ตอนที่ ๑๒ นางทิพเกสรไปอยู่กับห้ากินรี

๏ ขอหยุดเรื่องขัตติยวงศ์ลงประทับ จะกล่าวกลับถึงทิพเกสร
อยู่กับองค์อัยกาให้อาวรณ์ พระพี่จรจากหายไม่วายคิด
เมื่อยามนอนยามกินถวิลถึง แสนคะนึงทรวงชํ้าระกำจิต
ทั้งองค์พระอัยกาวราฤทธิ์ รำจวนจิตคอยหลานอยู่นานครัน
บำเพ็ญผลจนชราก็อาพาธ จบชีวาตม์วอดวายทำลายขันธ์
จึ่งสั่งสอนธิดาวิลาวัณย์ แม่แจ่มจันทร์อัยกาจะลาตาย
ตานี้เห็นไม่รอดแล้วยอดรัก วิตกหนักนึกไปก็ใจหาย
หวังจะเสกเยาวมาลย์กับหลานชาย ไม่เหมือนหมายจริงแล้วนะแก้วตา
น่าสงสารหลานเอ๋ยไม่เคยยาก เป็นวิบากยากร้ายอนาถา
ระวังองค์จงดีเถิดดวงตา อย่าลินลาเล่นไกลในกลางดง
พระสั่งสอนยกกรลูบหลังหลาน เยาวมาลย์เพียงชีพจะผุยผง
ชลเนตรพรั่งพรายกระจายลง นางเอนองค์เกลือกกลิ้งกับบาทา
พระดาวบสหิวระหวยระทวยอ่อน ยกพระกรขึ้นประนมเหนือเกศา
จิตจำเริญเพลินฌานภาวนา ดับชีวาไปสวรรค์อยู่ชั้นพรหม ฯ
๏ นางเกสรข้อนทรวงกันแสงร้อง เสียงสนั่นลั่นก้องพระอาศรม
สะอึกสะอื้นอัดอั้นตันอารมณ์ สลบล้มกอดบาทสิทธาจารย์[๑]
วังเวงวังจังหวัดสงัดเงียบ เย็นยะเยียบเยือกป่าพฤกษาสาร
ทุกสิงสัตว์ง่วงเหงาลงเซาซาน[๒] พระพายพานเกสรสุมาลี
จวนจะรุ่งรางรางนํ้าค้างร่วง ระรื่นทรวงโฉมสมรเกสรศรี
ค่อยแช่มชื่นฟื้นสมประฤๅดี ก็โศกีทอดองค์ลงรำพัน
โอ้พระคุณอัยกาของข้าเอ๋ย มาละเลยหลานไว้ไปสวรรค์
หลานจะอยู่กับใครในไพรวัน จะขอบรรลัยตามพระเจ้าตา
จะได้ใครปกครองประคองเล่า เหมือนตาเฝ้าฟูมฟักอยู่รักษา
ถึงยามกินก็จะกินแต่นํ้าตา ใครจะหาผลไม้มาให้กิน
เมื่อตาอยู่ถึงจะยากออกปากอ้อน ก็ซอกซอนซนไปในไพรสิณฑ์
เที่ยวเสาะสอยผลไม้มาให้กิน ไม่ราคินเฝ้าปลอบให้ชอบใจ
แต่หลานเล็กโลมเลี้ยงมาเพียงนี้ จะด่าตีสักเวลาก็หาไม่
ถึงยามนอนเวียนนั่งระวังระไว ตาบรรลัยใครเล่าจะเฝ้าทำ
นางยกกรข้อนอกเข้าผางผาง สะอื้นพลางโหยไห้พิไรรํ่า
ข่วนวรกายเลือดย้อยรอยระยำ กรรมเอ๋ยกรรมเป็นอย่างไรมิใคร่ตาย
โอ้พี่ลักษณวงศ์ของน้องเอ๋ย กระไรเลยยิ่งคอยก็ยิ่งหาย
มาทิ้งน้องไว้ในป่าจนตาตาย น้องจะวายชีวาไม่มาทัน
ไอ้เสือสางกลางไพรไปไหนสิ้น ช่วยมากินกัดข้าให้อาสัญ
จะอยู่คงชีวีสักกี่วัน จะผินผันพึ่งใครไนไพรพง
จะแลเหลียวเปลี่ยวกายทั้งซ้ายขวา ล้วนรุกขาขึ้นเคียงเรียงระหง
อกเอ๋ยเพียงขาดใจบรรลัยลง พระสุริยงยํ่าเย็นไม่เห็นใคร
นิมนต์ตากลับมารับหลานด้วย หลานจะม้วยด้วยแล้วไม่อยู่ได้
โอ้โอ๋กรรมเอ๋ยได้กระทำแต่ปางใด มาจำให้เคืองแค้นแสนทวี
เสียแรงเกิดกับเขาชาติอนาถเนตร แสนสมเพชสารพัดจะบัดสี
