มงคลสดุดี...

มงคลสดุดี

ร่าย

๏ ศรีศรีจักรีกษัตร์ รังสรรรัตะนะโกสินทร์
อะมระนัคะรินทร์เทวะถวัลย์ ขวัญมิ่งขวัญเมืองไท
เถิงรัชชะสมัยสับดะมา ฟ้าปกเกล้าปกภพ
สพศันต์สพสวัสดี สพสินทวีวุฒิชาติ์
เดชนะวะราชะปะกาสิต สรรพะราชะกิจจะเกาศล
ยวนมะหาชนเชื่อถือ บวงบรรลือประศังสะคุณ
เพรงบุญบรรดาลประดิษฐ์ ให้ถูกจิตถูกเล่ห์
เป็นเสน่ห์ในพระองค์ พระขัตติยะวงศ์พิศวาส
เสนามาตย์สวามิภักดิ์ ไพร่ฟ้าสมัคร์มอบชิวิต
สมะณะสนิธมิตระเภท ทวยวทศถวายพระพร
เฉกชนะนิกรสมมต ขึ้นเถลีงยศเถลีงฉัตร์
เถลีงสยามะรัชย์เถลีงวงศ์ สนององค์เทพะภราดา
ทุกหูตาต่างเบีก ราชะกะรัญญะฤกษ์ปรองเหมาะ
เพราะพระปรีชาสามัตถ์ พิทยะนิทัศน์ฐิติมะศักดิ์
สมพำนักทรัพย์ชิวาตม์ สมอาเศียรพาทพิศิษฏ์
สรวมสุระบพิตร์เสวยสุข นิรทุกข์ นิรามัย
ยืนรัชชะสมัยะยิ่งยง ธรรมะราชะประสงค์ส่งสม
เอีกอุดมะเดโชชัย เฉลีมศิวิไลสรุ่งแคว้น
ผะดุงชาติศาสนาแม้น มะนุษยะน้อมประนอมสมร มอบเทีญ ฯ

โคลงสี่

๏ นะครสยามรามะราชเจ้า จักรินทร์ ปะฐมเอย
อะมระรัตะนะโกสินทร์ เสรีบสร้าง
เจ็ดกษัตร์ปกปัฐะพิน เผยเกียรติ์ ถะเกีงแฮ
ศรีสุทัยะทิศสล้าง ดิลกเลี้ยงเวียงเกษม ฯ
๏ เปรมคะนึงพึ่งเจ้าจัก -รีบุญ เหลือแล
ทุกพระองค์ทรงคุณ คืบป้อง
สะหะชาติ์ต่างพินาศะหนุน สยามะชาติ์ เฉลีมเอย
เอกะราชชาติ์เดียวก้อง เกียรติ์แง้มแหลมทอง ฯ
๏ ครองรัชย์แม้อัตถะอ้าง อาชญา สิทธิ์ฤา
แทนข่มบ่มกะรุณา ลูกแคว้น
ถ่อมราชะมะนะสาสา ทรทะนุก พะสกท่าน
ศันติ์ส่อสิทธิแม้นแม้น เมื่อใช้ประชาบาล ฯ
๏ พ่างอะวะตารจากฟ้า มาผงม
สยามะชาติ์ศาสนาอุดม เด่นฟื้น
ดิเรกะราชะประศาสน์สม เปรียบประศาสน์ พรฤา
มักประสิทธิอิฐะผลชื้น โชคหล้าสถาพร ฯ
๏ เดชอะดิศรเอกเอื้อม อาชญา สิทธิ์เอย
บงกิจศักดิ์สิทธิ์หา ยากสู้
ทุกขนานรัฐบาลปะรา ชัยหมด แท้แล
ข้อขัดยากคัดผู้ เหมาะแม้นแผนถวิล ฯ
๏ บุญถิ่นไทได้พึ่ง จักริพงศ์
ทำนุกทุกองค์ผะจง เจตน์เกื้อ
พระพุทธะยอดฟ้าทรง นิมิตมิ่ง เมืองเอย
ปราบพม่าล่าฤทธิเรื้อ ราฐะฟื้นยืนสยาม ฯ
๏ ฃ้ามเฃตมะลาว,แขกคุ้ม โขงมะลา ยูแล
ขยายย่ำอานัมมะหา เทศะน้อม
นิติศาสตร์พุทธะศาสนา ถนอมยก พะยุงเอย
อเนกะเทศเกรงเดชท้อม เดชไท้ไทถวัลย์ ฯ
๏ ทรงธรรม์พุทธะเลีศหล้า ลือนาม
เป็นปิ่นกะวินทร์สยาม ยอดรู้
ศิลปะกิจพิทยายาม นั้นเฟื่อง ฟูแฮ
ศันติโสตถิ์เดชโปรดกู้ เกียรติ์ด้าวกราวเกษม ฯ
๏ เหมไหรญกล่นด้วย เดชะ
ญวนพ่ายพิริยะพระ นั่งเกล้า
บุณยะนิธิ์กิจสวรรค์นะวะ กรรมเพื่อม กระพือเอย
วังวัดเจีดจรัสพะเน้า มะนุษยะน้อมถนอมสงฆ์ ฯ
๏ ปรเมนทร์มงกุฎเจ้า จักริช
เชิดชาติ์ราฐะเสริศวร์ เรีมแกล้ว
เปีดค้าเชื่อมพาณิชย์ อเนกะชาติ์ ฉลวยแฮ
เธียระมะหาราชแก้ว กษัตร์สร้างศึกษา ฯ
๏ ปิยะมะหาราชเจ้า จุละจอม เกล้าเอย
เจรีญบาทชะนกะนาถถนอม ชาติ์ชื้น
บ้านเมืองรุ่งเรืองหอม เกียรติศักดิ์ สยามแฮ
ยิ่งกษัตร์ทุกรัชย์ฟื้น ฝากหล้านุสามะรีย์ ฯ
๏ ศรีวงศ์มงกุฏเกล้า เกรียงวิชา
ใผ่ฝึกพะละศึกษา ใส่ด้าว
ยอดมิ่งมะหากา รุญญะราช สยามเอย
เสรีมสิทธิ์อิศวระน้าว พะเนิกข้อขวงสมัย ฯ
๏ เดชได้ฉัฐะราชเกื้อ กะระณีย์ เนื่องรา
ร้อยสี่สิบสี่ปี ปกด้าว
สยามะจักร์เจีดศักดิ์ศรี เสมอชาติ์ ปะฉิมเพื่อน
ศันติ์สืบคืบคุณะก้าว เกยิบหน้าหาเจรีญ ฯ
๏ สรรเสรีญเชีญช่วยซร้อง สดุดี ด้วยเทีญ
ชมใช่ชมใส่สี เสกก้ำ
เห็นประจักษ์สักขีมี เสนอเนตร์ อะนันต์นา
ใดกล่าวกล่าวเพราะน้ำ จิตแจ้งจริงไฉน ฯ
๏ ใดดีทวียิ่งขึ้น คงดี
ใดพร่องมองวิถีหนี เก่าแก้
ลัทธิเล่ห์ประเพณี พะณิชยะนิติ -ธรรมฤา
ผละเด่นเห็นคุณแท้ ถ่องแจ้งแหนงไฉน ฯ
๏ มะหาดไทย์ตรัสให้สมุห ะเทศา ภิบาลท่าน
ปกทั่วมณฑลฐา นะกว้าง
เมืองแขวงแบ่งเคหา ผู้ใหญ่ คุมแฮ
ตำรวจตรวจเตรียมมล้าง พิบัติ์เกื้อนิกรสมาน ฯ
๏ กะลาโหมทะหารหัดใช้ เชีงยุธ ใหม่พ่อ
เรือบกศัสตร์ศะราวุธ ใหม่พร้อม
โรงเรียนยุธะนัยอุด หนุนหัด นายแฮ
สงวนสงบสยามะภพล้อม ละแวกป้องผองภัย ฯ
๏ ไมตรีต่อวิเทศะตั้ง ทูตา นุทูตเอย
เมืองท่านเมืองเรามา อยู่เอื้อ
อะธิกรณ์ผ่อนเจระจา ทันท่วง ทีแฮ
สมานมิตร์สาระกิจเกื้อ เกียรติ์ทั้งระวังสิน ฯ
๏ นัคะรินทร์กรุงเทพแม้น นิรมาน
อาวาสเจดีย์สถาน เถือกหล้า
ตึกคฤหาสน์ราชะการตระการ เกรีกเกียรติ์ ถะเกีงเอย
ยามค่ำก่ำไฟฟ้า สว่างแพร้วแนวถนน ฯ
๏ รถยนตร์รถม้าลาก รถราง
ขวักใขว่ใคร่เดีรทาง เรียบร้อย
เรือยนตร์จักร์กละกลาง น้ำแล่น ระเบ็งแฮ
ยังเพรื่อเรือแจวคล้อย จิตผู้พึงประสงค์ ฯ
๏ มงคละนิเวศน์ไท้ ทิพย์เสถียร
ปราสาทราชะมนเทียร เทิ่งฟ้า
วังสวนดุสิตระเมียร เสมือนดุสิต สวรรค์ฤา
วังพระวงศ์จวนข้า บาทบ้านตระหง่านหน ฯ
๏ กล่นทางห้างร้านตลาด แลวิไล
โรงเลื่อยโรงสีไฟ ฝั่งน้ำ
อู่ยนตร์ จักร์กละไก การช่าง เฉลียวเนอ
หอประดิษฐ์พิพิธะพัสดุ์ก้ำ กะตั้งถั่งสถล ฯ
๏ สากละพิทเยศสร้าง อเนกะสถาน เรียนพ่อ
มะหาวิทยาลัยละลาน เนตร์จ้อง
ยังโรงพยาบาล หลายแหล่ง
ทะนุกมะนุษย์ดุจะพี่น้อง ร่วมม้วยอวยปะถัมภ์ ฯ
๏ ลำน้ำกำปั่นค้า มาไกล
สมอทอดจอดไสวใน แหน่งห้าง
เรือรบช่ำรบระไว เวียงราช เราเอย
ชะลาวุธเตรียมรุธะล้าง อริล้วนยวนสยอง ฯ
๏ พะลังของประเทศเกื้อ เกษตร์พะณิชย์
ผะดุงหัตถะกรรมะกิจ ทดน้ำ
รักษาป่าไม้คิด ขุดแร่ ถลุงรา
แบงก์ผ่อนสะหะกรณ์ค้ำ คะติน้อมออมสิน ฯ
๏ คลังแผ่นดินตั้งงบ ประมาณ
จ่ายเก็บภาษีสถาน ทุ่นท้อ
วินิจฉัยพิภาษศาล สถิตยุก ติธรรมท่าน
วางกฎหมายมลายข้อ ข่มกั้นสรรพ์กะลี ฯ
๏ ไปรษณีย์โทระเลขใช้ เชื่อมสะกล ะกิจเพื่อน
เรือเหาะสงเคราะห์ดล ด่วนเกื้อ
ชละมรรคปักทวารสถล ะมาร์ครถ ไฟแฮ
ทูระเทศรัถเยศเมื้อ ง่ายกล้ามาไป ฯ
๏ ฝืนไทให้เฝ้าร่ำ เรียนพิท ยาพ่อ
ปะฐมะศึกษาประสิทธิ์ ทุกแคว้น
หอสมุดแผ่นดินสถิต นิทัศนะยั่ว ญาณเพื่อน
พิมพ์ข่าวข่าวร้องแปร้น ประโยชน์กู้หูตา ฯ
๏ สาธาระณะสุขตั้ง กรมผะดุง กายเพื่อน
เรีงนิรามัยปรุง โปรดหล้า
พุทธะศาสน์อาจอำรุง ใจโสตถิ์ เกษมแฮ
หวังทะนุกทุกไพร่ฟ้า เฟื่องเชื้อเฉลีมเชาว์ ฯ
๏ แม้เราเรืองรู้เล่ห์ รัฐะวิเทศ ะเรืองรา
อาจปกครองผองเพส เรียบได้
จักริราชรักชาติ์เหตุ ใดเกียจ กันเพื่อน
คงประศาสน์อำนาจให้ สิทธิคุ้มคะณางค์สยาม ฯ
๏ ยามสม,สมจักเอื้อม ตามสม สมเพื่อน
ยามมิสม,สมผงม จิตยั้ง
สมสมาร์ถพึ่งบาทบรม ะจักริราช เราเทีญ
ปกเกศสยามประเทศตั้ง ตะโนชเกื้อเกษมไท ฯ
๏ เราได้จอมกษัตริย์เชื้อ จักรี ผะดุงรา
แต่ชุดบรรพ์บุรุษทวี โสตถิ์สร้าน
น่าบากฝากชีวี หวังชาติ์ เฉลีมเทีญ
ใฝ่ศึกษาฝ่าคร้าน ครุ่นฉอ้อนพรถวาย ไชย์โย ฯ

----------------------------

สวรรคต

โคลงสาม

๏ เสียดายกรุงรุ่งเรือง เสียดายเมืองครึกครื้น
พะเอีญเหตุอาเภทฟื้น โศกให้ไทศัลย์ แสนแล ฯ
๏ โดยจอมธรรม์มิกะนาถ การุญญะราชมะกุฏเกล้า
ทรงประชวรรวนเร้า นิราศฟ้าอาสัน สมัยฮือ ฯ
๏ พรรค์แพทย์ฝรั่งทั้งไท สุดแก้ไขพระฟื้น
โอสถศัละกรรมพื้น พ่ายร้ายเหลือโย อกเอย ฯ
๏ พระโลหิตพิษฟอน ในพระอุทรทุ่มให้
ระริกเร่งหฤทัยไท้ ถี่สะท้อนจรสวรรค์ แล้วโฮ ฯ

ร่าย

๏ ณะวันพฤหัสบดี ญี่สิบหกวิจฉิกะมาส
พุทธะศักราชสองพัน สี่ร้อยวรรษะฉลูศก
หกสิบแปดเพลา หนึ่งนาฬิกากิึ่งปลาย
ข่าวจอมชายเชษฐะบุรุษ มงกุฏเกล้าเจ้าถวัลย์
เสด็จสวรรคตเสียแล้ว ณะห้องแก้วมะกุฏสถาน
จักระพรรดิพิมานมิ่งวัง เชีญมายังที่ประชุม
ราชะวงศ์ชะนุมเกลื่อนกลาด เสนามาตย์เสวก
ต่างสะทกหฤทัยเทวษ ชละเนตร์คลอนัยะนา
บ่ายหน้าถวายบังคม บรมะสฺรีร์การุญญะราช
จึ่งทายาทน้องยา เจ้าฟ้าประชาธิปก ฯ
ยอดนายกสะมาคม ในอุดมะสันถาคาร
อะมะรินทระสถานวินิจฉัย ทรงถะเกีงไฟธูปเทียน
เสวกเวียนเชีญบุชิต อุทิศแทนเชษฐาธิราช
ลาพระบาทเทพะบิดร ปะฏิมากรแก้วมระกต
เผยพีระพจน์ดำรัส ให้เชีญขัตติยะบรมะวงศ์
ล้วนเอกองคะมนตรี เสนาบดีเจ้าพระยา
มาสะโมสรเฉพาะพักตร์ พะนักงานพิทักษ์พระทวาร
ห้ามพลุกพล่านละลาบละล้วง ฟ้ากรมะหลวงสุโขทัย
ไว้อาลัยแถลงข่าว เจ้าอยู่หัวสวรรคต
อ่านกฏราชะบัญชา สถาปะนาโสทะระอะนุช
ขึ้นเฉลีมมะกุฏสนององค์ หากบรมะวงศ์เสนาบดี
ห่อนยินดีปรองดอง เห็นบกพร่องฉันใด
พระไม่รับเถลีงรัชย์ หากอะนุมัติ์พร้อมสรรพ
พระจะรับครองสยาม ตามบรมะราชะโองการ
สนองบทะมาลย์เจษฎา บรมะวงศาเสนาบดี
พร้อมมะนัญชะลีสรรเสรีญ อัญเชีญพระเฉลีมภพ
ทรงเคารพรับอายาจน์ ปวงอำมาตย์น้อมกาย
ถวายบังคมก้มเกล้า สมเด็จเจ้าอยู่หัว
ถวายตัวสวามิภักดิ์ นะวัคระราชะมีดำรัส
ตรัสปรึกษาราชะการ อ่านพระราชะปรารพภ์
เรื่องบรมะศพปะกาสิต จบกะรัญญะกิจปรองดอง
ล่วงสองนาฬิกาปลาย ต่างถวายบังคมลา
นะวกะราชาเสด็จยั้ง พระที่นั่งบรมะพิมาน
พอสุริยฉานเฉีดฟ้า ก้องกฤดาด่งข่าว
พระมะกุฏเกล้าสวรรคต เฉลีมยศรัชชะทายาท
พระบาทสุโขทัย ฯ เถลีงมะไหศวรรยาธิปัติ์
สืบสันตะติกษัตริย์จักรี ชาวกรุงศรีเศร้าสท้าน
และสาธุการประกาศ พระอะนุราชเถลีงถวัลย์
ร่วมสะหะฉันท์สะหะจิต มอบชีวิตมอบกาย
ถวายวะราเศียรวาท แด่เนาวะราชร่มเกล้า
สวามิภักดิ์จงรักเฝ้า ฝากเลี้ยงเวียงศันต์ โสตถิ์เทีญ ฯ

สรงพระบรมศพ

โคลงสี่

๏ ตาวันบ่ายคล้อยสี่ นาฬิกา เกือบเอย
เจ้าอยู่หัววงศา เอกไท้
ผองเจ้าพระยามะหา อำมาตย์ สูงแฮ
ต่างแต่งเต็มยศไว้ ทุกข์ขึ้นบังคม ฯ
๏ สรงพระบรมะศพสะเทื้อม เทวะนา ลัยท่าน
กลองชนะปืนใหญ่ประดา ศัพท์คลุ้ม
ทรงเครื่องขัตติยะมะรา ภรณ์ห่อ ขนันแฮ
ลงพระลองเงินหุ้ม ตาดแล้วเชีญคลา ฯ
๏ สถิตพระยานะมาษอุ้ง องค์โต
ประกอบพระโกศทองโศ ภิตพรึ้ม
นพปะฎลเศวตระฉัตร์โอ ฬารปัก ปกท่าน
เดีรพยุหะยาตราครึ้ม ครั่นเศร้าเสียงประโคม ฯ
๏ กะลาโหมทะหารจัดให้ ยืนแถว
สองฟากนิเวศะมาร์คแนว แน่นน้อม
เสนามาตยาแวว วิโยคเยียด ยืนแฮ
ราชะทูตรัฐะทูตพร้อม พรั่งก้มเศียรสะการ ฯ
๏ เถีงทะหารมะหาดเล็กขึ้น ประคอง โกศท่าน
เชีญสถิตพระแท่นทอง แว่นฟ้า
ในปราสาทลำยอง ยศะดุสิต สวรรค์ฤา
สรรพอะภิรุมรุ่งหล้า ดิลกล้อมเฉลีมบุญ ฯ
๏ อะรุณเย็นยุพะราชผู้ สนององค์
เสด็จสู่ปราสาททรง ซบน้อม
สดับธรรมะเทศนาบง บุญญุทิศ ถวายเอย
ขัตติยะญาติ์อำมาตย์พร้อม เกศก้มสมสะการ ฯ
๏ ทุกสัปดะวารท่านน้อม ทักษิโณ ทิศรา
เย็นสวดพุทธะมนตร์โฆ ษะก้อง
เช้าถวายภักตะโภชน์โม ทะนาสะดัป ปะกรณ์เอย
ทั้งพระทรงธรรมต้อง คะติสร้างกุศลสนอง ฯ
๏ ผองมะหายานะพรตตั้ง พิทธี ยัญพ่อ
ถวายเครื่องสังเวยพะลี ทุกครั้ง
บัญญาสะมะวารมี งานยิ่ง นั้นรา
สมราชะประสงค์ทั้ง ถูกเบื้องบรรพ์ถวัลย์ ฯ
๏ วันมะหาประสูติ์เจ้า สยามะฉัฐ ะราชเอย
สมโภชพระสิริรัชย์ พี่ไท้
เท่าปัยะกากษัตร์ สมเรื่อง เตรียมรา
โปรดแจกเหรียญระลึกให้ ทั่วหน้ามาสนอง ฯ
๏ ทั้งฉลองพุทธะรูปถ้วน ศกหมาย รัชย์ท่าน
พระนิระโรคันตะราย เรี่มสร้าง
เพื่อสงฆ์มะหานิกาย เกียรติ์สถิต วัดแฮ
เชีงประทีปพชระนาคอ้าง อุทิศด้วยอวยสนอง ฯ
๏ ปรองทุกพฤหัสบดิ์ให้ มะหาชน
มาสักการปานกะมล มุ่งเกื้อ
พวงเงินและทองกล กุสุมะเกลื่อน ปรางค์ท่าน
เห็นเลสไทเทศเอื้อ ต่อเจ้าเราไฉน ฯ
๏ อาลัยเชษฐะราชรู้ คุณูปะถัมภ์ ท่านรา
ทั้งเชื่อพระคุณะธรรม พระน้อง
เจีดประจักษ์ภักดียำ เกรงนับ ถือนา
พระจักปกจักป้อง ชาติ์แม้นแผนถวิล เราเอย ฯ

ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา

โคลงสี่

๏ สยามินทร์ปิ่นประเทศขึ้น เป็นจอม ประเทศรา
โดยเหล่าเจ้าขุนยอม ยอบเกล้า
ถวายสัตย์มอบมะนัสถนอม ยุคละบาท สนองท่าน
เป็นประเพณีพะเน้า ขนบนี้นิรันดร์ถวัลย์ ฯ
๏ ชีวะวันษัฬะพิสดิม์ใกล้ ราตรี
เริ่มพระราชะพิทธี เสกน้ำ
สัจจะปานะวะดี, ศรี รัตะนะราช วิหารแฮ
เบ็ญจะบุตร์พุทธะคุณล้ำ หลั่งถ้อยเถลีงมนตร์ ฯ
๏ บนแท่นผาไว้พุทธ์ มะณีมัย น้อยนา
ชัยะวัฒน์หกรัชย์สมัย มิ่งครั้ง
แสงศรพระแสงชัย ะศัสตร์สัตถ ะธรรมเอย
เตียงกนกกุมภุทกตั้ง ปรัศว์เรื้องไหรญ ฯ
๏ โต๊ะทองถะกละเกียรติ์ตั้ง บาตร์หยก
ตรงราชะบัลลังก์ดิลก โลกล้ำ
ซ้ายสงฆ์,ขัตติยะวงศ์ปก อาสน์ปักษ์ ขวาเอย
วางโต๊ะถ้วยถือน้ำ แหน่งห้าต่างหน ฯ
๏ ดลสุทินสัปดะพิสดิม์เบื้อง ศุกระวา เรศเอย
ล่วงจุทัสะนาฬิกา เกรีกเจ้า
เสวะกามาตย์เสนา สมะณะ อเนกท่าน
ต่างแต่งเต็มยศะเข้า วัดแก้วโกสินทร์ ฯ
๏ ภูบดินทร์เสด็จด้วย ทวยทะหาร แห่ท่าน
ประทับอุโบสถสถาน พระแก้ว
ปุโรหิตอ่านโองการ กะชับแช่ง น้ำนา
ชุบพระแสงศรแกล้ว ตระหน่ำน้ำพะนำขลัง ฯ
๏ เสียงศังข์เสียงพาทย์ฆ้อง ประโคมอึง อุโฆษรา
เสียงชิโนรสะพะนึง ศัพท์เคล้า
คาถาสัตยาสึง ศักดิ์สิทธิ์ สรวงเอย
น่าสยดสยองพองเกล้า กระเหม่นสร้าทรวงขาม ฯ
๏ เท่านามสยามกษัตร์เจ้า อยุธยา
และรัตะนะโกสินทร์ศรา พกนั้น
ละล้วนทรงศักดิราชา คะณะสัก ขีเอย
ปุโรหิตศักดิ์สิทธิ์ชั้น พฤทธิเผ้าเนาสนอง ฯ
๏ ผองเสนามาตย์ถ้วน ทะบวงการ
ต่างอ่านคำศาบาน มอบเกล้า
ซื่อสัตย์ต่อกษัตร์สมาน เสมอชีพ ฉลองแฮ
สุจริตรัฐะกิจเจ้า เจีดเอื้อมอาสา ฯ
๏ จุฑาธิปทรงจิบน้ำ สัตยสุธา ปะฐมเอย
แถลงมะโนชโปรดสัญญา ยั่งเลี้ยง
ไททะนุกสุขเกษมสถา วีระยุก ติธรรมท่าน
ที่พึ่งไพร่ฟ้าเพี้ยง พ่อแคว้นแหนวงศ์ ฯ
๏ พงศะราชอำมาตย์น้อม เกศี ไสวเอย
เสวกเสนัญชะลี ลั่งเกล้า
ต่างดื่มสัจจะวารี ถวายปัฏิ -ญาท่าน
จงรักจักริราชเจ้า จวบสิ้นชิวินสรวง ฯ
๏ เฉพาะดวงไตรรัตะนะเจ้า เป็นพะยาน
ห่อนสลัดสัตย์สังหาร ศักดิ์เศร้า
ทุกใจร่วมใจภิบาล บรมะนาถ นี้นอ
ผะดุงชาติ์ศาสนาพะเน้า มะนุษยะเที้ยรไถงผงม ฯ
๏ บรมะกษัตร์เสด็จนิวัตขึ้น ปราสาท ดุสิตท่าน
ถวายภิวันทน์บรรพะราช พรั่งพร้อม
ราชะสะกุลลูกขุนกลาด เศียรประณต อะนันต์นา
เสด็จกลับลับวิสูตร์อ้อม ออกด้านวิมานใน ฯ
๏ ไสววะรัยยะนาเรศอื้อ อะนงค์นิกร
ทรงยศอิศวริยาภรณ์ พวกเฝ้า
น้อมศิโรสะโมสร ดื่มสัจจ ะบานเอย
สวามิภักดิ์มอบสมัคร์เกล้า แกล่ไต้ชะไมธุลี ฯ
๏ นระสีห์ลีลาสะพ้น พิมานรัต ยารา
ผองคะณางค์นางกษัตริย์ เสด็จขึ้น
บังคมพระบรมะขัต ติยะเทพ บิดรท่าน
เนืองแน่นแสนครึกครึ้น ครุ่นตั้งกะตัญญุตา บาระนี ฯ

----------------------------

ตั้งองคมนตรี และ อภิรัฐมนตรี

โคลงสี่

๏ คราภูมีใหม่ขึ้น เฉลีมมะกุฏ
องคะมนตรีหลุด แหล่งยั้ง
แต่ทรงกะรุณาชุด เก่าเลือก คงแฮ
โปรดประสิทธิ์พิทธีตั้ง ใหม่โน้มประเพณี ฯ
๏ เสาร์ดิถีอัฐะพิสดิม์เบื้อง พฤศจิกา ยนเอย
องคะมนตรีมา มั่วห้อม
อะมะรินทร์ฯ ถิ่นสันถา คาระราช มะเลืองแฮ
ถึงเหาะเรือเหาะพร้อม สะพรั่งแม้นหมายแถลง ฯ
๏ ต่างแต่งครึ่งยศะเรื้อง เหรียญตรา ประดับเอย
ตามยศจดสมญา อยู่ถ้วน
หน้าที่ท่านมุรธา ธรปก ปรองแฮ
แจกสมุดศาบานล้วน รับปลื้มปลงใจ ฯ
๏ พระชัยพุทธะยอดฟ้า เนาวะโล หะแล
พุทธะมะณีน้อยโศ ภิตตั้ง
คัมภีร์ปิฎกะธรรมโอ ภาสแท่น ทองเอย
เชีงประทีปกรวยปะทุมทั้ง พุ่มคลุ้มกุสุมะพาน ฯ
๏ เครื่องนะมัสะการแท่นไท้ ถวายภิวันทน์
สังฆาสน์เบ็ญจะสงฆ์สัน แต่เตื้อง
บัลลังก์ราชะอาสน์สุพรรณ อุภัยะภาค โต๊ะพ่อ
สมสง่าบาระเมศเบื้อง ประมุขเกล้ามนตรี ฯ
๏ นาฬีก์โสฬสะเจ้า จอมปราณ ออกเอย
ทรงเครื่องครึ่งยศทะหาร มะหาดห้าว
ประดับดาวและเหรียญฉาน วิเชียระโรจ เรืองแล
ประทับระธึกมะหระธึกกร้าว เกรีกทั้งศังข์แตร ฯ
๏ แลกลาดขัตติยะชาติ์ทั้ง เสนี
เสวะกามาตย์ศี โรตม์น้อม
ประโคมหยุดชุดมนตรี เกรีกอ่าน
ถวายสัตย์ศาบานพร้อม เพรียกท้องโรงคัล ฯ
๏ ครั้นจบจอมภพะเอื้อน โอฐตรัส
แถลงพระราชะโสมะนัส ยิ่งแล้ว
เห็นสวามิภักดิ์กษัตร์ สมเกียรติ์ สะกูลเอย
ของเหล่าเจ้าขุนแกล้ว เกลื่อนหน้ามาผะดุง ฯ
๏ ทรงมุ่งปรุงกฤตยให้ วัฒะนา ยิ่งแล
สมราชะจะริยามะหา ราชเจ้า
โดยพะนึงพึ่งปรีชา ทวยท่าน ถนองเอย
ทำนุกสุขเกษมเผ้า พะสกพ้นผองภะยางค์ ฯ
๏ ปางอุบัติ์รัฐะกิจข้อ สำคัญ
องคะมนตรีผัน พักตร์เกื้อ
โปรดเชีญประชุมฉันท์ ช่วยปรึก ษานา
สมสนิธชิดเชื้อเอื้อ เอ่ยข้อควรไฉน ฯ
๏ เต็มใจเต็มสมาร์ถให้ ความเห็น
เอาแต่งามตามประเด็น ที่อ้าง
เพื่อหิตานุหิตเป็น ปะโยชน์ชาติ์ เฉลีมเอย
สมราชะมนตรีสร้าง ศักดิข้าสยามินทร์ ฯ
๏ ตามระบินราชะนิติ์นั้น ยังมี สะภาเพื่อน
ประชุมท่านเสนาบดี อีกด้วย
เพื่อทรงปรึกษาวิถี ธุระกิจ กระทรวงเอย
ทุกทะบวงการย้วย หยั่งใช้ไฉนควร ฯ
๏ ล้วนแต่มากท่านต้อง ตามระดม กันรา
โดยประเพณีสม พรักพร้อม
ส่วนราชะวินิจฉัยบรม กษัตร์เอก องค์เอย
สิทธิ์ขาดเกรงพลาดล้อม รอบถ้วนขะบวนไฉน ฯ
๏ จึ่งใคร่ทรงตั้งอัคร ะมนตรี
สำหรับช่วยภูบดี ปกด้าว
เฉลยราชะกะระณีย์ทวี วุฒิเพิ่ม ผะดุงท่าน
เฉลีมพระปรีชาน้าว นิเทศเกื้อกะรัญสนอง ฯ
๏ ลองทรงฟั้นกลั่นผู้ ชำนาญ
ราชะกิจสองรัชชะกาล รอบรู้
คุณระบือเลีสะลือปาน ปาโมกษ์ เมืองฤา
รักชาติ์ศาสนากู้ เกียรติ์เจ้าเพราถวัลย์ ฯ
๏ ทุกชั้นประชาราษฎร์น้อม นับถือ
เกรีกประจักษ์เกียรติศักดิ์ระบือ บ่งแจ้ง
เป็นที่ปรึกษากระพือ พุฒิช่วย ฉลองเอย
อะภิรัฐะมนตรีแย้ง ยุได้ดังประสงค์ ฯ
๏ เพียงห้าองค์อาจเฝ้า แหนสนิธ
สามาร์ถทราบราชะกิจ ทุกด้าน
คือบรมะยพิตร์บิตุ -ลาเอก องค์เอย
ทรงพระเกียรติคุณสะท้าน ทั่วผู้บูชา ฯ
๏ กรมพระยาภาณุฯเจ้า จอมพล
สมเด็จเจ้าฟ้าดล เดชก้อง
โสทะรานุชากล ปิยะราช ะฉายฤา
ขวัญภิรัฐะมนตรีพ้อง จิตถ้วนทวยประชา ฯ
๏ พระเจษฎาฟ้ายอด กรมะหลวง เลีสเอย
องค์อาจสามาร์ถทะบวง ยุธป้อง
นครสวรรค์วรพินิตปวง ประชาเชื่อ ถือแฮ
พิศวาสบรมะนาถน้อง หนึ่งนี้ศรีพงศ์ ฯ
๏ บรมะวงศ์สมเด็จเจ้า ฟ้าอาว์ ท่านเอย
กรมะพระนริศรา นุวัดิ์ฯนั้น
มั่นคงหย่งปัญญา หยั่งยุก ติธรรมท่าน
ทรงแกว่นแบบแผนชั้น เก่าชั้นทันสมัย ฯ
๏ ทั้งไททั้งฝรั่งน้อม นับถือ
ถะเกีงพระเกียรติคุณลือ โลกกว้าง
สนิธบาทปิยะราชระบือ บุรัตถะกิจ เกรียงแฮ
กรมะพระดำรงฯ อ้าง เอกเกื้อกะรัญสม ฯ
๏ ปะฐมะเชษฐะธรรมิกเจ้า เมธี
กรมะพระจันทบุรี ฯ เลื่องรู้
อะภิรัฐ์ราชะมนตรี ปิยะราช เฉลีมเอย
ฉลองบาทอะนุชะราชกู้ เกียรติเรื้องประเทืองถวัลย์ ฯ
๏ ทรงธรรม์ประศาสน์ถ้อย ทิพยะพร
ทั่วหมู่มนตรีสลอน ลั่งเฝ้า
วัฒะนาสุขสถาวร วุฒิชีพ ฉลวยเทีญ
ตรัสเสร็จเสด็จคืนเข้า ฆะเรศะเวี้งวังใน ฯ
๏ มากใจไป่ดักรู้ ราโช บายท่าน
มากจิตต่างคิดโผ แผกด้าน
มากมะนัสกรี่มมะนัสะโม ทะนานิ่ง นึกเอย
มากโอฐหากอุโฆษสะท้าน จักสะเทื้อนไชย์โย ฯ
๏ เสมือนโอ่อุระราชชี้ ปรีชา เฉียบท่าน
น้อยช่องทรงประลองสา มาร์ถกู้
แรมยุโรปโอบอุสาห์หา พิทเยศ ผยองเอย
น้อยนักใครจักรู้ จักเจ้าเราไฉน ฯ
๏ พระไม่ทะนงศักดิ์โน้ม นิยมคน
ตระหนักเหตุและตระหนักผล ผ่องพร้อม
เห็นระหัสอะภิรัฐะมน ตรีสถาปน์ แถลงเทีญ
นุโลมเรื่องสมานเมืองน้อม นิเทศน์กั้งกังขา ฯ
๏ ทรงรักษาสัตย์ตรึ้ง ตรงหทัย
ใช่แต่ตรัสเปรยไป เท่านั้น
ตื้นลึกปรึกษาใน อะภิรัฐ สะภาท่าน
หวังทะนุกคนทุกชั้น ชื่นด้วยฉลวยธรรม ฯ
๏ ดำรัสตั้งพระเจ้า บรมะวงศ์ สนิธเอย
กรมะพระสวัสดิวัดน์ฯองค์ เอกเอื้อ
เจ้าพระยามหิธรจง รักภัก ดีรา
พระยาวรพงศ์ฯเชื้อ ชะเนศทั้งบริบูรณ์ ฯ
๏ ศุภกรณ์ฯ ทูนบาทถ้วน บัญจงค์
สรรพ์สมาร์ถอาจองค์ตรง ตรึกกว้าง
เป็นกรรมะการสง เคราะห์ราช ะทรัพย์ท่าน
ส่วนพระองค์ผะจงมล้าง รกล้อมถนอมสิน ฯ
๏ เงินแผ่นดินจ่ายล้น รายรับ หลายรา
ยอมนุญาตลดราชะทรัพย์ ส่วนไท้
บรรจบงบประมาณกลับ ดุลยะภาพ พอแฮ
สุรุ่ยสุร่ายเลีกจ่ายให้ โภคะพื้นคืนอุดม บาระนี ฯ

----------------------------

ทรงรับพระพร พระเจ้าบรมวงศ์

โคลงสี่

๏ ขนบบรมะกษัตริยเจ้า จักริช
อะปะริหานิยะธรรมสถิต เทีดไว้
องค์ไหนเมื่อได้อิศ -วริยะยศ ผยองฤา
เคารพเชษฐ์ประยูรให้ โปรดเอื้อนอวยพร ฯ
๏ นะพิสสรเฉลีมศักดิ์ฟ้า กรมะหลวง
ยังมิทันบวงสรวง พฤทธิเจ้า
พะเอีญบาทเชษฐะราชละลวง มะราพาธ ผสมเอย
สวรรคตกำสรดเศร้า สร่างแล้วลืมไฉน ฯ
๏ รำไพนพะพิสดิม์เยื้อง สุริยะสา ยัณห์เอย
สมเด็จธรรมะราชา ชื่นเผ้า
รัถะยาตร์จากราชะมะหา นิเวศน์เพื่อ พะลีแฮ
เชษฐะบพิตร์จักกริชเจ้า เจีดเชื้อเฉลีมพร ฯ
๏ เสด็จจรวังพระเจ้า บิตุลา ธิปท่าน
สมเด็จกรมพระยาภา ณุฯ น้อม
สะการเทียนธูปบุบผา สุพรรณะรัช ดะพฤกษ์เอย
รับประสิทธิ์อิฐะพรย้อม เสน่ห์โน้มโถมพะนึง ฯ
๏ เสด็จถึงทุระนิเวศน์เวี้ง ปะทุมวะนา สรวงแล
สมเด็จมาตุจฉา ชื่นน้อม
เสด็จสวนสุนันทา ประทานสัก การเอย
พระอัคระชายาพร้อม พี่เจ้าเสาวะวงศ์ ฯ
๏ องค์ทูลกระหม่อมฟ้าเลีส ะกรมะหลวง
สมเด็จเพชระบุรีฯ สรวง ศักดิ์เผ้า
กรมะขุนอู่ทองฯ บวง สุคนธะทีป ประทานเอย
อวยสวัสดิ์โสมะนัสพะเน้า สนิธน้อมพรถวาย ฯ
๏ เสด็จร่ายลุนิเวศน์ด้าว อุดรวิถี
สะการพระราชะเทวี พระป้า
กรมะหลวงพี่ยาศรี สมเด็จ ฟ้าเอย
นครสวรรค์ฯ กลั่นกล้า เกียรติแกล้วเกรียงคุณ ฯ
๏ มะนุญญาเศียรวาทน้อม พรถวาย
จากพระหฤทัยสาย สวาทกล้ำ
พระพรจักกระฉ่อนฉาย ชะโยษะใขว่ ขวัญฤา
จากจิตศักดิ์สิทธิ์ล้ำ จากล้านลมเฉลย ฯ
๏ ทุ่มเลยพระเสด็จขึ้น ไพศาล
อวยธูปเทียนผะกาสะการ นอบน้อม
รับพรพระอาขนาน พระพี่ นางฤา
เสด็จออกอะมะรินทร์ฯ พร้อม พระเจ้าบรมะวงศ์ ฯ
๏ เรียงองค์ทรงน้อมธูป เทียนผะกา สะการเอย
ทุกพระอาวพี่ยา ยอบเกล้า
บังคมเสกสยมวะรา เศียรวาท ถวายท่าน
ทั้งโอฐทั้งหะทัยเฝ้า ใฝ่เอื้ออวยสนอง ฯ
๏ ต่างปองมาโนชสร้าน สวามิภักดิ์ พระเอย
สมราชะการุญประจักษ์ เจตน์ถ้วน
หวังนิทัศน์ขัตติยะหลัก ปิยะราช ะสึงเทีญ
เถลีงย์รัชย์เกษมสวัสดิ์ล้วน ร่วมโน้มมะโนประสงค์ ไชย์โย ฯ
๏ องค์ไหนชัยะโชคแม้ ประมวลกะมล มากท่าน
รุมมุ่งเพื่อผะดุงผล โสตถิ์ซร้อง
องค์นั้นสพศันติ์ถะกล เกียรติศักดิ์ สนองแล
เศียรวาทนะวกะราชต้อง ประสิทธิ์เพี้ยงพรถวิล บาระนี ฯ

----------------------------

หาพระฤกษ์

ร่าย

๏ เจ้าแผ่นดินองค์ใหม่ ดำรัสให้โหรา
ชุมนุมหามะหุรดิฤกษ์ เบีกสิริราชะสูยา
พระบรมะราชาภิเษก พิทธีเอกในสยาม
ตามบุรพะราชะประเพณี มะหาจักรีปะระมะวงศ์
สืบสันตะติพงศ์พูนสวัสดิ์ แต่สยามะรัฐะสีมา
จึ่งพระยาโหรา พระญาณะเวทชาญโชค
หลวงโลกะทีปชาญเวท หลวงไตรเพทชาญคุณ
กับขุนโลกะพยากรณ์ เวทางคะธรปรีชา
ทั้งห้าโหราเอก ชะนุมเสกสัตยาธิฐาน
ข้างอะภินีหารไตรรัตน์ ไตรเทพะฉัตร์เฉลีมเวท
สิงศิโรเพยฎน์ผ่องญาณ พิจารณ์จักระราศี
ที่นพะเคราะห์โคจร สังหรณ์คำนวณชะตา
จาตุรงคะมะหามงคล ดลพิชัยะโชคเฉลีมหล้า
ทั้งราชาลาภะฤกษ์ ศรีจระเบีกร่วมลัคน์
มะหุรดิศักดิ์ทักษาศรี กาละกรรณีเป็นมระณะ
คุณะเดชะไกรเกรีก ยอดอุดมะฤกษ์ถวัลยะวิศิษฏ์์
พร้อมกันลิขิตฎีกา กะกุมภาพันธะมาส
เบ็ญจะพิสดิมะราชะสุระทิน พฤหัสบดินเดชะวาร
ขานฉนำฉลูนามปี สองพันสี่ร้อยศก
หกสิบแปดพุทธะสมัย ยื่นให้เสนาบดี
ศรีนิเวศะนานุรักษ์ ผู้สูงศักดิ์กระทรวงวัง
พาขึ้นบังคมบาท บรมะเนาวะราชะบุญตรู
พระรู้โหราศาสตร์ เทียมอำมาตย์โหรา
สพมะนะสาราชะประสงค์ กระนั้นส่งทรงปรึกษา
เชษฐะภราดาร่วมขวัญ นครสวรรค์วรพินิต
โหราวิทยะศาสตร์ชำนิห์ ทรงดำริสำรวจ
ตรวจลักษณะฤกษ์คำนวณ ส่วนสมเด็จเจ้าฟ้า
พี่ยาโหรากษัตริย์ ทรงอะนุมัติราชะรำพึง
จึ่งอัญเชีญบิตุลา บรมะพงศาภิมุข
ทรงทะนุกภาติกะราช บงการประศาสน์สรรพะพิธี
ขัตติยะราชีย์เฉลีมภพ สมขนบราชาภิเษก
เอกอะมระเทพะพิศิษฏ์์ พิทธีถวัลยะอำนวย
ล้ำทวยราชะวงศา จึ่งเจ้าฟ้ามะหาญาติ์
รับวะราราธน์ดุษฎี เตรียมพิทธีถ่องถ้วน
หมายร่างทุกอย่างล้วน เลือกต้องปรองสม ยิ่งรา ฯ

