(ฉบับที่ ๒๔)

​ท่าฉนวนแขวงเมืองมโนรมย์ ขาล่อง

วันที่ ๒ พฤศจิกายน รัตนโกสินทรศก ๑๒๐

อนุสนธิรายงาน วันนี้เวลาเช้า ๒ โมงเศษ ไปตรวจที่ว่าการมณฑลแลศาล เจ้าน่าที่ทั้งปวงได้ยื่นรายงานทุกตำแหน่ง แล้วเดินตามถนนริมน้ำดูบ้านข้าหลวงต่างๆ ซึ่งได้สร้างขึ้นใหม่ ที่สร้างเปนเรือนสองชั้นทั้งสิ้น ผิดกันกับพิศณุโลก คุกใช้กำแพงก่ออิฐทำเปนหลังเล็ก ๆ หลายหลัง แล้วไปดูค่ายหลวงซึ่งพระบาทสมเด็จ ฯ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกตั้งรับพม่าครั้งหลังที่สุด เชิงเทินดินยังอยู่โดยมากจนตลอดถึงริมแม่น้ำ ลงเรือเล็กจากที่นั้นกลับขึ้นมาพลับพลา ล่องจากพลับพลาเวลาเช้า ๕ โมง เวลาบ่าย ๒ โมงเศษถึงพลับพลาท่าฉนวน ซึ่งไม่ลงไปพักเมืองไชยนาทเพราะพลับพลาที่นั้นร้อนนัก

เวลาบ่าย ๔ โมงลงเรือประทีปทัศนาการขึ้นไปเมืองพยุหคิรี แวะที่วัดพระปรางค์เหลืองดูพระเมืองนครราชสิมารักษาไข้ด้วยวิธีเหยียบเหล็กแดงแล้วมาเหยียบคนไข้ ตามซึ่งได้รักษาพระยาวรพุฒิโภไคย^๑ อันเจ็บแขนตายแลลีบไปข้างหนึ่งหายเปนปรกติ พระครูพยุหานุสาสน์^๒ซึ่งเปนผู้มีศิษย์หามาก เปนเจ้าอาวาศต้อนรับแขงแรงดี กลับลงมาเวลาค่ำทุ่มหนึ่งถึงพลับพลา

สยามินทร์