- คำนำ
- ๒๘๗ ประกาศขนานนามพระพุทธปฏิมากรประจำรัชกาล
- ๒๘๘ ประกาศเรื่องเถรจั่นแทงผู้มีชื่อแล้วหนีไป และห้ามไม่ให้บวชกุลบุตรอายุพ้น ๒๔ ถึง ๗๐ เป็นเถรเป็นเณร
- ๒๘๙ ประกาศเรื่องให้สึกพระสงฆ์สามเณรที่สูบฝิ่น
- ๒๙๐ ประกาศให้เรียกชื่อพระที่นั่งสุทธาสวรรย์ว่า พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ พระที่นั่งพุทธาสวรรย์ให้เรียกว่า พระที่นั่งพุทไธสวรรย์
- ๒๙๑ ประกาศให้ทำบาญชีพระสงฆ์สามเณรที่เปนช่างทองและช่างอื่นๆ ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย
- ๒๙๒ ประกาศให้พระสงฆ์บูชาพระแก้วมรกฎในเดือน ๘ แรม ๘ ค่ำ
- ๒๙๓ ประกาศเรื่องภิกษุสามเณรรักใคร่ผู้หญิงจนถึงเปนปาราชิก ให้มาลุกะโทษ จะยกโทษให้
- ๒๙๔ ประกาศห้ามไม่ให้เอาแผงไม้ไผ่ จาก, มาทำเปนพะเพิงในพระอารามหลวง
- ๒๙๕ ประกาศห้ามไม่ให้ชักสื่อแลชวนภิกษุสามเณรประพฤติอนาจาร
- ๒๙๖ ประกาศให้ใช้คำว่าฉศกแทนฉ้อศก
- ๒๙๗ ประกาศห้ามมิให้ภิกษุสามเณรคบผู้หญิงมาพูดที่กุฎี
- ๒๙๘ ประกาศเรื่องพระราชาคณะ ถานา เปรียญ สึกมากเกินไป จะต้องเข้าเดือนทำการพิมพ์
- ๒๙๙ ประกาศเรื่องให้สำรวจคฤหัสถ์อาศรัยวัด
- ๓๐๐ ประกาศว่าด้วยวิธีคิดอธิกมาศ
- ๓๐๑ ว่าด้วยวันธรรมสวนะ
- ๓๐๒ ประกาศวิธีบอกศักราช
- ๓๐๓ คำประกาศเรื่องปวารณา
- ๓๐๔ พระราชกำหนดเรื่องนาฬิกา
- ๓๐๕ ประกาศว่าด้วยพระอาทิตย์ถึงดาวฤกษ์อัสยุชก็เปนมหาสงกรานต์
- ๓๐๖ ประกาศเรื่องพัชวาลวิชนี
- ๓๐๗ ประกาศเรื่องราชทูตไปเจริญทางพระราชไมตรี
- ๓๐๘ ประกาศใช้คำนำพระนามพระบรมวงศานุวงศ์
- ๓๐๙ ประกาศให้ใช้คำต่อแลคำตาย
- ๓๑๐ ประกาศให้คงใช้คำที่เรียกภูษามาลาแลวัดพนัญเชิง
- ๓๑๑ ประกาศให้เรียกคลองผดุงกรุงเกษมแลถนนเจริญกรุง
- ๓๑๒ ประกาศให้ใช้คำว่าใส่ในที่ควร
๒๘๙ ประกาศเรื่องให้สึกพระสงฆ์สามเณรที่สูบฝิ่น
(ณวันเสาร์ เดือน ๖ ขึ้น ๙ ค่ำ ๑ ปีฉลู พ.ศ. ๒๓๙๖
กฎประกาศแก่พระราชาคณะ พระครูถานา พระเปรียญ ในคณะกลาง คณะเหนือ คณะใต้ ทุกๆ พระอารามหลวงจงทั่ว ด้วยณวันเดือน ๕ แรม ๑๒ ค่ำ ปีฉลูเบ็ญจศก สมเด็จพระพุทธโฆสาจารยเข้าไปถวายพระธรรมเทศนาที่ตำหนักสมเด็จพระนางเจ้า มีพระบรมราชโองการดำรัสั่งสมเด็จพระพุทธโฆสาจารย ให้มาทูลพระเจ้าบรมวงศเธอ กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ศรีสุคตขัติยวงศ ว่าบัดนี้คฤหัสถ์ซัดถึงพระสงฆ์วัดสามพระยาว่าสูบฝิ่น โปรดฯ จะให้พระราชาคณะเจ้าอารามส่งตัวภิกษุที่สูบฝิ่นแก่กรมพระธรรมการ ถ้าภิกษุสามเณรวัดใดสูบฝิ่นเจ้าอารามส่งตัวมิได้ ให้การว่าหลบหลีกหนีหายไป จะโปรดฯ ให้บนคฤหัสถ์ติดตามเอาตัว ถ้าได้ตัวแล้วก็จะให้พระราชาคณะในพระอารามนั้น เสียสินบนให้แก่คฤหัสถ์ผู้จับนั้น อนึ่งซึ่งบาญชีสำมะโนครัวซึ่งยังไม่ได้ส่งนั้น ให้เร่งส่งเสียในวันเดือน ๗ ปีฉลูเบ็ญจศก
จึงมีรับสั่งพระเจ้าบรมวงศเธอ กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรสศรีสุคตขัติยวงศ์สั่งว่า ให้พระราชาคณะทั้งปวงผู้เปนเจ้าอารามสั่งถานานุกรม สั่งเจ้าคณะให้ตรวจตราดูแลพระสงฆ์สามเณรในอารามของตัว ถ้ามีสูบฝิ่นกินกันชากินสุราเล่นเบี้ย ก็อย่าให้ขับไล่ให้ให้สึกเสียทีเดียว อนึ่งห้ามอย่าให้คบหาภิกษุ สามเณร ที่เที่ยวเตร็ดเตร่หามีอารามไม่ แลคฤหัสถ์อันใช่ญาติมาหลับนอนที่กุฎี ตั้งแต่คืนหนึ่งสองคืนขึ้นไปเปนอันขาด ถ้าภิกษุสามเณรคฤหัสถ์ที่กระทำผิดดังกล่าวมานี้ มาอาศรัยหลับนอนอยู่ในกุฎีใด มีผู้ซัดถึงว่าอยู่กุฎีนั้น ถ้าได้ตัวผู้นั้นไปไถ่ถามได้ความจริงว่าอยู่กุฎีนั้น ก็จะให้เจ้าของกุฎีนั้นเสียสินบนให้แก่คฤหัสถ์ตามมากน้อย แม้นมีภิกษุสามเณรคนร้ายที่กระทำความผิดดังกล่าวมานี้ ถ้ามีในอารามใด ก็ให้ท่านผู้เปนเจ้าอารามเอาโทษแก่ถานานุกรม เจ้าหมู่ เจ้าคณะของผู้กระทำผิดโดยสมควรแก่โทษมากแลน้อย ให้พระราชาคณะถานา พระครู เจ้าอธิการผู้เปนเจ้าอาราม จงตรวจตรากำชับว่ากล่าวกันให้กวดขันอย่าได้ประมาท จึงจะพ้นความผิดในพระราชอาณาจักร์
กฎประกาศมาณวันเสาร์ เดือน ๖ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีฉลูเบ็ญจศก