สรรคที่ ๒๖
อินทรวิเชียรฉันท์
๑๑๏ เมื่อนั้นพระไนษัธ | วรฃัติยะเรืองราม |
คืนครองพระน้องงาม | สุขสมอุดมศรี |
๏ ออมมาลย์สราญเล่ | หะเสน่ห์ประเวณี |
เปรมปริ่มกระหยิ่มปรี | ดิสนิทสนมชม |
๏ ถ้วนมาสบ่คลาดนุช | นลสุดสุขารมณ์ |
แนบน้องตระกองสม | มนะสองสนองกัน |
๏ คำนึงนิษัธรัฎ | ฐวิบัติวิบากบรรพ์ |
จักจรนครอัน | มรดกชนกยง |
๏ ทูลลาวิทรรภ์นาถ | บิตุราชระบือวงศ์ |
ลานางสอางองค์ | นลมุ่งนครคืน |
๏ รถรัตน์จรัสมาศ | หยะผาดผยองยืน |
เริงร่านทหารปืน | ปรปักษ์บ่หักโหม |
๏ สิบหกกรินราช | พลอาจจะจู่โจม |
ห้าสิบดุรงค์โรม | รณสู้ริปูลาญ |
๏ พลราบกำราบศึก | อริคึกบ่ฮึกหาญ |
ห้าร้อยกำเรียงปาน | จะถล่มทลายดิน |
๏ ห้อมล้อมพระจอมรัฎ | ฐนิษัธะโศภิน |
งามเธอเสมออินทร์ | สุรอรรคนิกรตาม |
๏ โผนผ่านทวารเมือง | รถเรืองอร่ามราม |
ผันผกผงกงาม | หยเหี้ยมกำแหงหรรษ์ |
๏ งามองค์พระทรงศร | ทินกรบ่เทียมทัน |
งามรถอุไรอัน | จรแข่งอนิลบน |
๏ งามพลถกลศักดิ์ | ปฏิปักษ์บ่ปองปน |
งามม้าสง่ารณ | พยุแล่นก็แม้นกัน |
๏ งามช้างสอางเครื่อง | คชเรื้องณะอารัญ |
งามถ้วนกระบวนอัน | นลอรรคนรินทร์จร |
๏ มิ่งม้าบ่ราโรย | จรโดยพนาดร |
พลพฤนท์กรินนร | นลเร่งนิกรเดิร |
๏ ปางนั้นพระนลทรง | ภพพงศะจำเริญ |
เล็งผลูบ่รู้เพลิน | พิศพฤกษ์ระลึกนวล |
๏ กรุ่นกรุ่นพิกุลกลิ่น | พระถวิลบ่วายหวน |
คิดกลิ่นยุพินชวน | จิตยั้งณะวังใน |
๏ อุบบลอำพนผ่อง | ฉวิฉ่องชลาลัย |
ว่อนว่อนภมรไคล | รสเคล้นบ่เว้นคลึง |
๏ บัวแย้มแชล่มยั่ว | อลิกลั้วณะกลางบึง |
ผึ้งภู่วะวู่อึง | กลยั่วบ่กลัวกู |
๏ บงกชจะสดแสน | ก็บ่แม้นพระโฉมตรู |
ผุดผ่องลอองชู | ชลชื่นบ่รื่นปาน |
๏ ปราโมทสโรชรัตน์ | บ่มิทัดอุโรชมาลย์ |
กานดาประภาวาน | อภิลาษลออทรง |
๏ บัวบกณะอกอร | อรชรฉอ้อนองค์ |
บัวน้ำบ่จำนง | ผิวจับก็กลับวาง |
๏ บงบัทมะขัดแค้น | กุวแค่นจะแข่งนาง |
เมาเมอเผยอพาง | ศุกขันสุบรรณ์บิน |
๏ เกตก์กลิ่นระรินโรย | รสโชยณะชายสินธุ์ |
เกศร์อันสุคันธิน | มธุธารตระการทาง |
๏ เกตก์เกศร์ก็ทั้งคู่ | บ่มิสู้พระเกศนาง |
