๑๘๑ ประกาศให้ตรวจตรารักษาบ้านเรือนแลจับกุมโจรผู้ร้าย

คัดจากหมายรับสั่ง

ณวันเสาร์ เดือนอ้าย แรม ๑๐ ค่ำ ปีวอกโทศก

ด้วยเจ้าพระยายมราช รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ถึงเทศกาลเดือนอ้าย เดือนยี่ เดือนสาม เดือนสี่ เปนระดูแล้งลมจับพัดกล้าเกลือกจะเกิดเพลิงแลโจรผู้ร้ายมักกำเริบเที่ยวตีฟันฉกชิงวิ่งราวตัดช่องย่องเบาแลลอบทิ้งไฟให้ไหม้บ้านเรือน แล้วปลอมขึ้นเก็บเอาทรัพย์สิ่งของไป กระทำอันตรายแก่อาณาประชาราษฎร์ให้ได้ความเดือดร้อนต่างๆ นั้น ให้เจ้าของบ้านเจ้าของเรือนออกนั่งยามตรวจตรา หน้าบ้านหน้าเรือนของตัวอย่าให้เกิดโจรผู้ร้ายมาตีฟันฉกชิงวิ่งราวตัดช่องย่องเบาลอบทิ้งไฟบ้านเรือนเขตร์แดนของตัวได้ ตำบลใดที่เปนวังเจ้าต่างกรมเจ้ายังไม่ได้ตั้งกรม แลบ้านข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยที่มีผู้คนบ่าวไพร่มาก ให้เจ้าของวังเจ้าของบ้านดูแลกำชับตรวจตราว่ากล่าว ถ้าหุงเข้าแล้วอย่าให้มั่วสุมเพลิงไว้ดับให้สิ้นเชื้อเพลิง เมื่อจะจุดไต้เพลิงในเรือนในโรง จุดคบจุดเทียนจุดตะเกียงบูชาพระไว้ใกล้ฝาใกล้มุ้งใกล้ผ้าสิ่งอันที่จะเปนเชื้อเพลิง ก็อย่าให้มีความประมาท ให้เฝ้าอยู่ดูแลของตัว อย่าทิ้งไฟให้เกิดเพลิงไหม้ขึ้นได้ ให้เจ้าของวังเจ้าของบ้านจัดบ่าวไพร่ออกนั่งยามรักษาวังรักษาบ้านของตัว ถ้าเกิดเพลิงขึ้นจะได้ช่วยกันดับให้ทันท่วงที ถ้าแลเกิดเพลิงไหม้ขึ้นตำบลอื่นมิใช่บ้านเรือนของตัวๆ เปนแต่ผู้จะไปช่วยดับเพลิง ห้ามอย่าให้ถือหอกดาบเครื่องศัสตราอาวุธไปช่วยดับเพลิงปลอมเปนเจ้าของบ้านเจ้าของเรือนที่ไฟไหม้นั้น ให้อำเภอเที่ยวตรวจตราดูว่าเรือนโรงผู้ใดปลูกใกล้เคียงของหลวง เหนว่าจะเปนเชื้อไฟไหม้ถึงของหลวง ก็ให้เจ้าของอำเภอขับไล่เสียอย่าให้เปนเชื้อไฟไหม้ถึงของหลวงได้ ถ้าเรือนโรงของผู้ใดเจ้าของอพยพหลบหนีไป ทิ้งเรือนทิ้งโรงไว้ให้ร้างว่างเปล่าไม่มีผู้ใดรักษา เห็นว่าจะเปนเชื้อไฟแลโจรผู้ร้ายจะมาพักอาศรัย ให้เจ้าของอำเภอรื้อเสีย อย่าให้รกร้างเปนเชื้อไฟแลเปนที่พักอาศรัยแก่โจรผู้ร้ายได้ แล้วให้เที่ยวตรวจดูว่าตำบลใดควรที่จะตั้งจำล่อ ก็ให้เตือนเจ้าของวังเจ้าของบ้านตั้งจำล่อให้เหมือนตามเคยแต่ก่อน อนึ่งข้าราชการราษฎรจะมีกิจราชการเดินทางไปมาในเพลากลางคืน ก็ให้จุดไต้เพลิงเดินทาง ห้ามอย่าให้ถือดาบ ถือมีด ถือขวาน ถือลูกดิ่ง ถือกล้องใหญ่ ไม้พลองกระบองสั้นยาว เล็ก เดินเที่ยวไปมาในเพลากลางคืนเปนอันขาดทีเดียว ถ้าแลผู้ใดเดินทางกลางคืนพ้นกว่ายามหนึ่งขึ้นไปไม่มีไต้เพลิงก็ให้กองจับ ๆ เอาตัวไปไล่เลียงดู ถ้าไม่ได้เครื่องศัสตราอาวุธสิ่งใดเปนสำคัญเห็นว่าไม่เปนโจรผู้ร้าย ถ้าเจ้าหมู่มูลนายมารับ ก็ให้ผู้จับมอบตัวผู้นั้นให้เจ้าหมู่มูลนายไป ห้ามอย่าให้ผู้จับเรียกพัสดุทองเงิน แลค่าธรรมเนียมแก่ผู้ที่ไม่มีโทษนั้นเลย ถ้าคนที่เดินทางเพลากลางคืนถือดาบ ถือมีด ถือขวาน ถือลูกดิ่ง ถือกล้องใหญ่ ไม้พลองกระบองสั้นยาว เล็ก เดินทางเพลากลางคืนแลลอบทิ้งไฟ ก็ให้เจ้าของบ้านแลกองจับ ๆ เอาตัวผู้นั้นไปจงได้จำไว้ให้มั่นคง แล้วให้เร่งเอามาส่งยังเจ้ากระทรวงจะได้เปนบำเหน็จความชอบให้กับผู้จับตามสมควร แต่ห้ามอย่าให้ผู้จับละเลยปล่อยตัวอ้ายคนร้ายหนีไปได้ ให้มหาดไทย กลาโหม พระสัสดี หมายบอกเจ้าแก่เจ้าต่างกรมยังไม่ได้ตั้งกรมแลข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยฝ่ายทหาร พลเรือน ในพระบรมมหาราชวัง ในพระบวรราชวัง แล้วให้นายอำเภอประกาศแก่ราษฎรให้รู้จงทั่วอย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