สรรคที่ ๒๔
ภุชฌงคปยาตรฉันท์
| ๑๒๏ ลำดับนั้นพระนลตรัส | สุภาพอัตถะตักเตือน |
| มิควรแท้จะแชเชือน | จะชักช้ามิคลาไคล |
| ๏ สตรีเดียวและเที่ยวมา | ณะโรงม้าประสงค์ใด |
| ผิใครเห็นมิเว้นใคร | จะนินทาอนาจาร |
| ๏ นิกรนรจะค่อนกล่าว | สตรีสาวจะฉาวฉาน |
| กระทบคำจะช้ำนาน | จะเชิดหน้าประสาไหน |
| ๏ สมรเจ้าจะเฝ้าฟัง | จะนิ่งนั่งฉนี้ไย |
| คระไลคลามิช้าไป | ณะเรือนเจ้านะเยาวมาลย์ ๚ |
| ๑๒๏ ลำดับนั้นสตรีเก | ศินีเล่หะชำนาญ |
| บ่ลืมล้วนสำนวนฃาน | สำเหนียกเค้าสำเนาคำ |
| ๏ ก็สู่วังบ่รั้งรอ | แสดงข้อคะดีฃำ |
| บ่บกพร่องทำนองจำ | ทำนูลเจ้าลำเภาศรี |
| ๏ ไฉนเธอประคองสอด | พระกรกอดกุมารี |
| ไฉนอุ้มกุมารมี | พระเนตรน้ำก็พร่ำพรู |
| ๏ ไฉนเธอดำรัสหยาว | สตรีสาวสำรวยตรู |
| จะสู่โรงดุรงค์ดู | ทำนองไฝ่จะใกล้ชาย |
| ๏ ประชาสิ้นจะนินทา | จะวางหน้าก็น่าอาย |
| จะหยาวเล่นมิเว้นวาย | จะเวียนว่ามิน่าฟัง |
| ๏ ไฉนเธอดำรัสไล่ | และเร่งให้คระไลวัง |
| ไฉนครวญกำศรวญดัง | กำศรดด้วยศิฃาดูร ๚ |
| ๑๒๏ พระไภมีฉวีทอง | ยุบลถ่องธยินทูล |
| หทัยนางบ่ว่างภูล | เทวศพางจะวางวาย |
| ๏ คนึงแน่พระนลเจียว | ธอยู่เดียวก็แดดาย |
| ระกำกรมระทมกาย | ระทวยกอบกมลเกรียม |
| ๏ พระนางทรงจำนงใจ | จำนองนัยะธรรมเนียม |
| ก็ใช้เกศินีเคียม | ประนมคัลพระมารดา |
| ๏ และทูลองค์พระชนนี | ประดุจที่คำนึงมา |
| พระโฉมตรูธรู้สา | รถีหรือก็คือนล |
| ๏ เพราะวาหุกประกอบกิจ | บ่เพี้ยนผิดพระทรงพล |
| ชำนาญม้าวิชากล | ประเล่ห์นั้นบ่ผันแปร |
| ๏ จะเรียกน้ำจะเรียกไฟ | ก็เรียกได้ประดุจแด |
| ผกาเหี่ยวประเดี๋ยวแล | ประดุจดอกผกาแมน |
| ๏ ตำแหน่งแต่งกระยาหาร | ชำนาญการก็เหลือแสน |
| ประชาสิ้นณะดินแดน | มิสามารถเสมอเลย |
| ๏ ประกอบกิจประการสรรพ | ก็เหมือนกับพระนลเคย |
| บ่เพี้ยนความพระทรามเชย | ทำนูลแจ้งแถลงการ |
| ๏ พระนลไซร้ก็วาหุก | ธำรงทุกขะทนทาน |
| พระกานดายุพาพาล | จะขอสอบระบอบฟัง |
| ๏ จะซักความจะถามเค้า | คะดีเล่าณะหนหลัง |
| จะทดลองทำนองดัง | พระนางตรึกหทัยตรอง |
| ๏ พระแม่จงดำรัสหา | บุรุษสารถีปอง |
| จะไถ่ความจะถามลอง | มิช้าตูจะรู้ใจ |
