๖๕๒. เพลาภาณุมาศใกล้ |
แกลภพ |
มยุเรศร้องรงมคบ |
ค่าไม้ |
หอมป่ากลิ่นผกาตระหลบ |
เลวงจิตร กูเอย |
ผวาตื่นฟื้นองค์ให้ |
ปลุกผู้คนขมัน ๚ะ |
๖๕๓. วันที่สิบแปดเลี้ยว |
ลำลหาร |
ถึงโขดสิงขรทยาน |
ย่ำน้ำ |
เขาหมาไล่กวางนาน |
น่าพิศ วงแม่ |
หลายท่าหลายทีล้ำ |
เล่าแล้วเรียมตลึง ๚ะ |
๖๕๔. เขาหมาฝั่งนี้โน่น |
เขากวาง แม่เอย |
หกเที่ยวหกท่าทาง |
ที่อ้อม |
เดี๋ยวหมาอยู่วังนาง |
กวางอยู่ หลังแม่ |
เดี๋ยวก็เขาหมาด้อม |
ดุจกั้นกวางหนี ๚ะ |
๖๕๕. ถ้ำชนีพิลึกถ้ำ |
ชนีมี ชนีฤๅ |
โหนช่องคูหาที |
ทุ่มร้อง |
พี่มองพี่มุ่งสี |
ขเรศห่อน เห็นเลย |
สดับแต่ปั๋วปั๋วก้อง |
โขตรเล้นกายหาย ๚ะ |
๖๕๖. หลายแก่งหลายเรี่ยวล้วน |
สายชล เชี่ยวเฮย |
ตระหน่ำกรำหนาวทน |
ถ่อเต้า |
ฝั่งผาพฤกษผกากล |
ใครประดิษฐ์ ไว้ฤๅ |
เหลืองอ่อนเกษรเช้า |
ฉ่ำคุ้งสุคนธ์รเหย ๚ะ |
๖๕๗. เลยเรี่ยวหิดดาษล้วน |
ลอนหิน |
ตละปุ่มตละป่ำถวิล |
ว่าปั้น |
พี่โชงกก็ชเงื้อมสินธุ์ |
ซึ้งส่อง ฉายเอย |
ไม้ช่อกลฉัตรชั้น |
เชิดก้านตระการผา ๚ะ |
๖๕๘. เสลาพิลึกแล้ว |
เรียกสพาน หินแม่ |
หลายแห่งแห่งทึบสถาน |
เทือกป้าม |
ควะคว้างควากลากเรือปาน |
เรือเชิด ชันแม่ |
เหนื่อยเหนี่ยวขืนเชี่ยวข้าม |
แก่งแล้วลอยลำ ๚ะ |
๖๕๙. ชำเลืองแลใผ่ก้อง |
กอฟาก กระโน้นแม่ |
ไก่ป่าอิงป่าหลาก |
ทุกครั้ง |
เสียงก๊อกก๊อกกระเต๊กกระต๊าก |
เตือนใข่ คนองเอย |
พึบพับโผบินทั้ง |
เที่ยวคุ้ยขุยขรม ๚ะ |
๖๖๐. พนมเนินเขินโขตรซ้อน |
สลอนตา |
พอลับหมากวางมา |
หน่อยแล้ว |
ยุ้งเข้าเอ๊ะยุ้งผา |
ผทุกสิ่ง ใดนอ |
เป็นเหลี่ยมเยี่ยมโพยมแป้ว |
ใหล่ตั้งกลางหน ๚ะ |
๖๖๑. มาดลแดนเรี่ยวร้อง |
เรียกพรุ ไพรแม่ |
แลควั่งผังผางดุ |
เดือดผลุ้ง |
เรือเหนี่ยวหลุดเชี่ยวลุ |
ชลเอ่อ อับเอย |
แจวครึบครึบเลียบคุ้ง |
เขยิบเลี้ยวลำมา ๚ะ |
๖๖๒. ภูผาไกลฝั่งช้าง |
