สรรคที่ ๑๒
วสันตติลกฉันท์
| ๑๔๏ ปางนั้นพระราชสุพรตา | พระศุภาพิมลมาลย์ |
| พรานไพรประลัยชนมปราณ | นุชนางบ่ส่างศัลย์ |
| ๏ เสียวแสยงระแวงภยะดำเนิร | คิริเขินศิขรขัณฑ์ |
| ดอนเดียรถะด้นวิชนวัน | บทท่องทุราดูร |
| ๏ เสียงสีหะภีรุมยะเกริก | รุรุฤกษะศารทูล |
| โรหิษมหิษภิษมภูล | ภยะร้องลำพองพน |
| ๏ วาฬมิคคะไล่มฤคล่า | มฤคาริคำรน |
| โคโฆระโกกะจรปน | กบี่แล่นสเริงไพร |
| ๏ สำนักมิลักขะวนจร | ดสกรกำเรียงไกร |
| รากษสปิศาจอสุรไภ | ยะพิบากก็มากมาย |
| ๏ มากมีมหีรุหะมหา | รญศาระแหล่หลาย |
| อิงคุทกุมุทลพุชราย | อศวัตถ์เถกิงเกรียง |
| ๏ เกศร์เกตก์และกิงศุกกทัม | พและชัมพุรายเรียง |
| ศาลตาลปริยาลขทิรเคียง | อรชุนพกุลสลอน |
| ๏ จิญจาและอามลกโลธร์ | นยโครธอุฑุมพร |
| เรียงรายขจายพนขจร | รสฉมอุดมฆาน |
| ๏ ยามร้อนก็เร่าสริระร้อน | ทินกรบ่สงสาร |
| แผดเผาบ่เบากิรณปาน | กระอุไหม้มลายโรย |
| ๏ ยามเย็นก็เยือกหทยเย็น | หิมเปนลอองโปรย |
| ลมชายก็เช่นอนิลโบย | บุรถมระทมใจ |
| ๏ อารัณยะบรรพตตระการ | คิริกูฎนิกุญช์ไพร |
| หลากธาตุอาศยะณะไศ | ละอเนกอนันต์มี |
| ๏ เหวห้วยลหานหิมอุทก | ก็พุตกณะศีขรี |
| ผังผังละหลั่งสลิละปรี | ดิสะเริงสราญรมย์ |
| ๏ นางมึนกมลอพลภาพ | บ่มิซาบฤดีชม |
| วันคืนสอื้นอุระระงม | บ่ระงับพระโศกา |
| ๏ ควายป่าวราห์มฤคร้าย | จรกรายบ่บีฑา |
| เหตุสัจจะในหทยมา | ลยะมิ่งสมรมี |
| ๏ โศกพลางพระนางจรจรัล | พนสัณฑะทุกขี |
| โหยหาสวามิศบดี | พหุภัยบ่ใกล้กราย ๚ |
นางทัมยันตีทรงรำพรรณ์ว่า
| ๑๔๏ โอ้องค์พระผู้นรพยัคฆ์ | สุรศักดิกำจาย |
| ใจตูบ่รู้ระแคะระคาย | นลข้องทำนองไหน |
| ๏ จึ่งนาถปลาตสหจรี | ดุจนี้ณะแนวไพร |
| น้องด้นณะพนวิชนไภ | ยก็เบียดก็เบียนองค์ |
| ๏ เธอทำพิธีอศวเมธ | ดุจเวทประสาททรง |
| ท่อทักษิณากรจำนง | นิธิล้วนมโหฬาร |
| ๏ ทรงธรรมประจำจิตบ่คลาด | นรนาถคุณาธาร |
| ทรงสัตย์บ่เสื่อมพระพจมาน | บ่กระหลับกระหลอกคำ |
| ๏ บัดนี้พระวัจนะวิบัติ | ศุภสัตย์สลายรำ |