| ๏ มิฉันนั้นก็ให้ตู | เสด็จสู่ณะโรงหัย |
| จะควรการสถานใด | ก็แล้วแต่พระชนนี |
| ๏ จะทูลองค์ชนกนาถ | นรินทร์ราชภูมี |
| ฤฉันใดไฉนดี | ก็แล้วแต่พระมารดา ๚ |
| ๑๒๏ ลำดับนั้นพระชนนี | ก็ทูลภีมะราชา |
| บ่บกพร่องทำนองกา | ระบุตรีธมีจง |
| ๏ พระภีมาธิราชผู้ | ชนกรู้ธิดาทรง |
| อุบายเล่ห์ระหัสปลง | หทัยหาสวามี |
| ๏ ธล่อองค์พระราชา | อโยธยานครศรี |
| เสด็จสู่พระบูรี | จะดูสารถียง |
| ๏ ก็เห็นได้ประจักษ์จิต | บ่พลาดผิดกมลปลง |
| และบัดนี้บุตรีทรง | จะสอบซักตระหนักนัย |
| ๏ เพราะผิดรูปพระนลอยู่ | พระนางรู้บ่แน่ใจ |
| จำนงนางสอางวัย | จะทราบแจ้งบ่แคลงกล |
| ๏ ชนกทราบประสงค์ศรี | พระภูมีธกังวล |
| กรุณราชธิดาดล | เทวศด้วยสวามี |
| ๏ ก็อวยตามพระทรามสวาดิ์ | วิมลราชนารี |
| ธิดารู้ดำรัสภี | มะราชานุญาตพลัน |
| ๏ ก็ตรัสสั่งสตรีไป | ณะโรงหัยะเร็วจรัล |
| และวาหุกขมีขมัน | ดำรัสหาก็มาวัง |
| ๏ เสด็จเฝ้ามเหษี | พระนลมีกมลหวัง |
| จะเห็นนางสอางฟัง | ดำรัสฃานประการไหน |
| ๏ พระนลยลพระนางยืน | บ่อาจกลืนพระชลนัยน์ |
| จะแฝงฝืนจะขืนใจ | มิอาจซ่อนกำศรดทรวง |
| ๏ พระนางยลพระนลไซร้ | พระทรามไวยก็เดือดดวง |
| หทัยกรมระทมตวง | ระทวยตื้นอุรานาง ๚ |
นางทมยันตีตรัสว่า
| ๑๒๏ บุรุษเชี่ยววิชาเอย | เฉลยคำบ่อำพราง |
| ก็ตัวท่านชำนาญทาง | ประเทศทั่ววิถีไกล |
| ๏ จะเคยเห็นจะเคยยิน | นรินทร์เลิศระบือไกร |
| บ่รู้หน่ายสลายใน | ปฏิญญาคุณาธาร |
| ๏ สงวนสัตย์เสมอทรัพย์ | สมรรถสัพพะสำนาร |
| ประจงธรรมประจำมาน | ประจักษ์แม่นมโนมัย |
| ๏ ณคราวซึ่งสโมสร | สยุมพรพิธีไกร |
| สมาคมพระยมไฟ | วรุณทั้งสุเรนทร |
| ๏ ธแจ่มแจ้งแสดงอัตถ์ | วิเศษสัตย์สถาวร |
| ผิแม้นเมื่อมิเมื้อมรณ | มิเริศร้างพระนางไคล |
| ๏ จะรักใครบ่รักสุด | ประเล่ห์นุชประหนึ่งใจ |
| พระรักแล้วและแคล้วไป | ก็เสื่อมสิ้นปฏิญญา |
| ๏ ธคลาคลาดนิราศนาง | ก็อ้างว้างวนาธวา |
| ผธมดินมลินกา | ยะซัดเซพเนจร |
| ๏ ก็ตัวท่านชำนาญทาง | ประเวศกลางพนาดร |
| จะเคยยินนรินทร | และรู้หรือธคือใคร |
| ๏ กษัตริย์ทรงสุคุณเชิด | ประเสริฐเลิศระบือไกร |
| กระเดื่องจบณะภพไตร | ฉนั้นหรือก็คือนล |