----------------------------

พิธีเสกอุทกมนตราภิเษก

โคลงสี่

๏ นิคมสยามคามะเขตสิ้น สากล วิภาคแฮ
สัปดะรัสะมณฑล ทุกแคว้น
เสกน้ำพระพุทธะมนตร์ ศักดิ์สิทธิ์ สนองท่าน
เพอมุทธาภิเษกแม้น ไพร่ฟ้าประดาถวาย ฯ
๏ ชะนุมนิกายอำมาตย์ด้วย ดึงสะสงฆ์
จบประกาศเทียนชัยผะจง จุดเช้า
บ่ายเจรีญพุทธะมนตร์มง คละพิท ธีท่าน
สามทิวัสะรัตยาเฝ้า สวดท้องภาณขลัง ฯ
๏ อังคาสสังฆะโภชน์เช้า เภรประเคน
จวบจะตุตถะวางเถร เสกซ้ำ
ดับเทียนชยะพิเธนทร์ เถลีงโชค เฉลีมเอย
สมโภชน์แล้วส่งน้ำ ภิเษกเข้ามะหานะคร ฯ
๏ แหล่งสะโมสรเสกน้ำ ภิเษกสนาน นี้นา
เลือกที่เจดีย์สถาน หลักแคว้น
หาน้ำจากลำละหาล แห่งสระ ก็ดี
เลือกตักศักดิ์สิทธิ์แม้น เมือกฟ้าผะดาถวาย ฯ
๏ แต่งกายฝ่ายอมาตย์ทั้ง ขุนทะหาร ก็ดี
เต็มยศขาวตลอดงาน บ่ายเช้า
เฉลีมพระเกียรติ์สมฐาน อุทกะเอก อวยท่าน
ปานป่าวร้องผองเผ้า ไพร่ฟ้าสาธุการ ฯ
๏ เรี่มงานวารพฤหัสบดิ์ถ้วน ทุกขัณฑ์
ที่สี่กุมภาพันธ์ พรรษนี้
มิ่งมหุตม์สุดสำคัญ ของชาติ์ เฉลีมเอย
เดชประจักษ์ภักดีจี้ เจตน์สร้านสยามะชน ฯ

----------------------------

สถานตั้งพิธีเสกน้ำอภิเษก

๏ มณฑลอยุธเยศตั้ง พุทธะบาท
พิษณุโลกชินะราช แหล่งล้ำ
ทั้งพระมะหาธาตุ สวรรคะโลก อีกรา
บรมะธาตุชัยนาทก้ำ เกียรติ์แคว้นนะครสวรรค์ ฯ
๏ มะหาราษฎร์นั่นธาตุฉ้อ แฮนุกูล เกียรติ์เอย
เขตแพร่แพร่ไพบูลย์ ศักดิ์ซั้น
พายัพธาตุลำภูญ ผยองพิท ธีนา
โคราชวัดกลางนั้น เสกน้ำพิชัยะมนตร์ ฯ
๏ มณฑลอุบลตั้งวัด สีทอง
ร้อยเอ็จลานชัยสนอง เสกน้ำ
วัดยะโสธรล้ำ แหล่งแคว้นปราจิน ฯ
๏ วัดพลับถิ่นเสกน้ำ จันทระบุรี
แคว้นนะครชัยศรี นั่นตั้ง
พระปะฐมะเจดีย์ ศักดิ์สิทธิ์ สยามเอย
เฉลีมโฉลกชัยะโชคกั้ง พิบัติ์ด้วยเดชา ฯ
๏ มะหาธาตุเมืองเพชร์นั้น ราชบุรี รัฐพ่อ
มะหาธาตุไชยาพิธี สุราษฎร์ด้าว
มะหาธาตุนะครศรี ธรรมะราช ฉลองเอย
ตะนีนะระสะโมสรน้าว เสกน้ำปะตานี ฯ
๏ มัณฑะลีภุเก็ตตั้ง วัดพระ ทองท่าน
ถลางแหล่งแกร่งเดชะ โชคกล้า
ประชาชนร่วมกะมลประ ชุมช่วย ฉลองเอย
เจ้าคะณะสมุหะข้า บาทห้อมหะทัยปะถัมภ์

----------------------------

แหล่งเชีญน้ำอภิเษก

๏ น้ำสรงพุทธะบาท, น้ำ ศรีอโยธ ยาเอย
น้ำพะนัญเชีง, โปรด สัตว์ด้วย
หนองโสน, ชะโยชะโลตม์ ชะเลชุบ ศรแล
ท่าราบ, จักร์ศรีช้วย ชะเยศเกื้อถวัลยะกรรม ฯ
๏ น้ำอ่างทองแคว้นวิเศษ ชัยชาญ
รวมสิบศักดิ์สิทธิ์สถาน ถิ่นตั้ง
มณฑลอยุธยาสนาน เนาวะราช ฉลองแฮ
เสมือนมะหาชนทั้ง เขตพร้อมใจถวาย ฯ
๏ สุร่ายสรงชินะราชทั้ง แท่นสิลา อาสน์เอย
น้ำทะเลแก้วสุรา มฤตแม้น
บ่อแก้ว, บ่อทอง, ชะลา แหล่งเพชร ะบูรพ่อ
น้ำโซกชุมพู่แคว้น เก่าเลี้ยงเฉลียงบุรี ฯ
๏ กระพังโพยสี, ช้างเผือก หิรัญ, สุวรรณ
น้ำสระแก้ว,สระขวัญ ตักไว้
สิบสามแหล่งสำคัญ ศักดิ์สิทธิ์ สถานพ่อ
ทั่วทิศพิษณุโลกใช้ เสกน้ำมุธาสนาน ฯ
๏ น้ำธารทุ่งแก้ว, ท่า ธรรมา มูลพ่อ
สระเกศ, สระคงคา สระแก้ว
น้ำมะหาธาตุ,สระนา รายณ์,เทพ สถานแฮ
แปดแห่งแต่งตักแล้ว เลีสะแคว้นนะครสวรรค์ ฯ
๏ สันสระวัดพระแก้ว เกศชะลางค์
น้ำบ่อหาญลำปาง บ่อเลี้ยง
ไตรสถานศักดิ์สิทธิ์ทาง มะหาราษฎร์ นิคมแฮ
เฉลีมทิศอะภิสิตเพี้ยง พะศกน้อมมะโนปะถัมภ์ ฯ
๏ น้ำดอยสุเทพ, น้ำ เต่าเปือก ทองพ่อ
บ่อระมัด, บ่อช้างเผือก แม่ห้วย
อิสี, ดอยตะเมาะเลือก แหล่งพระ ฝางแล
เขตพะยัพสัปด์สถานท้วย อุเทศไท้ชัยสนาน ฯ
๏ ธารปราสาท, สระแก้ว สระขวัญ
ปลายมาศ, ชัยะภูมิ์ขันธ์ กับน้ำ
ปักธงชยะถวัลย์ วิศิษฏ์หก สถานแฮ
นะครราชะสีมาล้ำ ชะเลศใช้เฉลีมธรรม ฯ
๏ น้ำมูล, น้ำสิริ, น้ำ สำราญ ขุขันแฮ
ล้วนศักดิ์สิทธิ์สามสถาน ถิ่นห้อม
มณฑลอุบลสนาน นะวักระราช ฉลองเอย
แถลงเหล่ามวลมะลาวพร้อม จิตก้มสะการถวาย ฯ
๏ ฝ่ายแคว้นร้อยเอ็จใช้ ชะลาภิเษก
จากแปดศรีชละเฉก เฉาะฟ้า
อัมพวิศศักดิ์สิทธิ์เอก อุเทศเทีด มนตร์เอย
เป็นนิมิตชีวิตข้า บาทพร้อมประนอมสนอง ฯ
๏ สระทอง,สระแก้ว,บ่อ วิมานไกร เกรีกเอย
บึงพระลือ,พะลานชัย เชีดแกล้ว
บ่อฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์ใน สาละ คามแล
บึง,บ่อพระอินทร์แผ้ว พิบัติสิ้นสมขลัง ฯ
๏ กระพังทอง,ทั้งบ่อ ธาตุพะนม
บ่อพระธาตุสามผสม เสกซ้ำ
เสมือนนิกรอุดรอุดม ะภักดิราช ฉลองแฮ
เดชะฤทธิ์ศักดิ์สิทธิ์น้ำ นอบไท้ถวายสรง ฯ
๏ มงคละปริตน้ำ มะหาชัย
องคะรักษเอกอะนงค์ใน น่านนี้
ยะโสธร, หะนุมานชะไม มะโหทก
ทั้งบ่อบางพระชี้ โฉลกไท้ชัยสนาน ฯ
๏ บึงอาจารย์, สระแก้ว สระศรี
มะหาโพธิ์ผองมัณฑะลี แหล่งเก้า
ปราจินะบุรีทวี วุฒิเสก สนองเอย
สมพะสกยกทูนเกล้า กระหม่อมพร้อมพะลีถวัลย์ ฯ
๏ จันทระบุรีสระแก้ว ถะเกีงถวาย
สระบาป, คลองนารายณ์ ร่วมเคล้า
โทสถานศักดิ์สิทธิ์หมาย มะนัสะราษ ฎรแฮ
สวามิภักดิ์จักระราชเจ้า ยิ่งถ้อยถนองพร ฯ
๏ นะครปะฐมผสมน้ำท่า มะหาชัย
ท่าพะญาจักร์ใน แหน่งนั้น
ท่าแก้วดุจะแก้วใส มะหาสถูป สรงแฮ
ปะฐมะเจดีย์ซั้น เสกซ้ำสังฆะมนตร์ ฯ
๏ ชลสระเกศ, สระแก้ว สระคง คาแฮ
ทั้งสระยุมะนาสรง สระเจ้า
สนามจันทร์นพะสถานมง คละเขต นะครเอย
พ่างบุราณผ่านเผ้า พิภพแคว้นชัยศรี ฯ
๏ วารีโคกกระต่ายน้ำ คุหาสวรรค์
แควแม่ศรีสวัสดิขวัญ แว่นแคว้น
คลองดาวะดึงสะสรรค์ ชะลาภิเษก ผสมแฮ
น้ำท่าชัยพิชัยะแม้น ชื่อน้ำสนองสรง ฯ
๏ มงคละชะโยทกบ้าน แหลมระคน
ราชบุรีมณฑล หกถ้วน
แถลงอุราประชาชน สวามิภักดิ์
นะวะราชปกชาติ์ล้วน ร่วมเอื้อนอาเศียร ฯ
๏ เพียรตักน้ำวัดถ้ำ เขาไห รญเฮย
คลองชื่อคงคาชัย เชิีดแกล้ว
คลองชนะ, บ่อพระใน วัดธาตุ เถลีงแฮ
ห้วยบ่อแก้ว,เขาแก้ว สุราษฎร์ อ้างษฬางค์สถาน ฯ
๏ น้ำสนานนฤเบศเบื้อง ศรีธรรม ะราชเอย
เชีญจากเจ็ดสถานสำ เสกเคล้า
สระหน้าพระลานบำ บัดวิบัติ์ เบียฬท่าน
วัดสิมาชัยเร้า อริแพ้ผยองชัย ฯ
๏ วัดหอไตร, โขตห้วย มะหาชัย
ห้วยนาคะราชะฦาไกร สระน้ำ
ประตูขาว, และสระใน วัดศักดิ์ สิทธิ์พ่อ
ศาลที่มีชัยล้ำ แหล่งล้วนควรขลัง ฯ
๏ สระวังพลาย, ทั้งสระ บัวยะลา
น้ำบ่อฤาษีหา ตักไว้
บ่อทอง, บ่อชัยะปรา กฎเกียรติ์ ถะเกีงเอย
ห้าแห่งแขวงปักษ์ใต้ ตลอดแคว้นปะตานี ฯ
๏ ศรีเกาะภุเก็ตน้ำ ภิเษกถวาย
สรงพระทอง, นารายณ์ พุร้อน
ถ้ำน้ำผุด, และสาย โตนช่อง ตรังแฮ
นามโปร่งหฤทัยฉง้อน โขตห้าชะลาสถาน ฯ
๏ เจ้าพะนักงานพิทักษ์น้ำ ภิเษกสนาน
ในอุโบสถสถาน พระแก้ว
รินชะลุตม์พุทธะมนตร์สมาน ศักดิ์สิทธิ์ ผสมแฮ
สิบเจ็ดมณฑลแล้ว หยัดน้ำหลวงเจือ ฯ
๏ เชื้อชะลาจากห้าแม่ นะทีกรอง ใสเอย
คือแม่บางปะกงฉลอง ฤกษ์น้ำ
ท่าจีน, แม่กลองรอง เจ้าพะ ญารา
น้ำเพชร์เป็นเคล็ดล้ำ เลีสะด้าวชาวสยาม ฯ
๏ ยามปิยะมะหาราชไท้ เสด็จสิน ธุเทศท่าน
โปรดตักศักดิ์สิทธิ์ชะลินทร์ ลุแคว้น
เบ็ญจะมะหานะทีมะหิน ทราภิเษก สนานเอย
สรงกษัตร์สยามะรัชย์แม้น มะคธะโน้มประเพณี ฯ
๏ เบ็ญจะนัททีนั้นแม่ คงคา ปะฐมเอย
แม่มะหิ,แม่ชะมุนา อิกทั้ง
ไอราวะดีมะหา นัทเยศ
แม่สะระภูครั้ง อะดีตใช้เฉลีมบุญ ฯ
๏ ทุกขุนขัตติยะน้อม นิยมผงม
นิติรัชย์มัธยมปะฐม ะเทศโพ้น
ปุโรหิตประสิทธิ์สยม ะยุกติศาสตร์ สนองท่าน
จารีตหยั่งครั้งโน้น เนื่องแง้มแหลมสุวรรณ ฯ
๏ กะรัณฑ์ขลังขังน้ำทิพ ะมุรธา ภิเษกท่าน
ผูกปากประจำตรา แน่นแฟ้น
สถิตหมู่แท่นบูชา ศรีรัตน์ วิหารแฮ
เป็นรัตะนัมเพาแม้น มิ่งแก้วโกสินทร์ ฯ

----------------------------

พิธีจารึกพระสุพรรณบัฏ

โคลงสาม

๏ อาสันสุทินพฤหัสบดี ศรีศุภะฤกษ์เกรีกแกล้ว
กุมภะมาสอากาศแผ้ว ผ่องพื้นโพยมหน แลนา ฯ
๏ มงคลสุระทินจุสะดัย เหมันตะสมัยเมื่อเช้า
จารึกสุพรรณะบัฏเจ้า จักร์หล้าสยามินทร์ เลีสะแล ฯ
๏ โดยระบินบัฏบงการ เจ้าพะนักงานแต่งตั้ง
เครื่องราชะพิทธีสลั้ง เล่ห์เบื้องบูรพ์ไฉน ครบนา ฯ
๏ ในอุโบสถศรีรัตน์ จัดโต๊ะทองสถิตเบื้อง
เสลาสน์พานมาษเตื้อง ต่อชั้นเฉลีมรอง แลนา ฯ
๏ แผ่นทองราชะสมญา พระชะตาจารึกนั้น
คลุมพระคลุมสุวรรณะกั้น ก่องห้องไพหาร บาระนี ฯ
๏ เครื่องนะมัสะการทองใหญ่ ที่วันทะไนย์พระแก้ว
สังฆะอาสน์ลาดพัสตร์แผ้ว ภาคด้านอุดรผนัง ชิดรา ฯ
๏ ตั้งศาลคู่บูชา ณะชาลาโบสถ์พร้อม
โหรอ่านคุรุเวทน้อม เทพยะเจ้าบวงสรวง สนองแล ฯ
๏ ล่วงสายัณห์วันพุธ ทศะชินะบุตร์นั่งสลั้ง
ล้วนพระราชะคะณะทั้ง คะณะข้าธุลีระดม เตรียมนา ฯ
๏ จึงกรมะหมื่นวิวิธวรรณฯ อัญชะลิตไตรสะระณะแก้ว
สงฆ์ถวายศิลแล้ว พร่ำพร้อมพุทธะมนตร์ เจรีญรา ฯ
๏ ดลบุพพัณหะมะหุรดี ตั้งบายศรีสะพรั่งแพร้ว
เงินและทองก่องแก้ว กะไว้ไฟเฉวียน แลนา ฯ
๏ พานผะกาเทียนเงินทอง รองโต๊ะมาษลาดผ้า
สามแห่งแต่งตั้งหน้า พระแก้วเตรียมพิธี เถลีงเอย ฯ
๏ บายศรีหัวหมูคู่ บูชาฤกษ์เบีกตั้ง
หน้าอุโบสถสลั้ง เหล่าเจ้าพะนักงาน พร้อมนา ฯ
๏ ท่านบรมะวงศ์จักริช กรมะหมื่นวิวิธฯเสด็จเช้า
ถวายสักการพระเจ้า จบแล้วทรงศิล นิจนา
๏ ชินะบุตร์ถวายพรพระ ทรงประเคนโภชน์ให้
สงฆ์พิศิษฏ์ภักตกฤตย์ใกล้ ฤกษ์แล้วระวังองค์ แลนา ฯ

โคลงสี่

๏ ทรงโพลงเทียนฤกษ์ด้วย เพลีงสวรรค์
หกเล่มหิรัญสุวรรณ โต๊ะหน้า
สามอมาตย์อ่าอาตม์สรรพ์ เศวตกราบ พระแล
บ่ายพักตร์ทักษิณะข้า บาทน้อมเศียรประณม ฯ
๏ บังคมบรมะนาถยั้ง หัวหิน แรมรา
ผันพะยัพจับสายสิญจน์ ครีพคล้อง
จารึกราชสุเราหะยินทร์ ยังบัฏ สุพรรณแฮ
สงฆะส่งมงคละก้อง กน่ำถ้อยถวายชัย ฯ
๏ ในพาหิราวาสแสร้ แตรศังข์
หึ่งหึ่งฆ้องชัยขลัง ยี่งเยื้อย
พิณพาทย์นฤนาทประนัง กลองแขก ขนานเอย
พ่างแว่วพรอะมระเจื้อย จากเวี้งเวหา ฯ
๏ พระยาอาลักษณ์นั้น มหานาม ะราชเอย
จารึกพระนามสยาม อยู่เกล้า
พระญาณวิจิตร์ยาม ะบัณฑิต
จารึกพระชะตาเจ้า พิภพด้วยแดปะถัมภ์ ฯ
๏ เสวกจำรัสเชื้อ ศิลปะธร รองรา
แกะพระราชะลัญฉะกร ผ่านเกล้า
ประจำรัชย์ส่อสวัสดิพร ผะดุงชาติ์ เฉลีมเอย
สามท่านสามโต๊ะเฝ้า ใฝ่แล้วฉลองคุณ
๏ สมบุรณ์จานบัฏพร้อม พราหมณ์เฉลีม รดเอย
ศังขุทกโหรถวายเจีม บัฏเจ้า
ม้วนนามนั่นพราหมณ์ผะเดีม โหรพระ ชะตาท่าน
ห่อรัตตะโกไสย์พะเน้า รัดเส้นเบ็ญจะพรรณ ฯ
๏ บรรจุกะรัณฑะมาษแต้ม ราชา วะดีเอย
ถุงโหมดหีบถมยา ปกกั้ง
สรวมถุงตาดเชีญมา สถิตพัก พานท่าน
คลุมพระคลุมสุวรรณะตั้ง สิลาสน์ไว้วันงาน ฯ
๏ ถวายไทยะทานแล้วพระ โมทะนา
พราหมณ์เบีกแว่นเวียนขวา ครั่นครื้น
เครื่องประโคมครึกโครมครา สมโภช
พระสุพรรณะบัฏชื้น โชคแคว้นขวัญสยาม ไชย์โย ฯ

