ปักใต้

กาพย์ธนัญชยางค์ เก็งหวุ่นแมงญี เสนาบดี เป็นจอมโยธี ทัพที่๑มา จัดทัพทางน้ำ ชองช่ำนาวา สามพันคัณนา พวกพลโยธี ฯ

๏ ทัพบกกองน่า พลสองพันห้า ให้ยกเข้ามา ทางกระบุรี ผ่านถึงระนอง แคล่วคล่องจรลี เก็งหวุ่นแมงญี ทัพใหญ่ตามมา ฯ

๏ ฝ่ายเราชาวไทย หัวเมืองปักใต้ โยธาหาไม่ ขวักไขว่นักหนา ปราศผู้ต่อกร ทัพบรยาตรา ชุมพรไชยา ไม่กล้ากีดกาง ฯ

๏ เจ้าพญานครพัฒน์ ขุ่นเข็ญเห็นชัด แต่งกองไปสกัด รบขัดไว้พลาง พลเพียงพันเดียว ขับเคี่ยวขัดขวาง คอยดูลู่ทาง จักมาท่าใด ฯ

๏ ม่านทำกลหรอก แสร้งให้ร้องบอก ว่าจักนอกคอก รบไปทำไม กรุงเทพแตกแล้ว แอ้วแซ่วสุดใจ ถ้าขืนรบไป มีแต่จักตาย ฯ

๏ จงสามิภักดิ์ แด่ปดุงทรงศักดิ์ ขืนล่าช้าชัก จักทลักทลาย ถูกหั่นบั่นเหี้ยน ให้เกรี้ยนหญิงชาย เม็ตตาอย่าหมาย แม้เด็กอมมือ ฯ

๏ อย่ามัวคิดสู้ ธานีบี้บู้ ยับเยินเกินกู้ คุดคู้ชำงือ แผ่นดินสิ้นแล้ว ไม่แว่วดอกหรือ จักมัวดึงดื้อ อยู่ได้ฉันใด ฯ

โคลง ๒ พม่ากล่าวข่าวเช่นนี้ จริงกระมังดังชี้
ช่องเค้าเข้าเรื่อง อยู่แล ฯ  
๏ กรุงทราบข่าวศึกแล้ว แต่มิส่งทัพแกล้ว
สู่ด้านนี้เลย ฯ  
๏ เห็นจะทรงพลาดพลั้ง ดั่งพะม่าว่าทั้ง
หมดโอ้อนิจจา ฯ  
๏ ตรึกไตรนัยฉนี้ เจ้าพระยานครลี้
รีบย้ายครัวหนี ฯ  
๏ ทิ้งศรีธรรมราชให้ ท่านจึ่งเข้าเมืองได้
ไม่ต้องตีรัน ฯ  

กาพย์ธนัญชยางค์ ฝ่ายทัพเรือพม่า เลียบฝั่งเข้ามา ยึดเมืองตกั่วป่า ตกั่วทุ่งตามทาง แล้วข้ามสู่เกาะ มุ่งเหมาะเมืองถลาง เคราะห์ดีมีนาง พี่น้องนารี ฯ

๏ เจ้าเมืองม้วยมรณ์ ลงไปเสียก่อน ที่ทัพสาคร ข้ามมาราวี แต่คุณหญิงจัน ไม่พรั่นไพรี นางมุกภคินี อยู่ด้วยช่วยกัน ฯ

๏ เกลี้ยกล่อมชักชวน ไม่ให้ปั่นป่วน จัดสรรปันส่วน สู้รบครบครัน ไม่เสียเมืองถลาง เพราะนางแขงขัน ม่านขาดเสบียงพลัน เลิกทัพกลับไป ฯ