| ๏ ก็ฃ้านี้มเหษี | พระนลหนีณะแนวพน |
| บ่มีผิดจะติดตน | คะดีโทษสถานใด |
| ๏ นรินทร์เลิศธเริศร้าง | นิราศนางเพราะเหตุไร |
| ลำพังองค์ณะพงไพร | กนิฐนิทร์สนิทนอน |
| ๏ บ่ห่วงน้องบ่หมองมาน | บ่สงสารพระสายสมร |
| ดำเนิรป่าอนาทร | วิชนวันก็พรั่นพรึง |
| ๏ พระนางไซร้ก็ไร้ผิด | วิมลจิตตะสำนึง |
| เพราะเหตุใดไฉนจึง | พระนลจากวิบากใจ |
| ๏ พระอินทร์ยมวรุณเพลิง | เถกิงกาญจน์วิมานไกร |
| จำนงนางสอางไร | ณะชุมนุมสยุมพร |
| ๏ พระอินทร์มาจะเปนผัว | ขจรทั่วสถาวร |
| ประดานางสอางอร | มิอยากได้ก็ไม่มี |
| ๏ จะได้ผัวพระกาลไซร้ | สตรีใดณะธาตรี |
| จะบ่ายเบี่ยงจะเลี่ยงหนี | มิหมายสมพระยมยง |
| ๏ พระเพลิงทั้งวรุณเล่า | มนุษย์เราก็จำนง |
| ณะเหล่าเทพสี่องค์ | สตรีไหนบ่ใคร่เคียง |
| ๏ ก็ฃ้านี้สิหนีเทพ | มิมุ่งเสพย์สวรรค์เวียง |
| จำนงห่อนจะอ่อนเอียง | เสน่ห์นลวิมลศรี |
| ๏ เพราะเหตุสัตย์ถนัดจิต | มนัสนิตยะภักดี |
| หทัยหมายบ่หน่ายมี | กมลมั่นบ่พรั่นพรึง |
| ๏ เพราะรักเธอเสมอใจ | เสน่ห์ในพระนลกรึง |
| ก็เหตุใดไฉนจึง | พระนลจากวิบากกรม |
| ๏ ณะวันซึ่งสยุมพร | สุรามรสมาคม |
| พระอินทร์เพลิงวรุณยม | ก็อยู่พร้อมพยานตู |
| ๏ ธจับหัตถ์และตรัสว่า | จะรักฃ้าจะเอ็นดู |
| เสน่ห์ล้ำจะค้ำชู | พระเมียมิ่งบ่ทิ้งจร |
| ๏ จะหมายออกถนอมเอื้อ | มิเมื้อเมื่อมิเมื้อมรณ |
| จะไว้นางจะวางอร | ณะอกใกล้หทัยเธอ |
| ๏ ก็ไหนเล่ากถาสัตย์ | เสน่ห์อัตถะอวยเออ |
| ก็ไหนเล่าจะบำเรอ | พระนางน้องลำยองไย |
| ๏ ก็ไหนเล่านิษัธนาถ | พระนลคลาดพระนางไคล |
| ก็ไหนเล่านรินทร์ไอ | ศวรรย์ขืนบ่คืนครอง ๚ |
| ๑๒๏ ดำรัสพลางพระทรามไวย | พระชลนัยน์ก็ไหลนอง |
| สำเนียงสั่นประหวั่นคลอง | กำศรดฝืนสอื้นองค์ |
| ๏ ลำดับนั้นพระนลนิ่ง | ตลึงยิ่งพะวงทรง |
| พระเนตรพิศพระนางพงศ์ | พิสุทธ์ผู้พระไภมี |
| ๏ ฉวีฉายก็คลายแสง | พระเนตรแดงเพราะโศกี |
| สดับนางสอางศรี | พระไนษัธก็ตรัสไป ๚ |
พระนลผู้เปนวาหุกตรัสว่า
| ๑๒๏ สมรเอยเฉลยความ | ก็ตรงตามพระทรามไวย |
| กถาสัตย์วิบัติไน | ยะนุชแจ้งแถลงจริง |
| ๏ ดำเนิรดงดำรงเขท | ก็โดยเหตุกลีสิง |
