- คำนำ
- ๒๘๗ ประกาศขนานนามพระพุทธปฏิมากรประจำรัชกาล
- ๒๘๘ ประกาศเรื่องเถรจั่นแทงผู้มีชื่อแล้วหนีไป และห้ามไม่ให้บวชกุลบุตรอายุพ้น ๒๔ ถึง ๗๐ เป็นเถรเป็นเณร
- ๒๘๙ ประกาศเรื่องให้สึกพระสงฆ์สามเณรที่สูบฝิ่น
- ๒๙๐ ประกาศให้เรียกชื่อพระที่นั่งสุทธาสวรรย์ว่า พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ พระที่นั่งพุทธาสวรรย์ให้เรียกว่า พระที่นั่งพุทไธสวรรย์
- ๒๙๑ ประกาศให้ทำบาญชีพระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างทองและช่างอื่นๆ ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย
- ๒๙๒ ประกาศให้พระสงฆ์บูชาพระแก้วมรกฎในเดือน ๘ แรม ๘ ค่ำ
- ๒๙๓ ประกาศเรื่องภิกษุสามเณรรักใคร่ผู้หญิงจนถึงเปนปาราชิก ให้มาลุกะโทษ จะยกโทษให้
- ๒๙๔ ประกาศห้ามไม่ให้เอาแผงไม้ไผ่ จาก, มาทำเปนพะเพิงในพระอารามหลวง
- ๒๙๕ ประกาศห้ามไม่ให้ชักสื่อแลชวนภิกษุสามเณรประพฤติอนาจาร
- ๒๙๖ ประกาศให้ใช้คำว่าฉศกแทนฉ้อศก
- ๒๙๗ ประกาศห้ามมิให้ภิกษุสามเณรคบผู้หญิงมาพูดที่กุฎี
- ๒๙๘ ประกาศเรื่องพระราชาคณะ ถานา เปรียญ สึกมากเกินไป จะต้องเข้าเดือนทำการพิมพ์
- ๒๙๙ ประกาศเรื่องให้สำรวจคฤหัสถ์อาศรัยวัด
- ๓๐๐ ประกาศว่าด้วยวิธีคิดอธิกมาศ
- ๓๐๑ ว่าด้วยวันธรรมสวนะ
- ๓๐๒ ประกาศวิธีบอกศักราช
- ๓๐๓ คำประกาศเรื่องปวารณา
- ๓๐๔ พระราชกำหนดเรื่องนาฬิกา
- ๓๐๕ ประกาศว่าด้วยพระอาทิตย์ถึงดาวฤกษ์อัสยุชก็เปนมหาสงกรานต์
- ๓๐๖ ประกาศเรื่องพัชวาลวิชนี
- ๓๐๗ ประกาศเรื่องราชทูตไปเจริญทางพระราชไมตรี
- ๓๐๘ ประกาศใช้คำนำพระนามพระบรมวงศานุวงศ์
- ๓๐๙ ประกาศให้ใช้คำต่อแลคำตาย
- ๓๑๐ ประกาศให้คงใช้คำที่เรียกภูษามาลาแลวัดพนัญเชิง
- ๓๑๑ ประกาศให้เรียกคลองผดุงกรุงเกษมแลถนนเจริญกรุง
- ๓๑๒ ประกาศให้ใช้คำว่าใส่ในที่ควร
๒๙๒ ประกาศให้พระสงฆ์บูชาพระแก้วมรกฎในเดือน ๘ แรม ๘ ค่ำ
(ณ วันเสาร์ เดือน ๘๘ แรม ๓ ค่ำ ปีฉลู พ.ศ. ๒๓๙๖)
ด้วยมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สั่งว่า พระแก้วมรกฎวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เปนของคู่แผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก แล้วเปนที่นับถือสักการบูชาแก่พระมหากระษัตราธิราชเจ้าทุกๆ พระองค์มา อนึ่งในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อยังมีพระชนม์อยู่ก็ได้ตรัสประภาษอยู่เนืองๆ ว่า พระพุทธปฏิมากรแก้วมรกฎองค์นี้ ถ้าเปนพระสงฆ์เหมือนอย่างสามัญทุกวันนี้ ก็คงจะได้เปนสมเด็จพระสังฆราชเปนแท้ อนึ่งสมเด็จพระสังฆราช สมเด็จพระพนรัตแลพระราชาคณะผู้ใหญ่ทุกๆ รูปนั้น ครั้งถึงเทศกาลเข้าพรรษาแล้ว ก็ย่อมมีพระราชาคณะ ถานานุกรม เปรียญ อนุจร ที่เปนผู้น้อยมาทำสักการบูชาด้วยธูปเทียนดอกไม้ต่างๆ แต่พระแก้วมรกฎนี้ก็เปนของวิเศษประเสริฐอยู่ในโลก ครั้นถึงเทศกาลเข้าพรรษาก็ไม่มีพระราชาคณะ ถานานุกรม เปรียญ อนุจร รูปใดรูปหนึ่งมาทำสักการเลย มีแต่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระองค์เดียวเท่านั้นได้เสด็จทรงสักการบูชา อนึ่งเมื่อณวันเดือน ๘๘ แรมค่ำ ๑ อุตราสาฒนั้นเปนวันเข้าพรรษา พระราชาคณะ ถานานุกรม เปรียญ อนุจร ทุกๆ พระอาราม ก็ย่อมนำเอาธูปเทียนดอกไม้ไปทำสักการบูชาพระพุทธรูปในพระอุโบสถที่วัดของท่านทุกๆ พระอาราม แต่พระแก้วมรกตนี้ ไม่มีใครมาบูชาเลย ถึงณวัน ๘๘ แรม ๘ ค่ำนี้อุตราสาฒ นิมนต์พระราชาคณะ ถานานุกรม เปรียญ อนุจร มา
ลิขิตพระครูทักษิณคณิสร พระครูอุดรคณารักษ์ พระครูอมรวิไชย มาถึง สมเด็จพระราชาคณะ พระราชาคณะ ถานานุกรม เปรียญ อนุจร ทั้งปวงจงทราบ
ด้วยมีรับสั่งพระเจ้าบรมวงศเธอ กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ศรีสุคตขัติยวงศ์สั่งว่า ณ วันเดือน ๘๘ แรม ๘ ค่ำ อุตราสาฒ เพนแล้วให้ สมเด็จพระราชาคณะ ถานานุกรมเปรียญ อนุจร หาธูปเทียนดอกไม้ต่างๆ เข้าไปนมัสการพระแก้วมรกฎในวัดพระศรีรัตนศาสดารามอย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง ลิขิตมาณวันเสาร์ เดือน ๘๘ แรม ๔ ค่ำ อุตราสาฒ ด้วยสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวด้วย