๒๗๖ ประกาศพระราชทานบรรดาศักดิพ่อค้าต่างประเทศ

ณวันพฤหัสบดี เดือน ๑๐ แรม ๖ ค่ำ ปีเถาะนพศก

สมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎสุทธิสมมติเทพยพงศ์ วงศาดิศวรกระษัตริยราชนิกโรดม จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ บรมธรรมิกมหาราชาธิราช บรมนาถบพิตร์ พระจอมเกล้าเจ้าแผ่นดินสยาม เปนพระเจ้าแผ่นดินใหญ่ที่ ๔ ในพระบรมราชวงศ์ ซึ่งดำรงกรุงรัตนโกสินทรมหินทรายุธยา บรมราชธานีบางกอกนี้ ขอประกาศความที่จะว่าไปนี้แก่ท่านทั้งปวง หรือท่านผู้หนึ่งผู้เดียว คือผู้ใดๆ ที่จะได้อ่านหนังสือสำคัญนี้ให้ทราบ

ธรรมเนียมในกรุงเทพมหานคร เมื่อชนชาวต่างประเทศมีความสวามิภักดิ์ ได้รับธุระช่วยขวนขวายในราชการแผ่นดินก็ดี หรือถวายสิ่งของมีราคาต้องพระราชอัธยาศรัยพระเจ้าแผ่นดินสยามก็ดี นับว่าเปนผู้มีความชอบแล้ว ย่อมได้รับพระราชทานตำแหน่งตั้งเปนผู้มียศบรรดาศักดิ์ฝ่ายสยามเปนแบบอย่างมา คือเมื่อในแผ่นดินซึ่งเปนประถมรัชกาลที่ ๑ ในพระบรมราชวงศ์นี้ กับตันแอฟ, ไลด์ เปนผู้มาขอเช่าที่เมืองปินังเกาะหมากให้อิสตกัมปนีอังกฤษ ในเวลานั้นได้ถวายดาบประดับพลอย ๑ ปืนบอก ๑ เปนเครื่องเงินเปนของดีมีราคา พระบาทสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามทรงรับไว้เปนพระแสง แลของอื่นๆ มีราคามากก็ถวายไว้หลายสิ่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้ากรุงสยามในรัชกาลเปนประถม ได้ทรงพระกรุณาโปรดตั้งให้เปนขุนนางมียศฝ่ายสยาม ว่าพระยาราชกับตันนาย ๑ นักกุดาสระวะสีชาวประเทศอินเดียผู้หนึ่งเปนลูกค้าอยู่ในกรุงเทพมหานครนี้ได้ถวายมหาสังขทักษิณาวัฏ เปนทีแรกในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามในรัชกาลที่ จึงทรงพระกรุณาโปรดตั้งให้เปนขุนนางมียศฝ่ายสยาม มีนามในภาษาสังสกฤต ว่าหลวงสนิทภูบาลนายหนึ่ง เมื่อในแผ่นดินเปนรัชกาลที่ ๓ ต่อมา มิศเตอร์หันเตอร์อังกฤษชาวสกอดแลนด์ เปนลูกค้าเข้ามาตั้งห้างค้าขายในกรุงเทพมหานครนี้ ได้ถวายปืนใหญ่เปนของสำหรับแผ่นดินแลสิ่งของต่างๆ เปนอันมากด้วย อนึ่งนักกุดามอหามัดฝอเรศ ชาวประเทศอินเดียเปนลูกค้า มาตั้งค้าขายในกรุงเทพมหานครนี้ ได้ถวายม้ารูปพรรณดีม้า ๑ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามในรัชกาลที่ ๓ จึงทรงพระกรุณาโปรดตั้งมิศเตอร์หันเตอร์ เปนขุนนางมียศฝ่ายสยาม มีนามโดยภาษาสังสกฤต ว่า “หลวงอาวุธวิเศษนายหนึ่ง” นักกุดามอหามัดฝอเรศ เปนผู้มียศมีนามในภาษาสังสกฤต ว่า “หลวงประเทศไมตรีนายหนึ่ง

บัดนี้นักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ เปนลูกค้าชาวเมืองปารสี อยู่ณเมืองสิงคโปร์มีความชอบ ได้ส่งพลอยไพฑูริย์ใหญ่แลม้าเทศรูปพรรณงามดีม้า ๑ มาเปนบรรณาการแด่เราพระเจ้ากรุงสยาม แลได้ส่งของสิ่งอื่นๆ แด่เจ้านายซึ่งเปนเอกเทศของราชตระกูลนี้บ้าง ในเวลาต่างๆ หลายครั้ง เพราะฉนั้นเราพระเจ้ากรุงสยามเห็นว่านักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ มีความชอบควรจะมียศฐานาศักดิ์ เปนขุนนางนาย ๑ ฝ่ายสยาม โดยนามในภาษาสังสกฤต แลมีศักดินากำหนดนับตามธรรมเนียมในพระนครนี้ บัดนี้เราพระเจ้ากรุงสยาม ขอตั้งนักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ มีนามตามยศอย่างสยามว่า “หลวงประเทศธรรมพานิช” เปนผู้รับทำการของราชตระกูลลับๆ นอกราชการแผ่นดิน มีสำคัญคือแผ่นทองมีรูปช้างอยู่กลาง มีอักษรสยามแสดงชื่อนั้น ให้ถือศักดินา ๕๐๐ ยศฐานันดรแลศักดินาอันนี้ จงเปนไปแก่นักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ เปนพ่อค้าชาวเมืองปารสี ซึ่งเปนหลวงประเทศธรรมพานิช ตลอดเวลาความชอบใจของเราพระเจ้ากรุงสยาม ฤๅท่านผู้จะมาสืบพระวงศ์แลราชอิสริยยศสืบไปภายหน้า หรือตลอดเวลาความชอบใจแลอายุของนักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ หลวงประเทศธรรมพานิชนั้นเอง ขอให้สิ่งซึ่งเปนประธานในสกลโลก จงอนุเคราะห์รักษานักกุดาชาเลศรอเบิดลัลลาห์ หลวงประเทศธรรมพานิช ให้อยู่เย็นเปนสุขสิ้นกาลนานเทอญ

หนังสือสำคัญนี้ ได้ส่งไปแต่พระที่นั่งอนันตสมาคมในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานครบางกอก ณวันพฤหัสบดี แรม ๖ ค่ำ ของเดือนจันทรมาสชื่อภัทรบท เปนที่ ๑๐ นับแต่ต้นระดูหนาวในปีเถาะนพศก ศักราชโหรสยาม ๑๒๒๙ ตรงกับสุริยคติกาลที่ใช้ในยุโรปเปนวันที่ ๑๙ ของเดือนเสบเตมเบอร์ ในปีคฤศตศักราช ๑๘๗๖ ซึ่งเปนปีที่ ๑๗ ฤๅวันที่ ๕๙๗๒ ของรัชกาลประจุบันนี้.