โคลง ๔ นารีมีเดชล้ำ แรงชาย
เหตุบ่อยู่ดูดาย ด่วนแก้
แรงใจใช่แรงกาย เกินเพศ ดอกเนอ
โดยที่ใจไม่แพ้ ไม่แพ้ไพรี ฯ
๏ ความชอบกอบเกียรติ์แกล้ว การณรงค์
ท้าวเทพกระษัตรีทรง แต่งตั้ง
ศรีสุนทรอนงค์ อีกหนึ่ง นางนา
นามติดตำนานครั้ง ศึกเบื้องเมืองถลาง ฯ
ฉบัง แถลงปางสองราชภาดา การศึกปฤกษา
วิถีขจัดดัสกร ฯ  
๏ สิ้นห่วงกรุงเทพมหานคร พี่น้องนรินทร
ธแบ่งพระราชกรณีย์ ฯ  
๏ บรมนาถยาตราโยธี โดยทางนที
บำราบวิปักษ์ปักเหนือ ฯ  
๏ บวรราชยาตราทางเรือ สมุทพลล้นเหลือ
บำราบวิปักษ์ทักษิณ ฯ  
โคลง ๔ เดือนสี่ขึ้น ๕ ค่ำ วันเสาร์
พระธินั่งสำเภาทอง รถท้าย
มากหมู่พยูห์เนา เนืองขนัด
อาจข่มล่มอริร้าย ถล่มล้มจมลง ฯ
๏ สพรึบสพรั่งวังน่าทั้ง ขบวนทัพ
แคล่วคล่องสองหมื่นนับ เนื่องถ้วน
เกณฑ์หัดจัดเจนกฉับ กเฉงศึก
พลรบพลแจวล้วน จัดเร้าเอาชัย ฯ
๏ มหาสังข์หลั่งน้ำพระ พุทธมนต์
สงฆ์สวดชัยมงคล เครื่องแผ้ว
โสรดสรงสุคนธ์ชล ชูชื่น
ทรงเครื่องเรืองอร่ามแก้ว ก่องเก้าเพราองค์
๏ ธำมรงค์ทรงสิบนิ้ว พระหัตถ์
ตามประเพณีกษัตร เสนียดห้าม
สังวาลย์นพรัตน์ชัช วาลย์รุ่ง
ทรงกระบี่มังกรด้าม สลักแม้นมังกร ฯ
๏ ได้ฤกษ์โหรลั่นฆ้อง สัญญา
ทรงกราบพระปฏิมา มนัสแผ้ว
บังคมบรมรา ชาเชษฐ
รับพระพรชัยแล้ว เสด็จเมื้อเรือรณ ฯ
๏ พระธินั่งลำใหม่ไท้ เธอทรง
ภาพครุธธุชธำรง เทพเลี้ยง
สองปืนปากยื่นตรง ไปน่า เรือนา
ฝรั่งจุดชุดแปลบเปรี้ยง ปล่อยกลุ้มธุมโขมง ฯ
๏ ออกเรือพระธินั่งเต้า ตามชลา ลัยแฮ
เกลื่อนกล่นพลนาวา แวดล้อม
เรือครุธดุจดังพา หะรเห็จ
ขบวนสพรั่งดังเทพห้อม แห่ท้าวดาวดึงษ์ ฯ
๏ ล่องลำแม่น้ำท่อง ชลธาร
แต่ละลำเรือทยาน ยาตรจ้ำ
ลมชายสบายบาน โบยโบก
น้ำเรียบเปรียบดั่งน้ำ อ่างน้อยลอยเรือ ฯ
๏ ออกจากปากน้ำล่วง แนวลึก
เล็งละลอกออกสอึก อกตื้น
เสนาพลาณึก คณาเนก
บ้างก็เมาไม่ฟื้น เบื่อเข้าเนานอน ฯ
๏ ตัง ๆ ตรังค์โลดเต้น ตายเตียน แล้วโวย
เห็นคลื่นเกิดคลื่นเหียน หะห้าย
คลื่นไส้ใคร่อาเจียน รดคลื่น
พระสมุทสุดโหดร้าย เหิ่มล้ำกำลัง ฯ
๏ รอนแรมชลมารคท้อง ชลธี
หลายทิวาราตรี เตร็จเต้า
คลื่นเรียบคลื่นลมมี เป็นระยะ
จนจวบปากอ่าวเข้า แม่น้ำชุมพร ฯ

ร่าย เสด็จขึ้นฝั่งตั้งทัพ พลับพลาเมืองชุมพร เนืองนิกรคับคั่ง ทรงสดับสารการศึก ปัจจนึกไปตั้งอยู่ ข่มขู่ศรีธรรมราช รวมอำนาจที่นั่น จักก้าวคั่นโยธา ตีสงขลาพัทลุง ปรุงกองทัพไว้เสร็จ ฯ

๏ ปางสมเด็จบวรราช ตรัสทราบขนาดแห่งศึก นึกเห็นนัยชัยถนัด ตรัศสั่งจัดกองโจม พญากลาโหมทัพน่า พญาจ่าแสนย์นายรอง ให้พญาสองยาตรา สู่ไชยาตั้งค่าย ร่ายเรียงคอยไพรี ดังอัคคีเตรียมกรุ่น ฯ

๏ ฝ่ายเก็งหวุ่นแมงญี เสนาบดีปฏิปักษ์ หมายโหมหักสงขลา เตรียมโยธาพร้อมสรรพ ครั้นได้สดับข่าวใหม่ ว่าทัพใหญ่ไทยถึง จึงสั่งกองทัพน่า ว่าให้เปลี่ยนวิถี ย้ายมาตีทัพกรุง สรุงสำแดงแรงโรม ฯ

๏ พญากลาโหม่ทัพน่า ครั้นพะม่ามาพลัน ยังไม่ทันตั้งค่าย ให้แผ่ร่ายห้อมพลาง วางมณฑกนกสับ ฝ่ายม่านรับไม่หยุด ร่นอุตลุดเตลิดลี้ แตกพ่ายตายป่นปี้ ไม่รั้งรอเหลียว หลังเลย ฯ

โคลง ๒ ทัพวิปักษ์ปักใต้ แม่ทัพสดับทราบได้
ว่าแพ้แน่นอน แล้วนา ฯ  
๏ ไม่หนีมีแต่ม้วย ฉวก ๆ ดังหยวกกล้วย
จ่อมล้มจมเลน ฯ  
๏ ถูกไทยไล่กลับบ้าน ม่านมิรอต่อต้าน
ไม่ม้วยไว้ที ดีเฮย ฯ  
๏ ไม้กวาดกวาดรกได้ ดังท่านปราบศึกให้
หู่เหี้ยนเตียนหาย ฯ  
โคลง ๔ สงครามสยามพม่าห้า มรรคมหา ยุทธแฮ
ปดุงประดังหลั่งมา มุ่งคว้า
สยามใหม่ใช่อยุธยา ยามเสื่อม
เพราะพระพุทธยอดฟ้า พี่น้องครองกรุง ฯ

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