๑๖๕ ประกาศให้ใช้คำ กับ, แก่, แด่, แต่, ต่อ, ใน, ยัง, ในที่ควร

ณวันพฤหัสบดี เดือนยี่ แรม ๕ ค่ำ ปีมะแมเอกศก

ประกาศมาให้คนเขียนหนังสือทั้งปวงทราบทั่วแล้วสังเกตใช้ ให้ถูกในที่ควรจะว่า (กับ) ว่า (แก่) ว่า (แด่) ว่า (แต่) ว่า (ต่อ) ว่า (ใน) ว่า (ยัง) จงสังเกตให้แน่แล้วใช้ให้ถูก อย่าให้เปนกับไปทุกแห่งแลอย่ากลัว (กับ) งกเงิ่นไปฯ คนสองคนสามคนขึ้นไปทำกิริยาเหมือนกันใช้ว่ากับ ผัวนอนกับเมีย ผัวอยู่กับเมีย นายไปกับบ่าว คนหนึ่งนั่งพูดเล่นกับคนหนึ่ง นายปฤกษากับบ่าว บุตรร่วมสุขทุกข์กับบิดามารดา ลูกค้าซื้อขายกับชาวบ้าน ขุนนางเจรจากับแขกเมือง ลครเล่นกับตลก คนหนึ่งวิวาทกับเพื่อนบ้าน ผู้ร้ายตีรันกันกับเจ้าเรือน คนโทษไปกับผู้คุม อะไรอื่นๆ เช่นนี้มีมากมายนัก เอาที่คนสองคนสามคนฤๅมากทำกิริยาเดียวกัน ทำด้วยกันจึงใช้กับ ฯ อนึ่งถ้าเปนของที่ไปด้วย มาด้วย อยู่ด้วย ได้มาด้วย เสียไปหายไปด้วยกัน ก็ว่ากับได้ เหมือนหนึ่งคนไปกับย่ามของตัว ไปกับดาบแลปืนของตัว ก็ว่าได้ คนมากับหาบสิ่งของ คนแก่มากับไม้เท้า คนมากับช้าง กับม้า กับโค กับกระบือ คนอยู่กับหีบผ้า ทองเก็บไว้กับเงิน ผ้ากับเสื้ออยู่ด้วยกัน คนได้มีดมากับด้าม ได้ขวานมากับสิ่ว ได้ปืนมากับดินดำ ได้เกวียนมากับวัว หีบไฟไหม้เสียกับผ้า เงินหายไปกับถุงด้วยกันฯ ของก็ดี สัตวก็ดี คนก็ดี อยู่ด้วยกัน ไปด้วยกัน ทำอะไรด้วยกัน ต้องที่จะออกชื่อด้วยกัน ว่ากับได้สิ้น คือเงินกับทอง หม้อเข้ากับเชิงกราน บังเหียนกับม้า ตพดกับโค สายสนตพายกับกระบือ นกกับกรง ทหารกับปืน คนกับช้าง ม้ากับรถ โคกับเกวียน คนกับรองเท้า ช้างกับม้า ลากับอูฐ บุตรกับบิดา ข้ากับเจ้า เรือกับคน อะไรๆ เปนอันมากที่ไปด้วยกันมาด้วยกันอยู่ด้วยกัน ทำอะไรด้วยกันว่ากับได้หมด แต่ถวาย แลให้ แลรับ แลเรียกเอา บอกเล่าว่ากับไม่ได้เลย ฯ ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายในหลวง ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถวายในเจ้าต่างกรม กำนันให้ท่านเสนาบดีฯ ถวายพระพรแด่พระเจ้าอยู่หัว กราบทูลพระกรุณาแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กราบทูลต่อเจ้าต่างกรม เจ้ายังไม่ได้ตั้งกรม เรียนต่อท่านเสนาบดี แจ้งความต่อผู้สำเร็จราชการเมือง กรมการฟ้องต่อลูกขุนณศาลหลวง ให้ใช้ใน แด่ ต่อ โดยสมควร นอกกว่านี้ใช้แก่ คือพระราชทานแก่ ให้แก่ บอกแก่ แจ้งความแก่ ทำโทษแก่ ลงโทษแก่ ใครๆ อะไรๆ ว่าไม่สุดแล้ว คำที่ต่อกับ แจ้งแก่ ร้องเรียกแก่ ทำคุณแก่ ทำให้แก่ บอกให้แก่ แจกจ่ายแก่ เสียไปแก่ ลงพระราชอาญาแก่ ให้ปรับไหมแก่ ได้แก่ เสียแก่ ไว้แก่ ไว้ใจแก่ ไว้ความแก่ เอ็นดูแก่ เห็นแก่ ให้ถ้อยคำแก่ ยอมแก่ โกรธแก่ ไว้ธุระแก่ ให้ศีลให้พรแก่ สมควรแก่ จงมีแก่ สงสารแก่ อนุเคราะห์แก่ ขายให้แก่ ให้ช่องแก่ แลอื่นๆ ที่คล้ายกันให้ว่าแก่อย่าว่ากับเลย เหมือนคำที่จะควรว่าแต่นั้น คือ รับแต่ ขอแต่ เอาแต่ เรียกเอาแต่ ได้พระราชทานแต่ ได้อนุเคราะห์แต่ เรียกภาษีแต่ เอามาแต่ ฟังแต่ มาแต่ ซื้อมาแต่ เรียกเอาแต่ เก็บเอาแต่ รู้แต่ แลอื่นๆ ใช้แต่ในที่ว่าด้วยต้นทางมา

ประกาศมาณวันพฤหัส เดือนยี่ แรมห้าค่ำ ปีมะแมเอกศก

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