| ๏ อำมาตย์หมอบบังคมแล้วก้มเกล้า |
ให้โศกเศร้าด้วยองค์พระโฉมฉาย |
| ภูวนาถเห็นหน้าเสนานาย |
พระทัยหายหวนโศกด้วยเสนา |
| โปรดประภาษบัญชาประกาสิต |
เราขอบจิตเสนีเป็นหนักหนา |
| จงสร่างโศกเป็นสุขทุกพระยา |
เร่งตรวจตราเตรียมทำพระเมรุทอง |
| ทั้งเมรุทิศเมรุแทรกให้แปลกอย่าง |
เป็นทรงปรางค์สุดเทียบจะเปรียบสอง |
| ทั้งโรงงานการงามตามทำนอง |
จัดเป็นกองแล้วเกณฑ์ให้ทำการ |
| สั่งเสร็จเสด็จหวนเข้าสู่ห้อง |
กรประคองลูกน้อยให้สงสาร |
| ฝ่ายอำมาตย์สามนต์ก็ลนลาน |
มาแจกหมายรายการระดมคน ฯ |
| ๏ บ้างปรุงปรับปราบถมหน้าที่ถาก |
บ้างเลื่อยลากขุดคัดแลเข็นขน |
| บ้างจัดเจียนเขียนวาดอลวน |
บ้างถักสานสับสนสนั่นอึง |
| บ้างตอกตัดติดตั้งแลแต่งแต้ม |
บ้างแกะแกมกอดกันให้ขันขึง |
| บ้างกล่อมเกลากลับกลอกกลโกลนกลึง |
บ้างตราดตรึงกริบกรองลำลองโยง |
| ที่ปลูกเมรุนั่งร้านตะพานพาด |
เลึยงเอียดอาดอึงลั่นสนั่นโผง |
| รอกประทับกับร้านสะท้านโคลง |
เป็นทรงโครงเครื่องบนจัตุบรรพ์ |
| มีเมรุทิศตามเกณฑ์ทั้งเมรุแทรก |
ให้งามแปลกเปลี่ยนทรงบรรจงสรรค์ |
| มีสามสร้างล้อมรอบเป็นขอบคัน |
ข้างในนั้นชาลาหลังคาลด |
| แล้วยกยอดฉัตรชั้นสุวรรณขลิบ |
ละลิ่วลิบลอยฟ้าเห็นปรากฏ |
| นพศูลกิ่งเพชรทั้งเจ็ดพช |
ดั่งจะหยดย้อยยอดพระปรางค์ทอง |
| กลีบขนุนนพคุณประกับแนบ |
ดูปลาบแปลบบาดตาน่าสยอง |
| อำมเรศยืนเยี่ยมพิมานทอง |
ประจำช่องชูสังข์ทั้งสี่ทิศ |
| ถัดนั้นชั้นกลางระหว่างย่อ |
ชุกระชีมีช่อกระจังติด |
| เทพประนมยืนแอบอยู่แนบชิด |
ชวลิตเรียงรายพะพรายตา |
| ซุ้มแทรกแปลกกันทุกชั้นลด |
เทพประนมยืนประณตล้วนเลขา |
| ทั้งห้ายอดหยัดเยี่ยมพระเมฆา |
รยางค์โยงหุ้มผ้ากัมพลแดง |
| จัตุรมุขสี่ด้านทวารใหญ่ |
มีม่านทองสองไขประไภแสง |
| ใบหน้าบรรพ์เครือยกกระหนกแพลง |
ที่ก้านแย่งนกคาบกระหนาบพัน |
| มีอินทร์องค์ทรงคชตรีเศียร |
ชูวิเชียรกวัดแกว่งพระแสงขรรค์ |
| รูปพญาพานรในเครือวัลย์ |
ที่เสานั้นกิ่งแก้วตะเกียงพวง |
| พระเมรุทองชั้นในประไภศรี |
ล้วนแล้วด้วยมณีวิเชียรช่วง |
| บราลีตรีมุขจินดาดวง |
ระฆังควงมุงเครื่องกระเบื้องทอง |
| ที่พื้นในประกอบเป็นอาสน์แก้ว |
ดูพราวแพรวแวววับสลับช่อง |
| บนแท่นตั้งคูหาเบญจาทอง |
