- คำของผู้รวบรวม
- คำนำของสำนักพิมพ์
- ๑. กลถอนกล
- ๒. แข่งอูฐในประเทศสุด่าน
- ๓. กลแก้กัน
- ๔. หนังสือแลคำพูด
- ๕. สักรวามืด
- ๖. แบ่งทรัพย์กัน
- ๗. ป้าเกตกับกวีนวิกตอเรีย
- ๘. คุกใหม่ของอเมริกา
- ๙. ยุคน้ำมัน
- ๑๐. เทศบาลเกาะหิน ใน พ.ศ. ๒๔๙๘
- ๑๑. รู้ใจคน
- ๑๒. พระมเหสีพระเจ้านโปเลียนที่ ๓
- ๑๓. เรื่องเศรษฐีพิษณุโลก
- ๑๔. มหาภารตะ
- ๑๕. หัสการ
- ๑๖. ปเกียรณการมภ์
- ๑๗. วิธีของหัวหน้าคน
- ๑๘. เรื่องของกองสอดแนมที่กรุงปารีส
- ๑๙.การค้าทาสในเวลานี้
- ๒๐. คำตัดสินของปารีส
- ๒๑. ลอกร่องน้ำสันดอน และ ขยายท่ากรุงเทพ ฯ
- ๒๒. เรื่องแจวเรือจ้าง
คำของผู้รวบรวม
เมื่อ ๑๐ กว่าปีมาแล้ว ผู้รวบรวมได้รวบรวมบทพระนิพนธ์ของท่าน น.ม.ส. ขึ้นเป็นเล่ม ภายใต้ชื่อว่า “ผสมผสาน” ทำมาได้ ๓ เล่ม คือเล่มที่ ๑ ถึงเล่มที่ ๓ ก็หยุดไป ในระหว่างที่หยุดอยู่นั้น มีผู้ที่รู้จักคุ้นเคยกันได้บอกแก่ผู้รวบรวมว่า ขอให้ทำต่อไปอีก ผู้รวบรวมไม่มีโอกาสจะทำ เวลาล่วงเลยมาจนเดี๋ยวนี้ จึงพอทำได้ และได้จัดทำออกมา ๒ เล่มพร้อมกัน
ผู้รวบรวมพยายามจะทำให้ต้องตามต้นฉบับของท่านเป็นที่สุด ท่านเจ้าของลิขสิทธิ์ก็ทรงอุปถัมภ์กรุณาตรวจปปรู๊ฟให้ตลอดทั้ง ๒ เล่ม ทั้ง ๆ ที่ท่านก็ทรงชรามากอยู่แล้ว ก็ทรงยินดีทำให้ รู้สึกว่า ท่านจะทรงคิดถึงท่าน น.ม.ส. เมื่อมีงานของท่าน น.ม.ส. มา ท่านก็ทรงรับทำอย่างเต็มพระทัย
ผู้รวบรวมอยากจะทำเล่มหนึ่งให้สมบูรณ์ขึ้นอย่างเล่มต่อ ๆ มา แต่ทำไม่ได้ เพราะผู้ทรงลิขสิทธิ์กับผู้พิมพ์ตกลงในเรื่องจะพิมพ์กันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ก็จัดพิมพ์กันไป ผู้รวบรวมตกเป็นมือที่ ๓ เมื่อมือที่ ๑ หรือมือที่ ๒ กล่าวคือ เจ้าของลิขสิทธิ์หรือผู้จัดพิมพ์ไม่ได้ขอให้ผู้รวบรวมช่วยทำอะไรให้ ผู้รวบรวมก็ทำไม่ได้ เลยเป็นอันไม่ได้ทำตามที่เคยปรารภไว้ในเล่ม ๓ นั้น
ล. อุดมศรี
พระนคร
๑๙ สิงหาคม ๒๕๑๔