- คำนำ
- ๗๑. ประกาศว่าด้วยตราประจำหมายประกาศ
- ๗๒. ประกาศว่าด้วยผู้ที่จะรับทำภาษีอากรต่างๆ ให้ทำเรื่องราวยื่นตามกรม
- ๗๓. ประกาศว่าด้วยเขตรที่ซึ่งฝรั่งจะเช่าฤๅซื้อได้
- ๗๔ ประกาศว่าด้วยการประพฤติต่อฝรั่งเศสอังกฤษและอเมริกัน ที่มาอยู่ในเมืองไทย
- ๗๕ ประกาศเตือนให้ราษฎรซื้อข้าว เพราะจะเปิดให้จำหน่ายออกนอกประเทศ
- ๗๖ ประกาศเรียกอากรมะพร้าว ๓ ต้นสลึง
- ๗๗ ประกาศอนุญาตให้ชาวกรุงฯ รับจ้างฝรั่ง
- ๗๘ ประกาศห้ามไม่ให้คนตื่นข่าวเรื่องเรือรบไปมา
- ๗๙ ประกาศว่าด้วยกลับตั้งอากรค่าน้ำและลดค่านาคู่โค
- ๘๐ ประกาศพิกัดอากรค่าน้ำ
- ๘๑. ประกาศเตือนสติผู้ซื้อข้าวขายข้าว
- ๘๒. ประกาศให้ใช้เงินเหรียญนอก (ครั้งที่ ๑)
- ๘๓ ประกาศทรงตักเตือนไม่ให้ทิ้งศพสัตว์ลงในน้ำ และให้ทอดเตาไฟอย่าให้เปนเชื้อเพลิง และให้คิดทำลิ่มสลักรักษาเรือน
- ๘๔ ประกาศเรื่องให้หนังสือคุ้มภาษีอากรโดยพลการ
- ๘๕ ประกาศกำหนดเวลาถวายฎีกา
- ๘๖ พระบรมราโชวาทพระราชทานรางวัลเพิ่มเบี้ยหวัดพระบรมวงศานุวงศ์
- ๘๗ พระบรมราโชวาทพระราชทานเงินและทรงสั่งสอนพระเจ้าลูกเธอฯ
- ๘๘ ประกาศห้ามไม่ให้ใช้คำบางคำกราบบังคมทูล ฯ
- ๘๙ ประกาศสงกรานต์ปีมะเสงนพศก
- ๙๐ ประกาศตักเตือนเรื่องซื้อข้าวขายข้าวในปีมะเสง
- ๙๑ ประกาศอนุญาตให้คนในบังคับสยามรับทำงานของกงสุลอังกฤษได้
- ๙๒ ประกาศกำหนดอำนาจเจ้าบ้าน และเจ้าพนักงานในการจับกุม
- ๙๓ ประกาศห้ามไม่ให้เอาทองเหรียญเงินเหรียญแต่งตัวให้เด็กและอนุญาตให้ใช้เงินเหรียญนอก
- ๙๔ ประกาศยกเลิกการยิงกระสุนและอนุญาตให้ราษฎรเฝ้าได้ในทางเสด็จพระราชดำเนิร
- ๙๕ ประกาศเรื่องความทาสลูกหนี้และภรรยาหนีไปอยู่วังเจ้าบ้านผู้มีบรรดาศักดิ์สูง
- ๙๖ ประกาศให้ใช้เงินเหรียญครั้งที่ ๒
- ๙๗ ประกาศแผ่พระราชกุศลซ่อมแซมถนน
- ๙๘ ประกาศพระราชบัญญัติให้ใช้เงินเหรียญนอก
- ๙๙ ประกาศห้ามไม่ให้พระสงฆ์สามเณรเที่ยวแตร่ในทางเสด็จพระราชดำเนิร
- ๑๐๐ ประกาศการรักษาพระนคร คราวเสด็จประพาสหัวเมืองชายทเลตวันออก
- ๑๐๑ ประกาศให้ผู้ที่ไปราชการหัวเมืองและต่างประเทศทำหนังสือกราบบังคมทูลโดยตรง
๙๕ ประกาศเรื่องความทาสลูกหนี้และภรรยาหนีไปอยู่วังเจ้าบ้านผู้มีบรรดาศักดิ์สูง