ผมเจ้าลำเภาพาง | ทิพรสสุคนธ์เคย |
๏ แก้วกรรณิการ์มี | สุรภีก็รำเพย |
คิดยามพระทรามเชย | สุรภิตผจงสม |
๏ กลิ่นกุนทะกรุ่นป่า | สุมนาก็เฉื่อยฉม |
โชยชายรำพายชม | รสเชยรำเพยไพร |
๏ นมแมวไฉนนั่น | ก็และถันวิฬาร์ไหน |
หมื่นแสนณะแดนไตร | อุระหอมบ่ห่อนมี |
๏ หวนถึงคนึงนาง | ขณะร้างพระนารี |
ถวิลสมพระรมณี | มนใคร่จะคืนเวียง |
๏ แนบนิทร์สนิทน้อง | กรคล้องคระลึงเคียง |
ฉุนฉมอุดมเพียง | ทิพรสสุรารมณ์ |
๏ อุ่นออมถนอมโอบ | จิตโลภจะเวียนสม |
หอมอื่นบ่ชื่นชม | ดุจอกพระนางอร |
๏ นมสวรรค์ก็ถันใคร | สละไว้ณะดงดอน |
นางฟ้าศุภากร | อุระเล่หะนั้นฤๅ |
๏ เพียงนี้และฤๅถัน | ณะสวรรคะบันลือ |
จับกุมบ่นุ่มมือ | จะถนอมบ่หอมชม |
๏ นางฟ้าบ่มาแข่ง | นุชแน่งมโนรมย์ |
ถันทิพย์ละลิบลม | บ่มิขันพระถันอร |
๏ เหตุนั้นกระมังหนา | สุรมาสยุมพร |
ขวัญฟ้าสุรามร | บ่เสมอสมรเรียม |
๏ เหินห่างพระนางตรู | อุระตูก็กรมเกรียม |
บุบผาจะหาเทียม | นุชเนื้อก็เหลือแล |
๏ ซ่อนกลิ่นถวิลว่า | ศศบ้าจะแข่งแข |
หมายเดือนบ่เหมือนแด | ก็จะเดือดอุราดาย |
๏ ซ่อนกลิ่นบ่หมิ่นสมร | จรซ่อนสุคนธ์หาย |
กลบกลิ่นถวิลอาย | เพราะบ่ขันประชันนาง |
๏ สลัดไดไฉนสลัด | สละพลัดณะพงขวาง |
เหตุที่กลีวาง | กลไว้ฤใครทำ |
๏ ใครสลัดสลัดได | เพราะอะไรจะใคร่จำ |
ฤๅสัตย์วิบัติกัม | มะสลัดสลัดได |
๏ สายหยุดก็อยุดกลิ่น | เพราะถวิลลอายใจ |
เกรงกลิ่นพระทรามไวย | วรรัตนะกานดา |
๏ สายหยุดจะอยุดไย | อรไทยบ่ได้มา |
จักหอมพนอมกา | นนบ้างก็ช่างมัน |
๏ บุบผาผกาเกลื่อน | พนเถื่อนเถกิงวรรณ์ |
กล้ากลิ่นกระถินจัน | ทนะกรุ่นยิสุ่นดง |
๏ กันเกราสเดาดก | มลิรกณะราวพง |
ปริกปรูประดู่ปรง | และมะปริงมะปรางไพร |
๏ ปักษีก็มี่ร้อง | เสนาะซร้องพนาศัย |
ถาบถาชล่าใจ | จรจับและจิกกิน |
๏ คู่เคล้าก็เย้ายวน | ขคชวนชลอจินต์ |
พฤกษ์โยกสุโนคบิน | ตรุไหวก็ไกวโยน |
๏ ลมซัดปตัตรี | ศกุนีก็ผกโผน |
ศาขีกระบี่โจน | รถก้องก็ร้องกลัว |
๏ ลิงโลดกระโดดหนี | และชนีก็ผัวผัว |
เหลียวหลังระวังตัว | ภยะกรายก็ป่ายปีน |
