๑๗๔ ประกาศพระราชบัญญัติให้ภิกษุสามเณรแลศิษย์วัด เมื่อประพฤติอนาจารแล้วให้มาลุแก่โทษเสีย จะยกโทษให้

ณวันศุกร เดือน ๙ แรม ๑ ค่ำ ปีวอกโทศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ให้ประกาศแก่พระสงฆ์สามเณรคฤหัสถ์ศิษย์วัดทั้งปวงให้ทราบทั่วกัน ตั้งแต่นี้สืบไป พระสงฆ์สามเณรรูปใดประพฤติอนาจารทุจริต ได้เกี้ยวให้เปนที่รังเกียจก็ดี ฤๅได้ถึงชำเรากับผู้หญิงแลเล่นสวาทสัมผัสฤๅถึงชำเราก็ดี ยังบวชอยู่แลสึกไปแล้วยังไม่พ้นกำหนดสามปีก็ดี พระสงฆ์สามเณรสูบฝิ่นสูบกันชากินสุราน้ำตาลส้มเล่นถั่วโปการพนันต่างๆ นุ่งผ้าคฤหัสถ์ถืออาวุธเที่ยวอย่างใดอย่างหนึ่งดังที่กล่าวห้ามไว้นั้น ยังบวชอยู่ก็ดี สึกไปแล้วยังไม่พ้นสามเดือนก็ดี เมื่อยังไม่มีโจทย์ฟ้องฤๅซัดทอดถึงตัวก่อนแล้วมีความร้อนตัวกลัวผิด ก็ให้มาสารภาพลุแก่โทษตัวต่อกรมธรรมการตามสัตย์จริงอย่าอำพรางปิดบังความชั่วไว้ แลซัดพวกเพื่อนผู้ทำผิดด้วยกันเช่นกันตามรู้ตามเหนให้สิ้นเชิง จะทรงพระกรุณายกโทษพระราชทานให้แก่ผู้ที่มาสารภาพลุแก่โทษตัวนั้น ไม่ให้ต้องรับพระราชอาญา ถ้ามิใช่หมู่ไพร่หลวงไม่ต้องสักเปนไพร่หลวง แลไม่ให้ต้องเสียค่าฤชาธรรมเนียม จะต้องเสียสมุดดินสอเล็กน้อย แล้วจะมอบตัวคืนให้เจ้าหมู่มูลนายไปสักตามหมู่เดิม อนึ่งคฤหัสถ์ศิษย์วัดฤๅชาวบ้านเปนคนสอพลอ ซื้อฝิ่นซื้อสุราซื้อน้ำตาลส้มให้พระสงฆ์สามเณรสูบแลกิน แลตัวได้สูบได้กินด้วยพระสงฆ์สามเณรก็ดี เล่นถั่วโปการพนันกับพระสงฆ์สามเณรแลเล่นสวาท ฤๅเปนคนชักสื่อผู้หญิงให้พระสงฆ์สามเณร แลได้รู้ได้เหนว่าพระสงฆ์สามเณรทำผิดอย่างใดอย่างหนึ่งที่กล่าวห้ามไว้แล้ว ฤๅตัวหญิงซึ่งได้ยอมให้พระสงฆ์สามเณรทำชำเราด้วย ฤๅสัมผัสถูกต้องนั่งในที่ลับสองต่อสอง ฤๅได้รับได้ให้หนังสือเล้าโลมเกี้ยวพานฤๅพูดเจรจาต่างๆ ในทางสังวาสด้วยพระสงฆ์สามเณรรูปใดรูปหนึ่งก็ดี ก็ให้มาสารภาพลุแก่โทษตัวตามความสัตย์จริงต่อกรมธรรมการ แลซัดพวกเพื่อนผู้ทำผิดด้วยกันเช่นกันตามรู้ตามเห็นให้สิ้นเชิง จะทรงพระมหากรุณายกโทษพระราชทานเหมือนพระสงฆ์สามเณรที่มาสารภาพลุแก่โทษนั้น ถ้าพระสงฆ์สามเณรแลคฤหัสถ์ผู้ทำผิด ไม่มาสารภาพลุแก่โทษตัวโดยดี แต่ในปีวอกโทศกนี้ เมื่อชำระไปมีผู้ยืนยันกล่าวหาตั้งแต่สองปาก จะเอาเปนสัตย์ลงโทษตามโทษานุโทษ ฝ่ายคฤหัสถ์ศิษย์วัดที่อยู่กุฎีหมู่เดียวกับพระสงฆ์สามเณรผู้ทำผิดนั้น แต่ก่อนไม่มีโทษจึงพากันเพิกเฉยเสีย