ข้าวต้ม

๑. ข้าวต้มปลาหมึกสด

เครื่องปรุง ปลาหมึกสด หมูสามชั้น น้ำมันหมู ใบคึ่นช่าย ผักชี ใบหอม น้ำปลา น้ำตาล ตั้งฉ่าย พริกไทยป่น

​วิธีทำ ผ่าท้องปลาหมึกลอกผิวแดงออกล้างให้สะอาดตัดเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ เจียวกระเทียมน้ำมันมาก ๆ ให้กระเทียมเหลือง ตักน้ำมันออกเสียบ้างเอาหมูลงผัดจนหอม ตักใส่หม้อข้าวที่ต้มไว้ ใส่น้ำปลา น้ำตาล ชิมดู ตั้งพอเดือดพล่านจึงใส่ปลาหมึก ยกขึ้น เวลาตักรับประทานต้องให้ร้อน เอาใบคึ่นช่ายรองก้นถ้วย ตักข้าวใส่ โรยผักชี ใบหอม ตั้งฉ่าย กระเทียมเจียวและพริกไทยป่น

๒. ข้าวต้มปลา

เครื่องปรุง ปลากะพง ปลาหมอทะเลหรือปลาช่อน (ปลาทะเลชนิดใดก็ได้ตามชอบ) ใบคึ่นช่าย ใบผักกาดหอม ผักชี ใบหอม ตั้งฉ่าย น้ำปลา พริกไทย

วิธีทำ แล่ปลาเอาแต่เนื้อหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ พักไว้ ต้มข้าวพอสุก ๆ ดิบ ๆ พักไว้ เจียวกระเทียมในน้ำมันมาก ๆ ตักน้ำมันออกเสียบ้าง ใส่ปลาลงผัดกับกระเทียม เติมน้ำปลาและน้ำนิดหน่อย จนหอมดีตักใส่หม้อข้าวที่ต้มไว้ เวลารับประทานตั้งหม้อข้าวร้อน ๆ เอาผักรองก้นถ้วยตักข้าวใส่ ใส่ตั้งฉ่าย ผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว พริกไทยป่น

๓. ข้าวต้มเนื้อ, ไก่ (เซ่งจี๊ ตับเหล็ก)

เครื่องปรุง เนื้อสัน (หรือไก่) หมู น้ำปลา กระเทียม ​ผักชี ใบหอม ถั่วลิสงป่น ใบคึ่นช่าย พริกไทยป่น ไข่ไก่

วิธีทำ สับเนื้อให้ละเอียด สับหมูเล็กน้อย ต้มข้าวพอสุกให้น้ำเดือดพล่าน หยิบเนื้อและหมูใส่ลงไปเป็นลูกกลม ๆ เท่าหัวแม่มือ ใส่น้ำปลา พอสุกชิมดู เจียวกระเทียมให้เหลืองตักใส่ชามไว้ เวลารับประทานเอาใบคึ่นช่ายรองก้นถ้วย ต่อยไข่ไก่ใส่ ๑ ฟองตักข้าวต้มใส่ โรยผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว ถั่วลิสงคั่ว พริกไทย (เซ่งจี๊ผ่าเอาไส้ออก ขยำเกลือจนหายเหม็น หั่นจักสวย ๆ ลวกน้ำร้อนจนแข็ง แล้วแช่น้ำเย็นไว้ใส่เวลารับประทาน)

๔. ข้าวต้มกุ้ง

เครื่องปรุง กุ้งสดเลือกที่มีมันมากๆ แกะมันไว้ต่างหาก ตั้งฉ่าย ผักชี ใบหอม คึ่นช่าย ผักกาดหอม กระเทียมเจียว พริกไทยป่น ไข่ไก่ น้ำปลา

วิธีทำ ต้มข้าวให้สุกดี เนื้อกุ้งหั่นเป็นชิ้นขนาดพองามใส่ลงในหม้อ ใส่น้ำปลาชิมดู แล้วจึงใส่มันกุ้งลงตีพอแตกมีสีเหลืองเต็มหม้อ เวลาจะรับประทาน เอาใบผักกาดหอม คึ่นช่ายรองก้นถ้วย ต่อยไข่ไกใส่ ๑ ฟอง ตักข้าวต้มร้อน ๆ ใส่ โรยผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว พริกไทยป่น

​๕. ข้าวต้มหมู (ปูทะเล)

เครื่องปรุง เนื้อหมูสับ เต้าหู้เหลือง กุ้งแห้ง หัวผักกาดเค็มหั่นฝอย ผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว ถั่วลิสง พริกไทยป่น ไข่เจียวหั่นฝอย น้ำปลา