๏ ห้อยโหนกระโจนลอย | กรปล่อยก็ใช้ตีน |
ภัยเฉียดจะเบียดบีฬ | ก็กระโดดละโลดไป |
๏ เสือสิงห์กระทิงถึก | และมฤคสเริงไพร |
หมูป่าและหมาใน | นลมาก็ล่าจร |
๏ ปางนั้นพระไนษัธ | อธิฃัติยะภูธร |
ด่วนโดยพนาดร | บ่มิอยุดธรุดไป |
๏ รถรี่บ่รีรอ | หยะห้อกำแหงไกร |
สำเนียงสนั่นใน | วนแทบถล่มลง |
ถึงกรุงนิษัธราช | นรนาถเสด็จตรง |
โอ่อ่าสง่าองค์ | บ่ขยั้นขยาดเยง |
๏ พบองค์พระบุษกร | อรชรประชาเกรง |
แค้นคำกระทำเพรง | นลกล่าวพระวาจา ๚ |
พระนลตรัสว่า
๑๑๏ ดูรานรินทร์ภู | ธรผู้พระภาดา |
แคล่วคล่องทำนองปา | ศกเลิศประเสริฐจริง |
๏ ตูมาจะท้าเล่น | ดุจเช่นกลีสิง |
มุ่งจิตจะคิดชิง | นิธิสู้พระภูธร |
๏ ไอสูรย์วิบูลย์สรรพ | ธนทรัพยากร |
นานาศุภาภรณ์ | พิตโภคครามครัน |
๏ รถม้าคณาเนก | รุจิเรกอุไรพรรณ์ |
มากมีมณีมัณ | ฑนมิ่งศฤงคาร |
๏ จักนับบ่นับถ้วน | นิธิล้วนมโหฬาร |
เรืองรัตน์จรัสกาญ | จนฃ้าจะมาพนัน |
๏ ทั้งทัมะยันตี | ยุวดีชวาวรรณ |
องค์นางจะวางปัณ | จิตปองจะลองดู |
๏ ส่วนท่านชำนาญบาศก์ | บ่มิขลาดมิเกรงตู |
ไอสูรย์วิบูลย์ภู | ธรกล้าก็มาพนัน |
๏ ตูแพ้จะให้สิ้น | พระยุพินและไอศวรรย์ |
ชีวิตก็คิดอัน | ตรแท้ผิแพ้เธอ |
๏ ท่านแพ้ก็คืนรา | ชยะมาบ่มัวเมอ |
เร็วเร่งมิเกรงเกลอ | จะพนันประชันมือ |
๏ ครั้งเดียวจะทอดบาศก์ | ผิวพลาดบ่ผ่อนปรือ |
เสี่ยงบาศก์บ่คลาดคือ | ชะนะแพ้บ่แก้ตน |
๏ อันทรัพย์ประดับศักดิ์ | ชนรักบ่เว้นคน |
ใครขันพนันจน | นิธิหลายสลายลง |
๏ แม้นมุ่งกมลหวัง | ธนยังจะคืนคง |
แน่นึกทนงจง | จิตท้าสกาลอง |
๏ ผู้ชำนะจำเล่น | ดุจเช่นจำนงปอง |
ทรัพย์เฃาและเจ้าของ | จิตขืนจะคืนเอา |
๏ จำสู้พนันตอบ | เพราะระบอบบุราณเรา |
ได้ชื่อก็คือเนา | ยุติธรรมประจำใจ |
๏ ไม่สู้ก็เสียธรรม | ดุจคำบุราณไข |
ภพสามจะหยามใน | คตินั้นบ่ผันแปร |
๏ แม้นกริ่งประวิงใน | หฤทัยะเชือนแช |
พรึงพรั่นประหวั่นแด | บ่มิขันพนันตู |
๏ เชิญชักพระแสงสิทธิ์ | สุรฤทธิเชิดชู |
เราสองจะลองดู | ศรใครจะไกรเกรียง |
๏ รบองคะต่อองค์ | ยุธยงบ่อ่อนเอียง |
