- ขะบวนพระราชอิสสริยยศ...
- ไขคำ เล่มปลาย
- ภาคผนวก เล่มปลาย
- ริ้วเสด็จพระราชดำเนีรสู่พระศรีรัตนศาสดาราม โดยขะบวนพยุหยาตราใหญ่
- พระบรมพจนาท ทรงประกาศพระองค์ เป็นเอกอัคระปรมะพุทธศาสนูปถัมภก พระบวรพุทธศาสนา
- แปลคำถวายพระพรชัยมงคลของคณะทูตานุทูต
- พระราชดำรัสตอบคณะทูตานุทูต
- คำถวายพระพรชัยมงคลของคณะมิซซังโรมันขาถอลิข
- คำถวายพระพรชัยมงคลของคณะเปรสบิเตียเรียน
- คำกราบถวายพระพรชัยมงคลของสมาคมพ่อค้าฝรั่ง
- คำถวายพระพรชัยมงคลของสมาคมพ่อค้าญิปุ่น
- คำถวายพระพรชัยมงคลของพวกพ่อค้าจีน
- คำถวายพระพรชัยมงคลของพวกพ่อค้าชาติสิกข์
- คำถวายพระพรชัยมงคลของสภาชาวฮิ่นดู่
- คำถวายพระพรชัยมงคลของคณะ ดาวูดี โบหรา มหะมัด
- คำถวายพระพรชัยมงคลของพวกพ่อค้าไท
- พระราชดำรัสตอบผู้แทนคณะประชาชน ซึ่งเฝ้าถวายชัยมงคลเมื่อวันที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๘
- ริ้วขะบวนพยุหยาตราใหญ่เลียบพระนครสถลมาร์ค
- เสด็จขะบวนราบ สู่ท่าราชวรดิตถ์ วันเลียบพระนครชลมาร์ค
- ริ้วขะบวนพยุหยาตราใหญ่เสด็จเลียบพระนครชลมาร์ค
- พระนามและนามที่ออก ในพระราชพิธีพระบรมราชาภิเษกเป็นพิเศษ
- กระดาษห่อสมุดชุด พระบรมราชาภิเษก
คำถวายพระพรชัยมงคลของคณะเปรสบิเตียเรียน
เล่มปลาย หน้า ๑๙๙
ขอเดชะฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้าปกกระหม่อม
ในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ข้าพระพุทธเจ้าคณะอเมริกันเปรสบิเตียเรียน มิสชัน มีความปีติเป็นล้นเกล้าฯ ขอกราบบังคมทูลพระกรุณาถวายพระพรชัยมงคลแด่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ในมหามงคลสมัยเช่นนี้ เป็นหน้าที่แห่งคณะข้าพระพุทธเจ้าที่จะแสดงความกตัญญูรู้สึกในพระมหากรุณาธิคุณ โดยรำลึกถึงอัธยาศัยไมตรีและความปราณีประนอม ซึ่งรัฐบาลของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทได้แสดงแก่คณะของข้าพระพุทธเจ้า อีกทั้งความสันติสุข ความปราศภัย และอิศรภาพ ซึ่งข้าพระพุทธเจ้าพึงประสพไม่ว่าณที่ใด ในขณะเมื่อประกอบกิจกรณีย์เป็นเวลาล่วงมาประมาณเกือบถึงสตวัสสกาล
ความเจรีญยิ่งของชาติไทยในยุคนี้เป็นตำนานอันสำคัญส่วนหนึ่งแห่งประวัติการ เป็นเอกสิทธิของคณะข้าพระพุทธเจ้าที่ได้มาสังเกตเห็นด้วยตาตนเอง ว่าแม้สรรพอำนาจใดๆ ในโลก ซึ่งมีอยู่เป็นประจำสำหรับปัจจุบันสมัย จะได้มากล้ำกลายก็ดี ชาติไทยก็ยังสามารถที่จะดัดแปลงตนให้ดำารงคงทนอยู่ได้ด้วยดี โดยเลือกต้อนรับเอาแต่สิ่งจะพึงบังเกีดเป็นคุณประโยชน์แก่ชาติดังนี้
ดูเหมือนว่าไม่เคยปรากฏมาในประวัติการเลยแม้แต่ครั้งคราวเดียว ที่โอกาสได้อำนวยให้ประมุขผู้ปรีชา ได้กระทำหน้าที่ดียิ่งกว่าคราวนี้ ข้าพระพุทธเจ้าหาญกล่าวได้ว่า สำหรับความจริงข้อนี้ ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทควรจะได้รัยความปรีดาปราโมทย์บันเทิงใจ ซึ่งบุคคลทั้งหลายจะพึงน้อมเกล้าฯ ถวาย ใครๆ ก็ย่อมทราบเกล้า ฯ อยู่ทั่วไป ว่าประชาชนนิกรของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ทั่วพระราชอาณาจักร เมื่อมองดูการในอนาคตภาค ย่อมเต็มเปี่ยมด้วยความหวัง และการที่ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทได้เสด็จขึ้นเถลีงถวัลยราชสมบัติครั้งนี้ประชาชนชาวสยามทุกชั้นทุกประเภทย่อมรู้สึกมีความสวามิภักดิ์จงรักโดยแท้จริงอยู่ทั่วหน้า