ดูเรืองรองไปด้วยแก้วอันแพรวพราย |
| ในชั้นต้นตั้งติดขนัดสัตว์ |
ล้วนครุฑอัดโอษฐ์อมวิเชียรฉาย |
| ทั้งสองกรกุมวาสุกรีกราย |
ทะยานกายจะขยับเผยอบิน |
| ช่องคูหาซุ้มกลางเสี้ยวกางแก้ว |
สังวาลแววพริ้งเพริศดูเฉิดฉิน |
| ในชั้นสองถ่องแถวเทพกินริน |
แต่ล้วนนิลใส่นัยนานาง |
| ในชั้นสามใส่เทพคนธรรพ |
ประจงจับจงกลอุบลสล้าง |
| ในชั้นสี่มีเทพดุริยางค์ |
ระหว่างกลางแทรกใส่ศศิธร |
| ในชั้นห้าเทวาสำแดงฤทธิ์ |
ขึ้นสถิตทรงหงส์แล้วทรงศร |
| ในชั้นหกมัฆวานประสานกร |
ทรงอาภรณ์ถือดอกสุมณฑา |
| ในชั้นเจ็ดพรหเมศวิเศษศักดิ์ |
จัตุรพักตร์กรประชุมกุมบุปผา |
| กรองพนักเพชรนิลแลจินดา |
จามรทองถมยาราชาวดี |
| ฉัตรสุวรรณคันแก้ววะแวววับ |
ใบโพห้อยพลอยประดับสลับสี |
| ที่พื้นล่างลาดล้วนสุจหนี่ |
เครื่องสูงสี่ตั้งตามอร่ามเรียง |
| กระหนกในใบบานทวารพับ |
แย่งประดับดวงคาบตาบเฉลียง |
| ตีนเมรุเทพประนมบังคมเคียง |
อสูรเพียงจะผยองขึ้นท้องโพยม |
| ทั้งสี่มุมซุ้มตั้งบัลลังก์อาสน์ |
กินรน้อยนุชนาฏประหลาดโฉม |
| อุณรุทฤทธิเรืองชำเลืองโลม |
แล้วแถวโคมแก้วกิ่งประกับใบ |
| ข้างหลังนั้นชั้นในต้นไม้ดัด |
ดอกใบตัดติดลูกผูกไสว |
| อรหันชั้นถัดขนัดใน |
นกกดไก่โกญจากุมภาแพะ |
| ทำเปลี่ยนหัวตัวแปลงเข้าแฝงคู่ |
ทั้งเงือกงูกาสรสุกรแกะ |
| ปากอ้าตาหลอกหยอกคะแยะ |
ยิ้มแผยะย่างเยื้องชำเลืองกัน |
| ที่พื้นดินก็เลี่ยนดูเตียนโล่ง |
แล้วรายโรงดอกไม้รุ่งเรืองฉัน |
| แล้วกั้นแผงรายรอบเป็นขอบคัน |
ทศกัณฐ์สงครามรามนารายณ์ |
| ข้างหลังฉากล้วนชั้นสุวรรณฉัตร |
ประจงจัดพริ้งเพริศดูเฉิดฉาย |
| สลับหลากนากเงินให้งามพราย |
ต้องพระพายใบโพกระพือดัง |
| ที่ชั้นนอกสามสร้างข้างทวาร |
มีรูปมารยืนอยู่เป็นคู่ตั้ง |
| ทำท่าทางท่วงทีมีกำลัง |
ดุจดังโกรธเกรี้ยวจะเคี้ยวคน |
| ราชวัติฉัตรปักยักระวาง |
สายระยางโยงสลับอยู่สับสน |
| แล้วเรียงรายร้านนํ้าดูอำพน |
ให้ยกต้นไม้พุ่มเป็นวงเวียน |
| แล้วรายโรงหุ่นโขนละครงิ้ว |
เป็นแถวทิวช่องสทาหลังคาเขียน |
| ท้องสนามตามถนนตลอดเตียน |
จัดจำเนียรตาริ้วเป็นทิวทาง ฯ |
| ๏ ครั้นเสร็จสรรพ์การศพนั้นครบสิ้น |
พระนรินทร์ตรึกตรองยิ่งหมองหมาง |
| พรุ่งนี้แล้วแก้วพี่จะจากปรางค์ |