ทั้งบิดรมารดาก็ไม่มี อยู่พงพีมีแต่พระอัยกา
บุญมาได้เชษฐาประสายาก หวังจะฝากชีวังจนสังขาร์
ก็หนีไปไกลลับไม่กลับมา ได้พึ่งบุญอัยกาก็มาตาย
จะพึ่งบุญใครเล่าครั้งนี้นี่ จะพึ่งผีเห็นผิดอย่าคิดหมาย
จะอยู่ไยให้ยากลำบากกาย ผูกคอตายตายเสียให้รู้แล้ว
นางลุกแล่นออกมาหน้าอาวาส เอาผ้าผูกคอคาดกับกิ่งแก้ว
บังคมเทพจอมเขาลำเนาแนว เสียงแจ้วแจ้วสั่งความถึงพี่ยา ฯ
๏ ยังมีสองวิหคเจ้านกแก้ว แจ้วแจ้วจับอยู่บนภูผา
ทั้งผัวเมียโศกศัลย์ถึงกัลยา จึ่งร้องว่าห้ามนางเป็นทางรัก
หม่อมแม่นางอย่าเพ่อล้างชีวาลัย จงครองใจดูให้ควรอย่าหวนหัก
คอยอยู่ท่าพี่เถิดประเสริฐนัก เจ้าแก้วรักจึ่งได้ห้ามใช่ลามลวน
นางสดับนกน้อยสำออยอ้อน สะท้อนถอนใจให้อาลัยหวน
เจ้าแก้วเอ๋ยอย่าว่าเลยไม่เห็นควร อย่ามากวนให้ข้าช้ำระกำใจ
นกสนองว่าแม่ทองชมพูนุท เสียดายสุดพักตร์แม่ดั่งแขไข
พระเชษฐามาแล้วจะเห็นใคร พระหน่อไทคงจะม้วยลงด้วยกัน
โฉมสมรฟังสนองเจ้าสองนก นางตีอกโศกีไม่มีขวัญ
เอากรกอดกิ่งแก้วแล้วจาบัลย์ สะอื้นอั้นฮักฮักให้หนักใจ ฯ
๏ จะกล่าวถึงกินราทั้งห้าโฉม ลอยโพยมบินตามกันงามไสว
เห็นนางนั่งตีอกก็ตกใจ ความอาลัยร่อนลงปฐพี
เข้ามาใกล้นวลละอองแล้วร้องถาม แม่โฉมงามเป็นอย่างไรไฉนนี่
ใครทำไมหรือพระอัยกาตี ขอชีวีไว้เถิดอย่าวายปราณ ฯ
๏ นางเกสรฟังคำยิ่งซํ้าเทวษ ก็หลับเนตรมิได้เปรยเฉลยสาร
สะอื้นอั้นตันทรวงฤดีดาล จะแจ้งการนั้นมิใคร่จะได้เลย
ห้ากินรวอนห้ามเจ้างามยิ่ง แม่จงนิ่งเถิดอย่าร้องเลยน้องเอ๋ย
เราเป็นหญิงเหมือนกันอย่าพรั่นเลย เจ้าทรามเชยบอกความไปตามตรง ฯ
๏ โฉมสมรเล่าพลางทางสนอง ชีวิตน้องวันนี้จะผุยผง
พระอัยกาข้าน้อยบรรลัยลง จะขืนคงทนกรรมอยู่ทำไม
เล่าพลางสองกรเจ้าข้อนอก กินรตกใจตื้นสะอื้นไห้
แสนสงสารนฤมลเป็นพ้นใจ เจ้าทรามวัยมีกรรมได้ทำมา
นิ่งเท่านั้นเถิดน้องอย่าร้องนัก พลางเข้าชักผ้าพันจากกัณฐา
ค่อยประคองอุ้มองค์เจ้าลงมา ช่วยกันเช็ดชลนาให้นงคราญ
ประคองพลางทางประโลมโฉมเฉลา เป็นบุญเราเคยรักสมัครสมาน
ไปด้วยกันเถิดหนาเจ้าเยาวมาลย์ ไปอยู่ถํ้าสุรกานต์เขามณี
พี่ไม่มีลูกผัวยังตัวเปล่า อยู่กับเผ่าพงศ์ศักดิ์นางปักษี
บิดรมารดาตายเสียหลายปี ตัวของพี่ชื่อสร้อยสุวรรณา
น้องคนนี้ชื่อมณีเทวาวาด นุชนาฏคนนี้ชื่อบุปผา
คนนั้นชื่อนางจันทพัตรา รัตนาสุดท้องเป็นน้องน้อย
แม่ไปอยู่ด้วยกันอย่างฉันญาติ มิให้สายสุดสวาทเจ้าเศร้าสร้อย
ไปลาศพพระมุนีพี่จะคอย ตะวันคล้อยเวลาจะคลาไคล ฯ
๏ นางสาวน้อยร้อยชั่งได้ฟังปลอบ ก็ชื่นชอบค่อยสร่างกันแสงไห้
