ตอนที่ ๑ นางสุวิญชาถูกขับไล่

ช้า

๏ เมื่อนั้น	องค์พระไชยเชฐเรืองศรี
แต่มาอยู่ป่าพนาลี	ได้เจ็ดราตรีทิวาวัน
ให้หมอเถ้าเอาช้างไปเที่ยวค้น	ทุกตำบลโป่งป่าพนาสัณฑ์
ไม่ประสบพบช้างตัวสำคัญ	จนสิ้นแดนเหมันต์ภารา

ฯ ๔ คำ ฯ

ปีนตลิ่ง

๏ เมื่อพระมเหษีจะมีเหตุ	ให้เขม่นไนยเนตรทั้งซ้ายขวา
พระทอดถอนหฤไทยไปมา	หวนรำฦกตรึกตราถึงเวียงวัง
สงสารสุวิญชาโฉมศรี	เทวีมีครรภ์อยู่ข้างหลัง
จะประสูตรลูกแก้วแล้วฤๅยัง	ไม่มีที่หวังที่ไว้ใจ
นางก็ไร้สุริวงศ์พงศ์เผ่า	ใครจะเอาใจดูหูใส่
จำจะเลิกพหลพลไกร	กลับคืนเข้าไปยังภารา

ฯ ๖ คำ ฯ

ร่าย

๏ คิดพลางทางสั่งเสนี	จงตระเตรียมโยธีทั้งซ้ายขวา
เร่งรัดผูกช้างผูกม้า	จะคืนเข้าภาราเวลานี้

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	เสนีรับสั่งใส่เกษี
ออกมาจัดกันทันที	พร้อมเสร็จดังมีพระบัญชา

ฯ ๒ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	องค์พระไชยเชฐก็หรรษา
จึงสระสรงทรงเครื่องสุคนธา	ทรงมหาภูสิตพรายพรรณ
ครั้นเสร็จเสด็จบทจร	ขึ้นทรงอัศดรผายผัน
ให้ยกพวกพลช้างดั้งกัน	คืนเข้าเหมันต์ธานี

ฯ ๔ คำ ฯ กราวนอก เชิด

๏ ครั้นถึงจึงประทับม้าทรง	เสด็จลงเกยแก้วมณีศรี
พอสิ้นแสงสนธยาราตรี	จรลีเข้ายังวังใน

ฯ ๒ คำ ฯ เสมอ

๏ เมื่อนั้น	เจ็ดนางนารีศรีใส
แจ้งเหตุว่าเสด็จมาแต่ไพร	ดีใจเปรมปริ่มยิ้มพราย
ชวนกันอาบน้ำทาแป้ง	จัดแจงแต่งตัวเฉิดฉาย
นุ่งยกห่มตาดนาดกราย	ผันผายไปเฝ้าพระภูมี

ฯ ๔ คำ ฯ เพลงช้า

๏ เมื่อนั้น	องค์พระไชยเชฐเรืองศรี
เห็นนางสาวสรรค์มาอัญชลี	จึงปราไสนารีทั้งเจ็ดคน
พี่จากน้องไปคล้องคชสาร	ทรมานนอนป่าพนาสณฑ์
เช้าค่ำรำฦกถึงนฤมล	เจ้าอยู่ดีทุกคนฤๅฉันใด
อันนางสุวิญชานงเยาว์	พี่ฝากฝังให้เจ้าเอาใจใส่
ครรภ์นางก็แก่แต่วันไป	เปนกะไรคลอดลูกแล้วฤๅยัง

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	เจ็ดนางทูลไปดังใจหวัง
ข้าทุกข์แทนนฤมลพ้นกำลัง	เปนธุระระวังนั่งรำพึง
พอวันหนึ่งนางคลอดโอรสา	ก่อนน่าพระเสด็จเข้ามาถึง
รูปร่างพริ้งพร้อมดังกล่อมกลึง	งามแม้นเหมือนหนึ่งเทวดา

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐฟังคำที่ร่ำว่า
เห็นทั้งท่อนไม้ใส่พานมา	ผ่านฟ้านิ่งอึ้งตลึงตไล
เสน่ห์นางเจ็ดคนเข้าดลจิตร	จะทันพิจารณาก็หาไม่
ให้ชิงชังสุวิญชาแล้วว่าไป	จะเลี้ยงไว้ทำไมในธานี
ว่าพลางทางขยับจับพระขรรค์	หมายจะไปห่ำหั้นบั่นเกษี
ลงจากแท่นแค้นใจจรลี	เจ็ดนางนารีก็ตามไป

ฯ ๖ คำ ฯ เสมอ

๏ ครั้นถึงจึงเห็นนางสุวิญชา	ยิ่งโกรธาหุนหันมันไส้
กระทืบบาทกึกก้องทั้งห้องใน	ชี้หน้าว่าไปกับนงลักษณ์
เสียแรงเราชุบเลี้ยงถึงเพียงนี้	ควรฤๅมีลูกอ่อนเปนท่อนสัก
ให้อับอายขายหน้านักหนานัก	สิ้นรักใคร่กันแล้ววันนี้
แม้นเลี้ยงไว้ในเมืองจะเลื่องฦๅ	ขึ้นชื่อว่าเปนเมียเสียศักดิ์ศรี
ชอบแต่สังหารผลาญชีวี	ภูมีฮึดฮัดขัดแค้นใจ

ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา

โอ้

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาตัวสั่นหวั่นไหว
กรรแสงพลางทางทูลภูวไนย	เขาจะคิดอย่างไรเมียไม่รู้
แต่แรกเจ็บท้องร้องครวญคราง	เจ็ดนางมานั่งหนุนหลังอยู่
แล้วขับไล่ข้าไทมิให้ดู	เมียไม่รู้ทันเท่าเขาคิดคด
นางว่าข้าไม่เคยจะคลอดลูก	เอาผ้าผูกพันตาเสียมืดหมด
เมื่อแรกประสูตรพระโอรส	เสียงร้องปรากฎเหมือนเสียงคน
บัดนี้ลูกอ่อนเปนท่อนไม้	เพราะเขาปิดตาไว้ไม่เห็นหน
พระองค์จงคิดดูเล่ห์กล	ลูกคนใครห่อนเปนท่อนไม้
เมื่อฟังคำข้างเดียวมาเกรี้ยวโกรธ	จะลงโทษน้องรักให้ตักไษย
เมียจะผินภักตราไปหาใคร	ร่ำพลางสอื้นไห้ไปมา

