๑๓๑. สามวันวิโยคบ้าน |
บางกอก |
ตื่นตรู่ผู้คนบอก |
พรั่งพร้อม |
สมหมายจะบ่ายออก |
เรืออยู่ แล้วแม่ |
ก่ำปั่นเจ้าชายอ้อม |
เลียบคุ้งฉิวมา ๚ะ |
๑๓๒. เรียกหาให้ช่วยโล้ |
เรือฉุด |
เรือที่พึ่งนามบุตร |
ลากเต้า |
แล่นเลื่อยชื่นเฉื่อยสุด |
สบายจิตร พี่เฮย |
ชอบจิตรครูแซนเฝ้า |
สั่งให้คอยรวัง ๚ะ |
๑๓๓. เขียนหนังสือบอกข้อ |
ความแทน ปากแม่ |
ถึงแหม่มถึงครูแซน |
ทราบถ้วน |
รยะทางที่มาแดน |
ไกลสุข สบายเฮย |
ฝากจิตรคิตถึงม้วน |
มอบให้นายเรือ ๚ะ |
๑๓๔. เรือจากบางพลับแม้น |
พลับพลา เรียมฤๅ |
พลับใช่พลับจีนหา |
พี่ซื้อ |
พลับแก่แต่ก่อนหา |
ยากอยาก กินแม่ |
พลับตื่นหายตื่นมื้อ |
ขบเคี้ยวรคายฟัน ๚ะ |
๑๓๕. ถั่นถึงบ้านน้อยน่า |
น้อยใจ นักรา |
ปางเผ่นหนีเสือไป |
ปะเข้ |
ขึ้นไม้ปะแตนใคร |
ปะโชค ฉนี้แม่ |
น้อยยิ่งน้อยใจเอ้ |
อนารถม้านกระมลหมาง ๚ะ |
๑๓๖. บางคณฑีใคร่คว้า |
คณโซ ทองแม่ |
มาอุทิศกุศลมโน |
ตรวจน้ำ |
พี่ผดุงแผ่นดินโอ |
กาศเมื่อ หนึ่งรา |
ขอแผ่ผลบุญล้ำ |
เลิศให้ผีเห็น ๚ะ |
๑๓๗. เรือผ่านบ้านกล้วยลุ |
ทางแยก |
คลองชื่อบางนกแขวก |
ควากเลี้ยว |
สองฟากบ่ผากแปลก |
ตาพี่ นิดเลย |
ล้วนแต่รกแต่เรี้ยว |
ครั่นคร้ามงานถาง ๚ะ |
๑๓๘. ลุบางสี่หมื่นเจ้า |
อย่าแหงน ชเง้อเลย |
สี่หมื่นเป็นสี่แสน |
มากสร้าง |
ปางประดาษวาศนาแคลน |
ใครว่า มากแม่ |
สี่หมื่นคร่งค้าง |
มากครั้นบุญรวย ๚ะ |
๑๓๙. คลองแพงพวยใคร่เคี้ยว |
แพงพวย |
ตามล่องคลองสวนรวย |
น่าแล้ง |
น่าน้ำคล่ำหนองสรวย |
สดรบัด ใบแม่ |
ถึงน่าร้อนไม่แกล้ง |
ปลูกแล้วเลยเหงา ๚ะ |
๑๔๐. เข้าเขตรประเทศบ้าน |
โพงาม |
ใยไม่เห็นโพธิตาม |
ชื่อบ้าน |
โพธิคมอยู่ในนาม |
ประกาศก่อน กระนั้นฤๅ |
ปางเปิดออกโพธิกร้าน |
เกรอะด้วยถนิมดิน ๚ะ |
๑๔๑. คุ้งกระถินถึงคุ้งไม่ |
หอมสม ชื่อเลย |
ถึงร่ำเสาวมาลพรม |
