๙๖ ประกาศให้ใช้เงินเหรียญครั้งที่ ๒

ณวันเสาร์ เดือนสิบเอ็ด แรม ๗ ค่ำ ปีมะเสง นพศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ให้ประกาศข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยทั้งปวง ในพระบรมมหาราชวัง ในพระบวรราชวัง และผู้สำเร็จราชการเมืองกรมการและบรรดาราษฎรไทย จีน ญวน มอญ ลาว เขมร พม่า มลายู และคนที่เชื้อฝรั่งโปรตุเกศเดิม และคนที่เชื้อแขกทวายพม่า แขกมลายูแขกจาม ทุกภาษาบรรดาเปนคนขึ้นอยู่ในพระราชอาณาจักรกรุงสยามทั้งปวง ซึ่งอยู่ในกรุงเทพมหานครอมรรัตนโกสินทรมหินทรายุธยา และแขวงหัวเมืองซึ่งขึ้นกับกรุงเทพมหานครให้รู้จงทั่ว ด้วยตั้งแต่ได้ทำหนังสือสัญญากับชาติอังกฤษ ฝรั่งเศส อเมริกันทั้งสามเมืองแล้ว มีเรือลูกค้าต่างประเทศเข้ามาค้าขายในท่ากรุงเทพมหานครมากกว่าแต่ก่อนหลายส่วน มีแต่เงินเหรียญเข้ามาซื้อสินค้าลำละสองหมื่นบ้างสามหมื่นบ้าง โดยน้อยก็มีมากกว่าห้าพัน เงินเหรียญจะใช้ซื้อสินค้ากับลูกค้าที่ในกรุงเทพมหานครก็ไม่ใคร่จะมีผู้ใดรับเอาไว้ ด้วยการไม่เคยใช้มาแต่เดิม นายห้างอังกฤษฝรั่งเศสอเมริกันซึ่งเข้ามาตั้งค้าขายอยู่ณกรุงเทพมหานคร ต้องเอาเงินเหรียญให้ไปวานช่างในพระคลังมหาสมบัติทำเงินตรา ก็ได้โปรดให้เจ้าพนักงานรับช่วยทำให้ โดยทรงพระมหากรุณากับลูกค้าวานิชทั้งปวง แล้วได้ให้ตีพิมพ์ประกาศให้ราษฎรลูกค้าวาณิชใช้เงินเหรียญกับลูกค้าต่างประเทศครั้งหนึ่งแล้ว ราษฎรลูกค้าวานิชชาวกรุงเทพมหานครและชาวเมืองขึ้นทั้งปวง ในพระราชอาณาจักรก็ยังรังเกียจอยู่ไม่ใช้เงินเหรียญ จึงทรงพระราชดำริห์ว่าเงินเหรียญเข้ามาในบ้านในเมือง ก็มีคุณกับแผ่นดินเปนอันมาก ด้วยราษฎรจะได้มีทรัพย์สินเงินทองบริบูรณ์ขึ้น และแผ่นดินเมืองจีน เมืองพราหมณ์ เมืองแขกเทศเมืองมลายู เมืองพม่า เมืองมอญ ที่ลูกค้าชาวเมืองยุโรปได้ไปขายถึง ก็ได้ใช้เงินเหรียญกันทั่วไปแล้ว และเมืองสงขลา เมืองถลาง เมืองพงา เมืองตะกั่วทุ่งตะกั่วป่าซึ่งขึ้นกรุงเทพมหานคร ที่ค้าขายถึงกันกับประเทศที่ขึ้นแก่อังกฤษ ก็ได้ใช้เงินเหรียญอยู่บ้างนานมาแล้ว และที่กรุงเทพมหานคร ทุกวันนี้ลูกค้าวานิชเข้ามาค้าขายเจริญมากขึ้นกว่าแต่ก่อนหลายสิบเท่า ควรจะให้ใช้เงินเหรียญกันได้แล้ว เพราะฉนั้นจึงโปรดให้ประกาศซ้ำประกาศฉบับเก่าอิกฉบับหนึ่ง เพื่อจะให้ลูกค้าวานิชและราษฎรใช้เงินเหรียญ เมื่อใช้ไม่ได้ก็ให้เอามาแลกต่อพระคลังมหาสมบัติตามพิกัด สามเหรียญเปนเงินห้าบาท จะโปรดให้เจ้าพนักงานพระคลังมหาสมบัติคอยรับเงินเหรียญเปลี่ยนเงินตราให้ราษฎร

อนึ่งบัดนี้ก็ได้โปรดให้เจ้าพนักงานช่างเงินทำเงินตราเพิ่มเติมขึ้นอีกก็มาก วันหนึ่งทำได้หลายๆ ร้อยบาท เพราะฉนั้นอย่าให้ราษฎรลูกค้าวานิชรังเกียงเลย ให้รับใช้เงินเหรียญกับชาวต่างประเทศเถิด ลูกค้าชาวต่างประเทศจะได้เข้ามาค้าขายมากเสมอไป เงินทองจะได้ตกอยู่ในกรุงเทพมหานคร อาณาประชาราษฎรก็จะเปนสุขสมบูรณสมบัติทุกประการ

ประกาศมาณวันเสาร์ แรมเจ็ดค่ำ เดือนสิบเอ็ด ปีมะเสงนักษัตรนพศก