| คาญเข็ญลำเค็ญคุรุระกำ | วนกอบกราลภัย |
| ๏ นลเอยพระเคยทนุถนอม | นุชน้อมมโนมัย |
| มั่นหมายบ่หน่ายมนสใน | นิจจินต์ปฏิญญา |
| ๏ นลเอยพระเผยพจนภัทร์ | ปิยะวัจน์จำนรรจา |
| ต่อหน้าวรุณยมวรา | คนิทั้งสุเรนทร |
| ๏ แจ่มแจ้งแสดงปิยะกถา | ดุจผาบ่แคลนคลอน |
| แม้นเมื่อมิเมื้อชนมมรณ์ | พระมิร้างวรางคนา |
| ๏ ลืมแล้วและหรือพระนรเศรษฐ์ | อภิสัตยะสัญญา |
| หงส์เหมพิหงคะหิตกา | รกพร้องสนองเสนอ |
| ๏ สี่เวทและอังคะและอุปางค์ | ก็กระจ่างหทัยเธอ |
| ชั่วดีคำภีร์บุรพเลอ | ธประจักษ์ตระหนักใจ |
| ๏ ชั่งในหทัยพระนลเถิด | พระจะเริศจะร้างไป |
| ทิ้งน้องก็ทิ้งสตยใน | พจนาตถ์พระนลเอง |
| ๏ น้องไซร้มิใช่กนิฐหรือ | พระมิถือสุธรรมเพรง |
| เมียมาณะอารญก็เยง | พระบ่คุ้มบ่ครองภัย |
| ๏ น้องเรียกพระศัตรุฆนหาญ | พระบ่ฃานก็ลาญใจ |
| น้องใช่กนิษฐะฤไฉน | นรนาถนิราศหนี |
| ๏ ตูหวั่นอรัณยชะฉกาจ | วนราชศักดี |
| แยกเขี้ยวจะเคี้ยวพระปตนี | นลอยู่ก็สู้มัน |
| ๏ รักใครบ่รักประดุจฃ้า | นลว่าบ่เว้นวัน |
| รักแล้วจะแคล้วพจนธรร | มิกได้ไฉนนา |
| ๏ ไนษัธบ่ทรงพระประติภาษ | พระก็คลาดปฏิญญา |
| ตูท่องก็ทุกข์ทุพลอา | ดุรแต่จะแลเหลียว |
| ๏ จาบัลย์วิวรรณะวรลัก | ษณะรูปก็ซูบเซียว |
| ป่าเปลี่ยวก็เปล่าหทยเดียว | จรดินมลินทรง |
| ๏ ผืนผ้าจะปกสริรปิด | ก็บ่มิดบ่เมี้ยนองค์ |
| โอ้อาตม์อนาถนฤปจง | จิตหมางก็ร้างไป |
| ๏ ด้นดั้นอรัณยะดรุเดียว | ก็เสยียวสยองภัย |
| เสือสีหะหมีมฤคใน | พนเสียงกำเรียงรณ |
| ๏ อ้าจิตระกายวนราช | มฤคาทคำแหงพล |
| โอษฐ์อ้ามหามุขพหล | อริล่าคุหาศัย |
| ๏ เปนใหญ่ณะหมู่มฤคพรร | คะอรัณยะราชัย |
| แกล้วกล้าศวาบทกำไร | อภิเดชกระเดื่องวัน |
| ๏ ฃ้าคือพระภีมะดนยา | พระบิดาดำรงฃัณฑ์ |
| โอบอ้อมถนอมนรวิทรร | ภะเกษตรเกษมศรี |
| ๏ ตูผู้ธิดานฤปนาม | กรทัมะยันตี |
| ตำแหน่งพระราชสหจรี | นรเทพธำรงขัณฑ์ |
| ๏ เธอทรงพระนามนลกษัตร | อริกรรษณ์กำไรธรรม์ |
| จำจากนครจรอรัญ | บทท่องทำนองจน |
| ๏ ตูพลัดกษัตริยะภสดา | จรหาณะกานน |