มีชัยจะได้เวียง | วรรัฐนิษัธขัณฑ์ |
๏ โบราณะย่อมยก | มรดกบิดรอัน |
เสียไปเพราะในพนัน | บุตรแพ้บ่แก้มือ |
๏ จักใช้วิธีอื่น | ก็บ่ขืนระเบียบคือ |
สื่อสารอุบายฤๅ | รณสู้ริปูแรง |
๏ เพื่อคืนธนาคม | อภิกรมกำแหง |
อาจารย์บุราณแจง | คตินี้ก็มีมา |
๏ เชิญเถิดนรินทร | บุษกรพระภาดา |
จักขันพนันอา | ตมะสู้สกาลอง |
ฤๅเลือกณรงค์สู้ | ยุธตูก็ตามปอง |
เชิญชักพระแสงทอง | ศรศัสตร์ถนัดถือ |
๏ พี่น้องจะลองรณ | นรชนกระฉ่อนลือ |
ใครหาญชำนาญมือ | ผิวกล้าก็มาลอง ๚ |
๑๑๏ เมื่อนั้นนรินทร | บุษกรบ่หม่นหมอง |
หื่นหรรษ์กระสันปอง | จิตแน่บ่แพ้นล |
๏ เชิงบาศก์ฉลาดรู้ | นลสู้จะเห็นผล |
แน่นอนบ่ผ่อนปรน | มนใคร่จะได้นาง |
๏ แย้มเย้าเฉลาพักตร | กรกวักพระนลพลาง |
ยิ้มเย้ยเฉลยปราง | ธก็ปริ่มกระหยิ่มมาน ๚ |
พระบุษกรตรัสตอบว่า
๑๑๏ ดูราพระราชา | จิตฃ้าก็สำราญ |
ยินดีบ่มีปาน | ดุจได้พระไภมี |
๏ ท่านไซร้กำไรทรัพย์ | จรกลับนิษัธศรี |
แกล้วกล้าสกาดี | ผิวเล่นจะเห็นกัน |
๏ อันองค์พระกานดา | สุภคาชวาวรรณ |
ตกยากลำบากบรร | พะระหวยระทวยองค์ |
๏ โฉมฉายจะคลายเศร้า | นุชเจ้าจะสร่างทรง |
เรียมโลมพระโฉมยง | กรเคล้าพระเยาวภา |
๏ โชคมาชตาส่ง | ยุพยงพระกานดา |
นวลชื่นจะคืนมา | ณะนิษัธตระบัดถึง |
๏ น้องนางจะสร่างเศร้า | ขณะเคล้าคระลอคลึง |
หมดร้อนสมรพึง | จะสมานสมัคสม |
๏ จักแต่งพระแน่งนาง | นุชพางอุรารมณ์ |
ภูษิตวิจิตรชม | จิตชายบ่หน่ายแหนง |
๏ แจ่มสีขจีสด | มรกตกระจายแสง |
เพชร์ดีมณีแดง | นิลสรรพประดับอร |
๏ วันนี้พนันได้ | นิธิใดจะให้สมร |
เครื่องทรงอลงกรณ | นุชแต่งจะแข่งอินทร์ |
๏ นางงามจะตามฃ้า | ดุจว่าพระวัชรินทร์ |
องค์อรรคเทวินทร์ | สุรอัจฉราตาม |
๏ เธอผู้พระภาดา | จิตข้าบ่คิดฃาม |
เชิงชั้นพนันยาม | นลขันบ่พรั่นพรึง |
๏ เธอจากนครไป | หฤทัยก็คิดถึง |
ใจท่านทยานจึง | จรสู่จะสู้สกา |
๏ ข้าแจ้งหทัยจง | นลคงจะคืนมา |
คอยท่าพระราชา | บ่มิเว้นมิวายใจ |
๏ อันการสกานั้น | จะพนันประชันใคร |
ใช่ญาติประยูรใน | วรฃัติยะธำรง |
๏ ไป่แสนสนุกเหมือน | ดุจเพื่อนประพันธ์พงศ์ |