ณวันจันทร์ เดือนสิบเอ็ด ขึ้น ๓ ค่ำ ปีมะเสง นพศก
มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาท ประกาศแก่พระราชวงศานุวงศ์ และข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยและราษฎรทั้งปวงให้รู้ทั่วกันว่า แต่ในแผ่นดินก่อนๆ มาจนถึงแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมียหนีผัว ทาสหนีนายเงินลูกหนี้หนีเจ้าหนี้เข้าแอบแฝงอาศรัยอยู่ในพระบรมมหาราชวัง ในพระบวรราชวัง ในวังเจ้าต่างกรมและยังไม่ได้ตั้งกรมและในบ้านเสนาบดี ที่มียศบรรดาศักดิ์ใหญ่ เจ้าของวังเจ้าของบ้านก็ไม่รู้มีอยู่เนืองๆ มิได้ขาด เจ้าผัวและนายเงินและเจ้าหนี้จะติดตามก็ไม่ใคร่จะพบตัว ฤๅพบตัวแล้วจะจับกุมก็ไม่ได้ เจ้าของวังเจ้าของบ้านก็ว่าจับคนหน้าวังหน้าบ้าน มักเกิดวิวาทเปนการยุ่งยิ่งกันต่อไป จึงคิดเห็นว่าในเรื่องความที่ขัดขวางมีอยู่อย่างนี้แล้ว พระราชวังทั้งสองและวังเจ้าบ้านเสนาบดี ก็เปนที่หลบหลีกอาศรัยพึ่งพิงของคนเหล่านั้น ผู้เจ้าของจะไปเฝ้าทูลเจ้าของวังและร้องเรียนเจ้าของบ้านก็ยากเข้าไม่ถึง จึงได้ประกาศว่าผู้ที่มีความเกี่ยวข้องดังนี้ ให้มาร้องเรียนต่อพระยาเพชรพิไชย ให้พระยาเพชรพิไชยช่วยตาม ขอเอาตัวคนที่เกี่ยวข้องนั้นมาชำระตัดสินเสียให้แล้ว ได้สั่งแต่เท่านี้เพื่อจะได้เปนที่พึ่งแก่ราษฎร แต่ในข้าราชการผู้น้อยต่ำศักดินา ๓๐๐๐ ลงมา ฤๅราษฎรสามัญ เมื่อมีความผัวเมียวิวาทกัน และความบ่าวทาสลูกหนี้เกี่ยวข้องประการใดก็ควรจะว่ากล่าวตามกระทรวงณโรงศาล
บัดนี้กรมล้อมพระราชวังทำการเกินไป รับเอาความผัวเมียวิวาทกัน และความทาสความลูกหนี้ที่ควรจะว่ากล่าวตามกระทรวงไม่เกี่ยวข้องดังกล่าวแล้วนั้นมาชำระเปนหลายราย และผู้ที่กรมล้อมพระราชวังไปเกาะครองต้องมาชำระในอันใช่ที่มีอยู่ขี่ราย ก็ให้ทำเรื่องราวมาร้องถวายฎีกา เมื่อวันเสด็จพระราชดำเนิรออกพระที่นั่งสุทไธศวริยก่อนแต่เบี้ยหวัด จะได้ยึดเงินเบี้ยหวัดกรมล้อมพระราชวังไว้ ให้เปนเบี้ยหวัดปรับทำขวัญ แก่คนที่ต้องเกาะมาชำระนั้นรายละสิบตำลึงทุกราย
ประกาศมาณวันจันทร์ เดือนสิบเอ็ด ขึ้นสามค่ำ ปีมะเสงนพศก เปนวันที่ ๒๔๑๒ในรัชกาลประจุบันนี้ ฯ