ฯ ๑๐ คำ ฯ โอด

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐฟังคำจึงซ้ำว่า
เหม่เหม่ดูดู๋สุวิญชา	ยังขืนกลับมาว่าเขาพาโล
ยักเยื้องพูดจาสารพัด	เจ้าสำบัดสำนวนกวนโมโห
เมื่อลูกเปนท่อนไม้ไอ้กะโต	ข้ามิใช่ชายโง่จะงงงวย
เจ็ดนางรักเจ้าเรารู้แจ้ง	ว่าเขาแกล้งใส่ไคล้ไม่เห็นด้วย
อย่าพักทำกำสรดระทดระทวย	จะมอดม้วยไม่ทันรุ่งพรุ่งนี้
ว่าพลางทางเรียกเสนา	ใครอยู่บ้างข้างหน้าเข้ามานี่
จงเอาตัวสุวิญชากาลี	ไปประหารชีวีให้วายปราณ

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	เสนาคำนับรับบรรหาร
เข้าผูกรัดมัดมือเยาวมาลย์	ลนลานรีบพาออกมาพลัน

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาตระหนกอกสั่น
เหลียวดูภัศดาแล้วจาบัลย์	ครวญคร่ำรำพรรณวิงวอน

ฯ ๒ คำ ฯ

โอ้

๏ โอ้ว่าพระองค์ทรงเดช	โปรดเกษหยุดยั้งมั่งก่อน
พระจะให้ห่ำหั่นบั่นรอน	โทษกรน้องนี้ไม่มีเลย
ช่างเชื่อแต่เจ็ดนางไปข้างเดียว	ไม่แลเหลียวดูมั่งนั่งนิ่งเฉย
แต่ก่อนร่อนชะไรก็ไม่เคย	อกเอ๋ยน้องคิดเห็นผิดใจ
นางวิ่งเข้ากอดบาทภัศดา	ขอโทษกรวอนว่ากราบไหว้
เสนาเข้าคร่าเอาตัวไป	อรไทยครวญคร่ำร่ำโศกา

ฯ ๖ คำ ฯ โอด เชิด

ร่าย

๏ ครั้นออกมานอกทวารวัง	พอเห็นพี่เลี้ยงนั่งอยู่พร้อมหน้า
นางร้องเรียกไปมิได้ช้า	เชษฐาโปรดด้วยช่วยน้องไว้

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	สี่พี่เลี้ยงย่างเหย่าเข้ามาใกล้
เห็นเขาจูงสุวิญชาพาไป	ตกใจตัวสั่นเข้ากั้นกาง
พวกเสนาว่าหลีกไปให้พ้น	ต่างคนฮึดฮัดขัดขวาง
พระพี่เลี้ยงชิงไว้ไม่ละวาง	แล้วถามว่าโทษนางเปนอย่างไร

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

๏ ครั้นรู้แน่ตระหนักประจักษ์ความ	จึงห้ามเสนาว่าไม่ได้
ถ้าแม้นขืนฆ่าฟันให้บรรไลย	นานไปเราร่อยจะพลอยตาย
ท่านจงหยุดยั้งรั้งรอ	ข้าจะไปทูลขอนางโฉมฉาย
มิให้ม้วยมอดวอดวาย	ว่าแล้วสี่นายจรลี

ฯ ๔ คำ ฯ เสมอ

๏ ครั้นถึงจึงคลานเข้าไปเฝ้า	ก้มเกล้าประนตบทศรี
กราบทูลไปพลันทันที	พระภูมีเปนไฉนจึงใจเบา
ธรรมดาลูกอ่อนเปนท่อนไม้	มีมั่งฤๅไม่แต่ก่อนเก่า
แต่เพียงนี้มิรู้ดูเอา	ยิ่งกว่ามัวเมามึนตึง
ธรรมดาเมียหลวงกับเมียน้อย	ย่อมคอยหยิบผิดคิดหวงหึงษ์
ช่างไม่ตรองตรึกให้ฦกซึ้ง	เหมือนไม่รู้ถึงทันเมีย
ล้วนเหล่าฤษยาเปนอารมณ์	มีแต่จะเรียกลมให้เรือเสีย
ทั้งเล่ห์กลกระทำยำเยีย	จะให้เขาผัวเมียได้รำคาญ
ถึงว่านางจะเปนเช่นนั้นไซ้	ก็ยังไม่ควรสั่งให้สังหาร
รู้ถึงสิงหฬมิเปนการ	จะมาผลาญเสียสิ้นทั้งเหมันต์
มนุษย์ฤๅจะสู้กับหมู่ยักษ์	จะเคี้ยวเล่นเปนผักไม่พักหั่น
พระองค์จงโปรดยกโทษทัณฑ์	อย่าให้ชีวันนางมอดม้วย

ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจา

สามเส้า

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐได้ฟังก็เห็นด้วย
จริงอยู่พี่ว่าข้างงงวย	เพราะใครใครไม่ช่วยห้ามปราม
มีแต่จะเติมเสริมซ้ำ	จึงพลอยพล้ำเผลอไปไม่ไต่ถาม
น้องนี้โฉดเฉาเบาความ	นี่หากว่าพี่ห้ามจึงได้คิด
ถ้าสิงหฬรู้ไปที่ไหนนั่น	จะพากันย่อยยับดับจิตร
ใครจะออกต่อต้านทานฤทธิ์	น่าที่ชีวิตรจะม้วยมรณ์
ตายแล้วฤๅยังอยู่สุวิญชา	กลับไปให้หาเข้ามาก่อน
อย่าให้ห้ำหั่นบั่นรอน	ทำโทษโรธกรเยาวมาลย์

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	เจ็ดนางนั่งฟังอยู่ในม่าน
ได้ยินสี่พี่เลี้ยงทูลทัดทาน	ว่าขานเปนแยบก็แปลบใจ
นิ่งอยู่ดูเห็นจะเปนรอง	ชวนกันเผยม่านทองสองไข
โกรธาชี้หน้าแล้วว่าไร	นี่อะไรมากลุ้มรุมชิงชัง
ชิชะท่านสารพัดรู้	มาข่มขู่ตะคอกหลอกผู้หญิง
ลิ้นลมคมสันขยันจริง	พูดแยบแอบอิงสอพลอพลอย
ฤๅทั้งสี่แจ้งใจว่าใครทำ	จึงพิดทูลปรักปรำให้ยับย่อย
ช่างซื้อหน้ามาเฝ้าทูลตะบอย	ข้าสิน่ากลัวน้อยไปเมื่อไร

