ตอนที่ ๓
ฉาก: ในดง. |
|
ตัชส๎โตนกับออเด๎รย์ ออก, ยาคส์ตามมาฃ้างหลัง. |
|
ตัช. | มาไวๆ, ออเด๎รย์: ฉันจะต้อนแพะของหล่อนมาให้นะ ออเด๎รย์, แล้วก็อย่างไร, ออเด๎รย์ ? ฉันเปนชายจริงจังละมิใช่ฤๅ ?. ลักขะณาของฉันต้องใจหล่อนฤๅ ? |
ออด. | ลักขะณา ! คุณพระช่วยเถอะ ! ลักอะไรมา ? |
ตัช. | นี่แหละเฃาว่าการที่ฉันมาตกอยู่ในระหว่างหล่อนกับฝูงแพะของหล่อนก็เท่ากับจินตะกะวีถูกเนรเทศมาอยู่ในฝูงคนป่า. |
ยาคส์. | [ต่างหาก.] อนิจจา, ปัญญาอยู่ในกายอันทราม} ร้ายยิ่งเสียกว่าเทวะราชอยู่ในเรือนหลังคามุงฟาง ! |
ตัช. | เมื่อกาพย์กลอนของเราไม่มีใครเฃ้าใจ, และปัญญาไวของเราไม่ได้รับอนุเคราะห์อย่างดี, คือความเห็นขัน, ก็ทำให้รู้สึกระอาใกล้ตายยิ่งกว่าถูกเก็บค่าเช่ามากๆ สำหรับห้องน้อยๆ. ถ้าเช่นนี้เทวะดาให้หล่อนเปนนักเลงกลอนบ้างก็จะดี. |
ออด. | ฉันไม่เฃ้าใจว่า “นักเลงกลอน” นั้นคืออะไร: เปนของซื่อตรงในกิริยาและคำพูดฤๅ ? เปนของจริงฤๅ ? |
ตัช. | เปล่าเลย; เพราะบทกลอนอย่างแท้ที่สุดโดยมากก็เปนคำแสร้งว่า; และเจ้าชู้มักชอบบทกลอน, และคำที่เฃากล่าวในบทกลอนอาจจะเรียกได้ว่าเปนถ้อยคำที่เฃาแสร้งว่าอย่างฉันเจ้าชู้. |
ออด. | ก็ถ้าเช่นนั้นพี่อยากให้เทวะดาทำให้ฉันเปนนักเลงกลอนฤๅ? |
ตัช. | แน่ทีเดียว; เพราะหล่อนได้สาบาลกับพี่แล้วว่าหล่อนเปนคนซื่อตรง: คราวนี้ถ้าหากว่าหล่อนเปนเจ้าบทเจ้ากลอนละก็ พี่ก็จะพอมีทางที่จะสงสัยได้บ้างว่าหล่อนแสร้งว่าเช่นนั้น. |
ออด. | ก็พี่ไม่อยากให้ฉันเปนคนซื่อตรงดอกฤๅ ? |
ตัช. | ไม่อยากเลย, จริง ๆ, เว้นเสียแต่ถ้าหน้าตาของหล่อนจะขี้ริ้ว; เพราะการเอาความซื่อตรงไปผสมกับความสรวยงามก็เท่ากับเอาน้ำผึ้งปรุงน้ำตาล. |
ยาคส์. | [พูดต่างหาก.] อ้ายบ้ากิเลส ! |
ออด. | นั่นแหละ, ฉันก็ไม่สรวย; เพราะฉนั้นขอให้เทวะดาช่วยให้ซื่อตรงเถิด. |
ตัช. | อันที่จริงการที่จะให้ความซื่อตรงแก่หญิงขี้ริ้วขี้เหร่ก็เท่ากับเอาเนื้อดี ๆ ไปใส่จานอันสกะปรก. |
ออด. | ดิฉันไม่ขี้เหร่, แต่ขอบคุณเทวะดาที่ขี้ริ้ว. |
ตัช. | เออ, ก็ควรขอบคุณเทวะดาในการที่หล่อนขี้ริ้ว! ส่วนความขี้เหร่ต่อไปฃ้างหน้าก็คงจะมีมา. แต่อย่างไรๆ ก็ดี, พี่จะเอาหล่อนเปนเมีย, และด้วยความมุ่งหมายเช่นนั้น พี่ได้ไปหาบาดหลวงออลิเวอร์ มาร์เต็กซ๎ต, สมภารที่หมู่บ้านต่อไปนี้, และแกได้รับปากไว้แล้วว่าจะมาพบกับพี่ในดงที่นี้และแต่งงานให้เรา. |
ยาคส์. | [พูดต่างหาก.] ฃ้าออกอยากดูเวลาพบกันนั้นจริง. |
ออด. | ขอเทวะดาจงช่วยให้เราได้รับความพอใจเถิด ! |
