๑๖ นิทานเรื่องโปรดสัตว์ได้บาป

ณะกาลก่อนมีพราหมณ์คน ๑ อยู่เมืองกลิงคราษฎร์ หน่ายต่อฆราวาสสมบัติ ละบุตรภรรยาแล้วจึงออกไปจำศีลอยู่ที่ภูเขา ๑ ที่ภูเขานั้นมีถ้ำอัน ๑ ในถ้ำนั้นมีกินรอาศัยอยู่เปนอันมาก มีแมลงมุมตัว ๑ ใหญ่เท่ากงเกวียนชักใยปิดปากถ้ำไว้ ครั้นกินรตัวใดติดใยแล้วแมลงมุมก็จับกินเปนอาหารเสียทุกครั้ง ฝูงกินรก็เข้าไปกราบไหว้พราหมณ์ว่าท่านได้กรุณาข้าพเจ้าช่วยฆ่าแมลงมุมเสียให้ตาย ครั้นพราหมณ์ได้ฟังกินรว่าดังนั้นก็โกรธ ว่าเรารักษาศีลบำเพ็ญฌานทางสมณะธรรมดังฤๅจะให้ตูมาทำกายกรรมอันเปนบาปให้ขาดศีล กินรเห็นว่าพราหมณ์โกรธแล้วลาไปสู่ที่อยู่ จึงปฤกษากินรผู้เปนใหญ่จึงคิดว่า เราจะแต่งนางกินรคน ๑ อันเยาวรูปนฤมลเปนที่เสน่หา ครั้นลัดแล้วก็ชวนกันไปสำนักพราหมณ์ ก็กราบไหว้ว่านางกินรสาวคนนี้ ข้าพเจ้าขอถวายไว้ ท่านได้กรุณาโปรดให้พ้นจากกัย จงฆ่าแมลงมุมร้ายอาธรรม์เสียให้ตาย พราหมณ์ครั้นเห็นกินรสาวงามก็เกิดกำหนัดประดิพัทธ์ในนางกินรนั้น แล้วจึงว่าอย่าร้อนใจเลย เราจะช่วย พราหมณ์ก็ลืมบาปกรรมจับไม้ไล่ตีแมลงมุมตายในที่นั้น ศีลขาดแล้วก็ลืมภาวนาแล้วก็อยู่เปนสามีภรรยากันกับนางกินรในถ้ำนั้น ผู้ใดประกอบด้วยโลภแล้วก็เสียผลธรรม ก็บังเกิดเปนโทษจิตต์บาปประดุจพราหมณ์จำศีลนี้

นกดุเหว่าจึงเล่านิยายผู้ทำดีเปนคุณให้นกทั้งหลายฟังว่า