ว่าด้วยตรีสันทะฆาฏ

จะว่าด้วยตรีสันตะฆาฏเหล่านี้ คือบุรุษแลสัตรีนั้นก็ดี ถ้าจะบังเกิดเปนสันตะฆาฏขึ้นมา ให้เปนโลหิตก้อนเถาอยู่ในท้อง ชนสมมุติว่าเปนกะไษยโลหิต กะไษยเถาก็ว่า ให้เจ็บกระบอกตาแลให้เมื่อยทั้งตัว ให้เจ็บในสะดือเจ็บไข่ดันทั้งสองข้าง แล้วให้องคชาตนั้นพรึงขึ้น ให้เจ็บแสบร้อนเมื่อยขบเปนกำลัง แล้วแตกออกเปนน้ำเหลือง อนึ่งงอกในรูทวารเบาเท่าเมล็ดพริกไทย ถ้าแก่เข้าดุจดังหัวหูดปัสสาวะนั้นก็เปนโลหิต ให้เจ็บหลังเจ็บตะโพก เมื่อยปลายมือปลายเท้า รักษามิถูกก็ตาย โรคอันนี้เกิดเพื่อกินอาหารผิดสำแลง คือของคาวของหวาน เพื่อปถวีธาตุ วาโยธาตุ เตโชธาตุ อาโปธาตุ ให้อาเจียรน้ำเขฬะดุจน้ำเขฬะปาด ถ้าจะแก้ท่านให้เอาเข็มแดง ๑ รากมะงั่ว ๑ รากมะนาว ๑ ผลกระวาน ๑ พริกไทย ๑ สิ่งละเสมอภาค ดองด้วยสุราให้กิน เมื่อมีระดูเปนด้วยปถวีธาตุนั้นหายแล

ถ้าจะแก้ด้วยฤดูเปนเตโชธาตุ เอารากกะเช้าแดง กะเช้าขาว ​ยาเข้าเย็น รากมะดูกทั้ง ๒ สิ่งละ ๔ บาท ดองสุราทนาน ๑ กิน ๓ วัน ๗ วัน ถ้าจะต้มเอาพริกไทย ขิง ดีปลี บดปรุงลงกินหายแล

อนึ่งแก้เมื่อฤดูวาโยธาตุ เอารากมะหวด ๑ รากตับเต่าหลวง ๑ ปีกนาคราช ๑ ต้ม ๓ เอา ๑ กินหายแล

ยาแก้สันตะฆาฎเมื่อฤดูอันเปนด้วยอาโปธาตุ เอารากหญ้าคา ๔ บาท หัวหญ้าชันะกาด ๑ บาท แห้วหมู ๔ บาท ใบพลวง ๔ ใบ กำลังวัวเถลิง ๑ สารส้ม ๒ บาท น้ำประสานทอง ๒ สลึง ผักเบี้ยใหญ่กำมือ ๑ ต้ม ๓ เอา ๑ กินหายแล

ท่านให้ทำยาทา เอารากหีบลม ๑ รากพิลังกาสา ๑ ใบพลูแก ๑ บดทาองคชาตหาย ถ้ามิหายแซกฝิ่น ๑ เฟื้องทาหายแล