| หม่นเศร้ามิสร่างสิริวิกล | ปริเขทะลำเค็ญ |
| ๏ เสือเอยผิเคยจรประจักษ | นลพักตระพรรณเพ็ญ |
| เชิญช่วยอำนวยยุบลเปน | อุปถัมภะกำลูน |
| ๏ อยู่ไหนพระนลพิมลเชษฐ์ | นรเศรษฐ์เสมอสูรย์ |
| ตูรู้จะสู้จรจะปูน | ปถทุกข์ก็จำทน |
| ๏ แม้นเสือมิทราบยุบลไซร้ | จิตได้กรุณดล |
| ฆ่าฃ้าและฃ้ามรณชนม์ | ก็จะสิ้นศิฃาดูร |
| ๏ อ้าเสือสหัสพหลห้าว | จิตกร้าวกำลังภูล |
| ยินตูบ่ตอบยุบลทูล | จรเลี่ยงเฉวียงเดิร |
| ๏ โอ้อาตม์นิราศพระนลพราก | ผิพยาฆร์ก็ยังเมิน |
| เชิญกินบ่กินประดุจเชิญ | อปยศสลดใจ |
| ๏ เห็นอยู่ก็แต่ศิขรโศ | ภนโอสถาลัย |
| อ้าท่านตระหง่านอำพรไศ | ละสง่าสถาวร |
| ๏ ไพจิตรพิพิธอุบลราย | พิศพรายประภากร |
| แง่ง้ำชโงกธรณิธร | กลเกตุกระจายเจียร |
| ๏ เสือสีหะหมีมฤคหมู | คชอยู่คณาเกียรณ์ |
| ผาห้อมพิหงคมจำเนียร | นิจพึ่งสำนึงเนือง |
| ๏ อ้าไศละโศภนพิศาล | พิสดารสราญเรือง |
| ผาเผ่นผงาดผงะชำเลือง | คิริราชสอาดตา |
| ๏ ฃ้าเปนธิดานฤปนาถ | อธิราชชายา |
| เปนวีระเสนะสุณิสา | สิริเลิศระบินวงศ์ |
| ๏ ท้าวภีมะผู้วิทรภา | ธิบดินทร์ธนินทรง |
| แกล้วกล้ามหารถรณงค์ | อริแล่นระบือชา |
| ๏ ราชสูยะอีกอศวเมธ | อภิเดชศักดา |
| เปนที่พำนักนิกรจา | ตุรวรรณนิรันดร |
| ๏ พรหมัณยะธรรมะวิทวี | รยะศีละสังวร |
| โลกหล้าประชาชนนิกร | ระบุฃามพระนามเสมอ |
| ๏ องค์นั้นและคือบิดรอา | ตมะฃ้าธิดาเธอ |
| นอบกายถวายกรเสนอ | นมะน้อมณะศีขรี |
| ๏ อนึ่งในนิษัธฃติยนาถ | อธิราชภูมี |
| ท้าววีระเสนอธิบดี | นลราชดนัยตรู |
| ๏ องค์วีระเสนสสรุฃ้า | นลกล้าพระผัวตู |
| ครองราชย์ดำรงนครชู | มรดกพระบิดร |
| ๏ เธอทรงพระคุณวิบุลสันต์ | ศตรุหันมหิศร |
| แสนเศิกบ่สู่นิษธรอน | อริฃามศยามนล |
| ๏ เดิรป่าและข้าสิจรพลัด | นลภัสดาตน |
| เปล่าเปลี่ยวจะเที่ยวทุรณะพน | ก็บ่พบพระสามี |
| ๏ ผาเอยผิเคยยลพระพักตร | นลศักดิสมศรี |
| เชิญแจ้งแถลงบทวิถี | ทิศถิ่นนรินทร์จร |
| ๏ อ้าไศละโอ้อจลเศรษฐ์ | คิริเชษฐะถาวร |
| ห่อนพร้องสนองพจนถอน | คุรุทุกขะทำงน |