ดอกฟ้า |
หอมบุหงาเมื่อควาลม |
โชยกลิ่น ดอกแม่ |
ความชอบหอบชื่อกล้า |
กลิ่นกล้าทวนลม ๚ะ |
๑๔๒. บางป่าสมชื่อแท้ |
เที่ยวบาง ป่าเฮย |
มีกระท่อมกรุจากทาง |
หมากพร้าว |
กิ่งก้าตื่นทองปาง |
เปรียบชั่ว หนะแม่ |
ยากอย่าหยิ่งยิ่วกร้าว |
เกริกโอ้อายขำ ๚ะ |
๑๔๓. บางดำหรุชื่อล้อ |
บางตำ หรุเฮย |
มีเต่ต้นนุ่นทำ |
ละเน้อ |
พี่อยากสรรพรสลำ |
ลำไคร่ แวะแม่ |
พุทโธ่เอ๋ยเลยเก้อ |
เฉียดแล้วฤๅเห็น ๚ะ |
๑๔๔. บัานไร่ไร่สุขต้น |
แตนงาม |
ใบปกดกผลยาม |
ไร่ชื้น |
ไฟป่าเมื่อชล่าลาม |
ลวกไร่ แตงแม่ |
แตงไร่ไหม้ปุ๋ยฟื้น |
ใหม่แม้นหมายดี ๚ะ |
๑๔๕. เรือรี่เร็วลากใช้ |
จักรเดิน |
ดังลลิ่วลอยลำเหิน |
เหาะเต้า |
ลุราชบุรีเพลิน |
มากตึก เรือนแม่ |
ปล่อยเชือกเสือกเรือเข้า |
จอดหน้าชานเมือง ๚ะ |
๑๔๖. ตึกเตื้องโตฝั่งซ้าย |
มือมา |
สมเด็จเจ้าพระยา |
ท่านสร้าง |
เป็นที่อยู่แรมครา |
แรมราช บุรีแม่ |
สิ้นชีพตึกโตค้าง |
โลกค้ำตาแล ๚ะ |
๑๔๗. แต่ก่อนก๊กฟากโน้น |
มีบุญ นักแม่ |
มีแต่ท่านแต่คุณ |
คับบ้าน |
เดี๋ยวนี้สิเที่ยวซุน |
ซ็อกซื้อก อยู่นา |
โตนักหักแล้วจ้าน |
อุจาดให้คนเห็น ๚ะ |
๑๔๘. ปางเป็นผู้ครอบด้าว |
แดนสยาม |
มักใหญ่ใฝ่พยายาม |
ใหญ่ด้วย |
ไม่สมนิยมความ |
คิดมุ่ง ใหญ่แม่ |
เลยเจื่อนเฝือนใจม้วย |
หมดล้างตระกูลพา ๚ะ |
๑๔๙. แม้นจักอุสาหะตั้ง |
ใจตรง |
ชื่อท่านศรีสุริยะวงศ์ |
ป่านนี้ |
จะกระเดื่องเรื่องลือพงศ์ |
ภายหน้า |
แข่งฤทธิ์ราชฤทธิ์บี้ |
บาปสร้างสนองทัน ๚ะ |
๑๕๐. นั่นวัดสัตตนารถครั้ง |
เถรนิล |
เถรอ่อนเทียมคู่ทมิฬ |
มากร้าย |
คล้ายสัตว์สัตตรียิน |
ดีสนิท นักแม่ |
สมเด็จโปรดให้ย้าย |
อยู่คุ้นเคยหา ๚ะ |
๑๕๑. ครานี้สมเด็จแล้ว |
ตาสมี |
กลัวชั่วส่อตัวหนี |
วัดส้อน |
ชั่วส่อผูกฅอตี |
ตัวหลบ ตายแม่ |
ผลชั่วส่อชั่วย้อน |
ชั่วให้เห็นรยำ ๚ะ |