----------------------------

เตรียมการพระราชพิธีพระที่นั่งอมรินทรวินิจขัย

ร่าย

๏ ตามระบินบงการประกาศ ราชะพิธีราชาภิเษก
อะดิเรกราชิสสริยะศักดิ์ เจ้าพะนักงานกระทรวงวัง
เตรียมแต่งตั้งมนเทียร ระเมียรมะหัคฆะราชะสมบัติ์
สมสง่ารัชย์สง่าวัง สง่าพระที่นั่งนฤบดินทร์
อะมะรินทระวินิจฉัย พระโรงชัยสันถาคาร
พะโหฬารราชะชุมรุม ซุ้มบุษบกมาลา
ตั้งปะฎิมาเหมะมะหุตม์ พระสัมพุทธะพรรณี
คู่บาระมีมะกุฏกษัตร์ พุทธะจุละรัตะนะปะฏิมากร
รามาดิศรรังสฤษฏ์ สี่ทิศเทียนสุวรรณวาง
เกรีนสองข้างรังสรร พานสองชั้นเชีดกุสุม
พุ่มบุบผะชาตชูอุไร เทียนทองใหญ่สถิตฐาน
หน้าพระวิมานบุษบก ดิลกสักการะลำยอง
โต๊ะหมู่ทองพานสิหิงค์ พุ่มผะกามีงมะเลืองสลับ
หลั่นลำดับดูระหง เทียนมะหามงคละคู่
ตั้งตู้เทียนเท่าองค์ สองภาคมงคละบุชาสน์
รัชดามาษะพฤกษา เชีดบูชาเฉลีมสถาน
เครื่องนะมัสะการพานทอง รองพุ่มผะกาลาชางค์
วางแท่นถวายอะภิวาทน์ ถัดทิพยะอาสน์บูชา
ที่นั่งมะหาเศวตะฉัตร์ เคลือบสุพรรณะรัตะนำไพ
ลาดหนังไกสะระสีห์ คลี่หัวหางกางตระหง่าน
ตั่งพุดตานมาษะผงาด รัตะนะสิงหาสน์แห่งประทับ
รับมังคะลาเศียรวาท วงศะราชมาตยะเสนา
ทูตานุทูตแทนกษัตร์ ชะนาธิปะรัฐเก้านะคร
ตอนซ้ายขวาโต๊ะทอง รองบรมะราชูปะโภค
เฉลีมรัชชะโฉลคฉลวยชัย ตั้งต้นไม้เงินทอง
แท่นลารองจาตุรงค์ องค์พระมหาเศวตะฉัตร์
ลดลงผลัดใหม่ถวาย วางขาทรายเบื้องหลัง
ตั้งเครื่องสูงหักทอง ห้าชั้นสองฟากเสา
คู่หนึ่งเนาฟากทวาร ฟากเสาฐานเศวตะฉัตร์
เครื่องสูงสัตตะปะฎล หนปฤษฎางค์ชุมสาย
สองคู่รายสองข้าง วางพระราชะบัลลังก์
หน้าที่นั่งเศวตะฉัตร์ สองปรัศว์ตั้งโต๊ะทอง
รองราชูปะโภคผะแหลง ทอดพระแสงปืนง้าว
ราวหลังบัลลังก์เฉียง เตียงภาณะวารด้านขวาง
กลางทวารกลางอุดระดิลก เตียงนั่งปรกเบื้องอุทัย
กระโจมเทียนชัยทองแร่ง แสงศุกละหน้าภาณะวาร
อาสน์สงฆ์ขนานสะดำปรัศว์ บัลลังก์ขัตติยะวงศา
เฉียงเฉวียงราชาอาสน์ ราชะเสวกเฉียงสะดำ
อำมาตย์ราชะเสนา ซ้ายขวาหน้าราชะอาสน์
พื้นพรมลาดมะเลืองแล แกลแขวนพวงผะกามาลย์
เพดาลโคมวิชชุช่วง พวงโกสุมสลับห้อย
แสนสง่าน่าชวนชะม้อย ทั่วท้องโรงคัล ท่านแล ฯ

----------------------------

พระที่นั่งไพศาลทักษิณ

โคลงสี่

๏ ทวยเทวัญว่ายฟ้า ศิวาลัย
เทพะมะหิทธิ์ศักดิ์สิทธิไตร ภพเผ้า
สิงผนังที่นั่งไพ ศาลทัก ษิณฤา
แพ่งภิเษกเอกะราชเจ้า เจีดเวี้งเถลีงสยาม ฯ
๏ ตามขนบอะภิเษกมื้อ มงคล ะกรรมท่าน
เพื่อพิพัฒน์สวัสดีดล แด่ไท้
ตั้งพระแท่นมณฑล อุทัยะแถบ อุดรเอย
วางโต๊ะสุวรรณะมัยไว้ พระเจ้าสรวงเจรีญ ฯ
๏ เชีญบุษยะรัตน์ใหญ่น้อย เนาประธาน
ชัยะวัฒน์หกรัชชะกาล ก่องตั้ง
เนาวะโลหะนิมมาน มะหามะกุฏ ะรัชย์แล
พานพระเรือนแก้วทั้ง พระแก้วเชียงแสน ฯ
๏ ไตรปิฎกแผนพะจกเรื้อง ธรรมะรัตน์ เถลีงเอย
ราชะกะกุธะภัณฑ์กษัตร์ ศักดิ์แกล้ว
ขัตติยูปะโภคขัต ติยะราช ปิลันธน์แฮ
พิชัยะมงกุฎแก้ว กับลุ้งมะหากะฐิน ฯ
๏ สร้อยพราหมะณินทร์สร้อยนพ ะรัตะนา
สร้อยพระนพพระมะหา ประวิชไท้
ประจำรัชย์ราชะศัสตรา ประจำแผ่น ดินเอย
แสงอัษฎาวุธไว้ คั่นแก้วเกรีนเสา ฯ
๏ เศวตระฉัตร์เนาข้างพระ กันภิรมย์
กะบี่ธุชครุฑะพ่าห์บรม ธวัชแกล้ว
ไอราพตะธงสม ออกศึก สนามแฮ
ขันหยกเชีงแก้วแพร้ว เพรีดพร้อมเทียนสิหิงค์ ฯ
๏ ครอบพระกริ่งพระเต้า มะหาศังข์
เหมปักแว่นเฉวียนวัง เวี่ยไว้
เทียนเงินและทองประนัง เชีงมาษ มะเลืองเอย
สองคู่ชูศักดิ์ไท้ เทีดเกื้อสะการถวาย ฯ
๏ แท่นลารายเครื่องล้อม มณฑล
เทียนมะหามงคล คู่ตั้ง
เทียนสุวรรณหิรัญปะดล พานพุ่ม ผะกาเอย
เทพะเทีดลัญฉะกรทั้ง ดาพไท้ชะไมเชีญ ฯ
๏ เกรีนทองรองพระเต้า พุทธะมนตร์
ล้วนกนกะรัชะดางค์ถะกล ก่องตั้ง
สองภาคแท่นมณฑล ถะเกีงเกียรติ์ ตระการเอย
ส่งสง่าสาระสิ่งสลั้ง ดิลกเพี้ยงพิศวง ฯ
๏ เทียนเท่าองค์แอบตู้ บังองค์ เทียนเอย
เคียงแท่นมงคละคง คู่ตั้ง
วางเครื่องนะมัสการลง ยาอาสน์ ภิวันทน์ท่าน
เชื่อมพิพิธะศักดิ์สิทธิ์ทั้ง หมดด้วยสายสิญจน์ ฯ
๏ ถิ่นมนเทียรรอบทั้ง มณฑป สนานเอย
ล่ามรวบจวบบรรจบ พระแก้ว
หวังวิศิษฏ์อิสสริยะสพ สวัสดิเชีด ชัยท่าน
ประสิทธิ์ประสาธน์นะวะราชแกล้ว กล่อมหล้าสถาวร ฯ

พระที่นั่งอัฐทิศ

๏ อุทุมพรราชะอาสน์ไท้ อัฐะทิศ ทองเอย
ปักเศวตบวระฉัตร์ชิด ช่องหน้า
สุราลัยพิมานบิฐ ะศรีสุข เสถียรแฮ
ล้วนลาดผ้าหุ้มผ้า ศุกละล้อมเลอวิไล ฯ
๏ อะธิไทโพธิบาตน้อม นพะเคราะห์
เทวะรูปทุกทิศเหมาะ ทิศตั้ง
พระเกตุเชฐะเคราะห์เฉพาะ พักอาสน์ กลางเอย
วันฤกษ์เบีกมายั้ง บิฐะเบื้องบุรพา ฯ
๏ ม่อสิลาจารึกถ้วย สิลาจา รึกเอย
ศังข์กลศคลุมตาดดา ตั่งตั้ง
ถ้วยเชีงพุ่มเซีงผะกา สีเทพ ปิลันธน์แฮ
เทียนธูปเงินทองทั้ง อัฐะถ้วนทิศาวาง ฯ
๏ ทิศกลางเศวตะฉัตร์ใช้ เทียนทอง เงินพ่อ
ยอดบัตร์บุษบกผยอง นพะเจ้า
วางบนแท่นลารอง อัฐะทิศ เถลีงเอย
ขันพระสาครเท้า เทีดน้ำเทวะมนตร์ ฯ
๏ โหรบ่นบูชิตเก้า เทวะดา
เทียนเท่าเทพะฤทธา ติดไว้
ปากขันหิรัญญะสา ครส่ง สนานท่าน
ไสยะเวทเลียนเลสใช้ เช่นอ้างปางหลัง ฯ

พระที่นั่งภัทรบิฐ

๏ ที่นั่งภัทระบิฐกั้น เศวตะฉัตร์ บวรเอย
สองโต๊ะทองสองปรัศว์ เรียบตั้ง
ภาคหอพระธาตุอัส ดงค์เด่น
ลาดเศวตะวัตถาทั้ง บดแป้งผงโรย ฯ
๏ โปรยกุสุมสุมหย่อมหญ้า กุศาขวัญ อาสน์เอย
ปรายแก่นเข้าเบญจะพรรณ พะหน้า
วางแผ่นราชะสีห์สุวรรณ วาดชาด
ปกยิภู่ปูทับผ้า ลาดพื้นผืนขาว ฯ
๏ วาวเทียนหิรัญญะมาษทั้ง พุ่มเซีง ผะกาเอย
เรียงพระแท่นลาเถลีง แท่นไท้
บูชาเศวตะฉัตร์เรีง เทวะรัก ขารา
ราชสุยาภิเษกใช้ เฉกชั้นเวทางค์ ฯ

พระสยามเทวาธิราช

๏ กลางทวารเทวะราชฯ ใช้ ฉากบือ บังแฮ
ตั้งโต๊ะครามหนังสือ ใหญ่กั้น
พระสยามเทพะราชลือ เฉลีมเกียรติ์ สะการเอย
เทียนรัชต์สุวรรณะขวั้น ขนาดแม้นมงคล ฯ
๏ กลางมนเทียรห้อยแผ่น พุทธะยันตร์
แปดทิศยันตร์อะระหันต์ แปดห้อย
ฟ่าถะเกีงกิ่งเพลีงสวรรค์ ผะกามะโหตร์ แขวนแฮ
ฉัตร์ผูกมาลัยร้อย อุบะย้วยสวยสรวง ฯ

ที่ประทับ

๏ บัลลังก์หลวงสถิตเบื้อง บุรพา
โต๊ะเครื่องวางซ้ายขวา เฉีดช้อน
แสงง้าวทอดราวศะรา วุธะภาค พิมุขท่าน
ราชะอาสน์ทอมาษซ้อน แผ่นพื้นพรมปู ฯ
๏ อาสน์สงฆ์อยู่ชิดเบื้อง ผนังขนัด เหนือนา
ตะวันออกสองแถวถัด เถิบกว้าง
หน้าสงฆ์อัสดงค์ขัต ติยะประทับ
อมาตย์ต่อพอจรดข้าง แท่นไท้เถลีงถวัลย์ ฯ
๏ มะหาดเล็กนั่นเฝ้าถัด ภัทระบิฐ
ชานพักพะนักงานสนิธ เนื่องย้วย
ขัตติยะวงศ์ฝ่ายในสถิต ณะมุข กระสันนา
เรียกพระโรงหน้าด้วย กับท้าวนางใน ฯ
๏ ไพศาลผ่านขึ้นสู่ จักระพรรดิ์ พิมานท่าน
ทางลาดพระบาทกษัตร์ ลาดไว้
เสด็จสดับพุทธะมนตร์นะมัส ะการพระ ชัยเอย
สมพระเกียรติยศไท้ เทีดมื้อเถลีงพิมาน ฯ

----------------------------

พระมหามนเทียรจักรพรรดิพิมาน

๏ บรมะสถานจักระพรรดิเวี้ง วิมารเสถียร
องค์พระ,มหามนเทียร ถิ่นยั้ง
อุทัยะภาคฉากอุไรระเมียร เสมอนิมิต มะเลืองฤา
แท่นพระบรรทมตั้ง ตง่านห้องหนอุดร ฯ
๏ รัชชะกาลก่อนสถิตเบื้อง ทักษิณ
เปลี่ยนทิศเปลี่ยนแผ่นดิน เปลี่ยนตั้ง
ตามขนบผ่านพิภพภิญ เญาวะภาพ ผะเดียงเอย
ราชะประเพณีครั้ง กว่าร้อยพรรษา ฯ
๏ เตรียมมะหาเศวตะฉัตร์ชั้น นพปะฎล แขวนรา
ลอยเด่นเป็นมงคล แท่นไท้
อุบะทองล่องลมยล พะเยีบรอบ ระบายเอย
เหนือพระไสยาสน์ไว้ สง่าเงื้อมงามแสน ฯ
๏ ท้ายแท่นเตียงมาษผ้า เยี่ยระบับ คลุมเอย
พระยิภู่ทอดพับ พักไว้
วางพานแว่นฟ้ารับ เขนยราช สุบินรา
บนราชะบรรจถรณ์ไท้ สถิตม้าสุวรรณเพรา ฯ
๏ ชัยะเนาวะโลหะมื้อ มะหาชะนก นิมิตพ่อ
พานบุบผาเทียนกนก ะรัชต์ล้อม
สังฆะอาสน์ลาดขาวปก พุทธะปริต เจรีญเอย
วางวิวิธถวัลย์วิศิษฏ์พร้อม พฤทธิไท้ศัยยา ฯ
๏ โมราสิลาบดทั้ง ธัญญา ปะรัณเอย
ถุงผักกาดถั่วงา เม็ดฝ้าย
ฟักผลป่นแป้งทา เถลีงราช สิริท่าน
จั่นหมากทองคำชะม้าย มิ่งเวี้งเรีงแล ฯ
๏ พระแสร้หางช้างเผือก พานรอง อุไรเอย
กับลูกกุญแจทอง เทียบไว้
ทาณฑ์กรศักดิ์สิทธิ์ผอง พะลิทธิทิพ ะสึงฤา
ส่อสวัสดิมงคละไท้ สถิตช้าเฉลีมสถาน ฯ
๏ เครื่องนะมัสะการแก้วทอด แท่นลด
ตั้งราชะบัลลังก์ชด ฉากซ้าย
ถาดสรงพักตร์อะลงกฏ ขันพระ นพแล
มณฑปจุมภฏด้าย โต๊ะตั้งฟังมนตร์ ฯ
๏ ถะกลพานขันหมากทั้ง สุพรรณะศรี
บรมะราชะอุปะโภคมี พระเต้า
ทรงปะสุตพุทธะวาที ไตรรัช ะนินนา
เฉลีมพระศรัทธาเฝ้า ใฝ่ถ้อยเถระพร ฯ
๏ พระฉากตอนภาคเบื้อง ทักษิณ สถานท่าน
แท่นมาษอาสน์ภูบดินทร์ เด่นตั้ง
นพปะฎลเศวตะฉัตร์บิน ลมจัก แขวนเอย
วางเครื่องสรงพักตร์ทั้ง เครื่องต้นสำอาง ฯ
๏ ถัดทางพระเสด็จห้อง สรงชล
ฉลวยแบบโบราณถะกล เกียรติ์เจ้า
เถลีงรัชย์ฉัตร์เฉลีมมน เทียรสถิต
เดชดิลกปกเกล้าเผ้า ไพร่ฟ้าประดาหวัง ฯ
๏ พระโรงหลังตั้งอาสน์ อะสีติสงฆ์
ตั้งราชะบัลลังก์องค์ เอ่อเกล้า
ทรงรับอะติเรกะมง คละฤกษ์ ปะฐมแฮ
สมเด็จสังฆะราชเจ้า จักเอื้อนอวยถวาย ฯ

----------------------------

มณฑปพระกระยาสนาน

๏ ภายชาลารักแร้ อุทัยสถาน
ที่นั่งจักระพรรดิ์พิมาน แมกตั้ง
มณฑปพระกระยาสยาน อะภิเษก สรงเอย
ฐานยกบุษบกยั้ง หย่งเบื้องบนระหง ฯ
๏ มงคลเศวตะวัสตร์หุ้ม เห็นสะกาว เนตร์นอ
ช่อนาคช่อตั้งพราว ช่อช้อย
เฟื่องอุบะตะทองวาว สุวรรณะรัศ มีเอย
ฟ่าผ่านศุกละกาญจน์ห้อย มาษละม้ายจำปา ฯ
๏ จุททิศาวิสูตร์พื้น ขาวปราย ทองเอย
ใขว่กนกทรงบิณฑ์ลาย แย่งก้าน
ถาดทองตั่งตังวาย วิชิตสถิต ภิเษกท่าน
รองบาทใบจันทร์ม้าน อะมิตรแพ้ ผยองชัย ฯ
๏ ฐานไว้เครื่องต้นถาด สรงพัก ตราท่าน
พระครอบมุรธาศักดิ์ สิทธิ์กล้า
เถีงฤกษ์เกรีกเกียรติจัก -รีภิเษก สนานเอย
สมศุลีร่อนฟ้า จากฟ้ามาสิง ฯ
๏ มิ่งมะนุษย์มงกุฏฟ้า จุฑาไท เจ้าเอย
ทรงศักดิ์พ่างศักดิ์ไศ วะพร้อม
ทรงฤทธิ์เล่ห์ฤทธิ์ไว กูณฐ์พินาศ อะธรรมฤา
ทรงสัตย์ทัศะธรรมย้อม เยี่ยงไท้คระไลหงส์ ฯ
๏ ราชะวัฏิทรงเครื่องพื้น ขาวผะสาน สุวรรณเอย
บังพระมณฑปสถาน ทุกคู้
เครื่องสูงเจ็ดชั้นกาญ จะนะแมก โหมดเพื่อน
สีนากเงินทองกู้ เกียรติ์กั้นขวัญปะฎล ฯ
๏ ต้นกล้วยต้นอ้อยจั่น หมากมะ พร้าวพ่อ
ประดับเชีงฉัตร์ระดะ เด่นครึ้น
สี่ทิศสี่อรรธะ จันทร์สี่ ช่องแฮ
เชีญอุทกทูนบาทขึ้น ซบเกล้าเทาถวาย ฯ
๏ ภายบูรพ์ภายเบื้องอัส ดงค์ผะจง เจีดรา
บุษบกกนกน้อยองค์ ละด้าน
เพื่อไว้พระชัยะมง คละพิฆ เนศวร์แน
มุมสี่สี่ศาลสล้าง หละตั้งหวังสะการ ฯ
๏ จะตุโลกะบาลทั้งเชีด บูชา
มะหุร์ดิฤกษ์เทวะอินทรา ฤกษ์รั้ง
กลางหาวแห่งชาลา มณฑป เหนือแน
เตรียมโต๊ะสังเวยตั้ง โตกเส้นบวงสรวง ฯ
๏ ปวงอะมระเทพะเจ้า หาวเหีร
เทียนธูปทองเงินเชีญ ชื่นพะเน้า
ปะรำเคียงพระเฉลียงเมีล อุทัยะภาค พิไลแล
พระขัตติยานีเฝ้า ผ่านฟ้าคราสรง ฯ
๏ เบื้องอัสดงค์เด่นตั้ง ปะรำเสถียร
ถัดมะหามนเทียร ที่เฝ้า
คุณหญิงและคุณเกษียล ทรงศักดิ์ สมแฮ
อิสสริยะจุละจอมเกล้า นอบเกล้าแกลหวัง ฯ

----------------------------

โรงพระราชพิธีพราหมณ์

ร่าย

๏ มังคะลาภิเษกกษัตร์สยาม พิทธีพราหมณ์เพรีดตั้ง
ทั้งฝ่ายพุทธ์ฝ่ายไสย์ ทั้งฝ่ายไทฝ่ายเทศ
มูละเหตุหวังเฉลีมขวัญ อัญเชีญสยมภวะนาถ
จากไกลาสมาสิง พระยอดมิ่งมะหากษัตร์
ราชะดำรัสจึ่งขาน ราชะโองการสมกระบวน
เฉกพระอิศวรปะกาสิต ทั่วสาระทิศโลกะธาตุ
นิยมเทวะราชะบรรลือ ทั้งนับถือทั้งรัก
ทั้งสวามิภักดิ์ทั้งขยั้น ทรงศาปสรรพ์สมสยอน
ทรงประศาสน์พรสมสมัคร์ สะกละไตรจักร์มอบโชค
สะกละไตรโลกย์มอบชิวิต สะกละไตรพิทพึ่งเดช
อ้างบาระเมศรักขา อ้างกะรุณาอ้างคุณ
อ้างพะหุละมะหัจฉะรีย์ กรุงศรีรัตะนะโกสินทร์
ชินไสยะศาสตร์เสียพรื่อ ถึงนับถือรัตะนะตรัย
ยังถือไสย์แซมพุทธ จึ่งมะหุร์ดิฤกษะประเพณี
อะภิเษกศรีสยามะกษัตร์ จัดโรงพิธีพราหมณ์ตั้ง
ข้างพระที่นั่งอะมะรินทร์ฯ นอกฉนวนถิ่นศิวาลัย
ผันหน้าไต้ตามเคย ช่อฟ้าเผยผงาดฟ้า
ติดใบระกานาคสะดุ้ง รุ่งแสงทองกระดาษลาด
หลังคาดาดสะกาวตระการ ปักโขลนทวารปักฉัตร์
ปักราชะวัฏิ์ตาชะแลง ดำแคงขลังใช่น้อย
ต้นกล้วยอ้อยผูกระนาว จั่นหมากมะพร้าวผูกระยับ
สรรพเครื่องราชพิธีถะกล เตียงมณฑลเล็กกลาง
เตียงทองวางหลั่นลั่ง ตั้งเทวะรูปศักดิ์สิทธิ์
พระอิศวรพระอุมา พระนารายณ์ลักษมี
พระมเหศวะรีพระพรหม พิฆเนศวร์อุดมะเดชา
โต๊ะเทวะดานพะเคราะห์ เฉพาะเบื้องสะดำมณฑล
กล่นเบญจะครรภ์กุมภ์เนาว์ เบื้องเฉวียงเตาโหมกูณฑ์
สมบูรณเวทางคะศาสตร์ ราชะครูพราหมณ์พรึบพร้อม
อ่านเวทไตรเพทน้อม มะโนชน้อมจอมสวรรค์ แลนา ฯ

