ภาษีอากร

ภาษีอากรต่าง ๆ ซึ่งเก็บในกรุงศรีอยุทธยา นอกจากสร่วยและจำนวนเงินซึ่งเก็บได้ มีต่างประเภท ดังนี้ (จำนวนเงินในฉบับพม่าลงไว้แต่ตัวเลข ไม่บอกว่าชั่งหรือบาท พิเคราะห์ดูเข้าใจว่าจะหมายว่าชั่ง แม้บางแห่งดูจำนวนเงินอยู่ข้างจะมากเกินไป ก็ไม่อัศจรรย์ ด้วยไทยที่พม่าได้ตัวไปให้การ โดยมากคงจะไม่รู้จำนวนจริง และจะตั้งใจบอกให้มากด้วย คือ)

(๑) อากรสวน

๓๐๐๐ ชั่ง

(๒) อากรสุรา

๒๕๐๐๐ ชั่ง

(๓) อากรบ่อนเบี้ย

๒๕๐๐ ชั่ง

(๔) ภาษีผ่านด่านขนอน

๘๐๐ ชั่ง

(๕) สุ่นหลุ่น (ผู้แปลว่าภาษีหอมกะเทียม เห็นจะหมายความว่าอากรสมพักศร)

๒๐๐ ชั่ง

(๖) ภาษีอินโอยะแตก (ผู้แปลว่าภาษีโรงร้าน เห็นจะหมายความว่าอากรตลาด หรือจังกอบ)

๓๐๐ ชั่ง

(๗) ภาษีสำเภาขาเข้า (คือเก็บค่าปากเรือ)

๓๐๐๐ ชั่ง

วิธีเก็บภาษีขาเข้า เก็บไม่เสมอกัน ถ้าเปนเรือของเมืองที่มีทางพระราชไมตรี แลไปมาค้าขายไม่ขาดนั้นแล้ว เก็บภาษีตามราคาสินค้าขาเข้า ๑๐๐ ชัก ๓ ค่าปากเรือตั้งแต่กว้าง ๔ วาขึ้นไปเก็บวาละ ๑๒ บาท ถ้าเปนเรือเมืองอื่น ภาษีสินค้าเก็บ ๑๐๐ ชัก ๕ ค่าปากเรือเก็บวาละ ๒๐ บาทถ้าสินค้าที่พาเข้ามาเปนของที่ต้องพระราชประสงค์ ไม่เก็บภาษีสินค้า เก็บแต่ค่าปากเรือ

(๘) ภาษีเงิน (เห็นจะเปนข้าราชการ)

๕๐๐ ชั่ง

(๙) ภาษีหมาก ไม่ได้ส่งคลัง

๕๐๐ ชั่ง

(๑๐) ภาษีหม้อน้ำ

(เข้าใจว่าตรงกับที่เรียกว่าเครื่องดินเผา ๕๐๐ ชั่ง)

(๑๑) ค่านา

(ไม่มีจำนวนเงิน)

(๑๒) สร่วยทอง

(ไม่มีจำนวนเงิน)

รวมเงินภาษีอากรผลประโยชน์ที่เก็บได้ในกรุงศรีอยุทธยาเท่าที่รู้จำนวนเปนเงินปีละ ๑๓๘๐๐ ชั่ง

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