| ๏ โอ้อาตม์อนาถนฤปทิ้ง | ดุจกลิ้งณะกลางหน |
| ภูผาษ่อาทรกมล | และมิบอกยุบลเรา |
| ๏ โอ้ปิ่นนิษัธสตยวาค | จรพรากพธูเยาว์ |
| แม้นมาตรพระบาทยุคลเนา | พนกว้างบ่ห่างไป |
| ๏ โปรดน้องสนองพจนตอบ | จิตกอบกรุณไกร |
| ว่านี่แน่ะพี่สถิตไพร | จะตระโบมพระโฉมตรู |
| ๏ น้องยินนรินทรสำเนียง | ก็จะเพียงสุรินทร์ชู |
| ชวยชื่นระรื่นหทยตู | อมฤตก็ปานกัน |
| ๏ กายตูพธูก็จะดำรง | บ่มิปลงชิวาสัญ |
| เอองค์จะทรงชนมทัณ | ฑะก็ช้ำบ่จำนง |
| ๏ พร่ำพลางพระนางบทจรัล | พนสัณฑะโศกทรง |
| คืนวันก็พรั่นภยะณะพง | ทุรท่องวิถีไพร |
| ๏ บ่ายบาทแทบอุดรทิศ | ระอุอิดระอาใจ |
| อ่อนเปลี้ยละเหี่ยหทยใน | อุระก่นระกำกลืน |
| ๏ สามวันวิทรรภะกลยาณิ์ | จรฝ่าอรัญฝืน |
| สามคืนธขืนจรบ่คืน | บถมุ่งอุดรจรัล |
| ๏ พ้นพนก็ดลทิพยกา | นนตาปสารัญ |
| งามหมู่มหามุนิอนันต์ | ตบะกล้าวิชาบุญ |
| ๏ เสมือนเสมอพระพรหมฤษิวิสุท | ธะวศิษฐ์วิศาลคุณ |
| เสมอเสมือนมุนีอะตริอดุลย์ | ภฤคุเดชกระเดื่องดิน |
| ๏ ปางราชินีนิษธรัฐ | สุมนัสสุนันทิน |
| เหตุสบสวัสดิ์ตปสวิน | พระวนัสถายี |
| ๏ อาศรมก็สมมุนิสถิตย์ | ตบะกิจพระโยคี |
| ศาฃามฤคมฤคมี | สุขเล่นสเริงรมย์ |
| ๏ นวลนางก็สร่างกมลเศร้า | อุระเร้าระบมกรม |
| ดำเนิรประณตนขประนม | กรสู่พระโยคี |
| ๏ งอนงามพระทรามวยปิยา | สุกุจาประภาศรี |
| ขนงเนตระเกศวิมลมี | ศุภลักษณ์ลออเพ็ญ |
| ๏ ปางหมู่มุนีสิริสถา | วรวานะปรัสถ์เห็น |
| นงคราญสุมาลยะสรเล็ญ | วนิกอบกรุณใจ |
| ๏ ทักว่าสวาคตและเอื้อ | จิตเกื้อกมลใน |
| เชิญนั่งและหวังกิจอะไร | จะประสงค์ก็จงแถลง ๚ |
| ๑๔๏ เมื่อนั้นพระองค์อรสคราญ | พจมานบ่เคลือบแคลง |
| ถามว่าพระดาบสแสวง | ผลเผล็ดสำเร็จหรือ |
| ๏ กอบกิจพิธีอคนิโห | ตรโสมะยัญรบือ |
| บุญล้นกุศลผลกระพือ | คุณพัดณะปัถพี ๚ |
| ๑๔๏ ปางปวงมุนีมนสน้อม | กรุณาพระนารี |
| พร้อมพร้องสนองพระยุวดี | พิศพักตรพิมลพรรณ |
| ๏ ดูราศุภาพรสวัสดิ์ | พระสุภัททะลาวัณย์ |
| องค์เดียวธเที่ยวจรอรัญ | มนม่งจำนงใด |