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	พระพี่เลี้ยงเคืองขัดอัชฌาไศรย
จึงว่าข้าทูลขออรไทย	กลการอะไรมาโกรธฟุ้ง
ชาติวัวระวังสันหลังขาด	เห็นแต่กาบินผาดก็สดุ้ง
เรารู้อยู่เต็มใจในไส้พุง	อย่าหยาบยุ่งกรุ่งกริ่งเจรจา
หากว่าภูวไนยไม่ให้ถาม	นางรูปงามจึงออกมาลอยหน้า
แม้นทรงฤทธิ์ให้เราพิจารณา	ที่ไหนเจ้าจะมาท้าทายอึง

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	เจ็ดนางพิโรธโกรธขึ้ง
จึงร้องว่าอย่าพักรำพึง	ข้าไม่อยากพรั่นพรึงทั้งสี่นาย
จะถามไถ่อย่างไรก็ถามกัน	ที่จะเปนเช่นนั้นอย่านึกหมาย
มาช่วยกันแก้หน้าว่าไม่อาย	เที่ยวเอาความร้ายมาบ้ายทา
ทั้งสี่นี้ดูเหมือนงูงอด	จะคอยมองย่องตอดกระมังหนา
เมื่อลูกเปนท่อนสักประจักษ์ตา	ยังจะแค่นมีหน้าว่ากั้นกาง

ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา

สมิงทองไทย

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐนิ่งฟังทั้งสองข้าง
ผลกรรมจำให้เริศร้าง	พระเคืองข้องหมองหมางในอารมณ์
ฟังสี่พี่เลี้ยงก็เห็นชอบ	ฟังเจ็ดนางตอบก็เห็นสม
เห็นชอบเปนผิดคิดนิยม	ด้วยว่าอาคมเข้าดลใจ
พระตรัสห้ามความเสียทั้งสองข้าง	จะถากถางเถียงกันหาควรไม่
อันนางสุวิญชานั้นไซ้	พี่ขอชีวิตรไว้ก็ตามที
แต่ตัวมันนั้นอัประมงคล	เร่งขับไปให้พ้นจากกรุงศรี
อย่าให้มานั่งเฝ้าเซ้าซี้	แม้นช้าชีวีจะบรรไลย

ฯ ๘ คำ ฯ เจรจา

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาได้ฟังนั่งร้องไห้
โศกศัลย์รันทดสลดใจ	ทรามไวยไม่เปนสมประดี
ดังหนึ่งจะพินาศขาดจิตร	สุดสิ้นชีวิตรลงกับที่
นางเข้ากอดบาทาพระสามี	โศกีครวญคร่ำร่ำไร

ฯ ๔ คำ ฯ โอด

โอ้

๏ โอ้ว่าพระทูลกระหม่อมแก้ว	จะขับเมียเสียแล้วฤๅไฉน
พระเคืองข้องน้องผิดด้วยสิ่งไร	ภูวไนยไม่ทรงพระเมตตา
ถึงกะไรไต่ถามความสักนิด	ถ้าแม้นผิดแล้วก็ตามแต่โทษา
นี่ทรงฤทธิ์ไม่พิจารณา	ชรอยกรรมเวราของน้องนี้
เมื่อเมียได้กุมภามาเลี้ยงไว้	ก็จากเวียงไชยไปในไพรศรี
มาเปนบาทบริจาพระสามี	พอประจบครบปีจะจำไกล
เที่ยงนางกลางคืนถึงเพียงนี้	จะเดินดงพงพีกะไรได้
ตัวเปนผู้หญิงจะวิ่งไป	หนทางกลางไพรพนาดร
โปรดให้เมียพักแต่สักคืน	พออยู่ไฟอยู่ฟืนเสียน่อยก่อน
ร่ำพลางนางคิดอาวรณ์	สองกรข้อนทรวงเข้าโศกา

ฯ ๑๐ คำ ฯ โอด

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐฟังคำที่ร่ำว่า
ยิ่งมีโมโหโกรธา	จึงร้องด่าสำทับขับไป
เหม่อีอัปรีทรลักษณ์	มึงอย่างพักมานั่งร้องไห้
ยังขืนขัดผัดวันขออยู่ไฟ	หัวจะขาดปลิวไปไม่ทันรู้
อย่าว่าแต่คืนหนึ่งถึงครู่เดียว	พระอินทร์มาเขียวเขียวไม่ให้อยู่
เร่งไปให้พ้นบ้านเมืองกู	ค่ำมืดไม่รู้ไม่เข้าใจ

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	วิฬาร์ฟังว่าน่ามันไส้
เจ็บจิตรสุดที่จะคิดไป	น้อยใจเปนพ้นคณนา
ถึงโศกีก็ไม่มีใครเอนดู	ยังจะอยู่เอาอะไรให้เร่งว่า
จึงวิ่งเข้าแย่งยุดฉุดมือมา	ไปภาราเราเถิดนะทรามไวย
เมื่อพลัดพรากจากเมืองมาคราวแล้ว	แต่หม่อมแม่กับอีแมวยังมาได้
ดึกดื่นคืนค่ำค่อยคลำไป	ร้องไห้ไยให้เสียน้ำตา

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาตอบคำวิฬาร์ว่า
ข้าก็รู้อยู่สิ้นแล้ววิฬาร์	ท่านไม่เมตตาจึงขับไป
เมื่อความผิดนิดหนึ่งก็ไม่มี	คิดแค้นเท่านี้จึงร้องไห้
วิฬาร์อย่าเพ่อคลาไคล	ทรามไวยวิ่งกลับคืนมา

โอ้

๏ ยอกรก้มกราบกับตีนผัว	พ่อทูนหัวจงโปรดเกษา
ซึ่งว่าโทษตัวน้องชั่วช้า	พระจงพิจารณาให้แจ้งใจ
นี่ไม่ถามความเลยมาเฉยเสีย	พระจะดูหน้าเมียก็หาไม่
ว่าพลางนางทรงโศกาไลย	อรไทยพ่างเพียงจะมรณา