พี่น้องจะปองปลง | จิตเล่นบ่เว้นกัน |
๏ อันองค์พระไภมี | มหิษีฉวีจันทร์ |
ท่านมาและท้าพนัน | ก็จะเสียพระเมียอร |
๏ วันนี้อุดมมี | มนปรีดิแน่นอน |
ฃ้าไซร้จะได้สมร | ดุจหมายบ่วายวัน |
๏ วันนี้จะสมจิต | จะสนิทเสน่ห์ขวัญ |
ทรามไวยอุไรพรรณ | นุชน้องก็ของตู ๚ |
๑๑๏ เมื่อนั้นพระนลยิน | พจแสนจะแค้นหู |
ร้อนเลือดธเดือดดู | ดุจไฝ่จะใคร่ฟัน |
๏ ราวอัคนีรุม | กรกุมพระแสงขรรค์ |
เวียนจับขยับพลัน | พระจะฟาดพระเศียรลง |
๏ ด่วนดับระงับโกรธ | อประโยชน์บ่จำนง |
จักฟันจะหั่นคง | นรสิ้นจะนินทา |
๏ หักใจพระไนษัธ | ก็ดำรัสพระวาจา |
ดูก่อนพระภาดา | พจนาตถะปราศคุณ |
๏ พูดเล่นบ่เปนสาร | อปการบ่เกื้อหนุน |
วาจาธทารุณ | ดุจใช่พิชัยพงศ์ |
๏ จักเล่นก็เล่นกัน | จะพนันก็พลันทรง |
เธอแพ้จะแก้องค์ | ฤจะว่าประสาไหน |
๏ เล่นแล้วก็จึ่งตรัส | พจอัตถะฉันใด |
จักพูดก็พูดไป | ดุจปากธอยากเผย |
๏ จักพูดณะบัดนี้ | ก็บ่มีประโยชน์เลย |
แม้นแพ้จะแลเงย | ฤจะก้มก็สมใจ |
๏ ตรัสพลางกษัตริย์สอง | จิตปองพนันไป |
ทรงทอดสกาไน | ษธหวังก็ดังหมาย |
๏ บุษกรธหย่อนแต้ม | นลแย้มพระพักตร์พราย |
สมบัตินิษัธฉาย | มรดกชนกเธอ |
๏ คืนสู่พระนลสิ้น | นิธิสินบ่มีเสมอ |
อารัมณะบำเรอ | นลใคร่ก็ได้คืน |
๏ เมื่อนั้นพระไนษัธ | อริฃัติยะฤๅขืน |
เที่ยงในหทัยยืน | ยุติธรรมประจำองค์ |
๏ ไฉไลประไพลักษณ์ | วรพักตร์พิสุทธทรง |
เบิกบานอุฬารมง | คลเลิศวิไลยตา |
๏ ยิ้มแย้มแชล่มตรัส | ศุภอัตถะวาจา |
แก่องค์พระภาดา | คติคำบ่ยำเยง ๚ |
พระนลตรัสว่า
๑๑๏ อ้าเจ้ากำเลาใจ | ทุขไซร้กระทำเอง |
อยาบหยิ่งบ่กริ่งเกรง | พจมานประหารหู |
๏ บัดนี้ก็แพ้พ่าย | นิธิหลายก็ของตู |
ราชัยประไพภู | รุจิเรกลออศรี |
๏ อันนางสอางองค์ | ยุพยงพระไภมี |
เรืองรัตน์สวัสดี | สิริเลิศประเสริฐทรง |
๏ เนตรท่านณะกาลเข็ญ | จะมิเห็นพระโฉมยง |
ตกต่ำระกำองค์ | ดุจข้าพระนารี |
๏ ลูกเมียก็เสียหมด | อปยศกำศรดศรี |
ยามบุญบ่หนุนชี | วะก็อับจะลับไป |
๏ คราวก่อนกลีช่วย | ชะนะด้วยกลีไกร |