นับวันแต่จะว่างวิเวกวัง |
| จึ่งตรัสสั่งเสนาบรรดาเฝ้า |
ให้เร่งเอารูปสัตว์ออกจัดตั้ง |
| ทั้งยานุมาศรถราชบัลลังก์ |
พระตรัสสั่งแล้วเสด็จเข้าปรางค์ทอง |
| จึ่งสั่งพวกดนตรีให้ตีถวาย |
สุรางค์รายขับขานประสานสนอง |
| แต่พลบคํ่าจนแจ้งรุ่งแสงทอง |
ให้พระน้องเจ้าฟังให้อิ่มใจ |
| ราตรีเดียวกลอยสวาทจะคลาดแคล้ว |
ประโคมแก้วใครอย่าเห็นแก่หลับใหล |
| เป็นวันสุดนิ่มนุชจะจากไป |
กำนัลในช่วยกันส่งเสด็จนาง |
| พระสั่งพลางกางกรเข้ากอดโกศ |
สะอื้นโอดองค์เอียงลงเคียงข้าง |
| กันแสงโศกรํ่าไห้พิไรพลาง |
โอ้จะร้างปรางค์แก้วไปจากกัน |
| พรุ่งนี้พอรุ่งสางสว่างภพ |
จะเชิญศพจำไกลมไหศวรรย์ |
| จงสดับดุริยางค์ต่างต่างกัน |
ฟังเสียวันเดียวเถิดพระยุพิน |
| อย่าน้อยใจว่าพี่ไม่มีสวาท |
ให้ทำห้องเมรุมาศอันเฉิดฉิน |
| ทั้งโกศแก้วแล้วด้วยมณีนิล |
ทุกสิ่งสิ้นสมศักดิ์กระษัตรา |
| เมื่อปางหลังครั้งยากลำบากอก |
พยุงยกข้ามธารละหานผา |
| อุตส่าห์สู้จรลีด้วยพี่ยา |
เป็นเวราพาสวาทนิราศไป |
| เจ้าสู้ยากติดตามด้วยความรัก |
ครั้นพบพักตร์ศรีสวัสดิ์มาตัดษัย |
| สู่สวรรค์ชั้นฟ้าสุราลัย |
แต่นี้ไปใครจะตามเหมือนแก้วตา |
| เจ้าพี่เอ๋ยโอรสกำสรดนัก |
พิไรรักรัญจวนให้หวนหา |
| วอนเสวยรสถันพระมารดา |
เจ้ากลับมาให้เชยเสวยนม |
| พระทรงธรรม์กันแสงจนสุดเสียง |
แซ่สำเนียงดุริยางค์นางสนม |
| พระโหยหวนครวญความถึงทรามชม |
เสียงปีศาจร้องประสมเป็นเสียงนาง |
| ว่าโอ้โอ๋พระนรินทร์ผู้ปิ่นเกศ |
ไม่สังเวชทิ้งน้องให้หมองหมาง |
| ไม่คิดถึงเพื่อนร้อนแต่ก่อนปาง |
มาได้นางเมียแก้วแล้วลืมกัน |
| ก็สิ้นชาติสิ้นวาสนาน้อง |
จึ่งจำจองเข่นฆ่าให้อาสัญ |
| ขอฝากแต่ลูกยาอย่าอาธรรม์ |
อภิวันท์ลาแล้วไปตามกรรม ฯ |
| ๏ ปางพระองค์ทรงฟังปีศาจร้อง |
เหมือนเสียงน้องเกสรแม่งามขำ |
| โบกพระหัตถ์ตรัสห้ามดนตรีทำ |
เงี่ยพระโสตฟังซํ้าก็เงียบไป |
| ตกพระทัยไหวหวาดประภาษถาม |
เมื่อกี้เสียงโฉมงามหรือไฉน |
| กูได้ยินแก้วตาโศกาลัย |
ใครจะได้ยินบ้างเหมือนอย่างเรา |
| นางสนมตกใจให้ฉงน |
ก็ต่างคนสงสารพระผ่านเกล้า |
| อนิจจาท้าวหลงด้วยนงเยาว์ |
กำลังเศร้าจนสิ้นสมประดี |
| ต่างต่างกัลยาน้ำตาไหล |
บังคมไททูลความไปตามที่ |