๑๕๒. ค้ำออกจากท่าให้ |
แจวมา |
ถึงหาดชายคงคา |
จอดเลี้ยง |
เสร็จออกแล่นเรือครา |
ไคลต่อ ทางแม่ |
ถึงวัดท่าเกวียนเปรี้ยง |
แดดร้อนรบมเข็ญ ๚ะ |
๑๕๓. เห็นเขาตะคุ่มซ้อน |
เสนอตา |
แต่จากกรุงเทพฯ มา |
แถบนี้ |
พึ่งได้เพ่งภูผา |
เมืองราช บุรีแม่ |
ฟูจิตรพี่พิศชี้ |
บอกให้สหายยล ๚ะ |
๑๕๔. ดลท่าวัดร้องเรียก |
ท่าโขลง |
เห็นแต่โขลงโคโทง |
เที่ยวน้ำ |
วัดโขลงนึกโขลงโยง |
ใจพี่ คิดแม่ |
โขลงเรียกเถรกลีล้ำ |
เถิดคล้ายโขลงวัว ๚ะ |
๑๕๕. มัวเพลินดูฉวากเลี้ยว |
เรือลิน ลานา |
จนล่วงวัดหลุมดิน |
ด่านเต้า |
หลุมดินใช่หลุมหิน |
ฤๅวัด หลุมเฮย |
ชรอยจะฝังทรัพย์เฝ้า |
ฝากให้คนหลง ๚ะ |
๑๕๖. ตรงถึงโคกบ่อสร้าง |
อาราม |
โคกบ่อใครพยายาม |
ขุดไว้ |
เขาขุดบ่อพูลสนาม |
วัดโคก นี้ฤๅ |
ใฉนบ่เห็นบ่อให้ |
แม่น้ำใจเรียม ๚ะ |
๑๕๗. เยี่ยมพระยาไม้ย่าน |
พระยา ไม้เอย |
วานบอกสรรพยาครา |
ป่วยด้วย |
พี่มุ่งรักษามา |
ถึงนี่ แล้วแม่ |
พระยาจะปล่อยพี่ม้วย |
ไม่เอื้อฤๅเออ ๚ะ |
๑๕๘. ลอยเท้อถึงบ้าท่า |
แจกิน แจฤๅ |
ส่วนพี่ถือแต่ศิล |
สิ่งห้าม |
มีเตาบวชเผาหิน |
ปูนดอก ฤๅพ่อ |
พี่เพ่งดูจนข้าม |
ท่าพ้นบางแจ ๚ะ |
๑๕๙. แน่วัดโคกหม้อตั้ง |
เตาตา หม้อฤๅ |
ดีนะอุส่าห์มี |
มุ่งบ้าง |
วัดหม้อชื่อหม้อดี |
แต่ชื่อ หม้อนา |
พี่ไม่เห็นใครสร้าง |
หม้อซื้อเขาหุง ๚ะ |
๑๖๐. ลุคุ้งบางลี่นี้ |
หลบใคร บางเอย |
บางบ่อมีหูไฉน |
ลี่ล้า |
ฤๅถูกเรี่ยวน้ำใหล |
ฝั่งลี่ เล่าแม่ |
มาเถิดบางบอกข้า |
หน่อยให้เห็นทาง ๚ะ |
๑๖๑. ถึงบางสองร้อยชื่อ |
คลองลัด |
เห็นจะสองร้อยทัด |
เทียบเส้น |
ดีสุดขุดคลองตัด |
ทางที่ ดรแม่ |
นาไร่คงไม่เว้น |
มากขึ้นตามคลอง |
๑๖๒. ปองเรียกมรรคุเทศรู้ |
ระยะทาง |
ลืมเอ่ยจนเลยบาง |
บ่อนบ้าน |
ท่าราบไม่ราบปาง |
นามท่า ราบเลย |
ขึ้นบาปที่บ่ล้าน |
อีกแล้วระอาเหลือ ๚ะ |