ตัช. | สาธุ. ผู้ชายที่ใจข้อนฃ้างขี้ขลาดอาจจะแทบเซเมื่อมาคิดทำการเช่นนี้; เพราะในป่านี้ไม่มีโบสถ์, และไม่มีสัตปุรุษทายกนอกจากสัตว์มีเฃา. แต่ก็จะเปนไรไป? กล้าๆ ไว้! ถึงแม้เฃาจะเปนของน่าชังก็จริงอยู่, แต่มันเปนของจำเปน. มีคำเฃากล่าวไว้ว่า; “คนเรามากคนไม่รู้ว่าโชคของตนมีเพียงไร:” จริงทีเดียว; ผู้ชายหลายคนมีเฃาใหญ่ๆ ถนัด, แต่ก็หารู้ตัวไม่. แต่นั้นเปนสินสอดของเมียต่างหาก; ผู้ชายหามาได้เองเมื่อไร.๑ เฃาฤๅ ? - ก็นั่นแหละ: มีแต่คนเท่านั้นฤๅ ? เปล่าเลย; กวางอย่างสง่าที่สุดก็มีเฃาใหญ่ได้เท่ากับกวางชั่ว. ฉนั้นจะว่าคนโสดดีฤๅ ? หามิได้เลย: เวียงอันมีกำแพงล้อมดีกว่าหมู่บ้านฉันใด, หน้าผากของชายผู้มีเมียแล้วก็เปนสง่ายิ่งกว่าหน้าผากอันเกลี้ยงของชายโสดฉันนั้น; และการสามารถป้องกันดีกว่าไม่สามารถฉันใด, เฃาก็เปนของมีราคามากกว่าหัวเกลี้ยงฉันนั้น, บาดหลวงออลิเวอร์มานี่แล้ว. บาดหลวงออลิเวอร์ มาร์เต็กซ๎ต ออก. บาดหลวงออลิเวอร์ มาร์เต็กซ๎ต, ฃ้ายินดีที่ได้พบท่าน: ท่านจะแต่งงานให้ฃ้าที่ใต้ต้นไม้นี้หรือ, หรือว่าจะให้ไปที่วัดกับท่าน. |
บาดหลวง. | นี่ไม่มีใครยกหญิงนี้ให้ฤๅ ? |
ตัช. | ฃ้าไม่ขอรับนางนี้เปนทานจากชายใด. |
บาดหลวง. | แต่จริง ๆ หนอ, ต้องมีผู้ยกนางให้, หาไม่การสมรสจะไม่ต้องตามกฎหมาย. |
ยาคส์. | ทำพิธีไปเถิด: ฉันจะยกนางให้เอง |
ตัช. | อ้อ, นายชื่ออะไรไม่รู้ได้: นายสบายหรือขอรับ ? ยินดีมากที่ได้พบกัน: ขอให้นายจำเริญในการที่ได้พบกันครั้งก่อน: ฉันยินดีที่ได้พบนายอีก: แต่นั่นนายมาถืออะไรเล่นอยู่เล่าขอรับ: เอาหมวกใส่หัวเสียเถิดขอรับ. |
ยาคส์. | แกจะแต่งงานหรือ, เสื้อลาย ? |
ตัช. | โคมีแอก, ม้ามีบังเหียน, และเหยี่ยวมีกระดิ่งฉันใด, บุรุษก็มีกามฉันนั้น; และแม้นกพิราบก็ยังรู้จักกรอกัน, ฃ้าก็ปราถนามีคู่บ้างสิขอรับ. |
ยาคส์. | และตัวแก, ผู้เปนบุรุษมีสกุล, จะมาแต่งงานใต้พุ่มไม้เหมือนคนขอทานเทียวฤๅ ? ไปโบสถ์ดีกว่า, และหาบาดหลวงดี ๆ ที่สามารถสอนแกได้ว่าการสมรสเปนอย่างไร: ท่านผู้นี้จะแต่งให้แกได้ก็แต่เพียงเท่ากับเฃาเชื่อมฝาประคน; แล้วต่อไปคนหนึ่งก็อาจที่จะเปนเหมือนฝาที่หด, และจะบิดเบี้ยวไปทุกทีเหมือนไม้สด. |
ตัช. | [พูดต่างหาก.] นึกๆไปก็ดูเหมือนให้ตาบาดหลวงคนนี้แต่งให้เราจะดีกว่าคนอื่น: เพราะแกน่าจะทำพิธีไม่ถูกต้องอะไรนัก, และเมื่อพิธีทำไม่ถูกแล้ว, ก็จะเปนข้อแก้ตัวได้ดีในเบื้องหน้าสำหรับฃ้าทิ้งเมีย. |
ยาคส์. | มาไปด้วยกันกับฉัน, และฟังคำฉันแนะนำก่อนเถิด. |
ตัช. | ไปด้วยกันเถิดออเด๎รย์: เราต้องไปแต่งงานกันเสีย, หาไม่จะกลายเปนอยู่ด้วยกันอย่างทุราจาร. ลาก่อนละนะ ท่านออลิเวอร์: ฉันไม่ขอร้องว่า “ออลิเว่อร์, ออลิเว่อร์, เออจอมขวัญ, อย่าห่างฉันวันนี้เลยได้ไหม:” ตรงกันฃ้าม ฉันร้องว่า “รีบ ๆ ไปเถิดหนา, อย่าร่ำไร, ฉันไม่พึ่งแกไซร้ให้แต่งงาน.” [ยาคส์, ตัชส๎โตน, และออเด๎รย์เฃ้าโรง.] |
บาดหลวง. | ก็ช่างเถิด: ฃ้าจะไม่ยอมให้ฃ้ายตลกบ้าอะไรล้อฃ้าจนเลิกอาชีพเปนแน่แท้ละ. [เฃ้าโรง.] |
-
๑. ในยุโรปสมัยโบราณถือกันว่า ชายที่เมียคบชู้แล้ว ผีเอาเฃาติดบนหัว, ซึ่งผู้อื่นอาจเห็นได้ แต่ตัวเองไม่รู้สึก. ดังนี้จึ่งเปนแบบของตลกยุโรปชอบล้อชายโดยวาจาเปรียบเทียบว่าเขาขึ้นบนหัวแล้ว. ↩