----------------------------

ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

โคลงสอง

๏ วันสวดมนตร์ก่นตั้ง เทียนเท่าพระองค์ทั้ง
เท่าอ้อมเศียรสะการ คู่เอย ฯ
๏ พานนะมัสะการเครื่องห้า ทองใหญ่ไพโรจม้า
กนกตั้งปลั่งกุสุม สวยอือ ฯ
๏ พุ่มเข้าตอกดอกไม้ บูชิตพุทธะรัตน์ไว้
สพสิ้นสามวาร แลนา ฯ
๏ อุโบสถสถานพระแก้ว มระกตปรากฎแพร้ว
พร่างฟ้าสง่าสยาม ยิ่งแล ฯ
๏ สมนามกรุงเทพไท้ นัคะเรศอะมระรัตน์ไว้
พระแก้วโกสินทร์ โสตถิ์เทีญ ฯ

----------------------------

เสด็จถวายบังคม

พระบรมอัสถิ และ พระบรมศพ

เฉลีมพระราชพิธีบรมราชาภิเษก

โคลงสี่

๏ ถึงสุทินญี่สิบคล้อย สายัณห์
โสระมาสะกุมภาพันธ์ ศกนี้
สมเด็จพระจอมขวัญ สยามะยอด ยุวาเอย
ทรงเศวตะภูษิตชี้ เชื่อมเศร้าสมสะการ ฯ

หอพระธาตุมนเทียร

๏ จากบรมะพิมานพร้อมมิ่ง มะหิษี สวาทท่าน
สมศักดิ์สมลักษะณี คู่สร้าง
อุภัยะปักษ์จักรีทวี สวามิภักดิ์ ยิ่งเอย
สนองบาทยุระยาตร์ข้าง ขัตติยะเพี้ยงเคียงคลอ ฯ
๏ เสด็จหอเทพะไท้ธาตุ -มนเทียร
กุสุมะศักดิ์ทีปปรักเสถียร ถ่อมน้อม
บรมะญาติ์บรรพะราชระเมียร มะหัคฆะเดช ผะดุงเทีญ
ชัยะภิเษกเอกอะดุลยะห้อม มะหุร์ดิซร้องสุมงคล ฯ

พระที่นั่งจักรี

๏ จระดลปราสาทแก้ว จักรี
ขึ้นสู่ศูลีศรี ซึ่งตั้ง
บรมะอัสถิจะตุรี ศวะระเทพ บิดรท่าน
จอมชะนกชนะนีทั้ง ปู่ไท้มะหัยยิกา ฯ
๏ เทียนสุวรรณะมาเลศน้อม นะมัสะการ
สรวมเดชเมตตาภิบาล หน่อไท้
พิธีเอกอะภิเษกสนาน เถลีงรัชย์ สยามเอย
ศุภะโชคชัยะโยคไร้ พิบัดิแผ้วผะดุงขวัญ ฯ

พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท

๏ เสด็จจรจรัลขึ้นดุสิต ปราสาท
ขัตติยะเสวะกามาตย์ มากเฝ้า
ทรงเครื่องนะมัสะการศาส ดาบัฎิ -มางค์เอย
วีระยาตร์กลาดเศียระเกล้า ประณตน้อมจอมสถาน ฯ
๏ พระผ่านถึงแว่นฟ้า บรมะศพ สรวงเอย
พานบุบผาจารุกลบ กลิ่นห้อม
ถะเกีงเทียนธูปเคารพ บรมะเจษ ฎาท่าน
คุกพระชันนุน้อม นะมัสะถ้อยธิฐานทูล ฯ
๏ “บดิสูรทรงชุบเลี้ยง กะรุณา น้องท่าน
เฉลีมยศพระรัชชะทา ยาทยั้ง
สวรรคตโศกสลดอุรา ระทมเทวษ ไฉนฤา
จำสกดปลดศัลย์ตั้ง ตโนชแพ้วภารสนอง ฯ
๏ สำรองอะภิเษกขึ้น เถลีงถวัลย ะราชย์รา
ขอพระเดชผะดุงขวัญ ฤกษ์แผ้ว
สาระพัดพิบัติ์ภะยัน ดะรายรอด เจรีญเทีญ
เฉลีมศักดิ์จักริชะแกล้ว ร่มเกล้าเกษมชะนางค์ ขอเดชะ” ฯ
๏ เบ็ญจางคะประดิษฐ์ไท้ ถวายภิวันทน์
สามคาบบังคมคัล พี่เจ้า
จุดเทียนแท่นอะภิธรรม์ บุญญุทิศ แล้วรา
เสด็จกลับลับวิสูตร์เข้า ฆเรศะเวี้งวังใน ฯ

----------------------------

เหรียญบรมราชาภิเษก

ร่าย

๏ สยามอะธิปะไตดำรัส ให้อะมัจมุรธาธร
สร้างเหรียญอะนุสรณ์สมประดับ สำหรับพระราชะทาน
งานบรมะราชาภิเษก แด่อะเนกนิกรมะราชะภัฏ
เริ่มพระขัตติยะวงศา ทูตานุทูตมีศักดิ์
ผู้สวามิภักดิ์พึงอวย ห้อยแถบสวยบัณฑระวรรณ
ริ้วเขียวพรรณะรัชชะกาล ด้านหนึ่งบรมะรูปไท้
พระปะระมาภิไธย์วงรอบ ด้านหนึ่งขอบอักขระวะดี
สุระทินพิธีราชาภิเษก เฉกจารึกเฉลีมเผ้า
พระปกเกล้าปกเศียร ระเมียรมิ่งดุษฎาภรณ์
มุรธาธรธิบดิน แจกตามระบินบรรหาร
ให้ราชะทานทั่วองค์ ขัตติยะวงศ์ข้าทูลละออง
เหรียญทองนั้นกอกษัตริย์ เพียงราชะนัดดาเจ้า
เหล่าขุนเสนาบดี นายพลพิรียะมะหาอมาตย์
ส่วนอะนุชาติ์กษัตริยางค์ ขุนนางสัญญาบัฏ
ทุกขนัดราชะบำรุง ทั้งในกรุงหัวเมือง
เยื้องเป็นเหรียญหิรัญ ฝ่ายในนั้นอะธิบดี
ศรีนิเวศะรักษ์บรมะวงศ์ พระองค์เจ้านภาพร ฯ
ทรงอาทรส่งประทาน ข้าบทะมาลย์สตรี
มีบรรดาศักดิ์ตั้ง ทั้งเจ้าทั้งภรรยา
มาตยะเสวะกาเสนี อ่าอินทรีย์เมื่อเฝ้า
เริ่มภิเษกพระปกเกล้า กลัดน้อมนิรันดร์ถวิล แลนา ฯ

----------------------------

แห่พระสุพรรณบัฏเข้าสถิตพระแท่นมณฑล

โคลงสี่

๏ สุทินระพีเอกะพิสดิม์ตั้ง น้ำวง ด้ายรา
สิบสี่นาฬิกาตรง ฤกษ์แล้ว
เชีญสุพรรณะบัฏมง คละราช ชะตาท่าน
จากโบสถ์วัดพระแก้ว สู่ห้องไพศาล ฯ
๏ ราชะยานกงก่องตั้ง พานสุพรรณ ะบัฏเอย
อาลักษณ์แต่งเทวัญ นั่งน้อม
คุกชงฆ์ผะจงกระสัน มือหมอบ ประคองเอย
คู่แห่คู่เคียงพร้อม ปรัศว์ล้วนหลวงพรู ฯ
๏ แปดคู่เต็มยศต้อง แต่งกาย
ตำรวจเทวะดาราย เรียบริ้ว
แตรศังข์ปี่กลองหลาย หละป่าว ประโคมเอย
กลดเครื่องสูงไสววิ้ว ว่างน้อยแนวประนัง ฯ
๏ บังสูรย์บังแซกเบื้อง หลังพัด โบกรา
เฉลีมถิ่นอินทร์พรหมขนัด เนื่องเข้า
ประตูพิมานชยะศรีปัด ขะบวนโอบ เฉวียงเอย
ผ่านราชะปราสาทเจ้า จวบยั้งอะมะรินทร์ ฯ
๏ เชีญลินลาขนสู่ ไพศาล ฯ
เสียงกระทั่งแตรกลองขาน ครุ่มครื้น
เข้าทางหว่างพระทวาร เทวะราช มะเหศวร์เฮย
สถิตแท่นมณฑละฟื้น โชคไท้ชัยะโฉม ภิยโย ฯ

----------------------------

ตั้งน้ำวงด้าย

ร่าย

๏ โสมแหว่งแสงสะกาวหาว วาวสุริยะยลยอศรี
รัชะนีโปรยประกายสวรรค์ เย้ยสายัณห์พะยับหน
ดลอัษฎะรัสะนาฬิกา ไฟฟ้าจ้าจ่างสลัว
เจ้าอยู่หัวประชาธิปก สยามะนายกยุพะราช
เสด็จจากอาสน์บรมะพิมาน ทรงเครื่องทะหารครึ่งยศ
ปรากฎเกียรติกองม้า เหรียญดาราภรณะประดับ
บทะจรประทับเกยวิจิตร์ สถิตราชะยานกงสุวรรณ
บังสุริย์ฉันเฉีดระหง เครื่องสูงส่งสมโชค
พัดโบกโบกลมหวน ดำเนีรขะบวนราชะสดัมภ์
ตำรวจนำสองสาย กรมะวังรายสองเฉียง
องคะรักษ์เรียงสองหน้า ทะหารรักษาองค์แซง
ตามตำแหน่งราบหนึ่ง สง่าขังขึงสมบุญ
ของพระจุละจอมเกล้า เหล่ามหาดเล็กระดับเดีร
เชีญพระแสงเชีญเครื่อง โดยเสด็จเบื้องปฤษฎางค์
คณางค์ทะหารรักษากษัตร์ ราชเอกะทัศตั้งแถว
แนวกระทรวงนิเวศะนานุรักษ์ เฉลีมศักดิ์เฉลีมเกียรติยศ
พร้อมหมดหมู่แตรวง ธงประจำกองผยองยุธ
วันทิยาวุธบรรเลง เพลงสรรเสรีญบาระมี
ปางเสด็จลีลาผ่าน ประทับราชะยานเกยชัย
เข้าในอะมะรินทร์ ฯ สถาน ทางพระทวารเทเวศร์
อเนกน้อมเกศผึ่งกาย ถวายคำนับอยู่สะพรั่ง
ทั้งบรมะวงศ์อะนุวงศ์ ละล้วนทรงอาทระราช
เสนามาตยะเสวก ครึ่งยศดิลกอาตม์อ่า
ประดับอิสสริยาภรณ์ปลั่ง ทั้งในกรุงหัวเมือง
นองเนืองเฝ้าทูนธุลี เสนาบดีอุปราช
กลาดเทศาธิบดิน เฉลีมบาระมินทร์ผ่านเกล้า
สวามิภักดิ์จักริชเจ้า ชิวิตตั้งกะตัญญู ยั่งแล ฯ

โคลงสี่

๏ ภูบดีจุดเครื่องน้อม นะมัสะการ
สัมพุทธะพรรณีประธาน พระแก้ว
เสด็จขึ้นสู่ไพศาล ฯ สมเกียรติ์ ถะเกีงเอย
ตำรวจองคะรักษ์แกล้ว สี่หน้าสนองนำ ฯ
๏ ธรรมเนียมว่างเจ้าปก มนเทียร สถานท่าน
ก่อนภิเษกนะวะราชเสถียร ที่ไท้
องคะรักษ์พิทักษ์เวียน ระวังชิด องค์นา
ทุกนิวาสน์ราชะวงศ์ใช้ กระทั่งทั้งวังหลวง ฯ
๏ ทะบวงตำรวจนั้นพระ ยามี ศักดิ์เอย
มหาเทพมหามนตรี คู่ใกล้
พระอินทรเทพศรี องคะรักษ์
พระพิเรนทรเทพให้ ออกหน้านำเดีร ฯ
๏ เชีญพระแสงชิดเบื้อง บาทพะยพ
พระญาติ์ราชะวัลลภ ชิดเชื้อ
พระยายศะมานพ นริศร์ร่วม ฤทัยเอย
สมศักดิ์สวามิภักดิ์เกื้อ เกียรติข้าหลวงเดีม ฯ
๏ เฉลีมราชะศักดิ์หม่อมเจ้า อรชุน ฯ
เชีญพระมาลาอะดุล ยะเดชพร้อม
มะหาดเล็กรับใช้สะกุล กษัตริย์อีก สามรา
สนองบาทนะวะราชห้อม พิมุขไท้คระไลตาม ฯ
๏ นามพระองค์เจ้าฉลาด เฉลีมพล
สร้อยทิฆัมพรยุคล บุตร์กล้า
หม่อมเจ้าโชติสีถะกล เกียรติกฤติ -กาแล
กอกษัตริย์องค์ถัดข้า สนิธน้อยถนอมวงศ์ ฯ
๏ สมุหะราชะองคะรักษ์เจ้า พระยา
รามะราฆพถา ถั่นใกล้
คอยพิทักษ์รักขามะหา วีระราช
จวบประทับบัลลังก์ให้ เบีกข้าธุลีชี ฯ
๏ ดนตรีนีนาทแสร้ เสนอกรรณ
สังฆะราชนำสงฆ์จรัล เรียบถ้วน
ดึงสะเถรสถิตอัญ ชะลียะอาสน์ อร่ามพ่อ
ขัตติยะญาติ์อำมาตย์ล้วน เลือกเข้าปรางค์ใน ฯ
๏ เจ้าใหญ่อิสสริยะชั้น พานทอง
ขุนใหญ่สายสะพายผอง พวกเฝ้า
นิเวศะรักษ์พะนักงานรอง ประจำราช ะการรา
โปรดนุญาตโอกาสเข้า ร่วมต้องมะหาลัย ฯ
๏ จอมไผทโปรยสุหร่ายน้อม สุทกประทิน ถลองเอย
พุทธะรัตะนานาวิล บาตร์อุ้ม
ผลึกตรูสู่บาระมิน เมื่อพิเนษ ะกรมณ์ท่าน
วาระวิศิษฏ์เชีญสถิตซุ้ม แท่นชเงี้มเฉลีมงาน ฯ
๏ ผ่านเมืองจุดเครื่องตั้ง นะมัสะการ พระนา
ทรงนิจจะศีลสะมาทาน เทีดไว้
เถระนำขัดตำนาญ สัตตะปริต เจรีญแล
ทรงสักการเทพะไท้ จุดถ้วนเทียนงาม ฯ
๏ พระสยามเทวะราชทั้ง ภัทระบิฐ บวงรา
เทพะรักษ์ฉัตร์อัฐะทิศ ท่านน้อม
ประทับอาสน์ราชะพงศ์พิท ทูลถั่ง ประเทีงเอย
เสร็จโปรดปราโมทย์อ้อม สู่เบื้องบัลลังก์ ฯ
๏ พราหมณ์หลั่งศังขุทกเอื้อน อิศวะระพร พิศิษฏ์ท่าน
สงฆ์จบถวายพรจร จากไท้
เสด็จนิวัตเยี่ยงนิทัศน์ตอน แรกเสด็จ มารา
ทุกมะนัสหวังสวัสดิให้ พระชื้นชัยะศรี สมเทีญ ฯ

----------------------------

จุดเทียนชัย

ร่าย

๏ ดิถีไทวพิสดิม์กุมภะมาส สุริโยภาสผ่องโพยม
ปุริมะฤกษ์โสมะนัสะถวัลย์ บุพพัณหะสมัยมะหุรดี
ศรีสุเรนทระราชะลือชัย สุโขทัยธรรมะราชา
อ่าองค์ทรงครึ่งยศ อะลงกฎอิสสริยาภรณ์
จอมพหละนิกรเกศทะหาร จากบรมะพิมานแห่แหน
แม้นวันหลังดังระบิน สู่อะมะรินทระวินิจฉัย
ราชะประยูรไสวเฝ้าบาท เสวะกามาตย์เสนา
แต่งกายาครึ่งยศ น้อมเศียรประณตขนานเนื่อง
ทรงจุดเครื่องกะตัญชะลี พุทธะพรรณีมะณีรัตน์
สถิตขัตติยะบัลลังก์ระหง อะสีติสงฆ์เลออาสน์
สังฆะราชถวายศีลพลัน ครั้นใกล้ฤกษ์พิชัยะเถลีง
ทรงถะเกีงเทียนชะนวนสุวรรณ ด้วยเพลีงสวรรค์วิสุทธะเลีส
ประณมหัตถ์เทีดสะโมธาน ทรงอะธิษฐานสรวมสวัสดิ์
อ้างไตรรัตะนะคุณาทร เทพะบิดรมะหิทธิเดชา
อะมระศักดาสากล อวยมงคละศุภะประสาธน์
เพื่อเถลีงราชย์เรืองบุญ เพื่อเถลีงคุณเถลีงชัย
จิระรัชชะสมัยเฉลีมกรุง ผะดุงสยามะชาติ์เฉลีมเขต
พาณิชยะเกษตร์สมบูรณ์ คูณเศรษฐะกิจพิทยะกรรม
เพื่ออุปะถัมภ์พุทธะศาสน์ แผ่ชิโนพาทไพศาล
บรรดาลอุบัทวะวิโยค ไร้โรคไร้ปะรามิตร์
พิศิษฏ์อิฐะประสงค์สมเกษียล ทรงถวายเทียนสังฆะราช
เสด็จยาตร์ยังกระโจมชัย ครั้นได้ไสยะฤกษ์ขวัญ
พระยาโหรลั่นฆ้องหึ่ง อึงเสียงศังข์กระทั่งแตร
แสร้พิณพาทย์ประโคมครึก เสียงมะหระธึกเสนาะ
เสียงบัณเฑาะว์สนั่น สรรพะดนตรีนี่นน
เคล้ามงคละคาถา สงฆะราชาคะณะพร่ำ
ย่ำสยองโลมานุสรณ์ เสมือนอะมระนิกรมะหะฤทธิ์
มาลอยประสิทธิ์พรสระพรั่ง สมเด็จสังฆะราชทรง
หุดาสมงคละเทียนชัย ในท่ามกลางสันนิบาต
บรมะยุพะราชอำนวย ไตรแพรสวยเหลืองอร่าม
ย่ามแพรลาย,เหรียญระลึก แก่สมะณะอะธึกทั่วองค์
ทรงจบพระหัตถ์อุทิศ เครื่องวะรามิสะบวงสรวง
สังเวยปวงเทวะศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งสึงสถิตเศวตะฉัตร์
สรรพสัปดะรัสะผองพะลี ส่งบูชะนียะอเนกะสถาน
ตามโบราณะราชะนิติ์ คือเทพยะสถิตพิทักษ์รัชย์
สิ่งเศวตรฉัตร์สี่องค์ เฉลีมสิริมงคละบดินทร์
ที่อะมะรินทระวินิจฉัย ในปราสาทจักรี
ศรีดุสิตมะหาปราสาท บรมะมะหาราชะวังถวัลย์
อะนันตะสะมาคมสถิต ราชะวังดุสิตสวนสะเบย
สังเวยเทวะลือนาม พระสยามเทวาธิราช
มะหิศระปราสาทพรรลึก จอมพิชัยะศึกแสงสงวน
พระนะเรศวรศักดิ์สิทธิ์ สถิตห้องภุษามาลา
อิศวรนารายณ์พิฆะเนศวร์ สามเทเวศเทวะสถาน
เจ้าคชะสารหอบาส เทวะอำนาจฤทธิเลื่อง
พระหลักเมืองเสื้อเมือง พระเพลีงเรืองฤทธี
พระกาฬชัยศรีสุระยิ่ง พระภูมิ์สิงตึกดิน
เทวะรูปปิ่นหอแก้ว เจตะคุปต์แกล้วเดชแกร่ง
อีกแปดแห่งมะหิทธิเทพ เสพน์สยามะรักษ์ศักดิ์สิทธิ์
เสร็จบรมะบพิตร์จระดล ขึ้นห้องบนไพศาล ฯ
สถิตกาญจะนะบัลลังก์ ตรึงศะสงฆ์นั่งสังฆะอาสน์
ขัตติยามาตย์สูงศักดิ์ พร้อมเจ้าพะนักงานเนื่อง
ทรงจุดเครื่องสะการทรง อะภิวันทน์สงฆ์ถวายพรพระ
ทรงประเคนโภชะนา บรมะวงศาปะฏิบัติ์
อะนุวงศ์จัดอังคาส สังฆะเบ็ญญาสฉันอะมะรินทร์ ฯ
ภูมินทร์รับโมทะนา ถวายพรลาเจ้าไทย์
จระจากไพศาลกลับ เสด็จออกประทับโรงคำ
สงฆ์ขึ้นประจำเตียงสงฆ์ ทรงบูชาภาณะวาร
ท้องภาณพุทธาภิเษก เถระจัตุเวคสวดผลัด
ทั้งทิวัสะรัชะนีเวียน จวบดับเทียนชัยะพิธี
เมื่อภิเษกศรีเสร็จสรรพ์ จอมถวัลย์นิวัตร์ราชะสถาน
บรมะพิมานโดยแห่แหน แสนสง่าขะบวนแบบน้อย
น่าชื่นน่าชมชะม้อย บาทเบื้องเฉลีมบุญ บาระนี ฯ

