๙๕ ประกาศเรื่องความทาสลูกหนี้และภรรยาหนีไปอยู่วังเจ้าบ้านผู้มีบรรดาศักดิ์สูง

ณวันจันทร์ เดือนสิบเอ็ด ขึ้น ๓ ค่ำ ปีมะเสง นพศก

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ประกาศแก่พระราชวงศานุวงศ์ และข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยและราษฎรทั้งปวงให้รู้ทั่วกันว่า แต่ในแผ่นดินก่อนๆ มาจนถึงแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมียหนีผัว ทาสหนีนายเงินลูกหนี้หนีเจ้าหนี้เข้าแอบแฝงอาศรัยอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ในพระบวรราชวัง ในวังเจ้าต่างกรมและยังไม่ได้ตั้งกรมและในบ้านเสนาบดี ที่มียศบรรดาศักดิ์ใหญ่ เจ้าของวังเจ้าของบ้านก็ไม่รู้มีอยู่เนืองๆ มิได้ขาด เจ้าผัวและนายเงินและเจ้าหนี้จะติดตามก็ไม่ใคร่จะพบตัว ฤๅพบตัวแล้วจะจับกุมก็ไม่ได้ เจ้าของวังเจ้าของบ้านก็ว่าจับคนหน้าวังหน้าบ้าน มักเกิดวิวาทเปนการยุ่งยิ่งกันต่อไป จึงคิดเห็นว่าในเรื่องความที่ขัดขวางมีอยู่อย่างนี้แล้ว พระราชวังทั้งสองและวังเจ้าบ้านเสนาบดี ก็เปนที่หลบหลีกอาศรัยพึ่งพิงของคนเหล่านั้น ผู้เจ้าของจะไปเฝ้าทูลเจ้าของวังและร้องเรียนเจ้าของบ้านก็ยากเข้าไม่ถึง จึงได้ประกาศว่าผู้ที่มีความเกี่ยวข้องดังนี้ ให้มาร้องเรียนต่อพระยาเพชรพิไชย ให้พระยาเพชรพิไชยช่วยตาม ขอเอาตัวคนที่เกี่ยวข้องนั้นมาชำระตัดสินเสียให้แล้ว ได้สั่งแต่เท่านี้เพื่อจะได้เปนที่พึ่งแก่ราษฎร แต่ในข้าราชการผู้น้อยต่ำศักดินา ๓๐๐๐ ลงมา ฤๅราษฎรสามัญ เมื่อมีความผัวเมียวิวาทกัน และความบ่าวทาสลูกหนี้เกี่ยวข้องประการใดก็ควรจะว่ากล่าวตามกระทรวงณโรงศาล

บัดนี้กรมล้อมพระราชวังทำการเกินไป รับเอาความผัวเมียวิวาทกัน และความทาสความลูกหนี้ที่ควรจะว่ากล่าวตามกระทรวงไม่เกี่ยวข้องดังกล่าวแล้วนั้นมาชำระเปนหลายราย และผู้ที่กรมล้อมพระราชวังไปเกาะครองต้องมาชำระในอันใช่ที่มีอยู่ขี่ราย ก็ให้ทำเรื่องราวมาร้องถวายฎีกา เมื่อวันเสด็จพระราชดำเนิรออกพระที่นั่งสุทไธศวริยก่อนแต่เบี้ยหวัด จะได้ยึดเงินเบี้ยหวัดกรมล้อมพระราชวังไว้ ให้เปนเบี้ยหวัดปรับทำขวัญ แก่คนที่ต้องเกาะมาชำระนั้นรายละสิบตำลึงทุกราย

ประกาศมาณวันจันทร์ เดือนสิบเอ็ด ขึ้นสามค่ำ ปีมะเสงนพศก เปนวันที่ ๒๔๑๒ในรัชกาลประจุบันนี้ ฯ

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