- คำนำ
- คำอธิบาย
- ๑๕๙ ประกาศมหาสงกรานต์ปีมะแมเอกศก
- ๑๖๐ ประกาศเรื่องมิให้ละทิ้งคนเสียจริต
- ๑๖๑ ประกาศให้ผู้รับพระบรมราชโองการฟังรับสั่งให้ชัดเจน
- ๑๖๒ ประกาศพระราชบัญญัติพระสงฆ์สามเณรแลศิษย์วัด
- ๑๖๓ ประกาศขนานนามพระที่นั่งในท่าราชวรดิษฐแลพระที่นั่งสร้างใหม่
- ๑๖๔ ประกาศพระราชบัญญัติให้คัดความมรดกทูลเกล้าฯ ถวายใน ๑๕ วัน
- ๑๖๕ ประกาศให้ใช้คำ กับ, แก่, แด่, แต่, ต่อ, ใน, ยัง, ในที่ควร
- ๑๖๖ ประกาศพิกัดอากรค่าน้ำให้เก็บตามเครื่องมือ
- ๑๖๗ ประกาศว่าด้วยทรงทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา
- ๑๖๘ ประกาศมหาสงกรานต์ปีวอกโทศก
- ๑๖๙ ประกาศห้ามข้าเจ้ามิให้ปิดบังความผิดของเจ้านาย
- ๑๗๐ ประกาศว่าด้วยลักษณะให้ลงแกงไดลายมือในหนังสือสำคัญ มณฑลกรุงเทพ ฯ
- ๑๗๑ ประกาศว่าด้วยลักษณะให้ลงแกงไดลายมือในหนังสือสำคัญ ในหัวเมืองทั่วไป
- ๑๗๒ พระราชบัญญัติกฎหมายท้องน้ำ บุกรุก ห้ามยิงปืน แลการเที่ยวอาละวาดของพวกกลาสี
- ๑๗๓ ประกาศให้ยกค่าไม้ปกำใบค่าน้ำมัน
- ๑๗๔ ประกาศพระราชบัญญัติให้ภิกษุสามเณรแลศิษย์วัด เมื่อประพฤติอนาจารแล้วให้มาลุแก่โทษเสีย จะยกโทษให้
- ๑๗๕ หมายประกาศเรื่องตัวเลขเปนพาลให้เจ้าหมู่มูลนายกักขัง แลบอกกล่าวเสียจึงจะพ้นความผิด
- ๑๗๖ ประกาศห้ามพระสงฆ์ไม่ให้บอกบ้ายแทงหวยแลประพฤติอนาจาร
- ๑๗๗. ประกาศให้ผู้ที่ทรงรู้จักมาเฝ้าจะพระราชทานเงิน
- ๑๗๘ ประกาศพิกัดราคาเงินเหรียญบาทแลเงินแป
- ๑๗๙ ประกาศให้เจ้าคณะมีหมายประกาศไปตามพระอารามให้ชำระต้นไม้ต่างๆ ที่ขึ้นบนหลังคาแลกำแพง ให้ชำระลานวัดให้หมดจด ในเวลาเสด็จพระราชทานพระกฐิน
- ๑๘๐ ประกาศพระราชบัญญัติเรื่องที่กระหนาบคาบเกี่ยว แลการกู้หนี้ในระหว่างญาติ
- ๑๘๑ ประกาศให้ตรวจตรารักษาบ้านเรือนแลจับกุมโจรผู้ร้าย
- ๑๘๒ ประกาศขอแรงราษฎรบ้านใกล้เคียงตัดถอนต้นโพธิ์ต้นไทร แลต้นไม้อื่นๆ ที่กำแพง, ป้อม, ประตู
- ๑๘๓ หมายประกาศพระราชกระแสซึ่งทรงตัดสินโทษจีนเสงอำแดงอิ่มผู้ทำวิชาอาคม
- ๑๘๔ ประกาศร่างตราภูมคุ้มห้ามค่านาแก่ไพร่หลวงบางเหล่าเปนพิเศษ
- ๑๘๕. ประกาศมหาสงกรานต์ ปีระกาตรีศก
- ๑๘๖ ประกาศพระราชบัญญัติเรื่องพระสงฆ์สามเณรลักเพศ