ฯ ๔ คำ ฯ โอด

ร่าย

๏ บัดนั้น	วิฬาร์น้อยใจเปนนักหนา
คิดแค้นแล่นไปด้วยโกรธา	ฉุดมือนางมาแล้วว่าไป
คิดบ้างเปนไรในสวนขวัญ	หนียักษ์ตัวสั่นดังลูกไก่
จักระแหล่นชีวันจะบรรไลย	ยังแต่ลมหายใจอยู่รวยรวย
ไม่พบเราบ่าวนายก็ตายแล้ว	พูดอ้อนวอนแมวให้ช่วยด้วย
ทีนี้แทนคุณให้ที่ไม่ม้วย	ทั้งเจ้าข้ารื่นรวยบริบูรณ์
เสียแรงรักภักดีสุจริต	แทบจะเอาชีวิตรมาสาบสูญ
อนิจาอาภัพลับเหมือนปูน	หม่อมเมียท่านทูลท่านเชื่อกัน
ว่าพลางพานางลีลาศ	ลงจากปราสาทเฉิดฉัน
วิฬาร์นำน่าจรจรัล	นางโศกศัลย์ดำเนินเดินมา

ฯ ๑๐ คำ ฯ ทยอย

๏ เมื่อนั้น	พระไชยเชฐผันแปรแลหา
เห็นโฉมงามเดินตามหลังวิฬาร์	ให้คืนคิดเมตตาอาไลย
ความรักหักห้ามโมโหหาย	แสนเสียดายไม่กลั้นน้ำตาได้
นี่เนื้อว่าเวรกรรมได้ทำไว้	จึงเกิดเข็ญเปนไปถึงเพียงนี้
เสียทีเพียรพากลำบากกาย	ปิ้มจะตายเพราะมิ่งมารศรี
ได้สมสองครองกันพอครบปี	จะมาจากอกพี่ไปทั้งรัก
นิจาเอ๋ยเดินพลางร้องไห้พลาง	สงสารนางนักหนาน่าอกหัก
จะเรียกกลับอับอายเสนานัก	พระทรงศักดิ์อักอ่วนป่วนใจ
ไม่มีศุขผุดลุกผุดนั่ง	ร้อนรุมคลุ้มคลั่งดังเพลิงไหม้
แต่รัญจวนครวญคร่ำร่ำไร	ภูวไนยโศกาจาบัลย์

ฯ ๑๐ คำ ฯ โอด

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชามิใคร่จะผายผัน
กรรแสงพลางทางลงอัฒจันท์	แว่วเสียงโศกศัลย์สดุ้งใจ
จึงยืนยั้งฟังศัพทสำเนียง	ได้ยินเสียงผัวรักร้องไห้
นางตีอกฟกช้ำร่ำไร	ทรามไวยวิ่งกลับคืนมา

ฯ ๔ คำ ฯ โอด

โอ้

๏ ยอกรกราบลงกับเบื้องบาท	ใจจะขาดด้วยความเสนหา
เปนกรรมตามสนองทั้งสองรา	พระจะทรงโศกาไปว่าไร
ธรรมดาจารีตเปนกระษัตริย์	โองการตรัสขาดแล้วไม่คืนได้
น้องนี้จะขอลาคลาไคล	สัญจรไปตามกรรมได้ทำมา
นางยกบาทผัวขึ้นทูลเกษ	ชลเนตรไหลหลั่งทั้งซ้ายขวา
ตีอกชกเกล้าเข้าโศกา	ซบกับบาทาพระสามี

ฯ ๖ คำ ฯ โอด

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	เจ็ดนางร้อนใจดังไฟจี้
เห็นนางสุวิญชามาโศกี	กลัวว่าเขาจะดีกันผัวเมีย
คิดวิตกอกไหม้ไส้ขม	ในอารมณ์นั้นจะใคร่ให้ขับเสีย
จึงชี้หน้าว่านางช่างทำเยีย	มาอะลิ้มอะเหลี่ยภูวไนย
อีหน้าด้านมารยาพิรากวน	ทำกระบวนชวนผัวให้ร้องไห้
จะพะนึงพะเน้าเอาอะไร	ไปไปแล้ววกหกกลับมา
คนกระลีกระลำส่ำเสีย	ให้เพื่อนเมียพลอยอายขายหน้า
ไสหัวไปให้พ้นภารา	มึงอย่ามายียวนกวนพระไทย
บ้างว่าน่าเกลียดเคียดค้อน	ขอดค่อนงอนว่าไม่ปราไส
บ้างยั่วเย้าเฝ้าทูลตะบอยไป	ปรานีมันไยอีใจคด
แต่เลือดร้ายในกายยังกอกเสีย	มานั่งนับกับเมียที่อัปรยศ
ชั่วชาติอุบาทว์ไม่เปนรศ	เชิญเสด็จทรงยศเข้าห้องใน

ฯ ๑๒ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	วิฬาร์ฟังว่าไม่อดได้
ความโกรธกระโดดโลดเข้าไป	แล้วจูงมืออรไทยออกมา
ทำลอยหน้าลอยตาพาที	ตัวเปนทาษีแล้วมิสา
ทั้งโหดไร้ไม่มีปัญญา	ขืนจะขึ้นแข่งหน้าว่าไม่ฟัง
รูปร่างของตัวก็ชั่วช้า	แล้วหยูกยาอาคมก็ไม่ขลัง
สารพัดวิบัติให้ผัวชัง	ถึงจะโปรดปรานมั่งก็เจ็บใจ
ช่างอาภัพอับจนหม่นหมอง	จะผินพึ่งพี่น้องก็ไม่ได้
จึงต้องจ้างช่างทำท่อนไม้	ไปซ่อนใส่สมหวังแล้วครั้งนี้
เอออะไรที่ไหนมานั่งวอน	ให้เขาค่อนแคะว่าน่าบัดสี
มิใช่แม่แก่เถ้าเมื่อไรมี	แต่เปนหม้ายเพียงนี้ไม่น้อยใจ
มันไม่ต้องอารมณ์สมประกอบ	ผิดชอบชั่วดีมีผัวใหม่
เที่ยงนางกลางคืนแม่มาไป	กลัวอะไรมืดค่ำกรรมของตัว
จะเที่ยวหาหมอยามนตร์ดล	ทำเสน่ห์เล่ห์กลซนหาผัว
ให้มันขลังทั้งรักทั้งกลัว	ขึ้นนั่งซังตั้งตัวเปนผู้ดี