วิธีทำ ต้มข้าวให้สุกพักไว้ รวนหมูที่สับไว้ให้สุกใส่น้ำปลาตักใส่หม้อข้าวต้ม หั่นเต้าหู้เหลืองเป็นชิ้นเล็ก ๆ กุ้งแห้งหั่นแฉลบบาง ๆ หัวผักกาดเค็มล้างน้ำให้สะอาดหั่นละเอียด เวลารับประทานตั้งหม้อข้าวให้ร้อน เอาผักรองก้นถ้วย ตักข้าวใส่ หยิบเต้าหู้ กุ้งแห้ง และหัวผักกาดเค็มใส่ โรยผักชี ใบหอม ไข่เจียว ถั่วลิสงป่น พริกไทยป่น (ถ้าเป็นข้าวต้มปูใส่ปู ๓ ส่วน หมู ๑ ส่วน ไม่ต้องใส่เต้าหู้ กุ้งแห้ง หัวผักกาด)

๖. ข้าวต้มหอยนางรม

เครื่องปรุง หอยนางรมล้างสะอาด แช่น้ำแข็งไว้ หมูสามชั้น ใบหอม ผักชี กระเทียม น้ำมันหมู พริกไทย ไขไก่ น้ำปลา

วิธีทำ ต้มข้าวให้สุกพักไว้ สับหมูสามชั้นให้ละเอียด ตั้งกระทะใส่น้ำมันมาก ๆ เจียวกระเทียมจนเหลืองแล้วตักน้ำมัน​ออกเสียบ้าง ผัดหมูกับกระเทียมจนหอมตักใส่หม้อข้าว ตั้งให้เดือด เวลาจะรับประทานเอาผักรองก้นถ้วย ใส่หอย ไขไก่ ตักข้าวต้มร้อน ๆ ใส่ โรยผักชี ใบหอม น้ำปลา พริกไทยป่น

๗. ข้าวต้มฝรั่ง

เครื่องปรุง เนื้อไก่สับ เนื้อหมูสับ มะเขือเทศหั่นชิ้นเล็ก ๆ มันฝรั่งหั่นเท่าลูกเต๋า หัวผักกาดแดงหั่นขนาดเดียวกับมันฝรั่ง ถั่วกระป๋อง น้ำปลาญี่ปุ่นอย่างเหลือง หอมใหญ่หั่นฝอย ผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว พริกไทย น้ำซอสตรากระต่าย น้ำส้ม

วิธีทำ ต้มข้าวให้สุก เอาไก่กับเนื้อหมูใส่ ใส่มะเขือเทศ มันฝรั่ง หัวผักกาดแดง หอมหัวใหญ่ ถั่วกระป๋อง ใส่น้ำปลา น้ำซอส เวลาจะรับประทาน ตักใส่ถ้วยโรยผักชี ใบหอม กระเทียมเจียว พริกไทยป่น น้ำส้มเหยาะ (ใช้ข้าวน้อยกว่าผัก และมีรสเปรี้ยว)

๘. ข้าวต้มโจ๊ก

เครื่องปรุง กุ้ง (ไก่, หมู) ข้าวสารป่นให้หักหรือปลายข้าวต้มกับน้ำไก่จนเปื่อย (หรือน้ำกระดูกหมู) กุ้งตะเข็บต้องใช้ตัวโต ๆ จึงจะน่ากิน (ไก่หั่นยาว ๆ รวมทั้งเครื่องใน​ด้วย เนื้อหมู ตับหมู เซ่งจี๊ตามชอบ) กระเทียมเจียว ผักชี ใบหอมหั่นเป็นท่อนยาวประมาณ ๑ นิ้ว ใช้ต้นดีกว่าใบ ขิงอ่อนซอย พริกไทย ปาท่องโก๋ชิ้นเล็ก ๆ ทอดกรอบ น้ำปลาดี

วิธีทำ เมื่อเตรียมเครื่องไว้เรียบร้อยแล้ว เวลาจะรับประทานปรุงเป็นชามๆดีกว่า คือมีหม้อแบ่งโจ๊กกะพอ ๑ ชาม ใส่ไฟให้ร้อนจัด ตักกุ้งใส่ปิดฝาหม้อให้เดือด ใส่น้ำปลาชิมดูดีแล้ว ตักใส่ชาม โรยขิง ผักชี ใบหอม พริกไทย กระเทียมเจียว ปาท่องโก๋