พระสงฆ์สามเณรจึงเกิดความเช่นนี้อย่างนี้เนืองๆ ตั้งแต่นี้สืบไปจะให้มีโทษแก่คฤหัสถ์ศิษย์วัดที่อยู่กระฎีเดียวกับพระสงฆ์สามเณรผู้ทำผิดด้วย จะชำระเอาตัวสักเปนไพร่หลวงทุกคนแต่อายุ ๑๓ นี้ขึ้นไป อนึ่งในวัดอารามใดๆ อย่าให้มีพระสงฆ์สามเณรอยู่นอกบาญชี ถ้าพระสงฆ์สามเณรอยู่นอกบาญชีมีผู้จับตัวมาได้ จะให้สึกออกสักเปนไพร่หลวง พระสงฆ์สามเณรผู้สมคบไว้ในกระฎีนอกบาญชีนั้นมีโทษเสมอผู้ผิดด้วย แล้วจะให้กับปิยการกฤๅผู้ส่งสำรับพระราชาคณะพระครูถานานุกรมเปรียญ เจ้าหมวดในคณะแลนายประกันของภิกษุผู้สมคบเปนเจ้าสำนัก แลภิกษุอื่นที่อยู่ร่วมอุปจารชานจังหวัดเดียวกับผู้สมคบนั้นๆ เรี่ยไรกันเสียเงินให้เปนรางวัลแก่ผู้จับนับตัวพระสงฆ์สามเณรผู้อยู่นอกบาญชีรูปละสามตำลึง ถ้าพระสงฆ์สามเณรอาคันตุกจะมาอาศรัยอยู่ ก็จงบอกเจ้าพนักงานกรมธรรมการให้รู้ พระสงฆ์สามเณรที่อยู่ในบาญชีมีประกันผู้รับแล้ว แลประพฤติอนาจารทุจริตอย่างใดอย่างหนึ่ง ที่เปนการเกี่ยวข้องในพระราชอาณาจักร ควรจะสึกเปนโทษหลวงนั้น เมื่อพระราชาคณะพระครูถานานุกรมเปรียญ เจ้าคณะแลเจ้าอธิการรู้จักตัวพระสงฆ์สามเณรผู้ทำผิดแล้ว ขอให้พระราชาคณะพระครูถานานุกรมเปรียญเจ้าคณะเจ้าอธิการเปนธุระว่ากล่าวให้พระสงฆ์สามเณรผู้ทำผิดอย่างที่กล่าวห้ามไว้นั้นสึกเสีย อย่าให้รกอยู่ในพระสาสนา ถ้าพระสงฆ์สามเณรผู้ทำผิดไม่ยอมจะสึก ก็ให้มอบตัวคืนให้นายประกันผู้รับตัวไป ถ้าผู้ทำผิดรู้สึกโทษตัวหนีไปก็ดี ฤๅมีอธิกรณ์เล็กน้อยเจ้าคณะเจ้าอธิการไม่ชอบใจขับไล่ไปก็ดี ลาไปโดยปรกติหรือไปโดยธรรมดาก็ดี ก็ให้มาบอกกรมธรรมการแต่ยังไม่มีคดีต้องฟ้องต้องซัด ว่าพระสงฆ์สามเณรรูปนั้นประพฤติอนาจารสิ่งนั้นๆ ให้สึกไปแล้วแลหนีไปแล้ว ฤๅไม่ยอมสึกมอบตัวคืนให้นายประกันผู้รับไปแล้ว ฤๅขับไล่ไปเสียแล้วแลลาไปสึกไปโดยธรรมดา เมื่อเจ้าคณะเจ้าอธิการมาบอกไว้ดังนี้แล้ว ไม่ติดตามเอาตัวผู้ทำผิดนั้นมาชำระคดีเรื่องนั้นๆ ต่อไป ความสิ่งใดจะเกิดขึ้นที่ตัวผู้นั้น ก็ไม่เอาตัวผู้นั้น แต่เจ้าคณะเจ้าอธิการ ให้กรมธรรมการทำตั๋วประทับตราให้เจ้าคณะเจ้าอธิการไปเปนสำคัญว่าได้มาบอกไว้แล้ว ถ้าไม่ได้มาบอกไว้แต่ก่อนแล้ว ภายหลังมีคดีความสิ่งใดเกิดขึ้นจะตั้งจำหน่ายว่า ขับไล่ไปเสียแล้วลาไปสึกไปแล้วฤๅหนีไปก่อนแล้วนั้นไม่ได้ จะต้องเร่งเอาตัวผู้ต้องคดีแต่เจ้าคณะเจ้าอธิการทุกๆ เรื่อง

พระราชบัญญัติประกาศมาณวันศุกร เดือน ๙ แรมค่ำ ๑ ปีวอกโทศก ฯ