| ๏ โฉมเฉลาจะเหงากมลหงอย | จะละห้อยละเหี่ยไย |
| ด่วนดับระงับทุฃะณะใจ | อรเถิดจะเกิดศรี |
| ๏ นางคือสุรางคะณะสวรรค์ | ฤอรัณยะเทวี |
| นางไม้ฤนาทยะสุรี | ระบุบอกยุบลเรา ๚ |
| ๑๔๏ เมื่อนั้นวิทรรภะวนิดา | มนทุกขะบันเทา |
| ยินถามพระทรามวยะลำเภา | ก็ดำรัสยุบลไป |
| ๏ ฃ้าแต่พระดาบสสถา | พรสาธุตาลัย |
| ฃ้าใช่สุรางคะทิพไกร | ฤอรัณยะเทวี |
| ๏ ตูไซร้มิใช่อมรตา | ทิพยาธิศักดิ์ศรี |
| เปนมานุษีผิวมุนี | อนุญาตจะพรรณนา |
| ๏ อันในวิทรรภะวรรัฐ | อธิฃัติยะราชา |
| ทรงราชย์ดำรงนครอา | ตมะนี้บุตรีเธอ |
| ๏ อนึ่งในนิษัธฃติยนาถ | อธิราชบ่อาจเผยอ |
| จักหามหาธิปเสมอ | นลไซร้ก็ไป่มี |
| ๏ สงครามะชิตวิวิธบุณ | ยะอดุลย์สวัสดี |
| ปราชญ์เปรื่องกระเดื่องปฤถิพี | พระวิศามบดีศวร |
| ๏ เปนที่พำนักทวิชชน | ธุระชอบระบอบควร |
| นอบนบคำรพสุรขบวน | ปฏิบัติพิพัฒน์ผล |
| ๏ เลี้ยงรักพิทักษ์นิษธวงศ์ | ยศยงสถานนท์ |
| เดชานุภาพพลถกล | อธิเกียรติเถกิงพรรณ |
| ๏ โสภณพิพัฒน์สตยสันธ | อริหันอนันต์ธรรม์ |
| ชาญศัสตร์ฃจรปรปุรัญ | ชยะสิทธิศักดี |
| ๏ ฃ้าภารยายุคลบาท | บริจาริกามี |
| ใจน้อมพระนลนฤบดี | ภพนาถสวามินทร์ |
| ๏ อันองค์พระนลนฤปเศรษฐ์ | อภิศักดิ์เสมออินทร์ |
| สัตยธรรมปรายณะนรินทร์ | ระวิโสมเสมือนองค์ |
| ๏ มีผู้ชำนาญกลสกา | คติกอบจะโกงวงศ์ |
| ท้าเธอพระนลพิมลปลง | จิตเล่นก็เห็นผล |
| ๏ โภคทรัพย์ก็ยับธนก็ย่อย | นิธิน้อยบ่ติดตน |
| สมบัติก็หมดรถพหล | หยะคชก็ปลดไป |
| ๏ ไอสูรย์ก็สูญสิริก็สิ้น | นิษธินทะราชัย |
| พลัดจากนครจรณะไพร | กลพิษพระเพลิงกูณฑ์ |
| ๏ ฃ้าโดยเสด็จวรกษัตริย์ | นลภัสดาดูร |
| ด้นดั้นอรัณยะภยะภูล | ปฏิบัติกษัตริย์ศรี |
| ๏ บัดนี้ก็พลัดพระภสดา | จรหาสวามี |
| เขินเขาลำเนาวนนที | ทศทิศจะติดตาม |
| ๏ อันในนิวาสวนิสถาน | นลชาญณรงค์ราม |
| เสด็จมาฤเปล่าพระมุนิงาม | จิตกอบกรุณแถลง |
| ๏ ตามหาและฃ้ากลจะคลั่ง | กลไคล้ณะไพรแวง |
| เที่ยวท่องณะทุ่งทุรแสยง | ภยะทุกขะทุกโมง |