- ๑๘๗ ประกาศเรื่องบรรจุของในพระเจดีย์ที่เขาพนมขวด
- ๑๘๘ ประกาศเรื่องข้าเจ้าแขงบ่าวนายแรงข่มเหงราษฎร
- ๑๘๙ ประกาศดาวหางปีระกาตรีศก
- ๑๙๐ ประกาศสุริยอุปราคา
- ๑๙๑ ประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้คำนำหน้าชื่อชนต่างๆ
- ๑๙๒ ประกาศร่างพระราชหัดถเลขาพระราชทานนาพระเจ้าลูกเธอ
- ๑๙๓ ประกาศดาวพระเคราะห์พุธเข้าในดวงพระอาทิตย์
- ๑๙๔ ประกาศวางระเบียบให้เจ้านายแต่งพระองค์ในพิธีถือน้ำแลตามเสด็จ
- ๑๙๕ ประกาศทรงอนุญาตให้ข้างในกราบถวายบังคมลาออกจากราชการ
- ๑๙๖ ประกาศการโสกันต์พระเจ้าลูกเธอแลเฉลิมพระนามสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ
- ๑๙๗ ประกาศให้นำเลขมารับหนังสือพิมพ์คุ้มสักแลสักหลังมือ
๑๘๑ ประกาศให้ตรวจตรารักษาบ้านเรือนแลจับกุมโจรผู้ร้าย
คัดจากหมายรับสั่ง
ณวันเสาร์ เดือนอ้าย แรม ๑๐ ค่ำ ปีวอกโทศก
ด้วยเจ้าพระยายมราช รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ถึงเทศกาลเดือนอ้าย เดือนยี่ เดือนสาม เดือนสี่ เปนระดูแล้งลมจับพัดกล้าเกลือกจะเกิดเพลิงแลโจรผู้ร้ายมักกำเริบเที่ยวตีฟันฉกชิงวิ่งราวตัดช่องย่องเบาแลลอบทิ้งไฟให้ไหม้บ้านเรือน แล้วปลอมขึ้นเก็บเอาทรัพย์สิ่งของไป กระทำอันตรายแก่อาณาประชาราษฎร์ให้ได้ความเดือดร้อนต่างๆ นั้น ให้เจ้าของบ้านเจ้าของเรือนออกนั่งยามตรวจตรา หน้าบ้านหน้าเรือนของตัวอย่าให้เกิดโจรผู้ร้ายมาตีฟันฉกชิงวิ่งราวตัดช่องย่องเบาลอบทิ้งไฟบ้านเรือนเขตร์แดนของตัวได้ ตำบลใดที่เปนวังเจ้าต่างกรมเจ้ายังไม่ได้ตั้งกรม แลบ้านข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยที่มีผู้คนบ่าวไพร่มาก ให้เจ้าของวังเจ้าของบ้านดูแลกำชับตรวจตราว่ากล่าว ถ้าหุงเข้าแล้วอย่าให้มั่วสุมเพลิงไว้ดับให้สิ้นเชื้อเพลิง เมื่อจะจุดไต้เพลิงในเรือนในโรง จุดคบจุดเทียนจุดตะเกียงบูชาพระไว้ใกล้ฝาใกล้มุ้งใกล้ผ้าสิ่งอันที่จะเปนเชื้อเพลิง ก็อย่าให้มีความประมาท ให้เฝ้าอยู่ดูแลของตัว อย่าทิ้งไฟให้เกิดเพลิงไหม้ขึ้นได้ ให้เจ้าของวังเจ้าของบ้านจัดบ่าวไพร่ออกนั่งยามรักษาวังรักษาบ้านของตัว