๘. ก้วยกื๊อ

​ครั้นราชวงศ์เจ้อฮั่น (สมัยเดียวกับที่กล่าวมาแล้วในเรื่องที่ ๗ นั้น) ที่เมืองล่งหลือ มีชายคนหนึ่งชื่อก้วยกื๊อ เป็นคนจนเข็ญใจ ทำงานรับจ้างได้มาพอเลี้ยงมารดากับตนไปวันหนึ่ง ๆ ก้วยกื๊อพยายามปรนนิบัติมารดามิให้อนาทรร้อนใจ อยู่ต่อมาอายุก้วยกื๊อสมควรมีภรรยา มารดาก็ไปสู่ขอบุตรสาวของชาวนาคนหนึ่งมาเป็นภรรยาของก้วยกื๊อ ๆ สั่งสอนภรรยาของตนให้หมั่นดูแลเอาใจใส่ปรนนิบัติมารดา อย่าให้มารดามีความเดือดร้อนรำคาญได้เลย ภรรยาเป็นคนดีอยู่ในถ้อยคำของก้วยกื๊อ อุตส่าห์ปรนนิบัติแม่ผัวมิได้บกพร่องอย่างหนึ่งอย่างใด อยู่นานมานางมีบุตรชายคนหนึ่ง ย่าของเด็กก็ดีใจว่าหลานจะได้สืบสกุล ก้วยกื๊อรับจ้างทำไร่ทำนามาเลี้ยงครอบครัวพอประทังชีวิตไม่ถึงกับเดือดร้อน จนอายุของบุตรชายได้สามขวบ ย่ามีความรักสงสารหลานยิ่งนัก ในเวลากินอาหารก็ให้หลานชายกกินจนอิ่มก่อนแล้วตนจึงกินภายหลัง ธรรมดาเด็กร่างกายสมบูรณ์ไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ ก็กินอาหารเติบตามความต้องการของร่างกาย เพราะฉะนั้นอาหารที่เหลือจากเด็กกินจึงน้อยไม่พอให้ย่ากินอิ่มท้อง ก้วยกื๊อเห็นมารดาของตนได้กินขาหารไม่อิ่ิมแทบทุกเวลา จึงคิดว่าการที่ได้กินไม่อิ่มนั้นก็เพราะกังวลหลานชายมากเกินไป แต่มิรู้ที่จะทำประการใดได้แต่บอกมารดาให้ทราบว่า ค่าจ้างที่ทำมาหาได้ทั้งนี้ เพื่อต้องการซื้อหามาให้มารดากินอาหารตามสบาย เด็กนั้นยังจะเติบโตต่อไปในภายหน้ามีเวลาดำรงชีวิตอีกนาน ขอมารดาอย่าได้กังวลเขาเลย เอาไว้เป็นธุระคนอื่นเถิด มารดาก้วยกื๊อได้ฟังก็นิ่งอยู่ แต่ถึงเวลากินอาหารยังแบ่งให้หลานกินจนอิ่มเสมอ