| ๏ เสือสิงห์กระทิงอธิกทา | รุณพรานชำนาญโกง |
| หลอกล่อชลอจิตโชลง | ภยะคิดจะชิดตัว |
| ๏ ไม่ช้าผิฃ้าจรมิพบ | บ่ประสบพระพักตรผัว |
| ห่อนอยู่จะสู่มรณกลัว | ปรโลกบ่ห่อนมี |
| ๏ อยู่ไปก็ใครจะสรเสริญ | ขณะเดิรพนาลี |
| นางงามบ่ตามนฤบดี | ปฏิบัติพระภัสดา |
| ๏ อยู่ไปก็เปล่าคุณประโยชน์ | ผิวโทษสินานา |
| เวรกรรมก็จำจิตจะคลา | มละชีวะดีเจียว |
| ๏ อยู่ไปก็ใครจะอภิรักษ | จรจักดำเนิรเดียว |
| ภูตผีปิศาจอสุรเกรียว | ภยะกราวณะราวไพร ๚ |
| ๑๔๏ เมื่อนั้นประชุมวนิสดับ | วจศัพทะทรามไวย |
| ชี้ชอบก็ตอบยุบลไป | มุนิกอบมโนปการ |
| ๏ ดูราพระราชอรสุดา | จิตอย่ากำศรดศรานติ์ |
| จักหมายทำลายชนมปราณ | ก็บ่สมพระปราถนา |
| ๏ เราเห็นประจักษะตบะญาณ | บ่มินานพระกานดา |
| จักพบพระพักตรพระนิษธา | ธิปผู้ริปูแสยง |
| ๏ อันองค์พระนลนรพยัคฆ์ | อภิศักดิเริงแรง |
| สิ้นบาปก็บุณยะจะแสดง | กิติเชิดชลอคุณ |
| ๏ คืนครองนครพรพิพัฒน์ | อริมรรทน์มนุญบุญ |
| ก่องแก้วกนกดิลกสุน | ทรแสงมไหสูรย์ |
| ๏ นางจักประสบพระภสดา | นิษธาธิเบนทร์จรูญ |
| ทรงอาสน์อำรุงนิกรภูล | สุขทั่วสุมณฑล |
| ๏ นางจุ่งบำรุงพระวรกาย | บ่มิหมายทำลายชนม์ |
| ห่อนช้าจะได้กลกมล | ดุจซึ่งมุนีทูล |
| ๏ พูดพลางนิกรมุนิก็ปราศ | วนวาสก็หายสูญ |
| พริบเดียวก็เปลี่ยวจิตอดูลย์ | ฤษิหลายก็หายพลัน |
| ๏ นงเพ็ญธเห็นวิปรยาส | ก็ประหลาดหทัยครัน |
| อาศรมมณฑลก็อัน | ตรธานวิการกลาย |
| ๏ ดาบสก็หมดมิคก็สิ้น | ขคบินก็พริบหาย |
| พรรณ์พฤกษ์อำพนผลก็ดาย | มธุรสก็หมดไป |
| ๏ ไภมีก็มีจิตะระทวย | ประทะทุกข์ณแถวไพร |
| กำศรดระทดทุรคไภ | ยอรัณยะรัญจวน |
| ๏ พบต้นอโศกสถิตมั่น | พยุปั่นบ่หันหวน |
| ช่อช้อยยะย้อยยลยะยวน | รสรื่นระรวยลม |
| ๏ อ้าวีตะโศกะศุภวัฒน์ | กลฉัตรเฉลิมรมย์ |
| ฃ้าภารยานรวิกรม | นลราชนรินทร |
| ๏ ท่านไซร้วิโศกสุขประเสริฐ | สิริเลิศณะราวดอน |
| ตูโศกวิโยคนฤปจร | นลเริศณะราวดง |
| ๏ อ้าศรีอโศกะตรุเศรษฐ์ | ภยะเฉทฉวางพง |
| แม้นทราบยุบลพระนลทรง | ภพผู้ประภากร |