ถ้าเกิดเพลิงขึ้นจะได้ช่วยกันดับให้ทันท่วงที ถ้าแลเกิดเพลิงไหม้ขึ้นตำบลอื่นมิใช่บ้านเรือนของตัวๆ เปนแต่ผู้จะไปช่วยดับเพลิง ห้ามอย่าให้ถือหอกดาบเครื่องศัสตราอาวุธไปช่วยดับเพลิงปลอมเปนเจ้าของบ้านเจ้าของเรือนที่ไฟไหม้นั้น ให้อำเภอเที่ยวตรวจตราดูว่าเรือนโรงผู้ใดปลูกใกล้เคียงของหลวง เหนว่าจะเปนเชื้อไฟไหม้ถึงของหลวง ก็ให้เจ้าของอำเภอขับไล่เสียอย่าให้เปนเชื้อไฟไหม้ถึงของหลวงได้ ถ้าเรือนโรงของผู้ใดเจ้าของอพยพหลบหนีไป ทิ้งเรือนทิ้งโรงไว้ให้ร้างว่างเปล่าไม่มีผู้ใดรักษา เห็นว่าจะเปนเชื้อไฟแลโจรผู้ร้ายจะมาพักอาศรัย ให้เจ้าของอำเภอรื้อเสีย อย่าให้รกร้างเปนเชื้อไฟแลเปนที่พักอาศรัยแก่โจรผู้ร้ายได้ แล้วให้เที่ยวตรวจดูว่าตำบลใดควรที่จะตั้งจำล่อ ก็ให้เตือนเจ้าของวังเจ้าของบ้านตั้งจำล่อให้เหมือนตามเคยแต่ก่อน อนึ่งข้าราชการราษฎรจะมีกิจราชการเดินทางไปมาในเพลากลางคืน ก็ให้จุดไต้เพลิงเดินทาง ห้ามอย่าให้ถือดาบ ถือมีด ถือขวาน ถือลูกดิ่ง ถือกล้องใหญ่ ไม้พลองกระบองสั้นยาว เล็ก เดินเที่ยวไปมาในเพลากลางคืนเปนอันขาดทีเดียว ถ้าแลผู้ใดเดินทางกลางคืนพ้นกว่ายามหนึ่งขึ้นไปไม่มีไต้เพลิงก็ให้กองจับ ๆ เอาตัวไปไล่เลียงดู ถ้าไม่ได้เครื่องศัสตราอาวุธสิ่งใดเปนสำคัญเห็นว่าไม่เปนโจรผู้ร้าย ถ้าเจ้าหมู่มูลนายมารับ ก็ให้ผู้จับมอบตัวผู้นั้นให้เจ้าหมู่มูลนายไป ห้ามอย่าให้ผู้จับเรียกพัสดุทองเงิน แลค่าธรรมเนียมแก่ผู้ที่ไม่มีโทษนั้นเลย ถ้าคนที่เดินทางเพลากลางคืนถือดาบ ถือมีด ถือขวาน ถือลูกดิ่ง ถือกล้องใหญ่ ไม้พลองกระบองสั้นยาว เล็ก เดินทางเพลากลางคืนแลลอบทิ้งไฟ ก็ให้เจ้าของบ้านแลกองจับ ๆ เอาตัวผู้นั้นไปจงได้จำไว้ให้มั่นคง แล้วให้เร่งเอามาส่งยังเจ้ากระทรวงจะได้เปนบำเหน็จความชอบให้กับผู้จับตามสมควร แต่ห้ามอย่าให้ผู้จับละเลยปล่อยตัวอ้ายคนร้ายหนีไปได้ ให้มหาดไทย กลาโหม พระสัสดี หมายบอกเจ้าแก่เจ้าต่างกรมยังไม่ได้ตั้งกรมแลข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยฝ่ายทหาร พลเรือน ในพระบรมมหาราชวัง ในพระบวรราชวัง แล้วให้นายอำเภอประกาศแก่ราษฎรให้รู้จงทั่วอย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง