| ๑๔๏ บัดนั้นประชานิกรรู้ |
คุณผู้สวามินทร์ |
| นาครก็ถอนหทยจิน |
ตะระทดระทวยทวี |
| ๏ ภักดีพระนลนฤปราช |
และพระราชมเหษี |
| เอื้อเฟื้อเพราะเพื่อกรุณมี |
จิตโอบอำรุงภาร |
| ๏ เลี้ยงดูพระภูธรบ่แคลน |
ชนแสนจะสงสาร |
| สามวันพระบุษกรสราญ |
ยศรู้ก็ขู่เขา |
| ๏ ป่าวในนครนิกรชน |
ผิวนลเสด็จเนา |
| หนไหนและใครกรุณเอา |
ธุระแวดถวายบาย |
| ๏ ไป่เกรงพระบุษกรพิโรธ |
ก็และโทษจะถึงตาย |
| ทวยราษฎร์ตระหนกจิตก็วาย |
ธุระเอื้ออำรุงนล |
| ๏ สิ้นที่พำนักพระนลหมอง |
และพระน้องก็หม่นมน |
| สองจากนครจรณะพน |
นิทระนอกกำแพงเมือง |
| ๏ อาหารก็จนพลก็ไร้ |
อุระไข้ระคายเคือง |
| มันเผือกบ่เลือกรสประเทือง |
ชิวะแทบทลายลาญ |
| ๏ โหยหิววะหวิวหทยเวียน |
และพระเศียรก็ซมซาน |
| โซมซุดประดุจทุพลพาล |
อุระเอ๋ยบ่เคยซาม |
| ๏ หลายวันพระดั้นทุรดำเนิร |
นุชเดิรผจงตาม |
| วันหนึ่งประสบสกุณงาม |
นลใกล้ก็ไป่หนี |
| ๏ ไนษัธคนึงหทยนา |
ยกว่าปตัตรี |
| มากหมู่และอยู่ณะปถพี |
บ่ตระหนกหทัยบิน |
| ๏ เนื้อนกก็โภชนะพิเศษ |
ผิวเจตนากิน |
| จับได้จะโดยกมลจินต์ |
รสทิพโอชา |
| ๏ เผือกมันและสรรพะผลไม้ |
ก็มิได้กระหายหา |
| ตราบวาระลาภและบุญมา |
จรสบสกุณพี |
| ๏ จำเราจะจับทวิชหมาย |
มุทุชีพพาชี |
| แล้วเราจะเผาณะอคนี |
บ่มิหึงจะถึงใจ |
| ๏ หนึ่งขนหิรญก็กลทรัพ |
ยะจะนับอเนกนัย |
| คิดกินและคิดนิธิอุไร |
ก็กระหายบ่หายจง |
| ๏ ตรึกพลางพระเปลื้องวสนะซึ่ง |
นลทรงสพักองค์ |
| คลี่คลุมจะกุมคณะพิหงค์ |
และพิหคก็เหิรบน |
| ๏ ปางนั้นนริศร์ก็พิศวง |
เพราะพิหงคะทรงพล |
| พาผ้าระเห็จอำพรจน |
พระจะไล่บ่ได้คืน |
| ๏ ไนษัธก็ทรงปริวิตก |
ผิวนกกำลังยืน |
| เหลือร้ายลอายกมลกลืน |
ทุขเที่ยงทิคัมพร |
| ๏ ปางนั้นพิหคกนกแกล้ง |
จิตแสร้งจำแลงหลอน |
| ถาบถาชล่าอำพรจร |
พจนาดถ์ทำนูลนล |
| ๏ ดูราพระนลพิมลศักดิ์ |
ปรปักษ์สยองพล |
| นี่หรือระบือกิติถกล |
วิทยานชำนาญเชาวน์ |
| ๏ รู้เท่าศกุนตะก็บ่รู้ |
ดุจผู้กำเลาเมา |
| มัวโมหะม่นกมลเรา |
จรล่อก็หลงกล |
| ๏ เรานี้มิใช่สกุณดอก |
และจะบอกยุบลนล |
| เราคือสกาจรผจญ |
นลไว้บ่ให้เกษม |
| ๏ อันเราสกาสกุณไซร้ |
จะมิให้พระนลเปรม |
| แม้ผ้าจะพันสริระเอม |
อุระได้มิให้มี |
| ๏ พูดพลางสกาศกุนิผัน |
จรหันระเห็จหนี |
| ปานนั้นพระนลนฤบดี |
ก็ระทดระทวยใจ |
| ๏ พลางทูลผอูนอรสอาง |
นุชนางวิไลยไร |
| เทวีพระศรีสมรไว |
ทรภีฉวีกาญจน์ |
| ๏ อ้าองค์พระนุชบุศยะรัตน์ |
กุลฃัติย์มหาศาล |
| อันอักขะจ้องจรประหาร |
ดุจนี้ก็มีกรรม |
| ๏ ตูเพลินสกาวิกลจิต |
วิปริตเลมอมำ |
| สมบัตินิษัธวิบติจำ |
จิตจากนครหลวง |
| ๏ ไป่เคยวิบากดลวิบาก |
จรลากพระเพ็ญยวง |
| สู่ป่าและพาสมรดวง |
จิตจากประยูรวงศ์ |
| ๏ อาหารก็อดบถก็ร้อน |
บทจรณะดอนดง |
| หมดรู้จะสู้จรดำรง |
อิหโลกไฉนใด |
| ๏ ตูแสนจะโศกจิตกำศรด |
อปยศแสยงใจ |
| นานัปปการวิกลไภ |
ยะจะจู่จะสู่นาง |
| ๏ โฉมตรูก็คู่ชนมพี่ |
ยุวดีจะหม่นหมาง |
| ฟังพี่จะชี้สถลทาง |
นุชจงประจงจำ |
| ๏ ในทักษิณาปถสถล |
ผิวด้นดำเนิรสำ |
| เหนียกจิตบ่ผิดทิศจะนำ |
จรกรุงอวันตี |
| ๏ นงพาลผิผ่านนครพ้น |
ก็จะดลศิขรีศรี |
| นามฤกษะวัตคิริมหี |
ธรเงื้อมโชงกเงา |
| ๏ ทางนั้นก็บรรพตพิศาล |
พิสดารตระการเพรา |
| วินธัยศิขรจรลำเนา |
บถฝ่าพนาลี |
| ๏ ถัดนั้นนทีรยะชลา |
ลยะชื่อปโยษณี |
| ไหลตรงและลงสมุทมี |
ชลควั่งผะผังจร |
| ๏ มันเผือกจะเลือกรสนิยม |
ก็จะสมอุราอร |
| อาศรมอุดมมุนินิกร |
ตบะกล้าวิชาชาญ |
| ๏ ใครใครจะใคร่จรจรัล |
ณะวิทรรภะปราการ |
| มุ่งหน้าณะมารคะประมาณ |
ทิศนั้นจะพลันดล |
| ๏ ใครใครจะใคร่จรประเวศ |
ณะประเทศโกศล |
| มุ่งหน้าณะมารคะสถล |
ทิศนั้นจะพลันถึง |
| ๏ ต่อไปก็ทางจรณะทัก |
ษิณเทศสำนึง |
| เนืองนรนครศิขรพึง |
พิศชมนิยมใจ |
| ๏ ตรัสแล้วพระไนษธมหี |
ปติชี้นครไกล |
| ชี้แล้วพระนลนฤปไน |
ษธตรัสทำนูลนาง |
| ๏ ตรัสเสร็จพระซ้ำพจนตรัส |
และพระหัตถ์ก็ชี้ทาง |
| นวลน้องก็ข้องอุระระคาง |
มนข้นคนึงใจ |
| ๏ รู้เท่าพระราชวรยิตา |
กลยาณิตรึกไตร |
| เห็นท่าทำนองนฤปไน |
ษธเที่ยงจะเลี่ยงทาง |
| ๏ ชี้ทิศวิทรรภ์นครไท้ |
ก็จะให้พระน้องนาง |
| สู่ภีมะผู้ชนกพลาง |
นลแยกวิถีไป |
| ๏ คิดพลางพระนางนุชประนม |
กรก้มทำนูลไท |
| ฃ้าแต่พระผู้สุรวิชัย |
นฤเบนทรภูบาล |
| ๏ เศรียรตูจะแตกอุระจะแยก |
จิตแหลกทำลายลาญ |
| ยิ่งตรองก็หมองพระพจมาน |
นรเทพวาที |
| ๏ บัดนี้มหีกษิตไร้ |
สุขในพนาลี |
| ราชัยะไอศวรศรี |
ธนทรัพย์ก็ยับเยิน |
| ๏ แม้ผ้าจะพันวรกษัตริย์ |
ก็อุบัติโพยมเหิร |
| คราวขัดวิวัสตรดำเนิร |
ดุจยาจนกนร |
| ๏ ฃ้าผู้พธูจะจรจาก |
นลโดยพนาดร |
| ทิ้งนายกาธิปบวร |
บทได้ไฉนเธอ |
| ๏ เธอมีกมลกลจะไหม้ |
หฤทัยมะมัวเมอ |
| ฃ้าอยู่จะสู้จรบำเรอ |
ปฏิบัตินรินทร |
| ๏ คราวทุกขะแทบทุระสถล |
จรหนวนัชจร |
| ฤๅเมื่อภยามยะวิกร |
พิษพาดทุพลเพลีย |
| ๏ ยาใดผิไภษชประเสริฐ |
ก็บ่เลิศเสมอเมีย |
| ชุ่มชื่นระรื่นกมลเคลีย |
ภสดาพยาบาล |
| ๏ ผู้รู้และผู้ภิษชพร้อม |
พจย่อมจะกล่าวฃาน |
| ดั่งฃ้าทำนูลพระบทมาลย์ |
พระก็แจ้งประจักษ์ใจ |
| ๏ ฉันนี้ไฉนพระกษมา |
ธิปศารทูลไกร |
| จักชี้วิถีสถลใน |
พนพฤกษะไพศาล |
| ๏ ฃ้าฤๅจะจากพระนลไป |
ดุจไร้เสน่ห์นาน |
| แม้นมาตรมิเมื้อมรณะปราณ |
ก็มิจากพระองค์จร ๚ |