| เพราะเหตุที่กลีอิง | หทัยบ้าสกากล |
| ๏ มไหสูรย์วิบูลย์ทรัพย์ | วิบัติสัพพ์ยโศธน |
| หทัยเผลอมะเมอมนท์ | จำนงมั่นพนันจริง |
| ๏ ประจากนุชประดุจม้วย | ก็เหตุด้วยกลีสิง |
| เพราะเหตุมีกลีอิง | บำราศนางณะกลางดง |
| ๏ สลายสัตย์สลัดสุข | สลดทุกขะท่วมองค์ |
| ประเภทภัยณะไพรพง | ก็พานพ้องพระน้องหญิง |
| ๏ วิโยคญาตินิราศวงศ์ | ก็เหตุองค์กลีสิง |
| เพราะเหตุมีกลีอิง | กมลมุ่นมะเมอมัว |
| ๏ พระนางเดียวดำเนิรชัฎ | อเนกสัตวะพึงกลัว |
| พยัคฆ์สีหะหมีตัว | ก็โตเติบกำเริบใจ |
| ๏ กลีไซร้ก็สิงตู | ประจำอยู่บ่คลาดไป |
| วเนจรณะดอนไพร | กลีสึงกระลึงตน |
| ๏ พระนุชสาปกลีไว้ | กลีไซร้ก็เสือกสน |
| ธำรงทุกขะเต็มทน | บ่เพี้ยนเพลิงเถกิงผลาญ |
| ๏ ทำงนทุกข์ประทุกถ้วน | กลีล้วนจะรำคาญ |
| ระทวยกรมระทมนาน | จะพักผ่อนบ่ห่อนมี |
| ๏ พระนางสาปก็สมจิต | ประหนึ่งพิษพระอัคนี |
| กระลึงกายบ่คลายชี | วะป่วนปิ้มประลัยลาญ |
| ๏ ณะบัดนี้กลีไซร้ | ก็จากไปบ่ทนทาน |
| เพราะพี่เพียรจำเนียรกาล | กลีพ่ายสลายไป |
| ๏ กษัยโศกวิโยคแล้ว | ระลึกแก้วกระลอยใจ |
| พระนางน้องลำยองไย | สมรแม่เสมอตา |
| ๏ จะอยู่เย็นจะเปนสุข | ฤท่วมทุกขะเทียมผา |
| วิมลมาลยะกานดา | จะเปลี่ยวเศร้าจะเปล่าทรวง |
| ๏ ก็จึงพี่จำนงมา | จะพบหน้าพระนวลยวง |
| เสน่ห์นุชประดุจดวง | กมลพี่บ่มีแปร |
| ๏ คนึงเห็นบ่เว้นว่าง | พระนุชนางวิไลยแข |
| ผิกายพรากบ่จากแด | ดำรงในหทัยจง |
| ๏ ก็แต่พี่ฉงนนัก | พระนางศักดิสูงทรง |
| เสงี่ยมนวลสงวนองค์ | ไฉนน้องจำนองใน |
| ๏ จะเลือกผัวคำรบสอง | จะถูกต้องทำนองไหน |
| ก็พรตซึ่งสำนึงใจ | สลัดแล้วฤกานดา |
| ๏ อเนกทูตดำเนิรดิน | ทำนูลสิ้นพระราชา |
| พระไภมีบุตรีรา | ชะเรืองฃัณฑ์วิทรรภ์ศรี |
| ๏ ธอยู่เดียวก็เปลี่ยวนัก | เพราะไร้รักสวามี |
| และบัดนี้พระนารี | กำหนดเลือกพระภรรดา |
| ๏ พระผิวทองจะสองผัว | ระบอบชั่วระบือชา |
| ประภามัยประไพตา | สลายสัตย์สลัดศีล |
| ๏ ทำนองธรรมบ่จำจิต | จำนงคิดจะป่ายปีน |
| จะกล่าวเทียบก็เปรียบมีน | ผิขึ้นบกจะฟกกาย |
| ๏ สดับข้อแสดงฃ่าว | ระบือฉาวพระโฉมฉาย |
| พระภางคาสุรีหมาย | จะชมนุชก็รุดมา ๚ |