เมื่อก้วยกื๊อเห็นความลำบากของมารดามากนัก วันหนึ่งจึงปรึกษาภรรยาว่า ลูกของเรากินอาหารของของแม่เสียทุกวัน จนแม่ได้กินอาหารไม่อิ่มหนำสำราญ ทางที่ดีอย่าเอาเด็กไว้เลย เราช่วยกันฝังมันเสียเถิด แม่จะได้กินเป็นสุขสักหน่อย ภรรยาก้วยกื๊อได้ฟังดังนั้นก็ตกใจยิ่งนัก จึงพูดว่าท่านจะฝังลูก ๆ มันมิตายเสียหรือ ​มันทำอะไรให้เป็นที่เดือดร้อนมากหรืออย่างไร จึงคิดอ่านจะฝังทั้งเป็นน่าอนาถนัก ก้วยกื๊อกล่าวว่า แม่ต้องให้อาหารแก่มันกินจนอิ่มทุกวัน ต่อเมื่อมีเหลือเท่าใดแม่จึงจะได้กิน กินก็ไม่พอปากพอท้องต้องหนความหิวโหยตลอดมา แม่หรือก็แก่แล้ว ควรจะได้กินอิ่มนอนสบายบ้าง ด้วยเหตุนี้จึงคิดจะฝังลูกเสีย แม่จึงจะได้กินอิ่มเป็นสุขสบาย ภรรยาก้วยกื๊อว่า ก็ตามใจมันจนเคยตัวเสียแล้ว แต่เมื่อเราจะกันมันก็คงจะได้ หากถึงเวลากินอาหาร เราคอยกักกันไว้อย่าให้มันไปเกี่ยวข้องเห็นจะไม่เป็นไร ต่อเมื่อแม่ได้กินอิ่มดีแล้ว จึงจัดหาให้เด็กกินอย่างนี้จะดีกระมัง ก้วยกื๊อพูดว่าทุกวันนี้ได้ค่าจ้างไม่พอจะจับจ่ายเหลือเฟือ เพียงแต่อาศัยซื้ออาหารกินไปวันหนึ่ง ๆ เท่านั้น ถึงเราจะกักเด็กไว้รอจนแม่กินอิ่ม แม่ก็คงเสียใจว่าเราไม่สงสารเด็ก ถ้าตามใจแม่ ๆ ก็จะได้กินไม่อิ่ม เด็กเติบโตขึ้นทุกวันต้องกินอาหารมากขี้นทุกที หากเจ้าไม่ยอมให้ฝังมันในไม่ช้าแม่คงเจ็บตายเพราะได้กินอาหารน้อยเป็นแน่ ถ้าแม่ตายเสียแล้วจะหาแม่ที่ไหนได้อีกเล่า ฝ่ายภรรยาก้วยกื๊อว่า ถ้าเราฝังลูกคนนี้เสียแล้ว เราจะมีลูกอีกหรือไม่มีก็ไม่แน่ ก้วยกื๊อว่าธรรมดาผัวเมียไม่มีโรคภัยไข้เจ็บ อายุยังอยู่ในวัยหนุ่มสาวร่างกายก็แข็งแรง รอ ๆ ไปไม่ช้าก็คงมีบุตรอีกไม่ต้องสงสัย ภรรยาก้วยกื๊อเห็นว่าสามิใจแข็งนัก ก็เฝ้าวิงวอนหลายครั้งหลายหน แต่ก้วยกื๊อยังคงยืนความเห็นเช่นเดิมเสมอ จนภรรยาต้องอนุโลมตามด้วยความเศร้าใจยิ่งนัก ก้วยกื๊อกับภรรยาพากันอุ้มลูกไปถึงชายป่า ก้วยกื๊อวางจอบลงแล้วทำพิธิบอกกล่าวแก่พระภูมิเจ้าที่ตามธรรมเนียม เมื่อเสร็จพิธิก็เริ่มขุดดินลึกลงราวสามฟุต ก็ถูกของแข็ง จึงก้มลงโกยดินขึ้นมาแลเห็นเหล็กแผ่นใหญ่ เอาจอบงัดแผ่นเหล็กขึ้นมาก็เห็นทองลิ่มเต็มกระทะ สองผัวเมียมีความตื่นเต้นดีใจแทบจะพูดไม่ออก เมื่อหยิบขึ้นมาแลเห็นหนังสือเขียนด้วยชาดความว่า ทองทั้งนี้เทพดาให้เเก่ก้วยกื๊อ ขุนนางจะแย่งเอามิได้ แม้ราษฎรทั้งปวงก็ไม่มีสิทธิ์ เมื่ออ่านตลอดแล้ว ก้วยกื๊อรับลูกจากภรรยา ให้ภรรยาไปเอาตะกร้ามาขนทอง ภรรยาไปถึงบ้านเล่าความนั้นให้แม่ผัวฟัง แล้วรีบนำเอามาให้ผัว ก้วยกื๊อส่งลูกให้แก่ภรรยาแล้ว ตนก็ขนทองกลับไปยังบ้าน ฝ่ายแม่ผัว เมื่อลูกสะใภ้​นำตะกร้าไปป่าแล้ว ก็หาธูปเทียนเตรียมไว้พอสองผัวเมียหามตะกร้าทองมาถึง ก็ตรงเข้าอุ้มหลานขึ้นจากตะกร้า แลเห็นทองลิ่มเต็มตะกร้า จึงจุดธูปเทียนให้ลูกชายลูกสะใภ้บูชาเทพดา

ก้วยกื๊อและภรรยาบูชาเทพดาแล้วรีบไปที่ชายป่า ขนเอากะทะและฝาช่วยกันหามมายังบ้าน ตั้งแต่วันนั้นมา ก้วยกื๊อและภรรยาผลัดกันเขาทองลิ่มไปขาย แล้วซื้อไร่นาสร้างบ้านช่องใหญ่โต ขณะก้วยกื๊อขึ้นบ้านใหม่ คนทั้งหลายชักชวนกันมาช่วยมากมาย ผู้ที่รู้จักมักคุ้นกันมาก่อนก็มี ผู้ที่ไม่เคยรู้จักกันมาก่อนก็มี บรรดาคนที่เคยรู้เรื่องของก้วยกื๊อก็พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า การที่ก้วยกื๊อร่ำรวยขึ้นนั้น มีสิ่งสำคัญอยู่ ๓ ข้อ ซึ่งผู้อื่นไม่สามารถทำได้ คือ ก้วยกื๊อมีความกตัญญูกตเวทีต่อมารดาอย่างแรงกล้าประการหนึ่ง มารดาใจดีไม่เคยมีปากเสียงกับเพื่อนบ้านอย่างหนึ่ง ลูกสะใภ้มีความเคารพเชื่อฟังสามีและนับถือในแม่ผัวสนิทสนมอย่างหนึ่ง ด้วยเหตุนี้เทพดาจึงบรรดาลให้ก้วยกื๊อกับภรรยาพร้อมใจกันจะฝังลูก เพื่อดลใจให้ไปขุดหลุมจนได้ทองลิ่มมากมาย เป็นการตอบแทนผู้มีความกตัญญูจนถึงขนาด.