| ไม่ได้ยินเสียงองค์พระเทพี |
ด้วยดนตรีมี่อึงคะนึงปรางค์ |
| พระทรงฟังคำทูลพูนเทวษ |
ภูวเรศยิ่งคิดอางขนาง |
| เจ้าพี่เอ๋ยอกพี่จะวายวาง |
มาครวญครางแต่จำเพาะให้พี่ฟัง |
| แม่ยังมีอาลัยไฉนเล่า |
จึ่งมิเข้ารูปร่างเหมือนปางหลัง |
| โฉมเฉลาเจ้าอย่าเวียนอยู่นอกวัง |
ขอเชิญเจ้าเข้ายังพระรูปทรง |
| แม่มาเถิดมิ่งมิตรขนิษฐา |
แม้นมิมาชีพพี่จะผุยผง |
| แม่อย่าให้โอรสยศยง |
เป็นกำพร้าบิตุรงค์ทั้งมารดา |
| โอ้อกเอ๋ยเสียทีที่เรืองฤทธิ์ |
ถึงจะคิดเด็ดเดือนในเวหา |
| ย่อมจะได้สมสิ้นดังจินดา |
จะคิดชุบแก้วตานี้จนใจ |
| ด้วยสุดรักนิ่มนุชทั้งสุดฤทธิ์ |
เป็นสุดคิดสุดที่จะแก้ไข |
| สุดคะนึงที่จะพึ่งผู้ใดใคร |
สุดอาลัยงามชื่นจะคืนเป็น |
| พระสุริยงลงลับเหลี่ยมไศล |
ยังคืนกลับมาได้พอให้เห็น |
| แม่พุ่มพวงล่วงลับไม่กลับเป็น |
ให้พี่เห็นดั่งดวงพระสุริยา |
| แสนสงสารทรงธรรม์เธอกันแสง |
สิ้นเรี่ยวแรงสิ้นครวญที่หวนหา |
| สิ้นแสงแขไขส่องห้องเมฆา |
สิ้นโศกาทรงภพสลบลง ฯ |
| ๏ นางสนมกรมในร้องไห้รํ่า |
บ้างเชิญน้ำสุคนธรสมาโสรจสรง |
| บ้างไปทูลพระบิตุราชมาตุรงค์ |
ทั้งเอกองค์นิ่มนุชพระบุตรี |
| พอพร้อมองค์ทรงนามสามกระษัตริย์ |
ก็จวนรุ่งจำรัสพระสุริย์ศรี |
| พอพระองค์ทรงฟื้นสมประดี |
ฆ้องก็ตียํ่ารุ่งประโคมยาม |
| พวกมนตรีเตรียมตรวจตำรวจเร่ง |
ออกแซ่เซ็งกึกก้องท้องสนาม |
| ทั้งคชาพาชีจะขี่ตาม |
ทั้งพวกพราหมณ์แขกขอมมาพร้อมกัน |
| กำนัลในเซ็งแซ่ทั้งแก่สาว |
ล้วนนุ่งขาวห่มขาวดูคมสัน |
| เสนานายเรียงเรียบประเทียบทัน |
แท่นสุวรรณมุขมาศปราสาททอง ฯ |
| ๏ ฝ่ายพระจอมจักรพรรดิฉัตรทวีป |
ดั่งดวงชีพจะแตกพังกำลังหมอง |
| มิใคร่เตือนให้เลื่อนพระโกศทอง |
เสียดายศพนุชน้องจะสูญไป |
| หักพระทัยให้เชิญพระศพโฉม |
เสียงประโคมครืนครั่นสนั่นไหว |
| ออกแซ่เสียงสาวสรรค์กำนัลใน |
พระทรงชัยเคียงโกศประคองมา |
| ค่อยเขยื้อนเลื่อนวางบนยานุมาศ |
ก็เกลื่อนกลาดแห่แหนไปแน่นหนา |
| พวกตำรวจรวดเดินรักษามา |
ขึ้นนำหน้าเรียงรายมาท้ายวัง |
| ครั้นถึงรถรัตนาวราโรจน์ |
ยกพระโกศเข้าประคองข้างหน้าหลัง |
| ขึ้นวางเหนือรถราชบัลลังก์ |
ก็พร้อมพรั่งพลเรียบประเทียบอึง |
| จักรพงศ์ทรงขึ้นพลับพลาโถง |
ตะวันโด่งโลกเสร็จเสด็จถึง |