| ๑๒๏ พระเอวบางศุภางค์ภัทร์ | สดับอัตถ์พระราชา |
| สท้อนอกสทกกา | ยะพรึงพรั่นประหวั่นทรวง |
| ๏ ประนมหัตถ์ดำรัสทูล | นเรสูรนิษัธหลวง |
| พระเนตรย้อยยะหยาดดวง | กมลตื้นสอื้นพลาง ๚ |
นางทัมยันตีทูลว่า
| ๑๒๏ พระองค์เอยเฉลยตรัส | สำแดงอัตถะอางขนาง |
| ธถือมีดและกรีดนาง | ผิเจ็บแสนบ่แม้นคำ |
| ๏ พระโปรดฃ้าและอย่าคิด | วิมลจิตบ่จองกรรม |
| กมลชอลประกอบธรรม | ประการโทษบ่ห่อนมี |
| ๏ พระน้องไซร้มิได้หมาย | ประดาชายณะภพตรี |
| ผิผิดองค์พระทรงศรี | บุรุษหลายมิหมายปอง |
| ๏ วรุณไซร้วิไลยศักดิ์ | วิลาสลักษณะเรืองรอง |
| ประสงค์ข้าจะพาครอง | ณะฟากฟ้าสถาวร |
| ๏ พระเพลิงเพริศประเสริฐทรง | สุภาพองค์สุรามร |
| ประสงค์ฃ้าจะพาจร | ณะถิ่นเทวะเขมี |
| ๏ พระยมเล่าเฉลาจิตร | เฉลิมฤทธิศักดี |
| ประสงค์ฃ้าพระนารี | ณะถิ่นฐานพระกาลฉาย |
| ๏ พระอินทร์นั้นสวรรค์ราช | วโรภาสประไพพราย |
| ประสงค์ฃ้าจะพาผาย | สวรรค์เพื่อถนอมชม |
| ๏ บ่ห่อนสมประสงค์สี่ | สุเทพที่จะพาสม |
| ก็เหตุฃ้าอุรารมณ์ | จำนงแน่พระนลเจียว |
| ๏ เพราะฃ้าได้ถวายสัตย์ | พระไนษัธพระองค์เดียว |
| กระลึงในหทัยเหนียว | ตระหนักแน่นบ่แคลนคลอน |
| ๏ สลัดสี่สุรารักษ์ | สมัคภักดิภูธร |
| นรินทร์ฤทธิ์อดิศร | ก็ย่อมแจ้งประจักษ์ใจ |
| ๏ ณะคราวกัมมะลำบาก | พระนลพรากพระนางไป |
| พระน้องเดียวก็เที่ยวใน | พนัสท่องทำนองตน |
| ๏ ก็ถึงแทบวิทรรภ์สู่ | ชนกผู้พหลพล |
| คนึงเธอเสมอชนม์ | ก็ใช้พราหมณะตามหา |
| ๏ ตลอดถิ่นนรินทร์เรือง | ระบือเมืองอโยธยา |
| ประสบสารถีนา | มะวาหุกก็ฉุกใจ |
| ๏ เพราะพราหมณ์ขับกถากลอน | ประดุจสอนประศาสน์ไป |
| ธยินขับสดับใน | ยุบลชัดระหัสบรรพ์ |
| ๏ พระตรัสตอบกถาพราหมณ์ | คะดีความบ่แผกผัน |
| ก็แจ้งจิตกนิฐอัน | สดับอัตถ์พระตรัสแสดง |
| ๏ จำนงตูจะรู้ชัด | พระไนษัธะคำแหง |
| พระองค์เดียวธเรี่ยวแรง | ชำนาญเร่งดุรงค์ไคล |
| ๏ บุรุษอื่นบ่สามารถ | จะขับราชรถใน |
| สถลเถินวิถีไกล | ก็ร้อยโยชน์ประมาณมี |
| ๏ มนุษย์อื่นทิวาหนึ่ง | บ่มาถึงวิทรรภ์ศรี |
| อุบายตูจะดูที | จะสอบสวนคำณวนใจ |
| ๏ ก็ส่งฃ่าวสยุมพร | สโมสรณะกรุงไกร |