ภีภี |
กลรูปคชโตที |
ตล่อมป้อม |
รวกสยอยเฉกขนสี |
มอเมื่อม แม่เอย |
ช้างใหญ่ไร้ชีพซ้อม |
เศิกรู้แทงใฉน ๚ะ |
๖๖๓. ให้จอดท่าเกรี่ยงเลี้ยง |
กันสบาย |
เห็นเกรี่ยงลงเรือพาย |
เลียบเยื้อง |
แวะหาปลัดเปียถวาย |
ตัวพบ พี่แม่ |
พี่แจกเงินเฟื้องเฟื้อง |
หนึ่งให้รายตัว ๚ะ |
๖๖๔. เกรี่ยงผัวตัวโจกนั้น |
นามนาย ลูแม่ |
พาเกรี่ยงเจเมียหมาย |
อวดหน้า |
ถวายเสื้ออย่างเกรี่ยงลาย |
เกรี่ยงปัก ทอเอย |
พี่ตอบเงินตอบผ้า |
ผ่อนให้ไปสงวน ๚ะ |
๖๖๕. ส่วนเลโพเกรี่ยงผู้ |
ผัวพา |
นางเกรี่ยงทองยามา |
ใฝ่เฝ้า |
พี่ถามบอกทางหา |
กินถาก ไร่แม่ |
ปลูกผักผลไม้เข้า |
ค่อยเลี้ยงกันกิน ๚ะ |
๖๖๖. ไม่ยินดีโลภดื้อ |
ดีหนอ |
พออิ่มพอหลับพอ |
ชีพคุ้ม |
เสื้อผ้าก็หาทอ |
ทำทุก สิ่งแม่ |
สารพัดหัดตัวอุ้ม |
อาตม์ง้อใครมี ๚ะ |
๖๖๗. ที่นี่ใครขับเขี้ยว |
เข็ญระกำ ใจเฮย |
ฤๅถูกโรคไภยทำ |
ไร่แล้ง |
เกรี่ยงอพยบสำ |
มโนครอบ ครัวแม่ |
ไปอยู่ป่าโน้นแข้ง |
เพื่อนคล้ายปีกโผ ๚ะ |
๖๖๘. ถึงโซสิงป่าแม้น |
แสนขัด ก็ดี |
เกรี่ยงก็พอใจถนัด |
อยู่ไม้ |
ใครชวนสู่จังหวัด |
เมืองไม่ ชอบเลย |
กลัวจะเจ็บจะไข้ |
จะต้องตายสลาย ๚ะ |
๖๖๙. ใหนสบายอยู่นั่นสู้ |
หากิน |
เหมือนอย่างปักษินบิน |
ป่ากว้าง |
เป็นสุขแก่กายยิน |
ดีแก่ ใจนา |
แต่บ่อเห็นเหตุสร้าง |
โลกให้เจริญ ๚ะ |
๖๗๐. ตาขุนทำเชื่องแม้ |
เรียมถาม ใดแม่ |
บอกแต่ไม่ทราบยาม |
อยากแจ้ง |
ไปใหนผิไกตาม |
ไปจัก ไปนา |
บยอกแต่อยากอยากแกล้ง |
หลอกห้ามตามวิธี ๚ะ |
๖๗๑. แม้นมีใครสมัคเข้า |
มาขัน นำแม่ |
แอบขู่กำชับกัน |
โชกด้วย |
ครูแกชั่งแก่ขยัน |
แต่บิด ตะกูดเฮย |
ถนัดแต่ขู่ชาวห้วย |
ป่าอ้างสินบน ๚ะ |
๖๗๒. จนเกรี่ยงมาเยี่ยมปลื้ม |
ใจนับ ถือนา |
เถ้าโผล่ดอดบังคับ |
ขู่ฟ้อ |
ให้ร้องแลให้ขับ |
ลำเกรี่ยง ถวายแม่ |
ต้องไล่ให้เถ้าท้อ |