| ๏ จงช่วยอำนวยคุณแถลง | ระบุแจ้งวิถีจร |
| ทางใดจะพบพระมหิธร | ทุมบอกยุบลเรา |
| ๏ ตูโศกอโศกจะมิระงับ | ปริโศกบางเบา |
| ท่านไซร้สถิตย์พนลำเนา | ก็บ่สมสมัญญา |
| ๏ พร่ำพลางพระนางนุชพิลาป | ชลอาบพระนัยนา |
| เศร้าสร้อยละห้อยอรอุรา | จรสัณฑะรัญจวน |
| ๏ โคถึกอธึกมฤคร้าย | คณิควายบ่กรายนวล |
| หมูหมาณะกานนบ่กวน | อรหลีกก็หลีกอร |
| ๏ เฃาเขินดำเนิรบ่มิสดวก | พิษพวกภยังกร |
| เปือกตมและหล่มจะบทจร | บทก้าวก็ร้าวองค์ |
| ๏ ช้านานบ่พานพิมลพักตร | นลอรรคนรินทร์ยง |
| เมื่อยล้าอุสาหะจรดง | ดุจไพร่ดำเนิรพน |
| ๏ วันหนึ่งพระนางนิษธศรี | ยุวดีเสด็จดล |
| แทบท่านทีสริชชล | ก็สอ้านสอาดดี |
| ๏ เต่าปลาชล่าชลกระเพื่อม | คิริเงื้อมชโงกมี |
| น้ำไหลก็ไสกลมณี | จรเฃ้ชเลจร |
| ๏ เสียงเกราญจะเร้ากลจะเรียก | เสนาะเพรียกณะอำพร |
| ฝ่ายเหยี่ยวก็เฉี่ยวชลชงอน | นขยึดทยานบิน |
| ๏ จักรวากณะฟากชลก็ก้อง | เสนาะร้องณะริมสินธุ์ |
| บ้างฟ่องณะห้องสลิลกิน | ชลว่ายกระจายกัน |
| ๏ ยังมีประชุมพณิชสา | รถมาณอารัณย์ |
| เกวียนฬาและม้าคชอนันต์ | คณะเนื่องดำเนิรมา |
| ๏ ถึงท่านทีชนบ่ฃาม | จรฃ้ามณะมรรคา |
| พ่อค้าก็คุมคณะคชา | ศวรถจะบทจร |
| ๏ ปานนั้นพระราชอรยุพี | มหิษีมหิศร |
| พานพลพณิชชนนิกร | ก็เสด็จแสดงองค์ |
| ๏ เผือดซูบพระรูปวรฉวี | มหิษีธทรุดทรง |
| เปือกเถื่อนก็เปื้อนสริระมง | คลปราศอนาถจน |
| ๏ ปางนั้นประชุมชนก็แปลก | จิตแรกจะเห็นคน |
| เหตุมาณะกานนวิชน | บ่ประสบมนุษย์ใด |
| ๏ บางผู้ตระหนกจิตก็ลี้ | จรลีณะพงไพร |
| บางผู้ก็หลายหทยใคร | จรเตร่และเอองค์ |
| ๏ บางผู้คนองมนก็กล่าว | ระบุหยาวพระโฉมยง |
| บางผู้ก็พร้องพจนจง | จิตโกรธพิโรธนาง |
| ๏ บางพวกก็กอบกรุณหมาย | บ่ระคายระคางขนาง |
| ปราไสยไฉนจรณะทาง | วนเปลี่ยวและเดียวองค์ |
| ๏ บ้างถามพระนามกรไฉน | และไฉนสกุลวงศ์ |
| ถิ่นบ้านสถานทิศณะพง | พนพฤกษะราวใด |
| ๏ แม้นเปนมนุษย์ประดุจเรา | ก็และเจ้าจะไปไหน |
| ฤๅเปนสุรางคะทิพไกร | จรเล่นณะราวพน |