| ฉนี้ดอกพระภูวไนย | อุบายฃ้าพระนารี |
| ๏ จะสาบาลถวายนาถ | ณะเบื้องบาทพระภูมี |
| หทัยฃ้าบ่ราคี | ถนอมสัตย์ถนัดใจ |
| ๏ พระพายภูตะสากษิน | ธเห็นสิ้นณะแดนไตร |
| และเปนยอดพยานใน | พิภพนี้บ่มีปาน |
| ๏ ผิแม้นฃ้าชล่าคิด | ประทุฐจิตอนาจาร |
| พระพายเร่งมล้างปราณ | มลายปลิดชิวิตตู |
| ๏ พระอาทิตยะฤทธิ์เรื้อง | ดำเนิรเบื้องอำพรผลู |
| ธเยี่ยมยอดโพยมดู | พยานด้วยอุดมมาน |
| ๏ ผิแม้นฃ้าชล่าคิด | ประทุฐจิตอนาจาร |
| ระพีเร่งมล้างปราณ | มลายปลิดชิวิตตู |
| ๏ พระจันทร์เนาณะใจนร | ยโศธรขจรชู |
| ประไพฟ้าประภาภู | ประพาศหล้ากลาวาน |
| ๏ ผิแม้นฃ้าชล่าคิด | ประทุฐจิตอนาจาร |
| พระจันทร์เร่งมล้างปราณ | มลายปลิดชิวิตไป |
| ๏ พระพายทั้งพระอาทิตย์ | พระจันทร์ฤทธิกำไร |
| พระคุณลบณะภพไตร | บำรุงโลกนรากร |
| ๏ ธโปรดเปนพยานตู | สตรีผู้ทำนูลวอน |
| สุทัศน์เทพสุธรรมธร | สุทักษ์ทิพยาการ |
| ๏ ผิแม้นฃ้าชล่าคิด | ประทุฐจิตอนาจาร |
| บ่ไว้วางมล้างปราณ | มลายปลิดชิวิตเทอญ ๚ |
| ๑๒๏ จะกล่าวฝ่ายพระพายฟัง | พระพจน์อังคนาเชิญ |
| สุภาพคำก็จำเริญ | วิเศษสัตย์ชงัดใจ |
| ๏ อนิลเปล่งกถาสุน | ทราดุลย์ดำรัสไข |
| สำเนียงลมอุดมไพ | เราะเลิศล้ำณะอัมพร |
พระพายตรัสว่า
| ๑๒๏ พระไนษัธกษัตริย์เอย | พระทรามเชยยโศธร |
| ดำรงสัตย์ดำรัสอร | ก็แม่นมั่นฉนั้นเจียว |
| ๏ สำรวมจิตสนิทสุด | เสน่ห์นุชบ่ปล่อยเปลียว |
| มิปิดบังผิครั้งเดียว | คนึงชั่วบ่ห่อนเปน |
| ๏ บ่กอบกรรมกระทำอยาบ | ผิคิดบาปก็เราเห็น |
| สงวนองค์พระนงเพ็ญ | ประเล่ห์นวลสงวนใจ |
| ๏ ถนอมศีลเสมอทรัพย์ | บ่กลอกกลับณะกาลใด |
| จำนงนางบ่ว่างใน | วิมลสัตยะสาทร |
| ๏ สุรารักษ์พิทักษ์องค์ | พระนุชทรงสถาวร |
| บ่เว้นว่างพระนางจร | สุเทพสามก็ตามแล |
| ๏ ตลอดสามฉนำเรา | ก็ไฝ่เฝ้าบ่ห่างแห |
| พระนางน้องจะหมองแด | ก็มุ่งสัตยะกลัดกรึง |
| ๏ พระนลควรบ่ด่วนคิด | แสดงจิตตะหวงหึง |
| พระนางหมายบ่หน่ายจึง | อุบายนุชประดุจฃาน |
| ๏ วิถีทางก็ห่างไกล | บ่มีใครวิชัยชาญ |
| จะเร็วเร่งดุรงค์ปาน | พระพายพัดกระพือพง |
| ๏ ประมาณทางก็ร้อยโยชน์ | ลำเนาโขดศิขรดง |
| บ่มีใครผิใช่องค์ | พระนลเจ้านิษัธศรี |
