สร่วยแลอากร

สิ่งของต่าง ๆ ซึ่งต้องใช้ในราชการ อันมีอยู่ตามหัวเมืองขึ้นกรุงศรีอยุทธยาต้องส่งเข้ามาเปนสร่วยถวายพระเจ้ากรุงศรีอยุทธยา มีรายชื่อเมืองแลชื่อของสร่วย ดังนี้

เมืองบางตะพาน

ทองคำ

เมืองกาญจนบุรี

ตะกั่ว (ดีบุก)

เมืองศรีสวัสดิ์

ตะกั่ว (ดีบุก)

เมืองนคร

ตะกั่ว (ดีบุก)

บ้านกระจับ

ตะกั่วนม

ข้าช้าง

(ตีความไม่ออก)

เขาสมุท (เห็นจะไม่ใช่สมมุกด้วยไม่มีถ้ำ เกาะรังนกที่จริงอยู่ในเหล่าเกาะแขวงมณฑลชุมพร)

รังนก

คลองสวี

บ้านวรา

พลอยต่างๆ

บ้านตะโกในเขตรเมืองจันทบุรี

เพ็ชร์เถื่อน (ไม่รู้ว่าอะไร)

ในเขตรเมืองลพบุรี

บ้านปอหิต

ทองแดง

เขตรกะมันไป

บ้านตองจัก

แลเกิดภายหลัง

 

เหล็ก

เมืองนครนายก

จันทน์ชมด

เมืองนครคีรี

เนื้อไม้

เมืองหูหิตตอ

เนื้อไม้

เมืองตุกกะลงภู

เนื้อไม้

บ้านสารคาม

กำยาน

บ้านเกษตร

บ้านนางพุก

ในเขตรเมืองศรีสวัสดิ์

ละวะกะเหรี่ยง

เขากลองแขกมอ ในเขตรกาญจนบุรี

บ้านมะแส เมืองระยอง

บ้านทับงา เขตรเมืองราชบุรี

เมืองอิดพี เมืองแม่นัด

เมืองมินซิน เมืองกระแต เมืองบุริน

บ้านสำเภา เมืองชลบุรี

ทั้ง ๑๐ แห่งนี้ ส่งสร่วยสิลาปากนก แลสิ่งของต่างๆ ต่อไปนี้ คือ

งาช้าง

ฝาง

กำมถัน

ดินประสิว

ผ้าขาว ผ้าแดง

เสื่อต่าง ๆ

ไม้แดง ไม้ดำ

เมืองชุมพร เมืองตานี

เสื่อหวาย

บ้านกำแพง (เพ็ชร์) เมืองพิศณุโลก

ไม้ ไม้ไผ่

เมืองสุพรรณ นครไชยศรี

ถ่าน

สร่วย ๒๑ อย่างต่าง ๆ ซึ่งต้องถวายตามประเพณีเดิม ยังมีของสร่วยบางอย่าง ซึ่งราษฎรผู้ทำหรือเก็บหาสิ่งของเหล่านั้น จะส่งเงินแทนได้ สิ่งของส่ร่วยจำพวกนี้ คือ น้ำรัก น้ำมันยาง น้ำมันปลา น้ำผึ้ง น้ำตาล น้ำอ้อย ชัน แลสีน้ำรักต่าง ๆ ปลาน้ำจืด น้ำเค็ม แลสร่วยสิ่งของ ๑๒ อย่างเหล่านี้ ได้เรียกเก็บเงินแทนปี ๑ เปนเงินคนละ ๔ บาท

แต่ส่วนงาช้าง ฝาง ตกั่วนม ไม้ดำ ไม้แดง ชัน รัก จันทน์ชมด ครั่ง ในสิ่งของ ๙ อย่างนี้ ในการที่จะส่งลงเรือไปจำหน่ายต่างประเทศ ห้ามมิให้ผู้อื่นส่งไป นอกจากคลังสินค้า เปนผลประโยชน์ชองหลวง ได้พระราชทรัพย์ราวปีละ ๕๐๐๐ ชั่ง

(สร่วยที่กล่าวตอนนี้ ตลอดจนชื่อท้องที่ ไม่มีอะไรสอบจึงลงไว้ตามฉบับพม่า)

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