ฯ ๑๔ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	สุริยาเคืองเคียดมันเสียดสี
จึงชี้หน้าว่าอีวิฬารี	มึงพาทีเถียงแทนช่วยแค้นเคือง
กูจะตอบสำนวนไม่ควรคู่	เหมือนเอาทองไปถูรู่กระเบื้อง
ไสหัวมึงไปเสียจากเมือง	จะยักเยื้องอย่างไรเขาไม่ฟัง
อีแมวอุบาทว์ชาติขี้ข้า	มึงไม่รู้ว่าฟ้าจะเคืองหลัง
แม้นเจ้าข้ามิไปให้พ้นวัง	กูจะสั่งให้เขาไสคอไป

ฯ ๖ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	วิฬาร์ฟังว่าน่ามันไส้
จะออมอดลดละมันทำไม	ตายไหนตายไปคงให้ฦๅ
จึงร้องว่าแน่คะหม่อมเมียเอก	อภิเศกขึ้นใหม่เมื่อไรฤๅ
บัญชาแทนรับสั่งนั่งชี้มือ	มาออกหน้าค่าชื่อไม่อายใจ
เจ้าสิคนสบเสียนางเมียต้น	จะฆ่าผู้ฟันคนก็ทำได้
มานั่งขับเหนื่อยปากลำบากใจ	เอาจับใส่หีบฝังเสียทั้งเปน
อีพวกเหล่าเจ้าเสน่ห์เล่ห์กล	แต่ละคนใจคอไม่พอเล่น
มันตาร้อนตาไฟมิใช่เย็น	เอาคนฝังทั้งเปนอีอัปรี
แม้นเจ้าข้าพากันวายชนม์	ถ้ารู้ถึงสิงหฬยักษี
เหมันต์ก็จะหมดทั้งธานี	อสุรีเคี้ยวเล่นเปนผักไป
ว่าพลางพานางจรลี	ลงจากปราสาทศรีที่อาไศรย
ออกนอกพระทวารวังใน	เดินไปตามถนนธานี

ฯ ๑๒ คำ ฯ เพลง

๏ ครั้นออกมานอกประตูเมือง	พอเรื่อเรืองรุ่งแจ้งแสงศรี
วิฬาร์ทูลความตามคดี	เมื่อเทวีประสูตรพระโอรส
ข้าระวังนั่งเฝ้าแฝงประตู	แอบดูเห็นแน่แก่ตาหมด
อีทั้งเจ็ดทุจริตคิดคด	ลักองค์โอรสใส่หีบมา
ข้าวิ่งแอบอ้อมด้อมตามไป	พอถึงต้นไทรสาขา
มันยั้งหยุดขุดหลุมที่ฉายา	แล้วฝังหีบรีบมาเสียทันที
ข้าไปดูที่ฝังสังเกตไว้	จำได้สันทัดสนัดสนี่
ทูลพลางทางรีบจรลี	นำนางเทวีไปทันใด

ฯ ๘ คำ ฯ เชิด

๏ ครั้นถึงพระไทรสาขา	วิฬาร์จึงแจ้งแถลงไข
มันฝังองค์พระโอรสไว้	อยู่ใต้ร่มไทรต้นนี้

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	นางสุวิญชาโฉมศรี
ดีใจเปนพ้นพันทวี	ก็ขุดลงตรงที่ฝังไว้

ฯ ๒ คำ ฯ

ล่องเรือ

๏ ขุดไปไม่พบพระโอรส	นางกำสรดดิ้นโดยโหยไห้
สอื้นพลางทางถามวิฬาร์ไป	เหตุไฉนไม่พบพระลูกยา

ฯ ๒ คำ ฯ

ร่าย

๏ บัดนั้น	วิฬาร์หลากใจเปนนักหนา
ฤๅผีสางบังหูบังตา	มาหลอนหลอกหยอกข้าดอกกระมัง
คิดแล้วนางแมวยกมือไหว้	ขอให้ได้พระกุมารเหมือนใจหวัง
เทพไทองค์ใดที่กำบัง	จะแต่งตั้งสังเวยที่ร่มไทร
ข้าจะรำฉุยฉายถวายมือ	ให้เลื่องฦๅว่าแมวนี้รำได้
บนพลางทางแลดูไป	ก็เห็นหีบที่ในหลุมนั้น

ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา ฉุยฉาย

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาปรีดิ์เปรมเกษมสันต์
เอาหีบมาเปิดฝาดูพลัน	จึงเห็นโอรสนั้นเปนชาย
ยกพระลูกน้อยขึ้นใส่ตัก	พิศภักตร์ลักขณาเฉิดฉาย
ทรงศรพระขรรค์สำหรับกาย	ทั้งม้ารถพรรณรายก็มีมา
นางแสนพิศวาศพระลูกรัก	จูบภักตร์แล้วทูนเหนือเกษา
พ่อคุณทูลหัวของมารดา	จะหาไหนได้เหมือนเช่นนี้
แม่คิดว่าอาสัญบรรไลย	ตามจากแม่ไปไม่เห็นผี
ร่ำพลางทางทรงโศกี	มารศรีพ่างเพียงจะขาดใจ

ฯ ๘ คำ ฯ โอด

๏ ครั้นสร่างโศกาปฤกษาแมว	เราพบลูกแล้วจะไปไหน
ฤๅจะกลับหลังยังเวียงไชย	ทูลให้ทราบเบื้องบาทา
เมียท่านทำการถึงเพียงนี้	จะดูพระสามีพิพากษา
เจ้าจะเห็นอย่างไรนางวิฬาร์	จงว่ามาให้แม่แจ้งใจ