ใช่ท่านชำนาญใน | วิธิกล้าสกาเอง |
๏ เล่นกันผิซึ่งหน้า | จิตฃ้าบ่กลัวเกรง |
มีชัยะในเพรง | ก็เพราะมีกลีงำ |
๏ เกิดเหตุวิเภทผ่าว | ระบุฃ่าวระบือคำ |
โดยที่กลีทำ | คุรุทุกขะนานา |
๏ ตูใช่จะไร้คิด | มิตรจิตพระภาดา |
พรากพลัดวิบัติปรา | รภโทษบ่โกรธเธอ |
๏ เหตุหากกลีมา | อนุชาก็เผอเรอ |
แข่งขันพนันเมอ | มนมัวบ่กลัวกรรม |
๏ กอบกิจสุหฤทเภท | ก็เพราะเหตุกลีทำ |
หลีกบาปและหลาบจำ | จิตจุ่งจำนงบุญ |
๏ โทษกรรมบ่นำพา | และก็ฃ้าจะอุดหนุน |
ฃาดเหลือจะเจือจุน | บ่มิคิดจะอิดฉา |
๏ สมบัติจะแบ่งให้ | ดุจได้กระทำมา |
เจ้าผู้พระภาดา | จรจุ่งบำรุงพล |
๏ คืนสู่บุรีเดิม | และเฉลิมสุมณฑล |
เพลิดเพลินเจริญชนม์ | ดุจฃ้าอำนวยพร ๚ |
๑๑๏ เมื่อนั้นกษัตริย์บุษ | กรก้มประนมกร |
รับสั่งพระภูธร | ก็ทำนูลสนองไป |
๏ ข้าแต่พระภาดา | ขติยาธิเบนทร์ไกร |
อันองค์พระทรงชัย | กรุณาบ่หาเหมือน |
๏ ทรงคุณอดุลย์เชิด | บุญเลิศบ่ลบเลือน |
ทรงศักดิ์ตระหนักเตือน | จิตอยู่บ่รู้หาย |
๏ ข้าช้ำระกำนัก | ทุขจักบ่คืนคาย |
เสียใจบ่ได้วาย | เพราะบ่รู้พระคุณเธอ |
๏ ขลาดเขลากำเดาคิด | คติผิดเพราะเผอเรอ |
ขุ่นข้นกมลเมอ | ขณะโลภบ่เล็งเห็น |
๏ อยาบร้ายระคายเคือง | ดำริห์เรื่องจะก่อเข็ญ |
เวรทันก็พลันเปน | คุรุทุกข์ประทับใจ |
๏ ฃ้าควรจะรับโทษ | พระก็โปรดบ่ปองภัย |
แจ้งจริงมิกริ่งใน | จิตฃ้าพระบทมาลย์ |
๏ ยกโทษบ่โกรธซ้ำ | บ่มิหนำพระภูบาล |
อวยทรัพยะสำราญ | นิธิโภคภูลผล |
๏ ขอจงพระทรงศักดิ์ | บริรักษ์นิกรพล |
ยิ่งหมื่นพระยืนชนม์ | อธิเกียรดิดำเกิง |
๏ ครองกรุงผดุงรัฐ | อริกรรษณ์กำไรเริง |
เตชเธอเสมอเพลิง | ดุจฃ้าถวายพร |
๏ ทูลแล้วก็ทูลลา | พระประชาปะภูธร |
จัดเตรียมพลากร | จรสู่บุรีเดิม ๚ |
๑๑๏ ปางนั้นนิกรนา | ครซร้องฉลองเฉลิม |
โห่ลั่นสนั่นเหิม | จิตหรรษะนันท์เนือง |
๏ นลคืนนครแล้ว | ดุจแก้วประดับเมือง |
แต่นี้บ่มีเคือง | นรราษฎร์จะสำราญ |
๏ เกลื่อนกล่นถนนหลวง | ชนปวงก็เบิกบาน |
รื่นเริงเถกิงมาน | ณะนิเวศน์นรินทร |
๏ อำมาตย์ประมุขเฃ้า | จรเฝ้ามหิศร |