๑๖๓. เรือทวนอุทกเวิ้ง |
วังชล |
ผ่าวอกอายสุริยน |
อับเศร้า |
ลุบางกระกระวน |
กระวายหวั่น ทรวงเอย |
หวลนึกหวีกระเจ้า |
พี่ฉอ้อนองค์สาง ๚ะ |
๑๖๔. สองฟากทางตลิ่งซึ้ง |
สูงหลาย วาแม่ |
พังกระเพิกพูนชาย |
ทรุดพื้น |
บ้างลาดเชื่อมหาดชาย |
ชลเชี่ยว |
ส่ำพฤกษาเขียวชื้น |
ฉอุ่มชื่อชวนชม ๚ะ |
๑๖๕. เรียมรบมบำราษห้อง |
โหยหา แม่เอย |
มาลุหนองกลางนา |
ฉวากน้ำ |
บ เห็นโภชนาสา |
ลีปลูก ใหนเลย |
นาชอกฤๅนาช้ำ |
จิตรปริ้มเป็นหนอง ๚ะ |
๑๖๖. ปองพักถึงที่ครึ้ม |
คราวเข็ญ |
ให้จอดเรือร่มเย็น |
อยุดแล้ว |
ใฉนนุชมิหวังเอ็น |
ดูพี่ เลยแม่ |
เชิญแม่มาดับแผ้ว |
พิโยคข้อคนึงหวล ๚ะ |
๑๖๗. พี่ครวญพี่คร่ำให้ |
หาสมร |
จนบ่ายสุริยรอนรอน |
เรื่อฟ้า |
ออกเรือรีบแจวจร |
จากร่ม พักเอย |
ชลควะควั้งเชี่ยวกล้า |
ตีดตื้นเต็มทน ๚ะ |
๑๖๘. เรียมทุรนทนทเวศเศร้า |
ทรวงหมาง |
เห็นวัดคลองโพธิกลาง |
พี่จ้อง |
แร้งลงอาบน้ำพลาง |
ปีกผึ่ง ขนแม่ |
พี่บ่เคยพบพ้อง |
เนตรสร้าแสยงใจ ๚ะ |
๑๖๙. ไปถึงบ้านซ่องบ้าน |
เรือนหลาย |
ซ่องใช่ซ่องโจรหมาย |
มุ่งปล้น |
วัดซ่องใช่ซ่องทลาย |
ล้างศาส นาเลย |
ซ่องนี่ซ่องทุกข์ท้น |
เทวศอึ้งอกเรียม ๚ะ |
๑๗๐. เห็นเหยี่ยวเยี่ยมไม้พี่ |
ยิงศิลป์ เพลิงแม่ |
หมายอกกลับผกผิน |
ถูกเท้า |
เหยี่ยวผวาเพราะตาอิน |
ยิงอีก นัดแม่ |
หนังสต๊าฟกลับถึงด้าว |
เหยี่ยวได้ยืนดี ๚ะ |
๑๗๑. จวนราตรีพยับโอ้ |
อาเกียรณ์ |
บันลุวัดเจ็ดเสมียร |
มืดแล้ว |
เจ็ดเสมียนพี่เสมียนเขียน |
โคลงนิราศ ดอกแม่ |
เสมียนใช่เสมียนความแกล้ว |
กลองสู้เสียงใคร ๚ะ |
๑๗๒. ให้จอดแพหน้าวัด |
หวังแรม |
ลานวัดไม่ใหญ่แซม |
เสียดต้น |
ตลิ่งสูงกระ ใดแกม |
ก่ออิฐ ปูนแม่ |
เสียงพระสวดมนต์ด้น |
อรรถก้องกาญจน์เปรียญ ๚ะ |
๑๗๓. เจ็ดเสมียนเขียนสาสน์ |
ได้ดังประสงค์ มีฤๅ |
ชุมแต่นักปืนยง |