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

๏ บัดนั้น	วิฬาร์เคืองขัดอัชฌาไศรย
จึงตอบวาจาไปทันใด	ช่างไม่อายแก่ใจฤๅไรนา
เขาขับหนีตีด่าว่าตัวชั่ว	ยังแค่นคิดถึงผัวจะไปหา
ไม่เจ็บจำน้ำคำอีสุริยา	มันด่าว่านั้นน้อยไปเมื่อไร
ข้างผัวก็หลงงงงวย	เมียว่าไรว่าด้วยไม่ถามไถ่
จะขืนไปบอกเล่าเขาทำไม	เขาจะเชื่อที่ไหนว่าลูกตน
เมื่อรักผัวไม่คิดถึงตัวแล้ว	อีแมวก็จะไปในไพรสณฑ์
จะอุส่าห์สัญจรซอนซน	กว่าจะถึงสิงหฬเวียงไชย

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาฟังแจ้งแถลงไข
แต่วิฬาร์ยังว่าน่าอายใจ	คิดมานะพระไทยขึ้นมา
จำจะผายผันสัญจร	ไปนครสิงหฬยักษา
แต่ขัดสนจนเสียด้วยมรคา	ไม่รู้ว่าตำแหน่งแห่งใด
นางจึงยอกรขึ้นเพียงผม	บังคมเทวาในป่าใหญ่
เชิญช่วยนำข้าคลาไคล	ไปถึงเวียงไชยฉับพลัน

ฯ ๖ คำ ฯ รัว

ยานี

๏ มาจะกล่าวบทไป	ถึงท้าวสหัสไนยรังสรรค์
อาศน์อ่อนร้อนเร่าดังไฟกัลป์	เร่งคิดอัศจรรย์เปนพ้นนัก
จึงเล็งทิพเนตรลงมา	เห็นนางสุวิญชามีศักดิ์
มาประสบพบองค์โอรสรัก	จะไปสู่สำนักพระบิดา
จำกูจะให้นำไป	ถึงกรุงไกรสิงหฬยักษา
อย่าให้นางทนทุกข์ทรมา	เวทนาแก่องค์พระกุมาร

ฯ ๖ คำ ฯ

ร่าย

๏ จึงตรัสสั่งพระวิศณุกรรม์	จงจรจรัลลงไปในไพรสาร
พานางสุวิญชานงคราญ	ไปส่งถึงสถานธานี

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	พระวิศณุกรรม์เรืองศรี
รับสั่งท้าวสุชัมบดี	บังคมลาจรลีลงมาพลัน

ฯ ๒ คำ ฯ กลม

๏ ครั้นถึงจึงมีวาจา	เจ้าอย่าวิโยคโศกศัลย์
เราจะมาพานางจรจรัล	ไปส่งยังเขตรขัณฑ์เวียงไชย

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชานารีศรีใส
ชื่นชมเปรมปรีดิ์ดีใจ	ยอกรบังคมไหว้เทวา
แล้วอุ้มองค์โอรสยศยง	วางลงยังราชรถา
พระวิศณุกรรม์ขับมา	วิฬาร์นำน่าคลาไคล

ฯ ๔ คำ ฯ เชิด

๏ ครั้นถึงหิมวันต์บรรพต	ให้หยุดรถอยู่ริมภูเขาใหญ่
เห็นน้ำพุจากผาชลาไลย	อรไทยยินดีปรีดา
จึงยกเอาลูกน้อยกลอยใจ	ลงจากพิไชยรถา
พาไปสระสรงคงคา	วิฬาร์ก็พาเสด็จไป

ฯ ๔ คำ ฯ ลงสรง

๏ ครั้นชำระสระสรงพระลูกแล้ว	คลาศแคล้วจากเชิงเขาใหญ่
นางเปลื้องภูษาผ้าสไบ	ผูกเปนเปลให้เจ้าไสยา
กอดจูบลูกแก้วแล้วเชยชม	ค่อยวางลงบรรธมในเปลผ้า
นอนเสียเถิดพ่ออย่าโศกา	ปลอบพลางกัลยาก็กล่อมไป

ฯ ๔ คำ ฯ

กล่อม

๏ เจ้านอนไปเถิดแม่จะกล่อม	เจ้างามละม่อมจะไกวให้
ขวัญอ่อนอย่าอ้อนอาไลย	หลับไปเถิดพ่ออย่าโศกา
แม่ลูกมีกรรมลำบาก	ต้องตกยากนอนหลับกับเปลผ้า
นอนเสียเถิดพ่ออย่าโศกา	ปลอบพลางกัลยาก็กล่อมไป

ฯ ๔ คำ ฯ

กล่อม

๏ เจ้านอนไปเถิดแม่จะกล่อม	เจ้างามลม่อมจะไกวให้
ขวัญอ่อนอย่าอ้อนอาไลย	หลับไปเถิดพ่ออย่าโศกา
แม่ลูกมีกรรมลำบาก	ต้องตกยากนอนหลับกับเปลผ้า
แม้นอยู่เวียงวังพระบิดา	จะไสยาอู่ทองรององค์
ตื่นบรรธมนางนมจะแซ่ซ้อง	ค่อยประคององค์วางในอ่างสรง
ครั้นเห็นลูกหลับไปดังใจจง	บังอรเอนองค์ลงไสยา

ฯ ๖ คำ ฯ ตระ

ร่าย

๏ ครั้นพระสุริยันตวันชาย	แสงสายบ่ายบังพฤกษา
พระกุมารก็ฟื้นตื่นนิทรา	กัลยาโอบอุ้มเอามาพลัน
โลมลูบจูบกอดให้กินนม	เชยชมรับมิ่งสิ่งขวัญ
แล้ววางองค์ลงเหนือรถสุวรรณ	วิศณุกรรม์นำน่าพาจรลี

ฯ ๔ คำ ฯ เชิด

๏ สุริยาสายัณห์ลงรอนรอน	ก็ถึงพระนครท้าวยักษี
เทวาลากลับไปทันที	เทวีอุ้มลูกคลาไคล

ฯ ๒ คำ ฯ เชิด

๏ เดินพลางทางทรงโศกา	ชลนาแถวถั่งหลั่งไหล
ชวนนางวิฬาร์ผู้ร่วมใจ	รีบไปเฝ้าองค์พระบิดา

ฯ ๒ คำ ฯ เพลง

๏ ครั้นถึงท้องพระโรงรูจี	เทวีคิดเกรงท้าวยักษา
ยั้งหยุดยืนแฝงทวารา	ตรึกตรองกิจจาจะเพ็ดทูล

