- อธิบาย
- ตอน ๑ ว่าด้วยอักษร และ ศัพท์
- ว่าด้วยอักษร ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ ใช้ตัว ห นำไม่ได้
- ว่าด้วยคำ สำเร็จ เสร็จ กับคำว่า สำเรทธิ เสรทธิ ใช้ต่างกัน
- ว่าด้วยคำว่า ทรง เขียนเป็น ธรง ไม่ได้
- ว่าด้วยลักษณะใช้ กับ แก่ แต่ ต่อ ใน ยัง
- ว่าด้วยลักษณะคำว่า ใส่
- ว่าด้วยคำ ทแกล้ว
- ว่าด้วยศัพท์ ศพ
- ว่าด้วยศัพท์ พระอิศวร และประติทิน
- ว่าด้วยคำ ภูษามาลา และ วัดพนัญเชิง
- ว่าด้วยศัพท์ สัทธรรมเทศนา และคำ ทูลเกล้าฯ ถวาย
- ว่าด้วยคำ พระเมรุทอง และพิหารหลวง พิหารราย
- ตอน ๒ ว่าด้วยนามข้าราชการ
- ตอน ๓ ว่าด้วยนามสถานที่ต่างๆ
- นามพระที่นั่งสุทไธศวรรย์ และ พุทไธศวรรย์
- ว่าด้วยนามวัดรัชฎาธิฐาน วัดกาญจนสิงหาสน์
- ว่าด้วยนามท้องสนามหลวง และท้องสนามไชย
- ว่าด้วยนามเมืองประจวบคีรีขันธ์ และเมืองปัจจันตคิรีเขตต์
- ว่าด้วยนามคลองเจดีย์บูชา
- ว่าด้วยนามพระที่นั่งชลังคพิมานและพระที่นั่งในพระบรมมหาราชวัง
- ว่าด้วยนามพระที่นั่งท่าที่ประทับราชวรดิฐ
- ว่าด้วยคลองผดุงกรุงเกษม คลองถนนตรง และถนนเจริญกรุง
- ว่าด้วยนามวัดมหาธาตุ วัดราชประดิษฐ และวัดราชบูรณะ
- ว่าด้วยเรื่องแขกเรียกเมืองมะกะและเมืองมะดีนะว่าเมืองกบิลพัสดุ์
ว่าด้วยนามพระที่นั่งท่าที่ประทับราชวรดิฐ
พระตำหนักที่ประทับริมฝั่งน้ำ ที่เรียกกันว่าพระตำหนักน้ำบ้าง พระตำหนักแพบ้าง บัดนี้พระราชทานชื่อว่า พระที่นั่งชลังคพิมาน ดังนี้จำเพาะแต่หลังสูงริมน้ำหลังเดียว มิใช่ชื่อทั้งหมู่ทั้งจังหวัด หลังสูงอีกองค์หนึ่งมีฝารอบพระที่นั่งทิพยสถานเทพสถิต หลังใหญ่องค์ข้างเหนือพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัย หลังใหญ่องค์ข้างใต้ พระที่นั่งอนงค์ในสราญรมย์ ป้อมริมมุมน้ำข้างเหนือ ชื่อป้อมพรหมอำนวยศิลป ป้อมมุมริมน้ำข้างใต้ ชื่อป้อมอินทรอำนวยศร แลชื่อทั่วจังหวัดนั้น เรียกว่าที่ประทับราชวรดิฐ ท่าน้ำทางเสด็จพระราชดำเนินตรงพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัยลงไปนั้น ชื่อท่าที่ประทับราชวรดิฐ
คัดจากประกาศ วันเสาร์ เดือน ๙ ขึ้นค่ำ ๑ ปีมะแม เอกศก (พ.ศ. ๒๔๐๒)