โอเจ้าพี่กินราเมตตาใจ พระคุณไว้เหนือเศียรไม่ลืมเลย
แม้นม้วยมิดจิตดับเสียลับเนตร ไม่พูนเทวษพันทวีนะพี่เอ๋ย
จะอยู่ไปน้องนี้ไม่มีเสบย ซึ่งไม่เคยทุกข์จะทุกข์ทุกเวลา
จะทุกข์ถึงพระมุนีแล้วมิหนำ จะโศกซ้ำถึงนเรศพระเชษฐา
คือพระลักษณวงศ์กุมารา เมื่อกลับมามิได้พบจะบรรลัย ฯ
๏ อนิจจาดวงเนตรมีเชษฐา พระพี่ยาจรดลไปหนไหน
นางเล่าความตามจริงทุกสิ่งไป แต่เดิมได้เป็นเพื่อนยากจนจากจร
โฉมกินรกรประคองว่าน้องแก้ว ไม่ตายแล้วคงจะสมอารมณ์สมร
พี่จะเปลี่ยนเวียนเวนเกณฑ์กินร ให้บินร่อนคอยรับพระพี่นาง ฯ
๏ พี่กินรกรุณาแก่ข้าน้อย สนองถ้อยสารพัดไม่ขัดขวาง
กระนั้นพี่ช่วยน้องทั้งห้านาง เราคิดข้างจะถวายพระเพลิงพลัน
แม่นิ่มน้อยร้อยชั่งจงฟังพี่ พระกุฎีอัยกาที่อาสัญ
ใครจะครองขององค์พระทรงธรรม์ เราช่วยกันจุดกุฏิ์เป็นกองฟืน
นางเกสรเสียดายพระอาวาส แสนสวาทอาลัยไห้สะอื้น
อุตส่าห์แข็งใจตั้งสติคืน เก็บมาลารวยรื่นทุกสิ่งครบ
กินรเก็บมาลาแล้วพานาง ษมาพลางวันทาบูชาศพ
พระสุริยาสายัณห์ตะวันลบ ต่างเคารพรีบออกนอกกุฎี
จึ่งชวนกันเอาเพลิงมาจุดกุฏิ์ อัคนีรุทรเริงแรงแสงรังสี
เสียงผางโผงโปงปังตั้งกุฎี ด้วยอัคคีฮือโหมหักโครมครืน ฯ
๏ นางเกสรร้องดิ้นจะสิ้นชีพ กินรีรีบปลอบน้องประคองขืน
เวลานี้น้องเอ๋ยพี่เคยคืน ขยับยืนพี่จะอุ้มเจ้าบินไป
ว่าพลางทางพร้อมเข้าล้อมอุ้ม ชวนกันรุมกอดนุชยุดไสว
ปีกกระพือมือพยุงบำรุงไป ดั่งรถไชยเชิญเทพธิดา
สงสารสมรวอนสั่งแก่ฝูงนก พี่วิหคช่วยบอกเหตุพระเชษฐา
ข้าไปอยู่กับหมู่พี่กินรา ให้เชษฐาตามติดทิศอุดร
แจ้วแจ้วแว่วป่าพนาระหง กินรตรงร่อนรีบไปสิงขร
ถึงประตูคูหาก็พาจร เข้าห้องนอนเพริศแพร้วด้วยแก้วพราย
รื่นรื่นรวยรินกลิ่นมาลี อาบอินทรีย์หวานหอมมิรู้หาย
มาลากลาดดาษดอกออกกระจาย วิเชียรพรายแจ่มกระจ่างสว่างตา
ห้ากินนรชวนสมรขึ้นนอนแท่น กินรแหนพัดวีทั้งซ้ายขวา
ครั้นรุ่งแจ้งแสงพระสุริยา[๓] เก็บมาลาร้อยสร้อยสังวาลวง
ประดับกายสายสมรเกสรน้อย เที่ยวเสาะสอยพฤกษาในป่าระหง
บำรุงเลี้ยงเคียงประโลมนางโฉมยง นวลอนงค์มิได้อนาทร
กินราเปลี่ยนเวรกันเกณฑ์กลับ ระวังรับทรงฤทธิ์อดิศร
สมรมิ่งมาคำนึงถึงภูธร ให้อาวรณ์มิได้เว้นทิวาวัน ฯ


[๑] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “สลบล้มกอดศพสิทธาจารย์”

[๒] สมุดไทยเลขที่ ๒ ว่า “ทุกสิงสัตว์เงื่องเหงาลงเซาซาน”

[๓] สมุดไทยเลขที่ ๓ ว่า “ครั้งรุ่งแจ้งเรืองแสงพระสุริยา”

 

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