ว่าด้วยคำ ทแกล้ว

บัดนี้ข้าราชการแทบทุกตำแหน่ง จะแต่งหนังสืออะไรก็พอใจที่จะว่า ทแกล้วทหาร คำนี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังไม่ทรงทราบแน่ในพระราชหฤทัยเลยว่าอะไรเป็น ทแกล้ว ทรงทราบแต่ หาญ หรือ ทหาร ว่าเป็นคนที่ถืออาวุธศัสตราเตรียมตัวจะสู้ข้าศึก แต่ทแกล้ว นั้นไม่ทราบว่าเป็นคนอย่างไรเลย คนที่ไม่กลัวใครนั้นจะว่า คนกล้าแกล้ว ก็ดี คนกล้าหาญก็ดี คนแกล้วหาญ ก็ดี ว่าได้ แต่ทแกล้วนั้นคือคนจำพวกใด

คัดจากประกาศปีมะเมีย สัมฤทธิศก (พ.ศ. ๒๔๐๑)

คำว่า ปิดตรา บ้าง ปิตรา บ้าง เดี๋ยวนี้พากันพูดแลใช้เขียนมากนักแทบทุกแห่งทุกพนักงาน คำนั้นไม่ถูกเลยไม่ดีเลย เพราะว่าถ้าตราเขาตีไว้แล้วที่กระดาษหรือที่ไหนๆ ใครอยากจะไม่ให้คนอื่นเห็นตรานั้น ตัดกระดาษไปทาบผนึกลงเสียนั่นและควรจะเรียกว่า ปิดตรา ถ้าทำตราให้ปรากฏเป็นสำคัญควรจะเรียกว่า ตีตรา ก็ดี ประทับตรา ก็ดี ไม่ควรจะว่าปิดตราเลย

อนึ่งคำว่า ปิตรา คำนี้เขียนไว้ก็ชุมแต่ยังอ่านไม่เข้าใจ คำว่าปิตรานั้นจะเหมือนว่า แจะตรา หรือ เพราะเอาตราไปแจะเข้าหรือ

คัดจากประกาศปีมะเมีย สัมฤทธิศก (พ.ศ. ๒๔๐๑)