- หม่อมเจ้าหญิงลีลาศหงส์ พ.ศ. ๒๔๔๒-๒๔๖๓
- คำนำ
- นิทานเรื่องนำ
- ๑ นิทานเรื่องสุนัขจิ้งจอกปฤกษากันจะอาศรัยราชสีห์
- ๒ นิทานเรื่องวานรโลภตกต้นไม้ตาย
- ๓ นิทานเรื่องชายรักหญิงไม่สมประสงค์โศกเศร้าตาย
- ๔ นิทานเรื่องนางตรีโลคมาวดีทำลายพิธีสองอสูร
- ๕ นิทานเรื่องช้างสารประมาทมนุษย์จึงได้ความลำบาก
- ๖ นิทานเรื่องกาหลอกกินลูกหงส์
- ๗ นิทานเรื่องนางกินรีสำรอกไข่ให้ผัว
- ๘ นิทานเรื่องท้าวธราบาลได้นางกินรีเปนชายา
- ๙ นิทานเรื่องท้าวทศวิชัยจับพระยาหงส์ขี่
- ๑๐ นิทานเรื่องท้าวสุตราชได้นางกินรีเปนชายา
- ๑๑ นิทานเรื่องท้าวรัตนราชได้นางในงาช้าง
- ๑๒ นิทานเรื่องราชบุตรพระเจ้ามัทราชเรียนวิชาเดิรบนน้ำได้
- ๑๓ นิทานเรื่องท้าวดิศราชขอลูกสาวดิศเสนา
- ๑๔ นิทานเรื่องพระยาปักษีแต่งงารกับนกไส้
- ๑๕ นิทานเรื่องท้าวพรหมทัตได้ลูกสาวยักษ์ชื่อสุตรมิตรเปนมเหษี
- ๑๖ นิทานเรื่องท้าวกฤษณุราชได้นางประภาพาลเปนมหษี
- ๑๗ นิทานเรื่องพระยาครุฑผลัดขนให้สัตว์ทั้งหลายเห็น
- ๑๘ นิทานเรื่องท้าวอาดูรถูกเนรเทศ
- ๑๙ นิทานเรื่องท้าวมายันต์เลี้ยงอำมาตย์ทรยศ
- ๒๐ นิทานเรื่องท้าววิไชยหลงพระมเหษีจนถูกปลงพระชนม์
- ๒๑ นิทานเรื่องอำมาตย์ของท้าววิริยายันต์คิดขบถ
- ๒๒ นิทานเรื่องท้าวอำมฤกษณุราชสิ้นพระชนม์เพราะพระชายา
- ๒๓ นิทานเรื่องท้าวสุขมหาราชจะรับนางยักษ์แปลงไปเปนมเหษี
- ๒๔ นิทานเรื่องท้าววิปัสะนรราชหลงลูกสาวโจร
- ๒๕ นิทานเรื่องกระดูกแขวนคอ
- ๒๖ นิทานเรื่องท้าวบรมราชหลงนางสุทธิเทวี
- ๒๗ นิทานเรื่องท้าวมาไลยราชกับท้าวอธิกสงครามรบแย่งนกยูงกัน
- ๒๘ นิทานเรื่องท้าวโมรินทรหลงเชื่อนกสัตวา
- ๒๙ นิทานเรื่องท้าวเกไลยราชหลงเชื่อนกแขกเต้า
- ๓๐ นิทานเรื่องพรานหาปัญญามิได้
- ๓๑ นิทานเรื่องบุรุษถือสัตย์
๒๓ นิทานเรื่องท้าวสุขมหาราชจะรับนางยักษ์แปลงไปเปนมเหษี
ณ กาลก่อนยังมีเมืองหนึ่งชื่อสุขนคร มีพระมหากระษัตริย์องค์หนึ่งทรงพระนามชื่อท้าวสุขมหาราช เสวยราชสมบัติณเมืองนั้น พระมหากระษัตริย์มีพระอรรคมเหษีองค์หนึ่งทรงพระนามชื่อนางบริเทวี ได้เปนใหญ่แก่นางนักสนมหมื่นหกพัน นางเปนที่เสนาหาแก่พระมหากระษัตริย์ แลท่านนั้นมีเสนาคนหนึ่งชื่อสีหเสนา ๆ ผู้นั้นเปนใหญ่แก่เสนาทั้งปวง
ณ กาลวันหนึ่งพระมหากระษัตริย์ไปประพาสอุทยาน ครั้งนั้นมีมหายักษ์ทั้งสี่ตน ๆ หนึ่งนฤมิตรกายให้เปนนางนารีสาวน้อย นั่งอยู่ริมทางมีรูปงามกว่านางอรรคมเหษี พระมหากระษัตริย์ทอดพระเนตรเห็นนางยักขินีก็พอพระไทยนัก จึ่งตรัสทั้งให้อำมาตย์เอาวอทองไปรับนางนั้นมาเราจะอภิเษกเปนอรรคมเหษี สีหเสนาอำมาตย์ทั้งหลายทูลว่าที่นี่เปนที่อาศรัยของยักขินี ๆ ย่อมแสวงหาทรากศพเปนอาหาร บัดนี้พระองค์จะรับนางเข้าไปเปนอรรคมเหษีนั้น ขอจงทรงพิจารณาให้เห็นว่าเปนมนุษย์ฤๅ ๆ เปนยักขินีให้แจ้งประจักษ์ก่อน พระมหากระษัตริย์ได้ฟังเสนาบดีกราบทูลดังนั้น ก็มีพระราชโองการตรัสแก่อำมาตย์ว่าท่านว่ามาเรานี้ไม่เห็นด้วย ธรรมเนียมยักษ์นี้ย่อมแสวงหาทรากศพแต่กลางคืน นางคนนี้เห็นประจักษ์แก่พระเนตรของเราณกลางวันนี้เปนบุญของเรานักเราจะรับนางนี้เข้าไปเปนอรรคมเหษี ท่านมาทัดทานนี้มิชอบ เสนาทูลว่าถ้าพระองค์มิฟังข้าพเจ้าทั้งหลายจะขอถวายนิยายธรรมเนียมหนึ่งก่อน ท้าวสุขมหาราชตรัสว่าท่านว่าไปเถิดเราจะฟัง เสนาบดีจึ่งถวายนิยายว่า