----------------------------

มงคลราชพิธีเจรีญพระพุทธมนตร์คืนแรก

โคลงสาม

๏ ทวยขุนขัตติยะราชะพงศ์ ทุกองค์ทุกท่านถ้วน
ทะหารและพ่อเรือนล้วน แต่งต้องตามนัย หมายแน ฯ
๏ เต็มยศใหญ่สะพายตรา มงกุฎสยามะเมื่อเฝ้า
สร้อยพระจุละจอมเกล้า แกล่เบื้องอังสา สรวมเอย ฯ
๏ เครื่องอิสสริยาภรณ์ประดับ เต็มตำรับระเบียบใช้
เฉลีมพระเกิยรติยศไท้ เทีดหน้าเถลีงนาม ทั่วแล ฯ
๏ สมความชอบความดี สมศักดิ์ศรีซึ่งได้
เกียรติยศราชะทานไว้ ทุกเจ้าขุนนาง แลนา ฯ
๏ ปางทุติยะวารสายัณห์ สายสะพายผันแผกอ้าง
เปลี่ยนมะกุฎสยามเป็นช้าง เผือกเพี้ยนสีสะพาย แดงรา ฯ
๏ ตามหมายเย็นตะติยะวาร สายสะพายตระการเกียรติ์เจ้า
มะหาจักรีศรีเผ้า พิเศษพ้นผองตรา สยามเอย ฯ
๏ ทุกรัตยาปริตเจริญ เชีญขุนเชีญขัตติยะเจ้า
สร้อยพระจุละจอมเกล้า แกล่เสื้ออังสา สรวมเทีญ ฯ

โคลงสี่

๏ สนธยายุพะราชเจ้า จักริช
ทรงเครื่องยุธะภูษิต ศักดิ์แกล้ว
โรงเรียนสุระรณะชิต เฉลีมทัพ ไทเอย
เต็มยศสมยศแก้ว กษัตร์เจ้าจอมสมร ฯ
๏ สร้อยสุราภรณ์ช้างเผือก พิรังสา สรวมเอย
สะพายวะชิระมงกุฎมะหา รัตน์แพร้ว
ประดับเหรียญเพชระดารา ไพโรจ วิไลแฮ
สถิตพระราชะยานแล้ว แห่เลี้ยวลานชัย ฯ
๏ ทัศะไนย์ขะบวนราบเพี้ยง บุรัพะวาร
เปลี่ยนแต่งเต็มยศขนาน ใหญ่เยื้อ
กองเกียรติยศทะหาร รายสิบ เอ็จเอย
หมวกภู่ชูศักดิ์เสื้อ สง่าน้ำเงินถมึง ฯ
๏ ตำรวจตรึงมาศเสื้อ สีทิฆัม พรพ่อ
สะพายดาพทองกำยำ ย่างเมื้อ
กุมหอกกลอกเงินนำ เสด็จยาต รานา
นิเวศะรักษ์ปักทองเสื้อ หมึกเข้มเคียงยาน ฯ
๏ ขุนทะหารเชีญธวัชะแกล้ว กะบี่ธุช
เคียงคู่กับพระครุฑ ะพ่าห์เต้า
นำพระราชะยานอุต ดมะศักดิ์ สูงแฮ
สมพระเกียรติยศเจ้า พิภพผู้ผะดุงสถาน ฯ
๏ องคะรักษ์ขนานเนื่องเสื้อ ต่างสี
ตามเกียรติ์กองโยธี ต่างเผ้า
สายยงยศคงคระวี บ่าบง ยศแฮ
ทะหารพระจุละจอมเกล้า เกร่อเสื้อแดงแซง ฯ
๏ มะหาดเล็กแวงบาทเบื้อง ขนองสนอง บาทท่าน
เชีญพระแสงพานรอง เครื่องบ้าง
เสื้อครามอร่ามรัชต์ผยอง ศักดิเหนบ กระบี่พ่อ
แหนแห่แลสลับสล้าง ดิลกเบื้องบาระมิน ฯ
๏ ถึงอะมะรินทร์ ฯ เสด็จขึ้น เถลีงโธรน สุวรรณเอย
ดิเรกเหล่าเจ้าขุนโอน เกศพร้อม
พ่างบรมะจักระพรรดิโพลน พะลิยะเดช อะดุลย์ฤา
หมื่นมะกุฎดุษณีน้อม ศิโรตม์เฝ้าฟังนุสรณ์ ฯ
๏ แลสลอนอุปราชทั้ง เทศา ภิบาลเอย
สูงยศสูงบรรดา ศักดิ์เฝ้า
เจ้าจังหวัดรัฐะสยา มะจักร์จบ แคว้นฤา
แม่ทัพนายพละเจ้า ต่างเชื้อเหนือนะคร ฯ
๏ กลางสะโมสรเจ้าราช ะบิตุลา เอกท่าน
เชีญราชะอิสสริยะปรา กฎแกล้ว
รามาธิบดีมะหา สุระศักดิ์ สูงแฮ
ใกล้ราชะบัลลังก์แล้ว นอบเกล้าทูลสนอง ฯ
๏ แทนผองสะภายุธนั้น นายก ทะหารแฮ
สมเด็จกรมพระยาดิลก เลีสผู้
สรวมราชะอะนุญาตปก ชีพเทีด ถวายเอย
ยอบพระชานุคู้ เขยิบพื้นพานระหง ฯ
๏ จอมทัพทรงรับด้วย ดุษฎี
สนองเสน่ห์สมเสนี เนื่องเอื้อ
เสด็จลับวิสูตร์ศรี สะพักอ่า องค์เอย
ทรงพระตรารามะเกื้อ เกียรติแกล้วเกรียงสมร ฯ
๏ บทะจรทรงจุดเชื้อ ชะนวนประทาน
กรมะหมื่นวิวิธวรรณฯ ฐาน ต่างไท้
เสด็จถะเกีงเครื่องนะมัสะการ วัดพระ แก้วนา
เทียนเท่าองค์เทียนไส้ เท่าอ้อมมงคล ฯ
๏ ทรงจุดทณฑะทีปตั้ง กะตัญชะลี
สัมพุทธะพรรณีศรี ศักดิ์เผ้า
ทั้งพระพุทธะมะณี รัตะนะเลีส ะแล้วรา
ตำรวจนำเสด็จเข้า สู่ห้องไพศาล ฯ
๏ มะโหฬารราชะศักดิ์เจ้า จุฬาสยาม ะยอดเอย
พัลลภเชีญแสงตาม ต่อไท้
มาลาพระคะทาสนาม เยาวะกษัตริย์ เชีญแฮ
ประทับราชะบัลลังก์ให้ เบีกเชื้อวงศ์สงฆ์ ฯ
๏ สามสิบองค์นั้นสวด บนไพ ศาลพ่อ
ธรรมะยุติก์ห้าองค์ใน ที่ท้าว
อิกสี่สิบห้าชัย ปริตตะพร่ำ พร้อมแฮ
ที่นั่งอะมะรินทร์ฯ น้าว ผนึกด้วยสายสิญจน์ ฯ

----------------------------

พระสงฆ์ราชาคณะสวดไพศาลทักษิณ

ร่าย

๏ เกรีกพิณพาทย์มะโหรี จอมชีนำเถระ
สู่สังฆะบัลลังก์ สมเด็จสังฆะราชปะฐม
กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ บรมะกษัตร์ญัตยาจารย์
ผู้เป็นประธานสยามะสงฆ์ องค์สมเด็จขัตติยะชุตม์
พุทธะโฆษาจารยะ สมเด็จพระวันรัต
ถัดสมเด็จพระพุฑ ฒาจารย์วุฒิพรรษา
พระญาณวราภรณ์พิสุทธ์ มะหามะกุฏปะนัดดานำ
ธรรมวโรดมพฤฒิมา สาสนโสภณยอดสมัตถ์
รัตนธัช, ธรรมปาโมกษ์ ธรรมไตรโลกปรีชา
ธรรมโกษา, เทพสุธี เทพมุนีวินัยะเสพ
เทพเมธี, เวที เทพโมฬี, คุณะวงศ์
มงคลทิพมุนี ราชสุที, เวที
วรญาณมุนี, อุดรฯ มหาคณิศรสมบุญ
สุธรรมธีระคุณสมโชค ญาณะไตรโลกสมดี
ญาณะเวทีสมสกนธ์ วิสุทธิโสภณสมศักดิ์
ญาณะรักขิตสมปะถัมภ์ เมธาธรรมรสวิจิตร์
พระเทพสิทธินายก พุทธะศราพกล้วนพระ
ราชาคะณะวิสุทธะสงฆ์ สามสิบองค์ครองไตร
โกไสย์บัณฑระพิลาส เถลีงสังฆะอาสน์เอี่ยมพร้อม
เพื่อสวดปริตตะมนตร์น้อม พุทธะถ้อยถวายมง คลรา ฯ

----------------------------

พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้า

ร่าย

๏ พระบรมะวงศานุวงศ์ ขัตติยะราชะพงศ์ฝ่ายหน้า
โดยบรมะราชานุญาต ร่วมราชะมะหาสะมาคม
สมเด็จบรมะวงศ์เอก เฉกปิยะราชะฉายา
เจ้าฟ้าภาณุรังษี ฯ จอมโยธีกรมพระยา
ภาณุพันธุวงศ์วรเดช เจษฎะจักรีศรีประยูร
สมเด็จทูลกระหม่อมฟ้า พี่ยาจอมพลสยาม
นามกรมะหลวงนครสวรรค์ วรพินิตมะหันตะเดชะวา
ทูลกระหม่อมฟ้าพิชาอดุลย์ กรมะขุนสงขลานครินทร์
เจ้าฟ้าปิ่นกรมพระ นริศรานุวัดิวงศ์
องค์เจ้าฟ้าอุปราช ธรรมะราชสมาร์ถกรมะขุน
สุนทระลพบุรีราเมศวร์ พระเจ้าเชฐะบรมะวงศ์
องค์กรมะหมื่นราชศักดิ์ฯ กรมะหมื่นนักพินิตธรรม์
นามวิวิธวรรณปรีชา ต่างกรมมะหาอิสสริยะ
สี่กรมะพระวงศ์มะหิป นราธิปประพันธ์พงศ์
ดำรงราชานุภาพ อิศริยะลาภคุณูปะพัทธ์
สวัสดิวัดนวิศิษฎ์ บรมะวงศะบพิตร์พี่ยา
พาณิชยะกิจนุกูลทวี จันทบุรีนฤนาถ
กรมะหลวงราษฎร์รัถโยปะถัมภ์ กำแพงเพชร์อัคระโยธิน
วิศวะศาสตร์ศิลปะราวี กรมะขุนศรีชละสดมภ์
สิงหวิกรมเกรียงไกร กรมะขุนชัยนาทนเรนทร์
เจนพิทยะศาสตร์สมเค้า พระเจ้าวรวงศ์องค์
กรมะหมื่นอนุพงศ์จักรพรรดิ์ กรมะหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์
เฉลีมสะมญราชะบิตุลา เจ้ารัชย์ห้าพระองค์
จุมภฏพงศบริพัตร์ ถัดพระราชวรวงศ์
พระองค์เจ้าวรวุฒิ์ ฯ กรมะหมื่นชุติมะกะวียง
พิทยาลงกรณ์สมรรถ ถัดถึงพระวรวงศ์
พระองค์เจ้าทุติยะรัชย์ สนิทพงศ์พัฒนเดช
เชษฐะองค์เจ้าคำรบ งบจะตุตถะรัชย์เฉลีมบุญ
ดรุณวัยวัฒน์เรืองยศ ทศศิริวงศ์เรืองณะรงค์
พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์ ฯ คุณานุรักษ์สมโจก
ศุภโยคเกษมสมขวัญ ไตรทศประพันธ์สมศรี
ธานีนิวัตสมสะกอ ต่อหม่อมเจ้าพานทอง
ตะติยะรัชย์ผยองศักดิ์เสนีม หม่อมเจ้าเพี่มเอกองค์
พงศ์จะตุตถะรัชย์เฉลีมเผ่า หม่อมเจ้าบวรเดช
เสรษฐศิริ, สิทธิพร อมรทัต, อลงกฎ
อุดมฯ, โชติรส, ชัชวลิต ชิดฉลาดลบเลอสรรค์
พูนศรีฯ, หลั่นอุปพัทธ์พงศ์ ธำรงศิริเทศา
ภิบาลอาณาจักร์ไถง สุธาสิโนทัย, สฤษดิเดช
สมุหะเขตทักษิณะขัณฑ์ สกลวรรณากรสง่า
วรรณไวทยากรประณิต จุลดิศ, ถาวรมง-
คลวงศ์องค์สุดท้าย ฝ่ายขัตติยะพรรคจักรี
รวมสี่สิบหกองค์ เฝ้าบาทะบงสุ์ผ่านเกล้า
งานภิเษกเอกะราชเจ้า พิภพขึ้นเถลีงสยาม แลนา ฯ

ข้าราชการฝ่ายหน้า มหาอำมาตย์

๏ นามอำมาตย์ราชะบริพาร ร่วมสถานมะหาสะมาคม
โดยบรมะราชานุญาต งานพระราชะมะหาภิเษก
ชั้นเอกสายสะพายตรา เจ้าพระยายมราช
มะหาอำมาตย์นายก ปกกระทรวงมะหาดไทย์
เจ้าพระยาอภัยราชา เสนาบดียุกติธรรม
นำคมนาคมเจ้าพระยา นามวงศานุประพัทธ์
เจ้ากระทรวงจัดศึกษา เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯ
พลเทพพิทักษ์ทะบวงเกษตร์ อุปราชเขตพายัพะถิ่น
สุรบดินทร์เจ้าพระยา ประมุขพิพากษาพิชัยญาติ์
ศาลวิชาติ์สุธรรมมนตรี รวมมีแปดเจ้าพระยา
เจ้าครองมะหาจังหวัด แก้วเนาวะรัฐเชียงใหม่
ลำพูนชัยนัคะโรปะถัมภ์ เจ้าจักร์คำขจรศักดิ์
เจ้าครองนัคะระน่านนิคม มหาพรหมสุรธาดา
รวมสามราสามราษฎร์ สองอุปราชแปดพระยา
สมุหะเทศาภิบาล โบราณราชธานินทร์
ราชนกูล, มหินทระเดชาฯ คงคาธราธิบดี
ศรีสุริยราชฯ, รณชัยฯ ชะไมศรีธรรมศกราช
อนุชาติ์เดชานุชิต อะนุศิษฎ์สุรินทร์ราชา
พระยาคทาธรบดี พระยาศรีธรรมาธิราช
มะหาอำมาตย์เพชรดา วิสูตร์สาครดิษฐ์
เทพวิทูรกิจอัยะการ สี่ท่านมะหาดไทย์อะมัจ
สุริยานุวัตร์วุฒิชนม์ สิริรัตนมนตรีพิเศษ
กระทรวงต่างประเทศสองรา พระยาสุพรรณสมบัติ์
เอกอะมัจกระทรวงคลัง ยังพระยาไพศาลฯ
ศึกษาธิการเอกอะมัจ พระยาสวัสดิ์วรวิถี
อะธิบดีเทพหัสดิน ทวินคมนาคมกระทรวง
ศาลหลวงสถิตยุกติธรรม์ อิศรพันธุโศภน
ธรรมศาสตร์ฯ ถะกลนิติเวท นรเนติ์บัญชากิจ
มหาวินิจฉัยวาที เผด็จดุลยบดีนิตยุดม
จินดาภิรมย์เรืองญาณ รวมหกท่านคะณะนา
พระยาสรรพกิจเกษตร์ ฯ สรูปเภทพละเรือนสยาม
สามสิบแปดมะหาอำมาตย์ มาสนองบาทแหล่หลาย ฯ

นายพล

๏ ฝ่ายกะลาโหมเสนา เจ้าพระยาบดินทร์
เดชาฯ ชินยุธะศึกษา พระยาพระกฤษณรักษ์
นายพละศักดิอะดุลย์ เทพอรชุนอะภิชาติ์
ศรีสรราชภักดี สีหราชฤทธิไกร
แม่ทัพชัยะกำเรียง ฤทธิไกรเกรียงหาญกล้า
เทพาธิบดียง สุรวงศ์วิวัฒนศักดิ์
ภักดีภูธรถะกล เก้านายพลทะหารบก ฯ

มหาเสวก

๏ ราชะเสวกวิศิษฎ์์ศรี เสนาบดีเจ้าพระยา
ธรรมาธิกรณ์ ฯ องค์อาจ ราชศุภมิต, มหิธร
และนิกรพระยาพิเศษ เทเวศระวงศ์ ฯ สมาร์ถ
บริบูรณ์ราชสมบัติ์ มหานามฯ ปลัดมุรธา
พระยาเสถียรสุรประเพณี พจนปรีชาฉมัง
รวมกระทรวงวังแปดชื่อ มะหาดเล็กคือเจ้าพระยา
รามะราฆพสูงส่ง พระยาวรพงษ์พิพัฒน์
บุรุษรัตน์ฯ, อนิรุธเทวา พระยาอุดมราชภักดี
ศรีวรวงศ์, ราชสาส์นฯ ประเสรีฐฯ ขนาน, นรรัตน์
ถัดอนุศาสน์ฯ สิบถ้วน ประมวลสิบแปดเสวะกา
หกสิบห้าสรูปหมด ข้าบงกชชุบเกล้า
ทรงยศสายสะพายเฝ้า บาทเบื้องบุญถนอม บาระนี ฯ

----------------------------

ประกาศเทวะดา

โคลงสี่

๏ จอมมะนุษย์จุดทีปไล้ คำขนาน
พระแท่นมณฑลสถาน ทั่วพร้อม
ถะเกีงเครื่องนะมัสะการ ไตรรัตน์
เสร็จพระทรงศีลน้อม มะโนชกล้ำธรรมเสถียร ฯ
๏ ทรงจุดเทียนอุเทศถ้วน เทวัญ
สยามะเทพอะธิราชขวัญ ราชย์เจ้า
อัฐะทิศภัทระบิฐถวัล ยะฉัตร์รัก ขารา
สถิตราชะบัลลังก์เฝ้า ใฝ่ถ้อยเถรถะกล ฯ
๏ สาสนโสภณประกาศเกื้อ พิทธี
อะภิเษกจอมธระณี นั่งแคว้น
เชีญทวยเทพะจระลี เรีงปวิต ชะรุมแฮ
อวยสวัสดิ์ชัยะวัฒน์แม้น มรุศะเจ้าเนาปะถัมภ์ ฯ
๏ จบคำประกาศพร้อง พุทธะปริต ตะมนตร์รา
โหรราชะบัณฑิตสถิต ที่พร้อม
รอบที่นงอัฐะทิศ ถะเกีงธูป เทียนแฮ
บูชิตเก้าทิศน้อม พระน้อมเทวัญ

----------------------------

โหรบูชาเทวะดานพเคราะห์

ร่าย

๏ โหรนั้นเสวกโท พระยาโหราธิบดี
วันทะนีมัชฌิมะทิศ บูรพ์บูชิตเทวะมะเหศวร์
พระญาณะเวทวิทยุปะเทห์ ทิศอาคเนย์บูชา
โลกะพรหมาขุนวิศิษฎ์์ ทักษิณะทิศโหระชีพ
หลวงโลกะทีปบูชิต ทิศหระดีโหรชื่น
ปัศจิมะทะมื่นมะนัสะเจตน์ หลวงไตรเพทบูชา
พายัพโหรบาง,อุดร โลกะพยากรณ์ขุนสะการ
ทิศอิศานโหรใจ วันทะไนย์เทพยะเรืองฤทธิ์ ฯ

----------------------------

ราชบัณฑิตบูชาพระพุทธเจ้าแลพระอรหันต์

๏ ราชะบัณฑิตทิศกลาง ถวายเบ็ญจางคะบูชา
สัมมาสัมพุทธะน้อม หม่อมเจ้าพร้อมศรีสุคต
อัฐะทิศประณตพระอะระหันต์ อะภิวันทน์เบื้องบุรพะทิศ
กรมะหมื่นวิวิธฯ ภาวะนา อาคเนย์นัมะเวท
หลวงธรรมนิเทศทวยหาญ ทักษิณสถานบูชิต
พระยาวิจิตร์ธรรมปริวัตร์ หระดีนะมัสะสาวะกา
พระราชาภิรมย์บ่น หนประจิมะทิศะบูชา
พระยามหานามราช วันทนะวาทพายัพะทิศ
พระญาณวิจิตร์,อุตตะรา เจ้าพระยายมราช
อะภิวาท, อิศานทิศา วันทะนาพระยาปริยัติ์ ฯ
ต่างตั้งมะนัสะนะมัสะการ สัตยาธิฐานไตรรัตน์
อาเศียรสวัสดิวิชัย แด่จอมไผทเทีดแกล้ว
อะภิสิตอิศะราชแผ้ว พิบัดิคุ้มคะณางค์สยาม โสตถิ์เทีญ ฯ

