏิบัติทางรูปธรรมซึ่งเป็นเปลือก เพราะมนุษย์ไม่มีเวลาเสียแล้วคือ ได้ขายตัวเป็นทาษของเวลาเพราะเหตุบูชาเงินนั่นเอง

[๙] ......เจ้า ตะวันออกได้เรียนอารยธรรมใหม่จากตะวันตก แต่ชาวตะวันตกก็รู้สึกตัวแล้วว่า อารยธรรมเก่าของตะวันออกก็มีอะไรที่จะสอนชาวตะวันตกมากเหมือนกัน คือ ความเจริญส่วนนามธรรม Moral and Spiritual Sciences อันจะให้เกิดประโยชน์ยิ่งไปกว่า Physical Sciences ธนการเป็นปัจจัยแห่งอารยธรรมใหม่ แต่เศรษฐกิจที่ประณีตยิ่งขึ้น ไม่ได้เป็นแต่พระเจ้า ย่อมเป็นมารด้วย Socialism ที่ปราร์ถนาศาสนาพระศรีอารย์ ก็พยายามขบปัญหาข้อนี้ และคงจะได้เรียนจากความรู้และวิธีของอารยธรรมเก่ามาก มีเรื่องว่างหรือไม่ว่าง มีเวลาหรือไม่มีเวลา นี้เป็นอย่างหนึ่งละ

[๑๐] ......อนิจฺจํ อารยธรรมเดิรจากเก่าไปหาใหม่ แล้วเดิรต่อไปเข้ารูปเก่า เท่ากับหมุนไปประจบรอบ แต่ไม่ใช่เข้าที่เดิม ย่อมเคลื่อนที่ทำวงใหม่ต่อไป

[๑๑] ......ล่อ ทั้งพ่อค้าจีนและแขกพาเสื้อผ้างามๆ เป็นต้น ไปขายถึงท้องนาด้วยแล้ว

[๑๒] ......สีเอย โรงสีเล็กๆ ตั้งขึ้นตามบ้านนอกเกลื่อน ทั้งซื้อข้าวสีส่งกรุงเทพฯ (ส่งข้าวสารแทนข้าวเปลือก เล่นเอาโรงสีใหญ่ๆ ในกรุงเทพฯ โทรมไปตามกัน) และรับจ้างสีข้าวเพียงเกวียนละราว ๔ บาท เอาปลายข้าวเสียด้วย ชาวนาเห็นเกินคุ้มความลำบากที่ต้องตำซ้อมสีข้าวกินเอง ทั้งได้ข้าวขาวน่ากินด้วย จึงพากันใช้โรงสีมากขึ้นแต่ข้าวที่ขัดขาวนั้นก็ทิ้ง Vitamine ในปลอกข้าวเสียด้วย

[๑๓] ......เอย ญี่ปุ่น จีน สู้เราไม่ได้ เพราะเขามีการถือชาติ Nationalism แรงกว่าเรามาก จีนยังสูบยาแดง ญี่ปุ่นสูบบุหรี่ที่ญี่ปุ่นทำ แต่ชาวนาของเราทิ้งบุหรี่ไทยหันเข้าสูบบุหรี่นกอินทรี เราเปลี่ยนง่ายเพราะ Nationalism ของเราอ่อนเหลือเกิน เราเป็นคนของโลกมากกว่าเป็นคนของชาติ เป็นอารยธรรมที่กำลังจะหมายถึงในอนาคตอันไกล

[๑๔] ......โทษเอย หาได้ไม่พอใช้ก็จำนองนา ในที่สุดก็เช่านาเขาทำ นี้เป็นการลงโทษของพระเจ้าเงิน ซึ่งแต่ก่อนเมื่อยังไม่เสด็จเข้ามา (คือ เงินไม่ได้เป็นนาย ศักดิ์เงินเป็นเพียงทาษรับใช้ฉะเพาะที่จำเป็น) ชาวนาก็ไม่ต้องรับโทษเหล่านี้

[๑๕] ......เคย ชาวต่างประเทศชมเราว่าเป็นสุข หน้าชื่นบาน ร่าเริง ดูหนังสือข่าวต่างๆ

[๑๖] ......เอย ทั้งที่กสิกรไม่ต้องเป็นทาษแห่งเวลา มีสีหน้าแจ่มใส ไม่ต้องหน้านิ่วคิ้วขมวด (เว้นแต่เรื่องขาดเงิน) ไม่ต้องกล่าวว่า “ฉันไม่มีเวลา” กสิกรก็ยังเป็นพวกที่ทำประโยชน์ให้แก่ประเทศของตัวมากมาย จนได้ชื่อว่าเป็นกระดูกสันหลังของชาติอยู่นั่นเอง

[๑๗] ......จริง คนเราแต่ก่อน ถ้าไม่ต้องอยู่บ้านนาย ก็มีบ้านของตัวอยู่ บ้านเช่าสำหรับแต่ชาวต่างประเทศเท่านั้น เดี๋ยวนี้คนไทยต้องเช่าที่เขาอยู่ เช่านาเขาทำมีมากขึ้นทุกที ประเทศยิ่งศีวิลัยสต์ ที่ดินยิ่งตกเป็นสมบัติของผู้มั่งมีมากขึ้น ยิ่งคนเจริญไม่ทัน ประเทศก็ยิ่งเป็นลูกกะโล่ของชาวต่างประเทศมากขึ้น

[๑๘] ......เอย บุทคลหรือบริษัทที่ทำสวน นา มากๆ จะมีมากขึ้น มีทุนใช้เครื่องแทนแรงคนแรงสัตว์ ตัดเวลาและโสหุ้ยได้มากขึ้น กสิกรผู้ทำการแต่เล็กน้อยตามกำลังของตัว จะสู้ไม่ได้ จะไม่แต่หาได้น้อยลง จะทนอยู่ไม่ได้ต้องทิ้งไร่นาไปหางานอื่นทำพอยังชีพให้เป็นไป โรงงานอุตสาหกรรมใหญ่ๆ Mass production ได้ทำลายอุตสาหกรรมตามบ้าน Home Industry แล้วอย่างไร น่ากลัวว่าภายหน้าสวน นาใหญ่ๆ จะทำลายสวนนาเล็กๆ เช่นเดียวกัน

[๑๙] ......เอย “ในน้ำมีปลา ในนามีเข้า” อย่างอารยธรรมโบราณ ไม่ต้องสำเร็จด้วยเงิน สำเร็จด้วยแรงเท่านั้น แต่สำหรับอารยธรรมใหม่ทุกอย่างต้องสำเร็จด้วยเงิน ไม่มีเงินซื้อก็อด เงินจึงมีอำนาจมากมาย จนคนต้องบูชาเป็นพระเจ้าผู้ให้สุขทุกข์ได้แท้จริง

[๒๐] ......เอย กลายจากผู้เป็นไทยมีอิสสระแก่ตัวไปเป็นลูกจ้างผู้มีนายจ้าง และเงินค่าจ้างของเขาบังคับ อยู่