| ปืนสัญญาหน้าที่นั่งก็ปังปึง |
เสียงตังตึงฆ้องกลองกึกก้องครัน |
| พวกโยธาถือธงเป็นสองแถว |
ขนัดแนวเทวดาให้เดินคั่น |
| แล้วชักรูปแรดจรมาก่อนพลัน |
บนหลังนั้นมณฑปใส่โคมไฟ |
| พญาช้างคู่ช้างสำอางศรี |
พาชีคู่พาชีอันผ่องใส |
| พญาหงส์คู่หงส์ทรงวิไล |
กิเลนไพรคู่กับกิเลนดง |
| มัจฉานุคู่กันกับมัจฉา |
สิงหราคู่สิงหราหงส์ |
| ราชสีห์คู่ราชสีห์ทรง |
สุบรรณยงคู่กับสุบรรณา |
| เป็นคู่คู่รูปสัตว์ขนัดแถว |
ดูพรายแพรวเลิศล้วนด้วยเลขา |
| มณฑปใส่ไตรตั้งบนหลังคา |
เสียงม้าล่อลันล่าดาประดัง |
| รถอ่านพระธรรมนั้นนำหน้า |
แล้วรถโยงภูษานั้นมาหลัง |
| แล้วรถโกศโชติฉรรพรรณรังสิ์ |
รถที่นั่งท่อนจันทน์อันบรรจง |
| แต่ละรถบุษบกกระจกจับ |
ระย้ายับยอดแก้วแววระหง |
| กงลั่นกำเลื่อนสะเทือนกง |
ม้าพยศยิ่งยงชักทะยาน |
| ทั้งหญิงชายเบียดเสียดกันเยียดยัด |
ออกแออัดอุ้มลูกแลจูงหลาน |
| ชุลมุนหมุนโดนกันเซซาน |
อลหม่านพวกตำรวจไล่หวดตี |
| พอรถถึงเมรุทองประคองรับ |
เทียบประทับโกศทองขึ้นสู่ที่ |
| เสียงฆ้องกลองตึงตังประดังตี |
พวกเสนีขึ้นทิ้งกำมพฤกษ์ |
| บ้างช่วงชิงฉวยคว้าถลาปะ |
ล้มปะทะอะเอะปะเตะอึก |
| บ้างแย่งรับทับผลักกันคักคึก |
อึกทึกเต้นโลดกระโดดรับ |
| หุ่นโกร่งโขนกราวลงเส้าก้อง |
ละครร้องเฉื่อยฉานประสานกรับ |
| พวกเล่นงิ้วเงื้อง้าวเป็นเงาวับ |
ทะวายรำทำขยับรักแร้ร่า |
| ตลกมวยฉวยนางแล้วขว้างทิ้ง |
เจ๊กประวิงฉวยหมวกลงปิดขา |
| พวกปรบไก่ใส่กันสนั่นฮา |
ช่องสัทาโลดเต้นพอเป็นการ |
| ตะวันบ่ายไต่ลวดขึ้นเดินเลียบ |
รำแพนเหยียบแป้นโยนอวดตนหาญ |
| หกคะเมนโด่เด่ดูเซซาน |
ลอดบ่วงไฟลนลานเอาหัวลง |
| พวกระเบงทำกระบวนแล้วหวนหัน |
ขยับยันยืนยิงรูปบุหรง |
| คุลาตีไม้เล่นดูเป็นวง |
เหล่าอ้ายพวกม่งครุ่มกระทุ่มกลอง |
| แล้วมีมวยหมัดรับกันกับโกก |
แขยะปับขยับโปกปะเตะถอง |
| ปับเขาฮาปาเขาเฮเซคะนอง |
ดำมันแรงแดงเป็นรองตกรางวัล |
| เวลาคํ่าหนังขึ้นก็พากย์โผง |
เสียงเกราะโกร่งกราวกรอม้าฬ่อลั่น |
| ดอกไม้เพลิงจุดโพลงขึ้นเร็วพลัน |
เสียพลุลั่นปึงปังเหมือนดังปืน |
| แสนสนุกสุโขสโมสร |
ราษฎรเบิกบานสำราญรื่น |
| สมโภชศพโฉมงามได้สามคืน |
จันทร์แอร่มแจ่มพื้นทิฆัมพร ฯ |