ฯ ๒ คำ ฯ

ช้า

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬราชนเรนทร์สูร
สถิตย์เหนือแท่นรัตน์เรืองจำรูญ	พร้อมมูลข้าเฝ้าท้าวพระยา
ว่าขานกิจการนัคเรศ	ให้เขม่นไนยเนตรทั้งซ้ายขวา
พระยายักษ์นิ่งนึกตรึกตรา	จะได้ลาภฤๅว่าจะได้ทุกข์

ฯ ๔ คำ ฯ

ร่าย

๏ แต่ก่อนร่อนชะไรไม่เคยเปน	จะพูดเล่นเจรจาไม่ผาศุก
จึงตรัสเรียกกระดานหมากรุก	มาทรงเล่นกับมุขมนตรี

ฯ ๒ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	นวลนางสุวิญชาโฉมศรี
แอบประตูดูองค์อสุรี	เห็นท่วงทีเริงรื่นชื่นบาน
อุ้มองค์ลูกน้อยกลอยใจ	ร้องไห้เข้าไปตรงน่าฉาน
ก้มเกล้าประนตบทมาลย์	นงคราญซวนซบสลบลง

ฯ ๔ คำ ฯ โอด

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬเร่งคิดพิศวง
แปลกนางสุวิญชาโฉมยง	ด้วยพระองค์ชราหูตามัว
พิศดูเอ๊ะนี่มีธิดา	เปนไรมาสลบซบหัว
ท้าวค่อยประคองต้องตัว	ลูบทั่วสรรพางค์นางเทวี
ตรัสเรียกเท่าไรก็ไม่ขาน	พระยามารเรียกหมออึงมี่
พลางทรงนวดฟั้นให้ทันที	เสนีนิ่งได้ไม่ช่วยกู

ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา

๏ ครั้นนางค่อยฟื้นสมประดี	เทวียังทรงกรรแสงอยู่
ประคอบปลอบเล้าโลมนางโฉมตรู	จะใคร่รู้เนื้อความจึงถามไป

ฯ ๒ คำ ฯ

๏ จอมเอยจอมขวัญ	เหมันต์เกิดเข็ญเปนไฉน
ฤๅผัวเจ้าเขาทำให้ช้ำใจ	ได้ลำบากยากไร้อับจน
มีธุระอะไรนะบังอร	จึงมายังนครสิงหฬ
เหตุไรไม่มีรี้พล	มาแต่สองคนกับอีแมว
นี่ลูกเต้าของใครได้ไหนมา	ดูหน้าตายิ้มย่องผ่องแผ้ว
ยังเล็กนักได้สักกี่เดือนแล้ว	ลูกแก้วจงแถลงแจ้งกิจจา

ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาบังคมก้มหน้า
นางคิดพิดทูลแต่อัชฌา	ด้วยกลัวจะโกรธาพระสามี
เดิมยกลูกให้พระไชยเชฐ	ไปจากนัคเรศยักษี
เธอร่วมเรียงเลี้ยงลูกไว้ดิบดี	มิได้มีอาธรรม์อันใด
เมื่อจะเกิดเหตุนั้นลูกครรภ์แก่	เปนกรรมแต่หนหลังมาซัดให้
เขาบอกข่าวช้างเผือกที่ในไพร	พระสามีดีใจไปคล้องช้าง
ข้าคลอดลูกชายภายหลัง	เพื่อนเมียมานั่งอยู่รอบข้าง
สมคเนเล่ห์กลอีเจ็ดนาง	จะแกล้งล้างผลาญข้าให้บรรไลย
เอาลูกน้อยนี้ใส่ในหีบผ้า	ให้ทาษาไปฝังนอกกรุงใหญ่
พอผัวกลับมาถึงเวียงไชย	มันเอาท่อนไม้ไปให้ดู
พระไชยเชฐนั้นไม่ทันคิด	จำจิตรขับข้าด้วยอดสู
อันที่ฝังลูกยาวิฬาร์รู้	มาขุดดูได้ลูกที่ต้นไทร
เดชะสมภารพระหลานขวัญ	เทวัญเอารถลงมาให้
แล้วช่วยพามาส่งถึงกรุงไกร	จงทราบใต้บาทบงสุ์พระทรงฤทธิ์

ฯ ๑๔ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬฟังเรื่องให้เคืองจิตร
จึงว่าชะไชยเชฐช่างไม่คิด	ถึงชอบผิดก็ควรจะบอกกู
น้อยฤๅขับไล่ไม่ไว้หน้า	ให้พ่อตาอัปรยศอดสู
มันเชื่อฤทธิ์จะลองฝีมือดู	เห็นว่ากูแก่เถ้าจะเข้าโลง
เมื่อเมียมันพาลผิดฤษยา	เห็นตัวอิจฉาอยู่โต้งโต้ง
อ้ายคนหลับตาบ้าลำโพง	โป้งโย้งพูดฮึกไม่ตรึกตรา
งมเงาแล้วมิหนำซ้ำจองหอง	ถ้าอยู่ใกล้จะถองให้หนักหนา
จำจะหามาถามตามกิจจา	มันจะว่าอย่างไรจะใคร่ฟัง

ฯ ๘ คำ ฯ

๏ บัดนั้น	วิฬาร์แค้นคิดถึงความหลัง
เห็นนางทูลปิดงำอำปลัง	นี่เนื้อยังรักผัวกลัวจะเคือง
วิฬาร์ขัดใจเข้าไปทูล	ว่านางเล่าเค้ามูลไม่สิ้นเรื่อง
พอผัวเขากลับมาถึงเมือง	มันยักเยื้องยุยงให้โกรธา
หม่อมเมียว่าไรก็เปนนั่น	สารพันแคะไค้พิไรว่า
ไม่ไต่ถามความพิจารณา	สั่งให้เข่นฆ่านางโฉมตรู
หากสี่พี่เลี้ยงมาขอไว้	ทั้งเจ้าข้าจึงได้รอดอยู่
เธอว่ายับขับเสียไม่เลี้ยงดู	นางผัดพอเช้าตรู่จะจรลี
เธอยิ่งกราดเกรี้ยวเคี่ยวเข็น	ถ้าขืนอยู่ก็เห็นจะเปนผี
ข้าจึงพานางมาในราตรี	ปิ้มชีวีจะม้วยด้วยเจ็บใจ
ทั้งผัวเมียเขารุมกันด่าว่า	หาเกรงใต้บาทาผ่านฟ้าไม่
ขันคึกฮึกฮักเปนพ้นไป	ว่าจะสู้ภูวไนยไม่พรั่นพรึง

