มลาวประเทศ

กาพย์ธนัญชยางค์๏ จักกลับจับกล่าว สืบเนื่องเรื่องราว ย้อนหลังยังคราว กรุงธนบุรี ฝ่ายมลาวประเทศ ลุ่มเขตชลธี แม่โขงโยงมี ไปมาหากัน ฯ

๏ เวียงจันทน์จืดจาง กับหลวงพระบาง ขุ่นข้องหมองหมาง อางขนางเดียดฉัน จนเกิดสงคราม ลุกลามโรมรัน ศึกติดเวียงจันทน์ จากหลวงพระบาง ฯ

๏ รบกันอยู่นาน ฝ่ายเจ้าบุญสาร ถูกโถมโหมหาญ กองทัพอับปาง นั่งกริ่งนึกตรึก ระคึกระคาง ไม่เห็นมีทาง จักรอดปลอดภัย ฯ

๏ เวียงจันทน์จักล่ม ยุบยับทับถม ลึกลงในหล่ม เกรียมกรมหฤทัย ไตร่ตรองถ่องแท้ ทางแก้คือไป พึ่งองค์ทรงชัย มรัมมราชฤทธี ฯ

​๏ ส่งศุภอักขระ ถวายจอมอังวะ ขอพึ่งเดชะ แห่งพระภูมี พระเจ้าร่มขาว ก้าวร้าวเต็มที โปรดด้วยช่วยตี เมืองหลวงพระบาง ฯ

๏ พระเจ้ามังระ ผู้จอมอังวะ ทราบศุภอักขระ ทรงกระหยิ่มพลาง ส่งโปสุพลา ให้มากีดกาง บาศใหญ่ไล่ล้าง ผู้ทำบีฑา ฯ

๏ สู้ไม่ไหวแน่ ไม่มีทางแก้ หลวงพระบางแพ้ แก่โปสุพลา เมืองขึ้นสองเมือง เป็นเครื่องบูชา อำนาจพะม่า ในคราเดียวกัน ฯ

​กาพย์ธนัญชยางค์๏ อยู่มาช้านาน เจ็ดปีประมาณ พระเจ้าบุญสาร เกิดการหุนหัน ตั้งเรื่องวิวาท อุปฮาดเวียงจันทน์ พระวอหนีทัน ไปสร้างนคร ฯ

๏ บุญสารส่งทัพ จักให้ไปจับ คับคั่งบังคับ พระวอต่อกร รักษาเมืองได้ แต่ใจแหยงหยอน จึ่งสู่ภูธร มังระฤทธี ฯ

๏ ทูลขอทัพขันธ์ ให้รีบเร็วพลัน มาตีเวียงจันทน์ ผู้บ้าราวี มังระอำนวย ด้วยความยินดี ส่งทัพทันที ให้ออกดำเนิน ฯ

๏ ทัพพม่ามาพลัน พบทูตเวียงจันทน์ ที่ในอารัญ ราวทางหว่างเถิน ไปเฝ้ามังระ คารวะทูลเชิญ พระผู้จำเริญ ให้รบพระวอ ฯ

๏ เชิญทัพม่านเมื้อ สู่เวียงจันทนเพื่อ เลี้ยงดูปูเสื่อ ป้อนเหยื่อเยิรยอ ม่านเปลี่ยนจำนง ตกลงตามขอ ไม่มีรีรอ กลับหน้าราวี ฯ

​๏ สู้ม่านไม่ไหว พระวอหนีไป หาตำบลใหม่ ฐาปนาธานี บอกขอพึ่งบุญ พระคุณภูมี จอมธนบุรี เป็นสุขสืบไป ฯ

กาพย์ธนัญชยางค์๏ ฝ่ายเจ้าบุญสาร ส่งบรรณาการ แต่พระภูบาล อังวะบดี ขอเป็นเมืองออก ในคอกบารมี ใช่เท็จวาที ราคีคดงอ ฯ

๏ อยู่มาไม่ช้า บุญสารราชา กลับคิดขึ้นมา ว่ายังไม่พอ จึงแต่งโยธา ไปฆ่าพระวอ หมายตัดต้นตอ เหล่ากอไพรี ฯ

๏ ท้าวเพี้ยกรมการ บอกทูลรายงาน แต่พระจอมปราณ กรุงธนทันที ว่าเจ้าบุญสาร อหังการยายี ไม่เกรงภูมี ฆ่าพระวอตาย ฯ

ร่าย๏ ทัพกนิษฐภาดา กัมพุชาทางเดิน ถึงเนินเขาลี่ผี ขุดนทีทางอ้อม เสร็จสรรพทัพเรือพร้อม พรั่งเข้าลำโขง ฯ

๏ เชษฐภาดาทัพบก ยกทางเมืองโคราช ส่งกองลาดเร็วออก ตีรอบนอกมีชัย ยกพลไกรตามติด ชิดเข้าไปไป่ช้า ดังจะโฉบโอบข้า ศึกไว้ในกรง เล็บนอ ฯ

​กาพย์ธนัญชยางค์๏ บัดนี้จักกล่าว พระเจ้าร่มขาว เมื่อได้ทราบข่าว กรุงเทพไปตี สับเสี่ยงเวียงจันทน์ เธอพลันยินดี โดยเรื่องเนื่องมี อริแก่กัน ฯ

๏ เห็นเป็นโอกาศ แก้เผ็ดเด็ดขาด ห้ำหั่นฟันฟาด พิฆาตเวียงจันทน์ ผู้เคยเชิญพม่า ให้มาโรมรัน หลวงพระบางพลัน ล้มพับยับเยิน ฯ

๏ ครั้งนี้อิ่มอก เวียงจันทน์ต่ำตก ตัวสั่นงันงก ระหกระเหิน จักไปช่วยซ้ำ เหยียบย่ำให้เพลิน ใครเลยเฉยเมิน เมื่อได้ท่วงที ฯ

๏ พระเจ้าร่มขาว ขมขื่นยืนยาว จึ่งส่งสารกล่าว แก่ธนบุรี ถอนจากพะม่า ย้ายมาภักดี ต่อพระภูมี พระเจ้ากรุงธน ฯ

๏ จุ่งโปรดอำนวย ให้ส่งทัพช่วย รบเวียงจันทน์ด้วย อีกหน่วยหนึ่งพล โดยความจงรัก มุ่งสมัคกมล ปลูกสุขปลุกผล แช่มชื้นยืนยาว ฯ

​๏ สมเด็จกษัตร์ศึก ไม่ต้องตรองตรึก ก็ทราบสำนึก พระเจ้าร่มขาว ว่าเคียดเดียดฉัน เวียงจันทน์ในคราว เชิญพม่ามาหยาว ยุบยับอับปาง ฯ

๏ ตกลงทรงรับ แต่ท่านแต่งทัพ ไปคอยกำกับ ทัพหลวงพระบาง ร่วมแรงโยธี ข่มขี่รอบข้าง บุญสารบ่านร้าง รีบลี้หนีไป ฯ

๏ สมดังมโนรถ ท่านน้อมประณต พระแก้วมรกต เชิญสู่กรุงไทย พระบางอีกด้วย ชำร่วยทัพชัย ถวายภูวนัย เจ้าธนบุรี ฯ

๏ นันทเสนกุมาร โอรสบุญสาร ท่านจับได้ท่าน พามาธานี บำรุงเลี้ยงดู ให้อยู่ด้วยดี ไม่ทำยำยี อนาทรร้อนใจ ฯ