ฤทธิ์รู้สึกตน ๚ะ |
๖๗๓. เรียกคนเตรียมออกเมื้อ |
ชลมรรค |
พวกเกรี่ยงบ่ออยากจัก |
ใคร่เต้า |
ปูผ้ากราบสามพัก |
เพียงกราบ พระแม่ |
อิ่มแต่ยินดีเฝ้า |
ส่งพ้นตาเรียม ๚ะ |
๖๗๔. เยี่ยมถึงวังใหญ่เวิ้ง |
วังวน |
พบแต่เรี่ยวฉวางชล |
เชี่ยวคว้าง |
วังใหญ่ใช่วังวล |
วังพี่ ดอกแม่ |
ใหญ่ว่าใหญ่โตสล้าง |
สลับล้วนเลาผา ๚ะ |
๖๗๕. ชายตาแลฝ่ายเบื้อง |
ปฤษฎางค์ |
เห็นแต่เขาปิดทาง |
เทือกซ้อน |
ภายหน้าก็ผาขวาง |
หน้าอุด ทางแม่ |
เหตุแม่น้ำยอกย้อน |
ตลบเลี้ยวหลายขบวร ๚ะ |
๖๗๖. ผนังล้วนหินใหญ่ก้อน |
โตกอง |
ชเงื้อมแง่แลลึกมอง |
ร่มง้ำ |
เรือเล็กน่าจอดกรอง |
ผกาพากย์ พี่เอย |
ชมฉากวิ้วฉวากน้ำ |
นิเทศเวิ้งวนาผา ๚ะ |
๖๗๗. มาถึงห้วยกุ้งแห่ง |
สกัดลำ |
คนลากหลังโกงทำ |
เทียบกุ้ง |
กุ่มตใคร่ใผ่ผนังกำ |
แพงพืด ทางเฮย |
สีสอดแลตลอดคุ้ง |
คดครึ้มแสนงาม ๚ะ |
๖๗๘. ยามเที่ยงเพียงพี่กลุ้ม |
กลางใจ พี่เอย |
วังกร่างบ่อเห็นไกร |
กร่างบ้าง |
งอกกลางเกาะใดใบ |
บังจอด เรือนา |
วังกร่างโกร่งกร่างข้าง |
แก่งกลิ้งกรวดผา ๚ะ |
๖๗๙. เห็นเขาท่าตะกั่วซ้าย |
มือลิบ ลิบเอย |
แสงแดดเผายิบยิบ |
ย่านโน้น |
เรือฝืดตืดกระดิบกระดิบ |
ดูอัด ใจแม่ |
ค่ำและถึงท่าโน้น |
แน่ค้างคืนปอง ๚ะ |
๖๘๐. ถึงทับตองแทบต้อง |
จอดประทับ |
ชลเชี่ยวเรี่ยวแรงผับ |
ผับผุ้ง |
ล้มตะครุบลากตุบตับ |
ต่างเถลือก ถลนแม่ |
หลุดแก่งทับตองคุ้ง |
อับอ้อมแจวมา ๚ะ |
๖๘๑. ถึงแก่งสารวัดก้อน |
หินขวาง |
กลางนทีมีทาง |
เลียบอ้อม |
ฝั่งขวาน่ากลัวปาง |
ลือชื่อ ดอกแม่ |
ครั้นเมื่อจริงพรักพร้อม |
ฉุดขึ้นเร็วสบาย ๚ะ |
๖๘๒. บ่ายลงสรงสริระห้อง |
แก่งหิน |
รับเรี่ยวเกลียวกระแสรสินธุ์ |
ชร่าฟุ้ง |
สารวัดอยู่สกัดดิน |
แดนตรวจ ใครรา |
พี่ไม่นึกปึกสดุ้ง |
แก่งด้วยอันใด ๚ะ |
๖๘๓. ให้ออกเรือรีบร้อน |
เร็วลี ลาแม่ |
