- คำนำ
- ๗๑. ประกาศว่าด้วยตราประจำหมายประกาศ
- ๗๒. ประกาศว่าด้วยผู้ที่จะรับทำภาษีอากรต่างๆ ให้ทำเรื่องราวยื่นตามกรม
- ๗๓. ประกาศว่าด้วยเขตรที่ซึ่งฝรั่งจะเช่าฤๅซื้อได้
- ๗๔ ประกาศว่าด้วยการประพฤติต่อฝรั่งเศสอังกฤษและอเมริกัน ที่มาอยู่ในเมืองไทย
- ๗๕ ประกาศเตือนให้ราษฎรซื้อข้าว เพราะจะเปิดให้จำหน่ายออกนอกประเทศ
- ๗๖ ประกาศเรียกอากรมะพร้าว ๓ ต้นสลึง
- ๗๗ ประกาศอนุญาตให้ชาวกรุงฯ รับจ้างฝรั่ง
- ๗๘ ประกาศห้ามไม่ให้คนตื่นข่าวเรื่องเรือรบไปมา
- ๗๙ ประกาศว่าด้วยกลับตั้งอากรค่าน้ำและลดค่านาคู่โค
- ๘๐ ประกาศพิกัดอากรค่าน้ำ
- ๘๑. ประกาศเตือนสติผู้ซื้อข้าวขายข้าว
- ๘๒. ประกาศให้ใช้เงินเหรียญนอก (ครั้งที่ ๑)
- ๘๓ ประกาศทรงตักเตือนไม่ให้ทิ้งศพสัตว์ลงในน้ำ และให้ทอดเตาไฟอย่าให้เปนเชื้อเพลิง และให้คิดทำลิ่มสลักรักษาเรือน
- ๘๔ ประกาศเรื่องให้หนังสือคุ้มภาษีอากรโดยพลการ
- ๘๕ ประกาศกำหนดเวลาถวายฎีกา
- ๘๖ พระบรมราโชวาทพระราชทานรางวัลเพิ่มเบี้ยหวัดพระบรมวงศานุวงศ์
- ๘๗ พระบรมราโชวาทพระราชทานเงินและทรงสั่งสอนพระเจ้าลูกเธอฯ
- ๘๘ ประกาศห้ามไม่ให้ใช้คำบางคำกราบบังคมทูล ฯ
- ๘๙ ประกาศสงกรานต์ปีมะเสงนพศก
- ๙๐ ประกาศตักเตือนเรื่องซื้อข้าวขายข้าวในปีมะเสง
- ๙๑ ประกาศอนุญาตให้คนในบังคับสยามรับทำงานของกงสุลอังกฤษได้
- ๙๒ ประกาศกำหนดอำนาจเจ้าบ้าน และเจ้าพนักงานในการจับกุม
- ๙๓ ประกาศห้ามไม่ให้เอาทองเหรียญเงินเหรียญแต่งตัวให้เด็กและอนุญาตให้ใช้เงินเหรียญนอก
- ๙๔ ประกาศยกเลิกการยิงกระสุนและอนุญาตให้ราษฎรเฝ้าได้ในทางเสด็จพระราชดำเนิร
- ๙๕ ประกาศเรื่องความทาสลูกหนี้และภรรยาหนีไปอยู่วังเจ้าบ้านผู้มีบรรดาศักดิ์สูง
- ๙๖ ประกาศให้ใช้เงินเหรียญครั้งที่ ๒
- ๙๗ ประกาศแผ่พระราชกุศลซ่อมแซมถนน
- ๙๘ ประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้เงินเหรียญนอก
- ๙๙ ประกาศห้ามไม่ให้พระสงฆ์สามเณรเที่ยวแตร่ในทางเสด็จพระราชดำเนิร
- ๑๐๐ ประกาศการรักษาพระนคร คราวเสด็จประพาสหัวเมืองชายทเลตวันออก
- ๑๐๑ ประกาศให้ผู้ที่ไปราชการหัวเมืองและต่างประเทศทำหนังสือกราบบังคมทูลโดยตรง
๘๖ พระบรมราโชวาทพระราชทานรางวัลเพิ่มเบี้ยหวัดพระบรมวงศานุวงศ์
(ปีมะโรงอัฐศก)
สมเด็จพระปรเมนทรมหามกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าแผ่นดินกรุงสยาม ปฏิญาณไว้เปนสำคัญว่าเงินตราเปนพระราชทรัพย์ข้างใน อื่นนอกจากจำนวนงวดขึ้นท้องพระคลังสำหรับจ่ายแจกเบี้ยหวัดและจ่ายใช้ราชการ บัดนี้ทรงพระเมตตาอารีรักต่อพระบรมญาติ ซึ่งเปนพระเจ้าลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระเจ้าลูกเธอในแผ่นดินประจุบันนี้ จึงยกพระราชทานแต่ส่วนหนึ่ง เท่านี้เปนรางวัลเล็กน้อยเพิ่มเติมเบี้ยหวัด เพราะได้รับพระราชทานมาในแผ่นดินประจุบันนี้ ได้ ๕ ปีกึ่งมาแล้ว ไม่มีถ้อยความเปนเหตุให้ทรงรังเกียจขัดเคืองเปนข้อใหญ่ใจความเลย อันนั้นก็เปนความชอบอันใหญ่อยู่แล้ว
อนึ่งคู่ว่าเบี้ยหวัดรางวัลก็เปนคู่กัน เบี้ยหวัดพระราชทานทุกปีแล้ว ถึงเพิ่มบ้างก็ชื่อว่าเบี้ยหวัดไป จึงทรงพระราชทานครั้งนี้อิกเล็กน้อย ให้ปรากฎว่าเปนรางวัล และเพราะที่กลัวความผิดไม่ได้หาทรัพย์ด้วยอุบายต่างๆ ที่ขัดขวางต่อราชการแผ่นดิน จนมีที่ได้น้อยกว่าที่เสียไป จึงทรงพระราชทานครั้งนี้ ด้วยทรงพระราชดำริห์ว่า ให้เปนต้นทุนประกอบการหากำไรไว้ใช้สอยต่อไปเปนกำลังราชการ แต่ทรงขอเสียว่าอย่าเอาไปใช้หนี้สิน และเล่นโปซื้อฝิ่น และใช้การที่ไม่ชอบพระราชหฤทัย และประกอบการอย่างใดๆ ที่จะให้ต้นทุนสาบสูญเสียนั้นอย่าทำเลย จงคิดอ่านประกอบการโดยอุบายต่างๆ ที่ชอบธรรม ให้เกิดพักผลตามกำลังเถิด กำไรที่ได้มาจะใช้สอยเสียฤๅทำบุญให้ทานก็ตาม จะเพิ่มเข้าในทุนทำหาผลต่อไปก็ตามเถิด ซึ่งพระราชทานทั้งนี้ จะประสงค์ต้นทุนและผลกำไรคืนนั้นก็หามิได้ ต้องพระราชประสงค์จะใคร่ได้แต่ความยินดีว่าทำได้ผลมากเจริญแก่ผู้รับพระราชทานไปเท่านั้น เพราะฉนั้นปีหนึ่งทำหาผลได้เท่าใด ให้กราบทูลให้ทรงทราบเงียบๆ แต่ที่จริง จะทรงสืบสวน ถ้าได้ความว่าจริงก็จะทรงยินดีมาก ถ้านานไปพระราชทรัพย์เช่นนี้ยังมียังหาได้อิก สบายพระราชหฤทัยเมื่อใด ก็จะพระราชทานเพิ่มมาให้เปนทุนอีกต่อไปภายหน้า เพื่อทำนุบำรุงพระบรมราชญาติให้มีกำลังวังชาช่วยกันรักษาพระเกียรติยศเกียรติคุณของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้ทรงดำรงแผ่นดินสืบพระเกียรติยศเกียรติคุณในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ซึ่งเปนต้นในพระบรมราชวงศ์นี้ ให้ดำรงด้วยดีเปนปรกติ อย่าให้ลดหย่อนเสื่อมทรามห่างเหินไปได้ด้วยเหตุใดเหตุหนึ่งเลย และให้ความสัมพันธปฏิพัทธของพระราชตระกูลกับตระกูลเจ้าราชนิกูลเชื้อพระวงศ์ ซึ่งได้เปนผู้มีบรรดาศักดิทำความชอบแก่แผ่นดินมาแต่ก่อนจนบัดนี้นั้น ติดพันถาวรยั่งยืนไม่ห่างเหินเสื่อมถอยน้อยไปด้วย จงช่วยกันคิดการทั้งปวงซึ่งเปนเครื่องประดับพระเกียรติยศพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทุกพระองค์ในพระราชวงศ์นี้ เปนไปคงที่ถาวรยั่งยืนอยู่พร้อมมูลทุกประการ เปนอันฉลองพระเดชพระคุณเทอญ พระราชทานณวัน ฯลฯ