ราชบัณฑิตบูชาพระเจ้าแลพระอรหันต์

โคลงสี่

๏ พระครูวามเทพเถ้า พราหมณ์ขลัง
ถวายอุทกะมะหาศังข์ เสกอ้าง
ศิวะเวทวิชัยะบัง คมบาท พระเอย
ถวายปัดใบสะมิทธิ์มล้าง อุบัทว์สิ้นเกษมกระพือ ฯ
๏ คือใบมะม่วงเพี้ยง ภะยันตะราย รวบรา
ใบตะขบโรคันตะราย รุ่มแพ้ว
ใบทองอุปัทวันตะราย เลอราช ไฉนฤา
ทรงรับปัดองค์แล้ว สลัดให้ขุนพราหมณ์ ฯ
๏ ตามไศวะเวทข้างศาส ตระปุณยา
ไปชุบเตลาครา ค่ำนั้น
โหมกูณฑ์ร่ายมนตรา เพลีงพินาศ
โรคุบัทวันตะรายสะบั้น จากเบื้องบทะศรี ฯ
๏ มี่เสียงศังข์ป่าวก้อง กังวาล
จวบพระครูพราหมณ์คลาน จากไท้
กลับโรงพิทธีสนาน อัตมะสูทธ์ สนองเอย
ศักดิ์สิทธิ์พิทธีใช้ โฉลกรู้วิทูปะถัมภ์ ฯ
๏ ทรงธรรมสรวมสะพักชั้น สวามินี อวยเอย
ดาวเพชร์แด่มะหิษี หม่อมเจ้า
รำไพพรณียุพี ผะเดีมศักดิ์ สมเอย
บะฐมะจุละจอมเกล้า กษัตริย์เชื้อเฉลีมสดัมภ์ ฯ
๏ ตำรวจนำเสด็จขึ้น จักระพรรดิ์ พิมานเอย
พระยามะหาดเชีญแสงกษัตร์ ติดเต้า
มาลาพระคะทาขัต ติยะย่อม เชีญแฮ
สมุหะราชะองคะรักษ์เฝ้า ใฝ่ต้อยตามเดีร ฯ
๏ พัลลภเชีญเครื่องขึ้น มนทิรา ลัยท่าน
ทรงจุดเครื่องบูชา พระเจ้า
สถิตในฉากสุวรรณะรา ชาอาสน์ เฉลีมเอย
จุมภฎมงคลเกล้า กล่อมกล้ำธรรมะสรณ์ ฯ
๏ บรรจถรณ์ธรรมะยุติก์ห้า สวาธยาย
พุทธะสัปตะปริตภิปราย พรั่งพร้อม
เฉลีมมะนัสศรัทธาถวาย ธรรมะรส สะเรีงเอย
ราชะสิริมงคละน้อม สวัสดิไท้ชัยะศรี ฯ
๏ พระพรหมมุนีอิกทั้ง อุบาฬี เลีสเอย
พระอมรโมฬีศรี สูตร์รู้
พระเทพกวีวะจี ปะระมัตถ์ ฉมังฤา
พระวินัยมุนีผู้ เชี่ยวใช้วินัยถนอม ฯ
๏ สวดจบจอมพิภพะเจ้า จระลี
มหาเทพมหามนตรี แกล่ใกล้
อินทรเทพพระพิเรนทร์ฯศรี องคะรักษ์ นำแฮ
จากราชะมนเทียรไท้ สู่ห้องมะโหฬาร์ ฯ
๏ พระยามานพนริศร์คุ้น คุณะบพิตร์ ผะดารา
เชีญพระแสงดาพชิด บาทไท้
เฉลีมพลฯ ประยูรสนิธ เยาวะกษัตริย์ เฉลียวเอย
เชีญพระคะทาใกล้ บาทเบื้องขนองนุกุล ฯ
๏ อรชุนชิษณุน้อง มะเหสี เสน่ห์ท่าน
เชีญพระมาลาลี ลาสเต้า
รามะราฆพเสนี สมุหะราช นิกรมเอย
คอยพิทักษ์องคะรักษ์เจ้า จวบขึ้นไพศาล ฯ
๏ มะหาดเล็กขนานหน้าเครื่อง เชีญตาม
แสนสง่าเดชาสยาม ะราชเรื้อง
สงฆ์ถวายพระพรยาม ลากลับ วิหารแฮ
เสนาะมี่ดนตรีเยื้อง จากเวี้งวังใน ฯ
๏ จอมไผทเสด็จออกท้อง โรงคัล
สถิตพระราชะยานสุวรรณ แห่ห้อม
กลับบรมะพิมานฉัน เมื่อเสด็จ มารา
ขัตติยะชาติ์อำมาตย์น้อม ศิโรตม์น้อมพรถวาย ไชย์โย ฯ

เลี้ยงพระพระบรมราชาภิเษก วันต้น

โคลงสี่

๏ สุริยะสายสิบเก่งก้อง นาฬิกา กึ่งฤๅ
ไตรพิสดิม์กุมภ์ภุมะวา เรศนั้น
ผะเดียงภัตขัชชะโภชะนา อังคาส สงฆ์เอย
สมภิเษกเสกมนตร์ซั้น สพสิ้นสามวาร ฯ
๏ ทะเนียบขนานขะบวนราบแม้น เคยมา
สมเด็จธรรมะราชา ชื่นเผ้า
ทรงเครื่องครึ่งยศมะหา พัลลภ ทะหารแฮ
ของพระจุละจอมเกล้า กลัดด้วยดาวเหรียญ ฯ
๏ วิเชียรจรัสนพะรัตน์รุ้ง เรืองระหง
ใขว่ราชะอังสายง ยศห้อย
พระแสงคู่ณะรงค์ทรง กระสันสับ สายเอย
จากบรมะพิมานคล้อย เคลื่อนขึ้นเกยลา ฯ
๏ สถิตพระยานะมาศพร้อม ทวยพฤนท์
แห่ลุอะมะรินทร์ฯ ลิน ลาสเข้า
บูชาปัฏิมาภิญ เญาวะภาพ แล้วท่าน
ขึ้นสู่ไพศาลฯ พะเน้า ขนบเลี้ยงสงฆ์สะการ ฯ
๏ พะโหฬารราชะศักดิ์ซร้อง วงศา กษัตริย์เอย
เสวกเสนามะหา มาตย์เฝ้า
สงฆ์โมทะนาลา คืนราช วิหารแฮ
เสด็จกลับพักระงับเร้า รุ่มแล้งแสงสวรรค์ ฯ

----------------------------

สวดมนตร์ พระบรมราชาภิเษก คืนกลาง

๏ สพสายัณห์สุริยะเยื้อง ยอแสง
ผองกษัตริย์มวลอะมัจแสวง เวี่ยพร้อม
ณะบรมะราชะวังสะแดง อุดมะภัก ดีรา
ขะบวนเสด็จคอยเสด็จห้อม แห่แม้นหมายเตรียม ฯ
๏ เยี่ยมย่ำค่ำชระอ่ำพื้น นภางค์สาง โสมเอย
เนาวะราชอ่าอาตม์สะอาง โอ่แกล้ว
ยุธะกษัตริย์มะหัศวางค์ เต็มยศ ผยองแฮ
อิสสริยาภรณ์แพร้ว อุระช้างเผือกสะพาย ฯ
๏ ปรกสายมงกุฎเบื้อง สุรังสา
วีระยาตร์ออกเกยลา เล่ห์เช้า
สถิตอาสน์ราชะยานคลา ขะบวนราบ คระไลแฮ
สุดสนั่นสรรเสรีญเข้า สู่ท้องโรงชัย ฯ
๏ เศียรไสวอะภิวาทสล้าง อะมะรินทร์ฯ มะเลืองเอย
สถิตอาสน์มาตยะเสนิน เนื่องห้อม
สมุหะมนทิระทูลระบิน เบีกสมุห์ ภิบาลแล
อุปราชเทศาน้อม เกศเฝ้าทูลละออง ฯ

ร่าย

๏ สองสมุหะเทศาภิบาล หม่อมเจ้าผ่านมณฑล
ปราจินะถะกลเกิียรติโต จางวางโทยศะปะถัมภ์
ธำรงศิริ, สฤษดิเดช ผ่านเขตปัตตานี
ที่อุปราชยศะดิลก มะหาเสวกโทสาม
นามเจ้าพระยาสุรบดินทร์ มณฑลถิ่นพายัพ
กับสองพระยาสามาร์ถ โบราณราชธานินทร์
มณฑลถิ่นอยุธยา ภาคอิศานะทิคะนาถ
ราชนกูลสมญา ห้ามะหาเสวกโท
ทรงยะโศเทศาภิบาล ด้านมะหาราษฎร์พระยา
เดชานุชิตประยูระญาติ์ มณฑลสุราษฎร์พระยา
คงคาธราธิบดี พระยาศรีธรรมศกราช
พระญาติ์ปกมณฑล อุบละราชะธานี
พระยาศรีสุริยราช ฯ ปกสยามะชาติ์เฉลีมโชค
พิษณุโลกะมณฑล พระยารณชัยชาญยุธ
ปกมะนุษย์ไทมณฑล ร้อยเอ็จดลเกษมสะอาง
จางวางโทสามท่าน ผ่านภุเก็ตธานิน
พระยาสุรินทราชา ผ่านพะสุธานะครสวรรค์
บรรคาศักดิ์พระยา มหินทรเดชานุวัตน์
ถัดราชบุรีอาณา พระยาคทาธรบดี
เพชรปาณีพระยา มะหาเสวกตรีกระฉ่อน
นะครราชะสีมาปก ยศะดิลกจางวางตรี
จันทระบุรีมณฑล เกียรติ์ถะกลพระยาสมรรถ
ไกรเพชรรัตนฯเรืองบุญ พระยาสุนทรบุรี
นะครชัยศรีอะภิบาล สิบหกท่านเฝ้าบาท
ทั้งอุปราชเทศา ภิบาลมะหาณาจักร์ครอง ฯ
๏ ปลัดทูลฉลองมะหาดไทย์ อำมาตย์ใหญ่ชั้นโท
ทรงยะโศศักดิพระยา ศรีธรรมาธิราชเฝ้า
ทูลเบีกเจ้าครองนะคร ฐานันดรผะดุงชาติ์
มะหาอำมาตย์โทสาม นามเจ้าแก้วเนาวะรัฐ
ผ่านจังหวัดเชียงใหม่ ลำภูญชัยเฉลีมเผ้า
เจ้าจักร์คำขจรศักดิ์ เจ้านัคะระน่านนิคม
มหาพรหมสุรธาดา ข้าราชะการหัวเมือง
มาฉลองเบื้องบทะมาลย์ งานราชาภิเษกศรี
มะหาอมาตย์ตรีเชียงใหม่ พระยาเพชรพิสัยศรีสวัสดิ์
ปลัดมณฑลพายัพ กับมณฑลมะหาราษฎร์
หลวงประนาทกรณี ที่อัยยะการดำรง
เจ้าราชวงศ์องค์อาจ เจ้าราชสัมพันธ์มะหิทธิ์
มณฑลพิษณุโลกพระยา กัลยาณวัฒนวิศิษฎ์
ว่าราชะกิจจังหวัด ถัดมณฑลนะครสวรรค์
ผู้ปกขัณฑะบุรี อุทัยธานีองค์อาจ
พระยาประสาทวิริยกิจ มณฑลทิศอยุธยา
ผู้ว่าราชะการเมือง อ่างทองเปรื่องเกียรติเผ่า
หม่อมเจ้ายศะธำรง ธงชัยศิริพันธ์
อุดระขัณฑะพระยา พะนมนัครานุรักษ์สม
ปกนะครพะนมจังหวัด พระสวัสดิเวียงชัย
อัยยะการมณฑลเผด็จ คะดีร้อยเอ็จยุกติธรรม
หลวงประจำคดีภาร ผู้อัยยะการนะคร
แคว้นอุดร, พระยาสมาร์ถ วิสุทธิราชรังสรรค์
ปกขุขันประคองชาติ์ มณฑลราชะสีมา
พระยาพิริยวิชัยสมรรถ ปกจังหวัดภูวะดล
มณฑลปราจินะสนอง หม่อมเจ้าทองเตีมสมาน
ว่าราชะการเขตขัณฑ์ มณฑลจันทระบุรีลือ
คือหม่อมเจ้านพมาศ ผู้ปกราษฎร์เรีงนิกร
มณฑลนะครชัยศรี ที่ปลัดมณฑลถิ่น
พระยาจินดารักษ์ พิทักษ์สุราษฎร์มณฑล
พิพิธอำพลพระยา ว่าราชะการชุมพร
มณฑลนะครธรรมะราช อำมาตย์เอกลือชา
พระยารัษฎานุประดิษฐ์ ว่าราชะกิจจังหวัด
ปลัดมณฑลหม่อมเจ้า โสตถิผลเผ่าจักรี
ปัตตานีต่อแดน ปกแคว้นสายชายชะเล
พระยาพิพิธเสนามาตย์ ชาติ์มะลายูประศังสรร
ปกเขตขัณฑ์นะราธิวาศ อำมาตย์เอกพระยา
ภูผาภักดีเด็จ มณฑลภุเก็ตพระยา
ตรังคภูมาภิบาล ว่าราชะการเมืองตรัง
ทั้งพระยาภูมินาถ ฯ จางวางราฐะสะตูล
รวมเฝ้าทูนบาทสนอง ญี่สิบสองมาตยะคะณา
ข้าราชะการหัวเมือง เบื้องโสฬสะมณฑล
เฉลีมมงคละพิทธี อะภิเษกศรีบรมะกษัตร์ ฯ
๏ ปลัดทูลฉลองกะลาโหม พระยาโรมฤทธิประจักษ์
พระกฤษณรักษ์ราชะนิกูล ทูลเบีกนามเสนา
บรรดามาฉลองบาท ราชะอะภิเษกสมตระแหน่
แม่ทัพน้อยที่สอง พลโทผยองยศะเผ่า
หม่อมเจ้าอลงกฎ พลตรียศะสูงส่ง
พระวรวงศ์องค์เจ้า สุเราหะยะยศทศศิริวงศ
บงการกองพลสี่ นายพลตรีเกรีกนาม
พระยารามกำแหง บัญชาแห่งพละหก
พลตรีดิลกฤทธา บัญชากองพละเก้า
พีระเผ่าพระยาหลัก วรเดชศักดาวุธ
พลตรียุธะการเลีส พระยาประเสรีฐสงครามกล้า
กองพละห้าบงการ พลตรีหาญพระยา
อานุภาพไตรภพแผด กองพละแปดบัญชา
พันเอกพระยาเสนี ณรงค์ฤทธีอะรีขาม
กองพละสามบัญชา รวมเสนาเจ็ดท่าน
เฝ้าบทะมาลย์จอมภู โดยกะตัญญูบรมะกษัตร์ ฯ
๏ ปลัดทูลฉลองยุกติธรรม์ พระยาอิศรพันธุ์โศภน
ยืนระยอบยุคละบาทะมูล ทูลเบีกผู้พิพากษา
หัวเมืองมาฉลองบาท ในงานราชะพิธีเอก
ปะระมาภิเษกจักรี ล้วนอะธิบดีมณฑล
เฝ้าพระยุคละบงกช พระยาภรตราชสุพิช
มณฑลทิศอยุธเยศ พระยาพิเศษธรรมธาดา
พิพากษานะครชัยศรี พระยาทวีนิติเวช
กุศนเรศวร์เรืองศิลป์ ถิ่นราชบุรีคะดีปะถัมภ์
พระยาวิศิษฏธรรมธาดา พิษณุโลกาเนติประสิทธิ์
พระยากนิษกะสุภัทร มะหาราษฎร์ถนัดสาระนิติ์
พระยากฤษณราชฯ ดับพิพาทพายัพะดล
พระยานนทธรรมธาดา พิพากษาร้อยเอ็จพิภาษ
พระยาปุรุราชสุราษฎร์ขัณฑ์ พระยาทุษะยันต์รังสฤษฏ์
ธรรมะราชะนิติประกาศ พระยาอัชราชทรงสิริ
อะธิบดีศาลภุเก็ต โกศละเผด็จสรรพะพิภาษ
พระวรศาสตร์วินิจฉัย อะธิปะไตปัตตานี
ราชะสีมานิติวากย์ พระสุทธิพากย์วินิจฉัย
เฉลีมนิตินัยอุบละขัณฑ์ พระเทพปัญญาธร
มณฑลอุดรยุกติธรรม์ พระยาปัญญาวิศิษฎ์
พระอัฏกิจวินิจฉัย นะครสวรรค์ไผทเถลีงศาล
สิบห้าท่านรวมหมด เฝ้าบงกชผ่านเกล้า
สมสมัคร์ภักดีเจ้า พิภพผู้ผะดุงถวัลย์ บาระนี ฯ

โคลงสี่

๏ ทรงธรรม์จากอาสน์ท้อง พระโรงสถาน
ทรงเครื่องนะมัสะการสะการ พระแล้ว
ถะเกีงชะนวนพระราชะทาน กรมะหมื่น วิวิธฯท่าน
เสด็จนะมัสะการพระแก้ว ต่างไท้เถลีงบุญ ฯ
๏ สี่ขุนตำรวจเข้ม แข็งขนาน
นำเสด็จมะหิบาลทะยาน เยี่ยงเช้า
ราชะคระไลสู่ไพศาลฯ สนองพิท ธีเอย
ขัตติยะชาติ์ข้าบาทเฝ้า บาทซร้องสงฆ์ขนาน ฯ
๏ ทรงนะมัสะการพระทั้ง เทวะดา
สังฆะราชถวายศีลา เล่ห์เช้า
จบประกาศสวาธยายมะหา ปริตตะเริ่ม มนตร์แฮ
โหรราชบัณฑิตเข้า ขนบน้อมบูชา ฯ
๏ แท่นมะหาอัฐะทิศพร้อม พระครู พราหมณ์เอย
ศังขุทกยกถวายพรู พร่ำถ้อย
เทีดบัตร์ปัดองค์ภู ธระเสร็จ แล้วแฮ
ตำรวจนำเสด็จคล้อย สู่เวี้งวิมานบน ฯ
๏ สดับพุทธะมนตร์จบแล้ว ลีลา
รับพระพรลาศรา พกะเจ้า
เสด็จนิวัตรื่นรัตยา ยังมิ่ง พิมานท่าน
สงฆ์พิทธีสี่เสร้า สวดเน้นเวรเวียน ฯ

เลี้ยงพระ พระบรมราชาภิเษก วันกลาง

โคลงสี่

๏ สุทินเสถียรจะดุพิสดิม์เช้า เฉลีมพุธ ะกุมภ์เอย
จอมนัดดามะหามะกุฎ เกียรติ์แกล้ว
ทรงเครื่องครึ่งยศชุด ปืนใหญ่ ทะหารแฮ
แห่ลุอะมะรินทร์ฯ แล้ว ลิลาสขึ้นไพศาลฯ ฯ
๏ นะมัสะการไตรรัตน์ทั้ง เทวินทร์
สังฆะราชประศาสน์ศิล สวดแจ้ว
ถวายพรพระพุทธะภิญ โญยุติ์
ทรงประเคนฉันแล้ว พระพร้อมโมทะนา ฯ
๏ ถวายพรลากลับพ้น ไพศาลฯ
เสด็จกลับบรมะพิมาน แห่เมื้อ
เหลือสงฆ์สวดภาณะวาร ประจำพิท ธีเอย
มาตยะเสนาเชื้อ กษัตริย์สิ้นคืนสถาน ฯ

----------------------------

สวดมนตร์ พระบรมราชาภิเษก คืนท้าย

โคลงสี่

๏ อังสุมาลย์ผ่านฟ้าเยี่ยม สนธยา
สิปแปดนาฬิกาครา สวดท้าย
พระโรงอะมะรินทร์ฯ มะหา ไกลาส สวรรค์ฤา
ขัตติยะญาติอำมาตย์ละม้าย เทพะเจ้าเนาขนาน ฯ
๏ สวยสะอ้านเครื่องแบบแพร้ว เพราสรีร์
อิสสริยาภรณ์มะณี วาบเวี้ง
พุทธะพันธ์เจีดบัณฑุสี เสนีมศรัท ธาท่าน
ซร้องศัพท์กละขับเซี้ง สวัสดิถ้อยถวายชัย ฯ
๏ สุโขทัยธรรมะราชเจ้า จอมสถาน ไทเอย
ทรงเครื่องปืนใหญ่ทะหาร บกห้าว
เหรียญตราพร่าเพชระปาน ดาเรศ สวรรค์ฤา
สพายสะพักจักรีอะคร้าว ศักดิสร้อยศอกรอม ฯ
๏ สร้อยจุละจอมเกล้าปรก วิรังสะแสน สง่าเอย
ทรงพระราชะยานแหน แห่ครึ้น
สรรเสรีญเกรีกเกรี่นแดน บรมะราช ะวังท่าน
เสด็จลุอะมะรินทร์ฯขึ้น อาสน์ท้องโรงคัล ฯ
๏ หลายหลั่นแลดิเรกเจ้า ขุนนาง ยืนนา
ถวายภิวาทอาสน์เบ็ญจางค์ นั่งน้อม
ปลัดทูลฉลองพะลางค์ ระยอบเกศ สะการท่าน
ทูลเบีกนายทัพพร้อม พักตร์เฝ้าทูนธุลี ฯ

ร่าย

๏ พลตรีพระยาสุรนาถ เสนีชาติ์ชาญชัด
ปลัดทัพน้อยที่สอง บัญชากองพละเจ็ด
พันเอกเผด็จเศีกทะนง พระยาจัตุรงค์สงคราม
ทัพน้อยสยามที่สอง ครองที่เสนาธิการ
บังคับทะหารกองกล้า ราบสิบห้ายศะดิเรก
นายพันเอกพระวิชิต พลหาญฤทธิกราดโกร้
พันโทบังคับการ กรมทะหารราบที่สี่
พระยาศรีสุรสงคราม พันโทนามะยรรยง
พระจงสรวิทย์หาญ บังคับการทะหารราบ
สิบสองปราบอะมิตร์พินาศ พันโทฉะกาจโรมรัน
พระศักดิ์ศัลยาวุธ บังคับยุธะราบแปด
พันตรีระแวดไวกิจ พระประชาฤทธิฦาชัย
ช่ำปราบไพรีละลาน บังคับทะหารราบห้า
รวมเสนาเจ็ดท่าน เฝ้าบทะมาลย์ผ่านไผท
สมัยบรมะราชาภิเษก เฉกมอบกายถวายหัว
สำแดงตัวจงรัก สืบสวามิภักดิ์ห่อนย้าย
ทระหดเลือดหยดท้าย เลีกท้อขอพะลี ฉลองรา ฯ