ความรู้สึกแห่งประชาชนชาติไทยดังกล่าวมาแล้ว คณะของข้าพระพุทธเจ้าใคร่จะมีส่วนร่วมอยู่ด้วยโดยใจจริง คณะข้าพระพุทธเจ้ายินดียิ่งนักที่ได้มีโอกาสอันสำคัญเช่นครั้งนี้ เพื่อแสดงความจงรักภักดีและความตั้งใจดี ทั้งความปราถนาอันสำคัญยิ่ง ที่จะประกอบการสาธารณประโยชน์ ให้แก่ประชาชนชาวสยามยิ่งขึ้นเสมอ และความหวังอันแน่วแน่ถึงอนาคตภาคแห่งประเทศสยาม
สิทธิที่จะได้กระทำหน้าที่ของตน และประกอบกิจการสาธารณประโยชน์นั้น ไม่ต้องสงสัยเลย ย่อมเป็นกรณีย์อันสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งในชีวิตของคนเรา เหล่าข้าพระพุทธเจ้าทั้งหลายขอน้อมเกล้า ฯ ถวายอาเศียรพาทด้วยความยินดีปรีดาในอันที่สิทธิดังกราบบังคมทูลมานี้ ได้ตกมาเป็นของใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาทอย่างมโหฬาร
ข้าพระพุทธเจ้าขอพระราชทานถวายปณิธานอีกต่อไปว่า ในเมื่อทรงพระราชภาระแห่งฐานันดรอันสูงศักดิ์ของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาททั้งสองพระองค์ ขอจงทรงพระเกษมสุขนามัย และพระชนม์ยิ่งยืนนาน อีกทั้งเมื่อเวลาว่างพระราชกิจทรงสถิตอยู่ภายในพระราชรโหฐาน ขอจงทรงพระราชสำราญเป็นที่เบีกบานพระราชหฤทัยเทอญ
คณะสอนศาสนาอเมริกันเมื่อได้มาอยู่ร่วมกับคนไทยก็ได้เกิดความพอใจรักใคร่คนไทยมานานแล้ว ข้าพระพุทธเจ้าจึงขอแสดงความนอบนบเคารพนับถืออันจริงใจแก่ชาติไทยทั้งหมด ตั้งแต่พระบรมราชวงศ์เป็นต้นตลอดลงไป และขอมีส่วนร่วมความรื่นเรีงบันเทีงใจ อันย่อมมีเป็นธรรมดาในโอกาสพระราชพิธีบรมราชาภิเษกใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท ขึ้นเป็นเอกอัครมหากษัตราธิราชเจ้าแห่งราชอาณาจักรสยาม
เมื่อข้าพระพุทธเจ้าได้มารับความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่อยู่ในประเทศสยามเป็นอันดี จนได้มีโอกาสอย่างสดวกที่สุดที่จะประกอบกิจการอันเป็นมูลฐานให้ข้าพระพุทธเจ้าเข้ามาอยู่ประเทศนี้ เช่นนี้ จึงเป็นอันสุดวิสัยสำหรับข้าพระพุทธเจ้าในฐานะที่เป็นคณะสอนศาสนา ที่จะไม่เอาใจใส่สอดส่องในความเจริญก้าวหน้าแห่งรัชสมัยของใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทด้วยความทึ่งอย่างไม่รู้จักย่อหย่อน จักเป็นความปณีธานต่อพระผู้เป็นเจ้าของข้าพระพุทธเจ้าเป็นเนืองนิตย์ ที่จะดลบรรดาลให้รัชกาลนี้เย็นกาลสัญญาณแห่งความเจรีญรุ่งเรืองภายในประเทศในกรณีย์ที่จะนำมาซึ่งความดีความงามแห่งชีวิต ทั้งเป็นเครื่องหมายแห่งความเจรีญในทางสัมพันธ์กับนานาประเทศ โดยน้อมไปโดยแรงกล้าเป็นนิตย์ ในอันจะปฏิบัติกิจการต่อกันโดยยุตติธรรมในทางสันติสุข สัมพันธไมตรี และร่วมความช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ในการที่ทรงพระราชทานพระบรมราชานุเคราะห์แก่กิจกรณีย์เหล่านี้ ขอให้ใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทพึงพูลเพิ่มด้วยพระบรมราชกฤษดาภินิหารยิ่งๆ ขึ้นเทอญ
----------------------------