ยอดแกล้ว |
พี่ไปทุ่งวัดพะวง |
ลองลูก ปืนเฮย |
อาวุธไม่ลองแล้ว |
ฉุกรู้ลองไฉน ๚ะ |
๑๗๔. ขอบใจพระปลัดเจ้า |
อาราม |
มาเยียมพอพี่ถาม |
มรรคเมื้อ |
เวียนหาท่านพยายาม |
ผูกมิตร สมานเอย |
ยังอีกกำนันเอื้อ |
อุส่าห์เฝ้าของถวาย ๚ะ |
๑๗๕. พี่ปองเล่นสนุกครื้น |
เครงหน |
พเอิญพี่พบตาสน |
เสือกกล้า |
ล่องไม้กลับมาดล |
วัดเจ็ด เสมียนแม่ |
ขึ้นพักนักเลงบ้า |
บ่นโอ้โวคุย ๚ะ |
๑๗๖. เตลิดตลุยหลงพลอดเพ้อ |
แผลงฤทธิ์ |
เป็นบ่าวกรมหลวงพิชิต |
โปรดด้วย |
ตามเสด็จกระทั่งติด |
ไทรโยค แน่พ่อ |
ทำเบะปากเสยะย้วย |
ยืดน้ำลายพลู ๚ะ |
๑๗๗. ครูเคยดื่มเหล้าสูบ |
กันชา |
ฝิ่นก็ล่อเล่นสา |
ระพัดโจ้ |
แต่ครั้นแก่ชรารา |
เสียหมด แล้วพ่อ |
ยังแต่เล่นโปโต้ |
เจ๊กห้าวหวยแทง ๚ะ |
๑๗๘. แผลงฤทธิ์เรื่องตเข้ปด |
ทั้งเพ |
เดี๋ยวกลับดื่มสุราเขว |
พูดฟุ้ง |
กันชาตกป้องเห |
หัวดิ่ง เดินเฮย |
สนุกใหญ่ใส่สองหยุ้ง |
ย่ำถ้อยเกินถาม ๚ะ |
๑๗๙. พล่ามถึงวังน่าได้ |
เห็นกะ ตาแม่ |
ท่านไม่ตายเป็นพระ |
เคร่งแท้ |
ไปเขาลูกช้างปะ |
เศียรเหม่ง เที่ยวพ่อ |
เบื่อครอบสมบัติแปล้ |
เปลี่ยนต้องทำตาย ๚ะ |
๑๘๐. ขยายเรื่องครั้งหม่อม |
ไกรสร |
เสด็จเที่ยวเล่นทแยมอญ |
ปากน้ำ |
เดี๋ยวเอ่ยออกทแยกลอน |
มอญคลุก ไทยพ่อ |
พวกพี่เฮฮาซ้ำ |
ส่งถ้วยสุราเมา ๚ะ |
๑๘๑. เจ้าสาวเอวเจ้าสุด |
แสนบาง ชะแม่ |
อย่านั่งริมฝั่งปาง |
ป่านนี้ |
น้ำขึ้นเชี่ยวผังผาง |
หนะแม่ สาวเอย |
น้ำจะพัดเจ้าลี้ |
ลับเจ้าสาวเอย ๚ะ |
๑๘๒. เลยชล่าคว้าเหล้าซด |
สูบกัน ชาแม่ |
แยกปากหน้ากากขัน |
ขยิกร้อง |
ขยับออกยิเกตบัน |
ตบึงเล่น ใหญ่แม่ |
หากพี่หนีสู่ห้อง |
หับเข้าไสยา ๚ะ |
๑๘๓. เพลาตรู่พี่จ้อง |
ตาสน แกเฮย |
งึมโงกจ็อนจ่อพิกล |
นั่งดื้อ |
ใครเห็นละอดทน |
หัวเราะ ได้ฤๅ |
ไม่พูดไม่จาตื้อ |
สติเคลิ้มคลายมึน ๚ะ |