ฯ ๑๒ คำ ฯ เจรจา

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬพิโรธโกรธขึ้ง
ลุกขึ้นกระทืบบาทตวาดอึง	สุวิญชาดูดู๋มึงไม่บอกกู
ช่างรักผัวกระไรกระนี้หนอ	ให้หม่อมพ่อไชยเชฐมาลบหลู่
ความโตความใหญ่พ่อไม่รู้	หากวิฬาร์ลูกกูมันเจ็บอาย
อัปรยศครั้งนี้เปนที่สุด	ถึงชีวิตรม้วยมุดก็ไม่หาย
มันดูหมิ่นถิ่นแคลนกูมากมาย	จะปล่อยแก่แก้อายไม่เกรงมัน
ชะไอ้ไชยเชฐลูกเขย	คงได้เล่นกันเหวยอย่าคึกขัน
ขัดเขมรเปนเกลียวเคี้ยวฟัน	โจนจากแท่นสุวรรณทันที
เขี้ยวงอกออกข้างละสามวา	ไนยนาดังแสงพระสุริย์ศรี
สำแดงแผลงฤทธิ์อสุรี	เพียงพื้นปัถพีจะโทรมทรุด

ฯ ๑๐ คำ ฯ คุกภาษ

๏ จับศรสพายแล่งแกว่งตระบอง	ขึ้นคาดกลองสำคัญชั้นสุด
แล้วให้เตรียมทัพสำหรับยุทธ	กู้จะไปรบมนุษย์เมืองเหมันต์
พระยามารมายังเกยลา	ยืนท่าพหลพลขันธ์
ร้องเรียกโยธีนี่นัน	หุนหันฮึดฮัดขัดใจ

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา

๏ ครั้นพร้อมเสร็จเสด็จขึ้นทรงรถ	ยกอสุรจัตุรงค์ทัพใหญ่
กระทืบบาทเร่งราชรถไชย	ออกไปจากวังไม่รั้งรอ

ฯ ๒ คำ ฯ กราว

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาขวัญหนีดีฝ่อ
วิ่งตะกายน้ำลายไม่ติดคอ	กลัวพ่อจะไปฆ่าพระสามี
ตามยุดท้ายรถกำสรดพลาง	นวลนางร้องทูลท้าวยักษี
จงผินภักตรามาพาที	เทวีครวญคร่ำร่ำวิงวอน

ฯ ๔ คำ ฯ

โอ้ปี่

๏ โอ้ว่าพระองค์ผู้ทรงเดช	โปรดเกษลูกมั่งจงยั้งก่อน
พระจะยกพลมารไปราญรอน	ทำโทษโรธกรกับเขาไย
คิดเห็นเปนกรรมลูกเที่ยงแท้	จึงได้แต่ทุกข์ทนหม่นไหม้
พลัดพรากพ่อแม่มาเดินไพร	นี่หากได้พึ่งบาทพระบิดา
ชีวิตรจึงรอดไม่วอดวาย	ทั้งกุมารหลานชายเปนศุขา
ครั้งนี้มิทรงพระเมตตา	ก็จะเปนเวราแก่ข้านี้
ประทานโทษเถิดทูลกระหม่อมเอ๋ย	อย่าไปเลยจงคืนเข้ากรุงศรี
ให้เห็นแก่นัดดาของภูมี	เทวีทูลพลางทางโศกา

ฯ ๘ คำ ฯ โอด

ร่าย

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬให้คิดเสนหา
เหลียวมาปลอบองค์พระธิดา	อย่าโศกาอาวรณ์ร้อนรน
จึงมีสิงหนาทประกาศร้อง	ให้เลิกกองทัพกลับเข้าสิงหฬ
ง่าหัดถ์รับนางนฤมล	ขึ้นนั่งบนรถาแล้วพาที
พ่อขัดใจไชยเชฐมันดูแคลน	เจ็บแค้นดังหัวอกเปนฝี
หากสงสารหลานน้อยคนนี้	ดับโมโหเสียทีเอาบุญไว้
ตรัสพลางทางเหลือบเห็นวิฬาร์	รื้อคิดโกรธาขึ้นมาใหม่
ชังลูกชังหลานงุ่นง่านใจ	แกว่งตระบองร้องให้กลับรถ
เสนาเร่งขับพลขันธ์	จะไปเหยียบเหมันต์ให้แหลกหมด
กูจะได้แก้แค้นแทนทด	กระทืบบาทเร่งรถรีบไป

ฯ ๑๐ คำ ฯ เชิด

๏ เมื่อนั้น	สุวิญชาอกสั่นหวั่นไหว
วอนว่าพาทีพิรี้พิไร	พระบิตุรงค์จงได้เมตตา
หลานน้อยนี้จะเปนกำพร้าพ่อ	ลูกขอประทานโทษา
ทูลพลางนางซบภักตรา	กอดบาทพระบิดาโศกาไลย

ฯ ๔ คำ ฯ โอด

๏ เมื่อนั้น	ท้าวสิงหฬกลับคิดพิศมัย
จึงโลมเล้าธิดายาใจ	อย่าร้องไห้ไปเลยนะลูกรัก
พ่อคิดแค้นขึ้นมาก็งุ่นง่าน	จะใคร่ยกพลมารไปหาญหัก
อันโทษตัวผัวเจ้ามันฮึกฮัก	จะยกให้หลานรักอย่าทุกข์ร้อน
แล้วดำรัสตรัสร้องเปรยไป	ลูกหลานมันร้องไห้ไม่หยุดหย่อน
ให้กลับพหลพลนิกร	คืนเข้าพระนครมิทันช้า

ฯ ๖ คำ ฯ เชิด

๏ ครั้นถึงจึงขึ้นบนปราสาท	เสด็จนั่งเหนืออาศน์อันเลขา
เชยชมพระราชนัดดา	เปนที่เสนหาพระยายักษ์
ขนานนามประทานหลานชาย	ชื่อนารายน์ธิเบศร์สมศักดิ์
ให้พี่เลี้ยงนางนมพร้อมพรัก	บำรุงรักษ์พระกุมารสำราญใจ

ฯ ๔ คำ ฯ เจรจา