๒๙๑ ประกาศให้ทำบาญชีพระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างทองและช่างอื่นๆ ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย

(ณวันศุกร์ เดือน ๗ ขึ้น ๖ ค่ำ ปีฉลู พ.ศ. ๒๓๙๖)

ด้วยพระธรรมการบดีศรีวิสุทธสาสนวโรประการ จางวางกรมพระธรรมการ รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า พระสงฆ์ซึ่งเปนพระราชาคณะ พระครู ถานา เปรียญ เจ้าอธิการพระอนุจร แลสามเณรเปรียญ อนุจร ที่อยู่ในพระอารามหลวง แลวัดบางขึ้นกับพระอารามหลวงกรุงเทพฯ กับเมืองนครเขื่อนขัณฑ์ เมืองสมุทปราการ เมืองสาครบุรี เมืองนครไชยศรี เมืองประทุมธานี กรุงเก่า แลเมืองขึ้นแขวงกรุงเก่านี้เล่า ก็เปนเมืองใกล้กรุงเทพฯ จะมีพระสงฆ์สามเณรซึ่งเปนช่างทำทองรูปพรรณต่างๆ แลช่างเงิน ช่างหุงทอง ช่างตีเหล็ก เปนนักเลง เล่นเแร่ แปรธาตุปรอด โดยที่สุดมีเตาต้มน้ำร้อนนั้นก็ดี มีอยู่มากน้อยเท่าใดจะทรงทราบ ให้พระครูทักษิณคณิสร พระครูอุดรคณารักษ์ พระครูอมรวิไชย เจ้าคณะใหญ่วัดพระเชตุพน มีลิขิตประกาศไปทุกพระอารามในกรุงเทพฯ แลเมืองขึ้น ซึ่งมีรายชื่อในบาญชี พระราชาคณะพระครู พระถานา พระเปรียญ เจ้าอธิการ พระสงฆ์อนุจร สามเณรเปรียญ อนุจร ซึ่งเปนช่างทำทองรูปพรรณต่างๆ แลเปนช่างเงิน ช่างหุงทอง ช่างตีเหล็ก มีเตาสูบไม่มีเตาสูบ แลมีเตาสูบเล่นแร่ แปรธาตุ ปรอท ต้มน้ำร้อน มาส่งเจ้าพนักงานผู้รับสั่งจงเลอียดลออ ให้จดวัสสาอายุ สังกัดเจ้านาย กับว่าสักแล้วยังไม่ได้สัก ทั้งนายประกันผู้บอกด้วยให้แน่นอนจงทุกกรม กำหนดให้เอาบาญชีมายื่น พระอารามหลวงนั้นกำหนดเอามาส่งให้เสร็จแต่ในวันเดือน ๗ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปีฉลูเบ็ญจศก วัดบางที่ขึ้นกับพระอารามหลวง ส่งบาญชีให้เสร็จในวันเดือน ๗ แรม ๑๕ ค่ำ ปีฉลูเบ็ญจศก แต่หัวเมืองนั้นให้ส่งบาญชีแล้วเสร็จที่สุดเพียงณวันเดือน ๘ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปฐมาสาฒปีฉลูเบ็ญจศกให้จงได้ จะได้ทำบาญชีรายชื่อขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาให้ทราบใต้ฝ่าลอองไว้ ถ้าจะทรงสร้างรูปพระปฏิมากรฤๅพระเจดีย์เปนเครื่องทองคำ แลของที่เปนพระราชกุศลต่างๆ เมื่อใด ก็จะได้นิมนตรพระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างทองมาช่วยทำฉลองพระเดชพระคุณกับพวกช่างทองหลวง ให้แล้วโดยเร็วทันพระราชประสงค์ เหมือนอย่างพระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างเขียนช่างปั้นนั้นเล่า แต่ก่อนๆ มาก็เคยนิมนตรมาช่วยช่างหลวง เขียน-ปั้น-พระอุโบสถ-วิหาร แล้วมาเปนหลายพระอารามหลวง จนบาญชีรายชื่อพระช่างก็ยังปรากฎมาเท่าทุกวันนี้นั้นฉันใด พระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างทองนั้น ก็จะได้มีบาญชีรายชื่อตำบลวัดแลสังกัดเจ้านายให้แน่นอนไว้ในกรมพระธรรมการให้เหมือนกัน อนึ่งหมายฉบับใหญ่ที่จะว่าให้เลอียดนั้น เจ้าพนักงานเรียงเสร็จแล้ว จะให้นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเมื่อใด จะโปรดเกล้าฯ ประการใด จึงจะได้เอาคำประกาศหมายมาให้ทราบต่อครั้งหลังอย่าให้ขาดได้ตามรับสั่ง

หมายมาณวันศุกร์ เดือน ๗ ขึ้น ๖ ค่ำ ปีฉลูเบ็ญจศก