| ๏ ทิวาหนึ่งจะถึงเมือง | วิทรรภ์เรืองสวัสดี |
| บุรุษใดมิได้มี | จะเทียบเธอเสมอเหมือน |
| ๏ ก็บัดนี้พระนลมา | ประสบหน้าพระเพ็ญเดือน |
| มิควรแท้จะแชเชือน | จำนงน้อมถนอมนาง ๚ |
| ๑๒๏ พระพายทรงดำรัสพลัน | อมรชั้นสวรรค์พลาง |
| ก็ซ้องสาธุการกลาง | นภากาศประหลาดเสียง |
| ๏ ตระการเกลื่อนผกากลิ่น | กระหลบสิ้นณะวังเวียง |
| นิกรเทพจำเรียง | กุสุมทิพย์ธโปรยลง |
| ๏ ลำดับนั้นพระไนษัธ | วิบูลย์ฃัติยะเอกองค์ |
| สดับเทพแสดงทรง | กำเนิดปรีดิมีมา |
| ๏ หทัยหน่ายก็หายสิ้น | เสน่ห์จินตนาหา |
| พระเนตรพิศพระภรรยา | บ่รู้อิ่มอุราเลย |
| ๏ ถวิลรักสมัคมิตร | สมานจิตพระทรามเชย |
| มิคิดคลาดสวาดิ์เคย | สวัสดิ์คู่พบูจันทร์ |
| ๏ คนึงพลางพระไนษัธ | ก็อยิบวัสตระเฉิดฉัน |
| ธสวมเสื้ออะเคื้อพลัน | ระลึกหน้าพระยางู |
| ๏ ก็คืนรูปนิษัธนาถ | นรินทร์ราชระบือภู |
| วิไลยลักษณ์ประจักษ์ดู | ประเจิดดุจวิพุธยง |
| ๏ มเหษีสิรีรัตน์ | ตระหนักชัดถนัดองค์ |
| พระนางโถมกระโจมทรง | กระหวัดรัดพระภัสดา |
| ๏ พระนลเปรมเกษมจิต | ธจุมพิตพระชายา |
| สำผัสนางสอางตา | ก็เอิบอิ่มกระหยิ่มมาน |
| ๏ พระกรกอดพระยอดรัก | อำไพพักตร์ประภาวาน |
| พระน้องนางธร้างนาน | พระนลรัดกระหวัดองค์ |
| ๏ พระตรัสเรียกพระลูกเจ้า | พระลูกเฝ้าพระบาทบงสุ์ |
| ธลูบไล้ไชมทรง | เสน่ห์สองตระกองศรี |
| ๏ พระนางซบพระพักตรเสือก | พระเศียรเกลือกพระสามี |
| ประเดี๋ยวทรงพระโศกี | ประเดี๋ยวส่างพระนางสรวล ๚ |
| ๑๒๏ ลำดับนั้นพระมารดา | วิทรรภ์ราชินีหวน |
| หทัยถึงคนึงนวล | พะวงหาธิดาศรี |
| ๏ ธทราบฃ่าวพระไนษัธ | วิมลฃัติยะศักดี |
| เสด็จมาณะธานี | ประสบพักตรพระเพ็ญจันทร์ |
| ๏ ก็ถ่องทูลวิทรรภ์นาถ | นรินทร์ราชระบือธรรม์ |
| พระนลผู้พระเขยขวัญ | เสด็จแล้วพระภูมี |
| ๏ พระนางเล่าถวายสิ้น | พระภูมินทร์ก็ยินดี |
| ชนกทั้งพระชนนี | ธเบิกบานสราญเลอ |
| ๏ ดำรัสให้พระเขยรัก | ธผ่อนพักพระกายเธอ |
| สนานกายสบายเปรอ | เสบยปลดกำศรดทรวง |
| ๏ ณะวันรุ่งก็จุ่งเฃ้า | เสด็จเฝ้าชนกหลวง |
| มไหสูรย์วิบูลย์ปวง | สำราญเถิดพระลูกยา ๚ |
| ๑๒๏ ลำดับนั้นพระนลทรง | สวัสดิ์องคะเอี่ยมอา |
