๑๗. เม่งจง

​เมื่อยุคสามก๊กตอนปลาย มีชายคนหนึ่งชื่อเม่งจง กำพร้าบิดามาแต่ยังเล็ก แต่สกุลไม่ยากจน มารดาจึงให้เม่งจงไปเล่าเรียนหนังสือกับลีซก ที่เมืองลำเอี๋ยง เม่งจงมีปัญญาเฉียบแหลมคมคาย ในระหว่างที่เล่าเรียนอยู่นั้น อาจารย์ชมเชยเนือง ๆ ว่า เม่งจงเป็นคนฉลาดเฉลียว มีความจดจำเข้าใจได้รวดเร็วน่าสรรเสริญ เมื่อเม่งจงจะไปเล่าเรียนนั้น มารดาได้ทำที่นอนและผ้านวมขนาดกว้างใหญ่ให้ไปด้วย มีผู้ถามมารดาเม่งจงว่า ให้ที่นอนขนาดใหญ่ และผ้านวมขนาดกว้างนั้นด้วยความประสงค์อย่างใด มารดาเม่งจงตอบว่าข้าพเจ้าไม่มั่งมี จึงทำที่นอนขนาดใหญ่และผ้านวมกว้าง ๆ ให้ลูกไปใช้เพื่อจะให้ลูกหมั่นเล่าเรียนให้สำเร็จโดยเร็ว แม้เฉื่อยชาชักช้าอยู่จนที่นอนขาดผ้าผุเปื่อยก็ไม่มีจะให้อีก

วันหนึ่งเม่งจงกลับมาเยี่ยมมารดา ประจวบกับมารดาป่วยอยู่ เม่งจงปรนนิบัติมารดาแทบไม่เป็นอันกินอันนอน มารดาอยากกินหน่อไม้ แต่หาซื้อไม่ได้เพราะเป็นหน้าหนาวไม้ไผ่ไม่มีหน่อ เม่งจงจนใจไม่มีทางจะหาหน่อไม้ได้ จึงไปที่กอไผ่ทำพิธีตั้งสัตยาธิษฐานขอหน่อไม้กับรุกขเทวดาที่สิ่งสถิตอยู่ ณ ที่นั้น แล้วยืนร้องไห้อยู่ ในบัดดลก็มีหน่อไม้ผุดขึ้นหลายหน่อ เม่งจงได้เห็นดังนั้นก็ดีใจนัก รีบขุดเอาหน่อไม้ไปปรุงอาหารให้มารดากิน ตั้งแต่มารดาได้กินอาหารหน่อไผ่นั้นแล้ว อาการป่วยก็หายวันหายคืนจนเป็นปกติ ฝ่ายเม่งจงก็กลับไปเล่าเรียนตามเดิม เรียนอยู่จนสำเร็จแล้วกลับมาอยู่ปรนนิบัติมารดา ต่อมาเม่งจงไปทำราชการอยู่ด้วยพระเจ้าซุ่นกวน ได้เป็นขุนนางตำแหน่งเอี้ยมติ๋ซือเป๊ ตำแหน่งเจ้าพนักงานภาษีเกลือ เม่งจงส่งปลาเค็มอย่างดี ๆ ไปให้มารดา แต่มารดาไม่รับ กลับส่งคืนและมีหนังสือมาให้เม่งจงความว่า เจ้าเป็นพนักงานภาษีเกลือ ที่ส่งปลาเค็มไปให้นั้นจะไม่มีโทษอันใดหรือ แม่เห็นว่าจะไม่เปนการสมควรจึงให้คืนมา เม่งจงได้รับหนังสือของมารดาแล้วก็มิได้ว่าประการใด เม่งจงพยายามทำราชการจนมีความชอบ​ได้เลื่อนที่เป็นเจ้าเมืองโหงว ไม่ช้ามารดาก็ถึงแก่กรรม เม่งจงทูลลาพระเจ้าซุ่นกวนไปทำศพมารดาอยู่เฝ้าที่ฝังศพจนครบกำหนดแล้ว กลับไปทำราชการอยู่ด้วยพระเจ้าซุ่นกวนอีก และได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นตามลำดับ จนได้เป็นซีคง เสนาบดีกระทรวงโยธา อยู่มาถึงแก่กรรมในสมัยพระเจ้าซุ่นเฮา เหลือแต่คุณความดีที่กตัญญูกตเวที และทำราชการมีชื่อเสียง เป็นตัวอย่างของคนชั้นหลัง ๆ ให้นิยมนับถือและดำเนินตามเป็นอันมาก.