| ๏ สาวสวรรค์อรัณยะบริรักษ์ | ฤพิทักษ์นทีวน |
| เปนใหญ่ณะไศละนิรมล | ฤพระทิศเทวี |
| ๏ สาวสวรรค์ศรัณยะสุขทา | ทิพยาภิศักดิ์ศรี |
| เชิญช่วยอำนวยคุณธนี | ผลลาภอนันต์นัย |
| ๏ ฤๅรากษสีอสุรยัก | ษิณิจักประสงค์ใด |
| เชิญกันอนันตะพิษภัย | สิริภัทร์สวัสดี |
| ๏ สรวมศรายะสารถจะท่อง | บถท้องพนาลี |
| ลาภผลพิพัฒน์อุบติมี | ดุจในหทัยจง ๚ |
| ๑๔๏ เมื่อนั้นพระภีมะดนยา | สุภคาประภาองค์ |
| ยินถามพระทรามวยะก็ทรง | อภิปรายประยายไป |
| ๏ ดูก่อนพณิกนิกรสา | รถวาหะหาญไพร |
| ตูใช่สุรางคะทิพไกร | ฤอรัณยะเทวี |
| ๏ เปนมานุษีพระดนยา | มนุชาธิเบนทร์พลี |
| ภารยาพระมานุษบดี | จรป่าจะหาเธอ |
| ๏ ปิ่นฃัณฑ์วิทรรภะอธิราช | ภพนาถพระนามเลอ |
| สัตยธรรมประจำจิตเสมอ | กิติศักดิ์ประจักษ์ไกล |
| ๏ องค์นั้นพระราชชนกฃ้า | พระนราธิราชไกร |
| ครองกรุงอำรุงนิกรใน | ภพแผ้วสถาพร |
| ๏ อนึ่งในนิษัธฃติยนาถ | นรราชริปูหยอน |
| ทรงลักษณ์ประจักษ์นยนะนร | อภิรูประบือบน |
| ๏ ทรงนามพระนลนรพยัคฆ์ | ปรปักษ์บ่ปองรณ |
| พลัดฃ้าและฃ้าจรณะพน | บ่มิพบประสบองค์ |
| ๏ ท่านมาณะป่าผิยลพักตร | นลศักดิ์ประเสริฐจง |
| บอกฃ้าและว่านฤปทรง | บทท่องวิถีใด ๚ |
| ๑๔๏ บัดนั้นพณิกบุรุษสา | รถวาหะทูลไป |
| ฃ้าแต่พระราชอรไทย | กลยาณิลาวัณย์ |
| ๏ ฃ้ามาณะกานนวิชน | บ่มิยลพระนลอัน |
| เปนปิ่นสุรัฐนิษธฃัณ | ฑเถลิงเถกิงฉาย |
| ๏ ในป่าจะหาชนบ่มี | ผิวสีหะเสือหลาย |
| หมีหมาวราหะคชควาย | ก็อเนกณะกานน |
| ๏ มานุษบ่พบณะพนกว้าง | พนห่างนิคมคน |
| จงยักษะราชพลพหล | มณิภัทรพิทักษ์เรา ๚ |
| ๑๔๏ เมื่อนั้นพระนางนฤบดี | มหิษีศุภาเพรา |
| ยินคำระกำจิตบ่เบา | อุระอัดดำรัสถาม |
| ๏ ดูก่อนประชุมพณิชจัก | จรมรรคนิคมคาม |
| จงจิตจะจรนครงาม | ทิศทุ่งสถานใด ๚ |
พ่อค้าผู้นำหมู่เกวียนทูลว่า
| ๑๔๏ ฃ้าแต่พระนางนิษธศรี | ยุวดีดำรูวัย |
| อันฃ้าและสารถจะไป | ณะประเทศะเจที |
| ๏ แว่นแคว้นสุพาหุอธิราช | จิตคาดจะค้าดี |
| ซื้อฃายและหมายธนทวี | ผลลาภกำไรเนือง ๚ |