สองฟากมากหินมี |
เกาะน้อย |
ตใคร่ครึ้มน่ายินดี |
จอดนั่ง เล่นแม่ |
หากบ่ายสุริยฉายคล้าย |
พี่คล้อยคลาเลย ๚ะ |
๖๘๔. ชเง้อเงยเห็นตระหง่านเงื่อม |
ดงไกล |
เขาสระสี่มุมใน |
ภาคโน้น |
ยามเย็นลบัไรไร |
ลาโลก แล้วแม่ |
พิศโขตรสิงขรโพ้น |
พ่างน้ำเงินขึง |
๖๘๕. ถึงเมืองท่าตกั่วให้ |
พลพาย |
จอดหาดหนองกระแซชาย |
ฝั่งข้าม |
เรือนมอญตัดไม้หลาย |
หลังอยู่ แรมแม่ |
ทำไร่ไม่เข็ดคร้าม |
ใคร่เลี้ยงดูครัว ๚ะ |
๖๘๖. มโดดตัวเอกโอ้ |
อนาถา |
ท้องป่องผมเซิงตา |
เหลือกปลิ้น |
น่ากลัวน่าเกลียดสา |
รพัดพิรุธ โทษแม่ |
เสือกเสออะเลอะเทอะลิ้น |
ล่อยเพ้อโผงอึง ๚ะ |
๖๘๗. อวดถึงของวิเศษข้าง |
อาคม |
บัวเหล็กคงกระพันถม |
เวชแกล้ว |
แกบวชสวดเรียนสม |
ถะเที่ยว ธุดงค์แม่ |
ถึงเมาะตะมะแล้ว |
ลาภได้ของดี ๚ะ |
๖๘๘. สี่ก้อนถลุงแล้วเหล็ก |
บัวเอก |
สองลูกขออวยเศก |
ป่าให้ |
ไม่อยากรับของเกก |
มะเหรกคลั่ง ชนี้แม่ |
แต่ขัดแกไม่ได้ |
รับแล้วรางวัล ๚ะ |
๖๘๙. ขันขันครูวิเศษเถ้า |
มอญบอ |
ถูกพวกเรารุมขอ |
ออกกลุ้ม |
ยาว่านแร่ขลังยอ |
แกส่ง ตลุยแม่ |
บอกแต่อุปเท่ห์คุ้ม |
ทุกข์ข้อแขนงพราย ๚ะ |
๖๙๐. นายพลอยสรวงเหล้าสู่ |
ตามะ มอญเอย |
ดื่มเอือกตาเหลือกผละ |
เหล็กให้ |
ลูกเดียวติดตัวจะ |
ยออย่าง ไรแม่ |
เป็นไม่ยอมให้ได้ |
ดุจต้องประสงค์ขอ ๚ะ |
๖๙๑. พอเสวยเสาวโภชน์แล้ว |
เรียมแล |
เห็นมะมอญเมาทแย |
อยู่ฟุ้ง |
รำเต้นเล่นออกแอ๋ |
เอ็ดหาด มอญเฮย |
คุยเที่ยวถึงย่างกุ้ง |
กระทั่งด้าวมัณฑเล ๚ะ |
๖๙๒. โซเซมาจากแคว้น |
เมืองทวาย |
ไข้ป่ากินเกือบตาย |
ซูบก้าง |
ถึงเมืองท่าตะกั่วหมาย |
พักรัก ษานา |
ยิ่งอยู่ยิ่งเพลินค้าง |
อยู่สิ้นสองปี ๚ะ |
๖๙๓. ราตรีแสงสว่างด้วย |
เผาดง |
ฉายเฉกไฟฟ้าลง |
แหล่งน้ำ |
น่าพินิจพิศวงวง |
วนาท่า ตะกั่วแม่ |
แปลกเนตรสังเกตุล้ำ |
เล่าแล้วลาที ๚ะ |