๒๖๗ ประกาศห้ามไม่ให้แต่งตัวเด็กด้วยเครื่องทองเงินแล้วปล่อยไปเที่ยวโดยลำพัง

ณวันอาทิตย์ เดือน ๔ แรม ๑๑ ค่ำ ปีขาลอัฐศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ให้ประกาศแก่ข้าทูลลอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่ผู้น้อย แลทวยราษฎรทั้งปวงในกรุงแลหัวเมืองให้ทราบทั่วกันว่า ทุกวันนี้ชาวบ้านชาวเมืองพอใจอยากอวดว่ามั่งมี ทำเครื่องทองเงินแต่งตัวให้เด็กๆ แล้วปล่อยให้เที่ยวอยู่ตามลำพัง ในน้ำในบกตามถนนหนทางด้วยความเลินเล่อไม่มีใครระวังระไว จึงมีอ้ายผู้ร้ายมาลอบลักพาเด็กไปฆ่าเสีย แล้วเก็บเอาของแต่งตัวเด็กไปดังนี้เนืองๆ ไม่ใคร่ขาดปีแลเดือน คนอยากอวดมั่งมีก็ไม่ฟังยังขืนแต่งเด็กด้วยเครื่องทองเครื่องเงิน เปนเหยื่อล่ออ้ายยักษ์อียักษ์ให้กินเด็กเสียไม่ว่างวายปีเดือน เพราะฉนั้นตั้งแต่นี้สืบไป ห้ามไม่ให้ผู้ใดคือบิดามารดาแลญาติพี่น้องทำของแต่งตัวเด็กๆ ซึ่งเปนบุตรหลานเหลนแลบุตรเลี้ยงหลานเลี้ยงฤๅเปนทาสด้วยเครื่องทองเครื่องเงินทำเปนรูปพรรณอย่างหนึ่งอย่างใด ผูกติดแลสวมไว้กับตัวเด็ก เปนที่ล่อผู้ร้าย แล้วปล่อยให้เที่ยวไปตามลำพังไม่มีผู้ระวังรักษา

ข้อนี้ทรงพระราชดำริห์เห็นว่า ถ้าแผ่นดินไม่ระวังผู้ร้ายก็จะฆ่าตายเสียเนืองๆ จึงให้มีประกาศไปว่า ถ้าใครๆ พบปะเด็กที่มีเครื่องทองเครื่องเงินติดตัวไม่มีผู้รักษาแล้ว ให้จับตัวเด็กนั้นมาส่งต่อนายอำเภอกรมพระนครบาล ฤๅจะแก้เอาแต่ของมาก็ตาม แต่อย่าทุบตีทำให้เด็กนั้นเจ็บป่วย เอามามอบส่งให้กรมพระนครบาล ให้กรมพระนครบาลปรับไหมผู้เจ้าของแต่งตัวเด็กให้ใช้ค่าถ่ายแก่ผู้จับเท่ากับราคาของนั้น ถ้าไม่มีใครจับกันดังประกาศมานี้ ในหลวงจะแต่งให้คนหลวงออกเที่ยวจับ ถ้าคนหลวงจับตัวเด็กเช่นดังว่านั้นได้มาแล้วบิดามารดาฤๅญาติพี่น้องผู้เจ้าของเด็กนั้น ติดตามมาทันในวันนั้นก็จะให้เสียค่าถ่ายของให้แก่ผู้จับเท่าราคาของ แล้วจะให้ปล่อยตัวเด็กมอบไป ถ้าไม่มีผู้ใดติดตามมาว่ากล่าวแล้ว จะให้ยึดเอาตัวไว้เปนไพร่หลวง เด็กผู้ชายให้หัดโขน เด็กผู้หญิงให้เปนลครหลวงอย่างเลว เพราะเห็นว่ามีประโยชน์ดีกว่าให้อ้ายผู้ร้ายลักพาไปฆ่าเสีย ใครๆ เอาทองเงินของตัวมาวางไว้กลางถนนหนทางไม่เก็บระวังรักษา ด้วยจะใคร่ให้คนทั้งปวงรู้ว่ามั่งมี ครั้นผู้ร้ายลักไปจะมาร้องให้แผ่นดินชำระผู้ร้ายให้จะควรฤๅ การที่เอาทองเอาเงินผูกแต่งเด็กปล่อยให้เที่ยวก็เหมือนกัน การที่อ้ายผู้ร้ายจับเด็กฆ่าเสียจึงมีเนืองๆ ผู้ร้ายเช่นนี้แต่ในแผ่นดินประจุบันนี้ประหารชีวิตเสียหลายสิบคนแล้ว ก็ยังมีผู้ดูเยี่ยงอย่างทำอย่างนั้นร่ำไป ด้วยคิดว่าจะหลบเสียไม่ให้จับได้ ที่ไม่ได้ตัวมีเปนตัวอย่าง ลางเรื่องได้แต่ศพเด็กตายอยู่ ลางเรื่องหายไปทั้งเด็กทั้งผู้ร้ายไม่รู้ว่าไปข้างไหน การที่เปนดังนี้ฉะเพาะมีในบ้านนี้เมืองนี้ เพราะธรรมเนียมไม่ดีมักอวดมั่งมี ด้วยการแต่งเด็กด้วยทองด้วยเงิน เมืองอื่นๆ เขาแต่งเด็กแต่ด้วยเสื้อแลกางเกง ไม่มีผู้ร้ายลักบุตรเขาไป ไม่มีผู้ร้ายฆ่าเด็กเสีย

ชาวบ้านชาวเมืองเราจะมาหลงผูกทองผูกเงินไว้แก่เด็กให้เที่ยววิ่งเล่นอยู่ล่อคน ให้เปนยักษ์กินเด็กไปทำไม

ถ้าเกิดผู้ร้ายถึงชำระได้ก็ไม่คืนให้ ของที่อ้ายผู้ร้ายลักไปยกให้เปนรางวัลแก่ผู้จับผู้ร้าย เบี้ยปลุกตัวผู้ตายก็ไม่ให้ได้ จะยกให้ผู้จับเสีย แล้วจะปรับให้เสียค่าปลุกตัว แลค่าของอิกต่อหนึ่งเปนรางวัลผู้จับ ให้สมหน้าสาใจผู้อวดมั่งมีจนทำให้เด็กตายบ่อยๆ แล้วไม่รู้เข็ดรู้กลัวเลย.

ประกาศมาณวันอาทิตย์ เดือน ๔ แรม ๑๑ ค่ำ ปีขาลอัฐศก ศักราช ๑๒๒๘ เปนวันที่ ๕๗๙๓ ในรัชกาลประจุบันนี้