ชนหลายถวายกร | อภิวาทน์พระบาทบงสุ์ |
๏ ฃ้าแต่พระจอมปราณ | นรบาลวิบูลย์ยง |
ปวงฃ้าประชาปลง | จิตหลายถวายพร |
๏ ชนชาวนครหมด | ชนบทสโมสร |
เสนานรากร | จรเนื่องขนัดมา |
๏ เฝ้าองค์พระทรงฤทธิ | อภิชิตราชา |
ล้อมเล่หะเทวา | กรเฝ้าพระมัฆวาน |
๏ สรวมทรงพระชนม์ยืน | ประลุหมื่นฉนำนาน |
ปกฃ้าประชาปาน | ศกระปกสุรามร ๚ |
๑๑๏ ปางนั้นพระไนษัธ | ศุภรัตน์อลงกรณ์ |
ดังท้าวปุรันทร | กิติกล้าณะธาตรี |
๏ คิดองค์พระทรามไวย | อรไทยมเหษี |
พลอัศวะหัสดี | ธก็รีบดำรัสเตรียม |
๏ รถรัตน์จรัสฉาย | หยะผายผยองเทียม |
เพียบภูพยูห์เคียม | อธิราชทำนูลลา |
๏ สู่รัฐวิทรรภ์เฝ้า | อรเยาวะรามา |
นงคราญสราญตา | สุขเขมเปรมปรีดิ์ |
๏ เฝ้าองค์ชนกไท้ | อรไทยพระชนนี |
บังอรจะจรลี | ณะนิษัธนครฃัณฑ์ |
๏ รับพรกษัตริย์สอง | ดุจคลองลบองบรรพ์ |
ทูลลาพระทรงธรร | มะชนกและชนนี |
๏ พาองค์พระลูกคู่ | จรสู่นิษัธศรี |
ปางนั้นพระนลปรี | ดิสวัสดิ์เสวยรมย์ |
๏ เบิกบานสราญรื่น | รสชื่นชลอชม |
สุขใจไชมสม | จิตสองธครองกัน |
๏ ดังองค์พระเทวราช | ศจินาถธครองสวรรค์ |
เริงรมยะชมนัน | ทนะเรื้องณะเบื้องบน |
๏ ทรงรัฐนิษัฐราบ | สุรภาพระบือพล |
บรฃามพระนามนล | กิติแล่นณะแดนตรี |
๏ ลือชาสง่าศักดิ์ | บริรักษ์ประชาชี |
ชมพูทวีปปรี | ดิพระเดชพระราชา ๚ |
จบนิทานเรื่องพระนล
๑๖๏ อัญขยมกรมหมื่นพิทยา | ลงกรณ์รจนา |
พระนลคำฉันท์บรรจง | |
๏ สมหวังดังจิตคิดทนง | สิ้นบทหมดลง |
ก็เปรมก็ปริ่มอิ่มใจ | |
๏ เหตุรักหักท้อหฤทัย | พากเพียรเขียนใน |
เวลาที่ว่างบางวัน | |
๏ น้อยน้อยค่อยประดิษฐคิดบรร | จงคำสำคัญ |
ครุลหุจุใจ | |
๏ พลาดพลั้งยังมีหรือไร | อ่านหวนทวนไป |
บ่พบก็น่านึกเห็น | |
๏ ว่าฉันท์ถูกถ้วนควรเปน | ฉบับที่กวีเอ็น |
ดูว่าได้เพ่งเล็งทำ | |
๏ วางแล้วจับเล่าเฝ้าจำ | ค้นคว้าหาคำ |
ละบทละบทจดเขียน | |
๏ หวังใจไว้คำจำเนียร | เชิญยลผลเพียร |
ประสบเพราะใส่ใจแสวง | |
๏ ใคร่เปนพยานคำสำแดง | ครูฉันท์ท่านแถลง |
“กระวีฤๅแล้งแหล่งสยาม” | |
๏ คำรบไตรรัตน์เรืองนาม | ขอคุณหนุนความ |
เสวยสวัสดิ์สมบูรณ์ |