| นุภาพแผ้วภิย์โยนา | ยกาธิปธราธร |
| ๏ ธเนาในนิเวศน์นาง | บ่เหินห่างพระบังอร |
| ถนอมมาลย์ตระการกร | ตระกองกอดพระกานดา |
| ๏ พระนางนิทร์สนิทแนบ | เสน่ห์แอบพระราชา |
| พระเบนเบียดกระเสียดกา | ยะนุชน้อมถนอมชม |
| ๏ สเริงราชฤดีเปรม | สราญเอมอุรารมณ์ |
| สมานรักสมัคสม | สมรมาศเสมอวงศ์ |
| ๏ พระเล่าเรื่องณะเบื้องหลัง | พระน้องฟังก็พิศวง |
| บำราศนางณะกลางดง | ระกำด้วยกลีดล |
| ๏ ดำเนิรป่าผลาหาร | บำรุงปราณก็ขัดสน |
| ถวิลเจ้าลำเนาพน | จะหวนสู่พธูอร |
| ๏ กลีมันก็บันดาล | หทัยปานพระเพลิงรอน |
| จำนงคืนก็ขืนจร | ประจากเจ้าลำเภาศรี |
| ๏ เพอินพบประสบองค์ | อุรงค์ฤทธิศักดี |
| ทำงนทุกขะอัคคี | เถกิงใกล้จะไหม้งู |
| ๏ ธเรียกพี่ก็รี่ไป | ณะกลางไฟบ่ไหม้ตู |
| และช่วยองค์อุรงค์ชู | ชิวิตไว้มิให้ตาย |
| ๏ พระยางูธรู้คุณ | ก็ค้ำจุนบ่ห่างหาย |
| เพราะพิษนาคบ่จากกาย | กลีหย่อนกำลังยง |
| ๏ อุรคแปลงพระรูปฃ้า | ก็บ่ายหน้าณะแนวพง |
| พนาลีวิถีจง | หทัยเฝ้าพระราชา |
| ๏ นรินทรขจรศักดิ์ | บำรุงรักอโยธยา |
| กระหลบเกียรติ์พระภางคา | สุรีแกล้วสกากล |
| ๏ ธทรงทราบวิชาบาศก์ | นรินทร์ราชเรืองพล |
| ก็สอนฃ้าณะกานน | ตระหนักแน่บ่แปรผัน |
| ๏ และบัดนี้ก็พี่มา | ประสบหน้าพระนวลจันทร์ |
| จำนงน้อมถนอมวรรณ | วิลาสผู้พระนารี ๚ |
| ๑๒๏ พระนางยินนรินทร์ตรัส | แสดงอัตถะโดยมี |
| พระนุชนางศุภางคี | ก็บรรยาถวายนล |
| ๏ จำเดิมพลัดกษัตริย์พราก | ประสายากก็จำจน |
| ดำรงกายบ่วายชนม์ | ประจวบรัฏฐะเจที |
| ๏ พระเจ้าป้าธการุณ | คุณาดุลย์สวัสดี |
| ก็เลี้ยงรักสมัคมี | สุภาพจิตสนิทจริง |
| ๏ ธรู้จักและรักฃ้า | พระนางป้าธยอดหญิง |
| และน้องไซร้ก็ได้พิง | ประทังทุกขะทุกวัน |
| ๏ มิช้าฃ้าทำนูลลา | และคืนมานครขัณฑ์ |
| คนึงองค์พระทรงธรรม์ | ก็ใช้พราหมณะตามหา |
| ๏ ก็บัดนี้พระคืนสู่ | พระนุชผู้พระชายา |
| จำนงน้องจะรองบา | ทะตราบสิ้นชิวินทรีย์ ๚ |
| ๑๒๏ พระนลโลมพระโฉมเฉลา | เฉลิมเยาวะภักดี |
| พระน้องนางบ่ห่างปรี | ดิหรรษาภิรมย์สม |
| ๏ ไชมเธอบำเรอรื่น | ชลอชื่นอุราชม |
| พระราชาสุฃารมณ์ | พระชายาสุฃานันท์ ๚ |