ร่าย

๏ จอมธระณีลีลา ทรงบูชาพุทธะรูป
จุดเทียนธูปนะมัสะการ พระราชะทานเทียนชะนวนยื่น
แด่กรมะหมื่นวิวิธวรรณฯ เสด็จจรจรัลบูชา
รัตะนะปะฏิมามระกต แทนทรงยศทรงสะการ
คักดิ์สิทธิ์สถานเฉลีมบุญ ขุนองคะรักษ์นำคระไล
สู่ไพศาลทักษิณ ขัตติยะเสนินเสวะกา
มาตยะคะณาสนองบาท สงฆ์สถิตอาสน์สงฆ์เนื่อง
ทรงจุดเครื่องนะมัสะการ ไตรรัตะนะประธานพิทธี
ทรงเบ็ญจะศีละสะมาทาน และนะมัสะการเทพยะดา
พระสาสนโสภณประกาศ ชวนอะมราภิชาติ์ประชุมเชีญ
สดับสงฆ์เจรีญพุทธะปริต โหรบัณฑิตบูชา
อัฐะทิศะราชาอาสน์ ราชะครูพราหมณ์เวทดิลก
ถวายศังขุทกประสิทธิ์ ถวายใบสะมิทธิ์ทรงปัด
สรรพ์ภะยูบัทวางคะพิษ ทรงอวยอิสสริยะดารา
สายสะพายมะหาปะระมาภรณ์ แด่จิตระกรณ์บิตุลา
เจ้าฟ้ากรมะพระนริศร์ฯ อะภิรัฐะสนิธเสนอศักดิ์
สมภักดิราโชปะถัมภ์ ตำรวจนำจอมกษัตร์
ขึ้นจักระพรรดิพิมาน ทรงนะมัสะการรัตะนะตรัย
เจ้าไทย์แถลงพุทธะมนตร์ บนแท่นราชะบรรจถรณ์
มะหิศรสถิตฉากบัง ฟังพุทธะปริตตะมนตรา
ทรงพระมะหามงคล เพื่อเพิ่มผลพุฒิสวัสดิ์
จบเสด็จนิวัตไพศาลฯ สังฆะราชขานพรลา
สีตะยาตรากระบวนกลับ ประทับเกยบรมะพิมาน
เป็นอวะสานสังฆะพิทธี เหลือสงฆ์สี่ผลัดงาน
สวดภาณะวารประจำรุ่ง จวบพรุ่งพฤทธยาภิเษก
แลอะดิเรกขัตติยะวงศา เสวะกาเสนามาตย์
เดียระดาษจากราชะวัง รถยนตร์สลั้งเรียงขนาน
เห็นมะโหฬารยศะราช เจ้าสยามะชาติ์เฉลีมพล
เกรีกเกียรติถะกลเกรียงเดช มิ่งมะหาประเทศถวัลยะไท
ยวนถวายชัยชื่นเชีญ สำเนีญบรมะบาระมิน
จอมจักรินทร์สับดะมะรัชย์ หวังศรีสวัสดิ์ปกเกล้า
ทุกจิตทุกปากเฝ้า ฝากถ้อยถวายพร ไชย์โย ฯ

----------------------------

เสด็จทรงสักการพระบรมรูปทรงม้า

โคลงสี่

๏ รัชะนิกรก่องฟ้ากริ่ม กะมลเสวย
เครื่องใหญ่เยี่ยงยามเคย ค่ำนั้น
มะหิษีร่วมฤดีภิเปรย เปรมเสน่ห์ สนองนา
พร้อมประยูระสนิธชั้น ช่วงใช้ในพิมาน ฯ
๏ มะหิบาลบ่รู้ลับ ลืมคะนึง น้อยเลย
คุณบาทบิตุราชตรึง แน่นแฟ้น
ถวิลพระฤกษ์เอีกอึง อะภิเษก เสฺวเอย
ยิ่งระลึกทรวงระธึกแม้น ชะนกะเจ้าเนาปะถัมภ์ ฯ
๏ จึ่งดำรัสให้จัด สักการ
เทียนธูปเสาวะคนธะมาลย์ เมื่อนั้น
ชวนอะนงค์ยอดสงสาร คู่พิศ วาสท่าน
เถลีงรถจักระบทดั้น จากเวี้งวังหลวง ฯ
๏ เดือนช่วงดวงประทีปฟ้า ฟูทิศ ถะเกีงเอย
สู่พระลานสวนดุสิต ซึ่งตั้ง
บรมะรูปปิยะราชสถิต หลังมะหัศ วาแฮ
เสด็จจากรถยนตร์ยั้ง ระยอบหน้านุสาวะรีย์ ฯ
๏ วางมาลีแล้วจุด เทียนอุไร ธูปแล
ซบภิวาทชะนกะนาถชะไม หัตถ์น้อม
“ลูกรักจักผ่านมะไห ศวรรย์ภิเษก เสฺวเอย
สรวมเดชปกเกศย้อม โชคให้ชัยเฉนีม บาระนี ฯ
๏ เสรีมสวัสดิ์พูนพิพัฒน์พ้น ผองภะยางค์ สยองฤา
ใดเพ่งเร่งสมทาง ที่เอื้อม
ผะดุงชาติ์ศาสนาคะณางค์ จักริช เกษมเทีญ
เกษตร์กิจพาณิชย์ชะเงื้อม งอกสร้างสินทวี ว่องรา ฯ
๏ ไพรีปะลาตแผ้ว พิษามัย หมองฤา
ฝนฉ่านาผื่นไพ ศรพณ์สร้าน
ศึกษาพิทยาไท เถลีงราก ฉลวยเทีญ
สมอุสสาห์อย่าม้าน มะโนชเกื้อนิกรสยาม ขอเดชะ” ฯ
๏ อร่ามแสงโสมส่องเวี้ง วิหะภา ผ่องเอย
ฉายพระพักตร์ปิยะมะหา ราชยิ้ม
พ่างเผยพจะนาปรา ศรัยเสนาะ สนองฤา
“พ่อรักจักทะนุกปิ้ม อยู่ป้องผองพงศ์ พ่ออา” ฯ
๏ เสร็จทรงบูชิตค้อม บังคม ขอรา
ลาสถูปพระรูปบรม ะนาถเจ้า
เถลีงรัถเสด็จนิวัตอุดม มะหานิเวศน์ ถวิลเอย
สมพระทัยใฝ่เฝ้า ชะนกเที้ยรคะนึงถึง ฯ
๏ รำพึงจักปกด้าว โดยยุก ติธรรมเอย
อวยโภคอวยผาสุก ใส่แคว้น
สมบาทชะนกะนาถปลุก พรประศาสน์ สนองท่าน
พระประพฤติ์ยึดเยี่ยงแม้น นุชาตเชื้อเฉลีมเชาวน์ ฯ
๏ โฉมเฉลาเยาวะเรศแก้ว กษัตรี แม่อา
สมศักดิ์อัคระมะหิษี สืบเผ้า
สุนิสาพระมะหาปี ยะราชมิ่ง เมืองเอย
พระจริตพระจะรัณเร้า โลกซร้องสรรเสริญ บาระนี ฯ

----------------------------

วันพระบรมราชาภิเษก

เสด็จจากพระที่นั่งบรมพิมาน

ร่าย

๏ ตามหมายผะเชีญบัญชา เสนามาตย์ราชะวงศ์
อ่าองค์เต็มยศะใหญ่ หากเข้าในพิธีสนอง
สรวมครุยกรองเตรียมสรรพ ล้วนประดับอิสสริยาภรณ์
เหรียญดาวสลอนอุระราย สะพักสะพายสายนพะรัตน์
เฉพาะกษัตริย์สูงยศฐาน์ มะหาอำมาตย์นายก
ปรกสร้อยจุละจอมเกล้า เจ้าขุนนางผู้ใหญ่
แม้ใครไร้นพะรัตน์ ใช้สะพายถัดยศะหย่ง
เบื้องสุริยงสายศรี พฤหัสบดีเบ็ญจะพิสดิ์ม์
ทินะวิศิษฎ์วิสุทธะฤกษ์ กุมภะมาสเกรีกมะหุรดี
ปะฉิมะราตรีใกล้อุษา ฝนโชยฉ่าชื่นนะคร
ราษฎรสยองโลมา ถวายวันทาถวายชัย
เดชจอมไผทบุญญะวะดี เทวะราศีสรวงสะการ
บรรดาลวัสสะวะลาหก ตกใช่ตกตามฤดู
ตกเพื่อชูเฉลีมบุญ ดับร้อนดุนอุดมะฤกษ์
เบีกบานใจไพร่ฟ้า ชื่นชมมะหาบาระเมศ
เห็นมะหัจฉะริเยศประเจีด เชีดกฤษฎาภินีหาร
พระจะผ่านไผทถวัลย์ แผ่สุขศันต์เกษมชาติ์
เสมือนประกาศพรประสิทธิ์ โดยเทวะฤทธิ์ราชะสดมภ์
วันบรมะราชาภิเษก อะดิเรกมาตยะเสนา
ขัตติยะวงศาสงฆ์สระพรั่ง ในพระที่นั่งบรมะนาถ
สนองบรมะราชะพิทธี ทุกหน้าที่พรั่งพร้อม
ทะมื่นมะนัสโสมะนัสะน้อม มะนัสะน้อมพรถวาย ไชย์โย ฯ

โคลงสี่

๏ พระยอดชายชื่นเกล้า กรุงศรี สยามเอย
ทรงเครื่องยุธะนาวี เดชเรื้อง
สะพายสายสุระมังคะลีย์ นพะรัตน์ วะรางค์เอย
สร้อยพระจุละจอมเบื้อง บ่าไท้เถลีงกรอม ฯ
๏ สับพระแสงจอมทัพน้ำ ดำเนีร เกยรา
สถิตพระราชะยานเหีร แห่เมื้อ
แตรวงส่งสรรเสรีญ บาระเมศ เกรีกพ่อ
เชีดอะวุธวันทิยาเกื้อ เกียรติ์ฟื้นฟูไผท ฯ
๏ ทัศะไนย์ถมึงเถือกน้ำ เงินแถว ทะหารเฮย
รายสิบเอ็จเถลีงแนว เนื่องตั้ง
หมวกขาวภู่ครามแวว ปืนดาพ วาวแฮ
ทะนายเหล่าข้าเจ้าสลั้ง หละน้อมเศียรสรวง ฯ
๏ ตำรวจหลวงแห่หน้า นำนิกาย กระบวนท่าน
เสื้อปร่าฟ้าแก่สะพาย ดาพเต้า
หอกหิรัญมั่นมือฉาย แสงสง่า งามเอย
องคะรักษ์จาตุรงค์เฝ้า พิทักษ์ใกล้มะหัยยะยาน ฯ
๏ นายทะหารเชีญธวัชะหน้า นำจร
หลวงพิชิตชโลธร ถั่นเยื้อง
รณภพพิชิตสมร จมื่นคู่ ขนานแฮ
กะบี่ธุชครุฑพ่าห์เบื้อง ยอดสะเทื้อมธงปลิว ฯ
๏ เครื่องสูงลิ่วฟ้าเถือก ทองนุกูล กลดท่าน
พระปรัศว์บังบังสูรย์ อะเคื้อ
พัดโบกโบกลมพูน ภาคปฤษ ฎาเอย
นิเวศะรักษ์รักษะยานเสื้อ สง่าซ้อนสุวรรณะกาฬ ฯ
๏ ทะหารราชะองคะรักษ์เสื้อ แผกสี
แวงราชะอาสน์มะณีลี ลาสข้าง
ห้าคู่สุระเสนี สนองพิทักษ์ บาทท่าน
สมุหะขัตติยะอ้าง อเนกะเจ้าพระยาพระยา ฯ
๏ พระยามานพนริศร์ผู้ ภักดี ยิ่งรา
เชีญพระแสงจระลี หลั่นเจ้า
มะหาดเลกสนอบครามสี สลับรัช ดางค์เอย
เชีญเครื่องเนื่องขนองเต้า ตง่านเวี้งวังเผย ฯ
๏ ประเทียบเกยเลยเสด็จเข้า อะมะรินทร์ ฯ
ถวายนะมัสปัฎิมาภิญ โญตม์แล้ว
ขุนตำรวจนำลิน ลาสู่
พระที่นั่งไพศาลฯแพร้ว พรั่งตั้งภิเษกสถาน ฯ
๏ ทรงนะมัสะการพระเจ้า เจีดมณ ฑลรา
สังฆะราช,สมเด็จดล อาสน์เอื้อ
เบญจะสงฆ์ส่อมงคล ขัตติยะฤกษ์ นั้นแล
ญาณวราภรณ์เชื้อ มะกุฎชั้นปะนัดดา ฯ
๏ มะหาราชรับประศาสน์น้อม นิจจะศิล แล้วท่าน
เสดจสุราลัยถวิล เครื่องเปลื้อง
ผลัดเศวตะวิภูษะณินทร์ ขอบขลิบ คำเอย
ทรงสะพักโขมะพัสตร์เบื้อง บ่าซ้ายสมระบิน ฯ
๏ เสนินทรามาตย์ทั้ง ทูตทรง ศักดิ์เอย
โดยเสด็จขัตติยะพงศ์ ผ่านเข้า
มุขกระสันจักระพรรดิตรง ภาคภิมุข พระโรงท่าน
เห็นภิเษกเอกะราชเจ้า ประเจีดมื้อสรงสนาน ฯ

ร่าย

๏ เจ้าพะนักงานราธะนา บัญญาสะราชาคะณะ
ฉันพระที่นั่งอะมะรินทร์ ฯ ดึงสะชินโนรสนั้น
ฉันณะท้องพระโรงหลัง แล้วนิมนต์ทั้งอะสีติสงฆ์
สถิตมงคละอาสน์ขนัด พิมุขจักระพรรดิพิมานเอก
คอยอะติเรกฤกษ์ปะฐม เบื้องรับบรมะอะภิเษก
เป็นเอกะราชาธิราช เถลีงถวัลยะชาติ์เฉลีมรัชย์
เชีดเศวตะฉัตร์นพะปะฎล อะดุลยะมงคลสถาพร ฯ
๏ ฝ่ายนิกรเจ้าพะนักงาน เข้าขะบวนขนานนำตาม
พระจอมสยามกระยาสนาน ทั้งสถิตสถานอัฐะทิศ
และภัทระบิฐเบื้องมะหุร์ดิ์ รับมงกุฎจอะภิเษก
แต่งกายเฉกกำหนด สมเกียรติยศสมศักดิ์
นุ่งสมปักเสื้อขาว ห่มครุยพราวพริ้งอาตม์
คาดรัตะคตหนามขนุน แผงศอสยุ่นศอทับ
ประดับเครื่องอิสสริยาภรณ์ แต่นิกรพราหมณะชะโลง
นุ่งจีบโจงสะกาวปรก ริมขลิบกนกขลิบแดง
ตามตำแหน่งยศะสถิต ราชะบัณฑิตสนอบพราว
เยี่ยระบับขาวสมตระแหน่ นอกกระบวนแห่นั้นรวม
สรวมเครื่องแบบเว้นครุย ตามริ้วกรุยกระบวนเขบ็จ
คอยเสด็จบนไพศาล และในลานชาลา
เบื้องบุรพาพร้อมขนัด ฝ่ายพระขัตติยะนารี
ข้าทูลธุลีฝ่ายใน เฝ้าจอมไผทที่ปะรำ
เสร็จสรงดำเนีรเข้า เฝ้าที่ท้องพระโรงหน้า
พจนปรีชาพระยาสมาร์ถ สมุหะราชะพิทธี
เป็นหน้าที่ตรวจตรา ตามบัญชาเฉลยเล่ห์
เสนาบดีเจ้าพระยา ธรรมาธิกรณ์ฯใฝ่ฟัง
รับรับสั่งเบ็จเสร็จ จากสมเด็จเจ้าฟ้า
กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์ ฯ องค์บิตุลาธิบดี
ราชะพิทธีอำนวย ทวยพะนักงานพรั่งพร้อม
รอพระฤกษ์เบีกน้อม เกศเกื้อถวัลยะกรณ์ แลนา ฯ

----------------------------

สรงพระมุรธาภิเษกกระยาสนาน

โคลงสี่

๏ สุรีย์ร่อนโพยมเยี่ยมเก้า นาฬิกา งายเอย
นพะบาทผาดราชา โชคเช้า
อุดมะมะหุรดีมะหา พิชัยะฤกษ์ ประลุแฮ
วามเทพพระครูเถ้า นอบไท้เสนอทูล
๏ เชีญบดิสูรเสด็จขึ้น สรงสถาน
มุรธาภิเษกสนาน เมื่อนี้
สรวมศิเวศเดชบรรดาล อะดุลยะศักดิ์ สึงเทีญ
เถลีงรัชย์เชีดฉัตร์ชี้ ชะเยศช้วยเฉลีมเวียง
๏ สุดเสียงปุโรหิตเถ้า ทูลเชีญ
เนาวะนาถราชะดำเนีร จากเฟี้ยม
สุราลัยพิมานทะเมีล มะหิทธิศักดิ์ สูงแฮ
บูชิตเทวะฤทธิ์เหี้ยม เหาะคว้างกลางหาว ฯ
๏ โหรสรวงมะพร้าวอ่อนตั้ง บายศรี ตองเอย
ศาลสง่าเศียรวะราห์พะลี เทพะห้า
โอมจุดหุตะทณฑ์ที ปะหัตถ์เทีด ภิวันทน์ท่าน
ณะพระมณฑปหน้า แท่นไท้กระยาสนาน ฯ
๏ ตระหง่านขะบวนนำเสด็จแม้น อะมรนิมิต มาฤา
แปดคู่ดูศักดิ์สิทธิ์ หม่อมเจ้า
พร้อมพันธ์ราชะบัณฑิต เชีญพระ ชัยเอย
ของพระจุละจอมเกล้า หล่อด้วยโลหะเนาว์ ฯ
๏ เผ่าพราหมณ์พฤฒิบาศแกล้ว กฤษณะญาณ
หลวงพฤฒิเทพาจารย์ เจิ่งรู้
เชีญพระพิฆเนศวร์ขนาน อุดระภาค ผายแฮ
บัณเฑาะว์สองคู่ผู้ แกว่งนั้นแสงใน ฯ
๏ พราหมณ์ไศวะสองคู่เต้า ป่าวศังข์
เอีกอุตตะราวรรตดัง เพรียกพรึ้ม
สะตานันทะมุนีขลัง ยศะพระ ครูเฮย
ศังข์ทักษิณาวรรตครึ้ม ป่าวเคล้าเครือเสียง ฯ
๏ เคียงคู่หลวงเวทะสร้าน สุริยา-
เทเวศฝ่ายอุตตะรา ยาตร์ย้าย
พระครูเอกอัษฎา จารย์ภาค ขวาแฮ
หลวงราชมุนีซ้าย เสกเอื้อนโอมสนอง ฯ
๏ เชีญขันทองเข้าตอก โปรยปรู
พระมะหาราชะครู เคร่งถ้อย
วามเทพะมุนีชู ชัยะเวท ฉมังเอย
เคียงพระสิทธิชัยฯคล้อย คู่ข้างทางเฉวียง ฯ
๏ เรียงนำเนาวะราชเจ้า จรจรัล
พระเครื่องสูงสุวรรณะกัน ผ่าวฟ้า
บังสูรย์เบี่ยงสุริย์ฉัน ชอนรุ่ม องค์เอย
ประเทีดถนอมจอมหล้า เลีสะไร้ใดแสลง ฯ
๏ พระแสงคู่หัตถ์นั้น วัลละภา เชีญพ่อ
มานพนริศร์พระยา ยาตร์ใกล้
พระยาบุรุษฯปิยะราชมะหา พัลลภ นั้นนอ
สุพรรณะภาชน์ฉลองบาทไท้ เทีดชะม้อยคอยถวาย ฯ
๏ จอมชายพยัคฆะยาตร์ขึ้น มณฑป สนานแฮ
สถิตตั่งชัยะพฤกษุฬพ หลักแคว้น
แปรพักตร์สู่อิศานะสพ สิริโชค เฉลีมเอย
ทรงเหยียบจันทระบัตร์แม้น อะมิตร์ท้อมยอมหา ฯ
๏ พระยาโหราลั่นฆ้อง ชัยชิน ะฤกษ์เอย
เสียงกระทั่งศังข์แตรพิณ พาทย์ครื้น
ดนตรีดุรีย์นิน นาทสุโฆษ ประโคมแฮ
ศังข์ทักษิณาวรรตฟื้น โฉลกพริ้มพราหมณ์ประลือ ฯ
๏ อื้อเสียงมะหระธึกสะเทื้อม รัวดัง ดรึงแฮ
บัณเฑาะว์ปงปังขลัง ครึ่มครึ้ม
ทะหารเฉลีมพระเกียรติ์วัง นอกอะวุธ ภิวันท์ท่าน
แตรสนั่นสรรเสรีญพรึ้ม เพรียกเพี้ยงเสียงสุริงค์ ฯ
๏ ยิงปืนมะหาฤกษ์เปรี้ยง มะหาชัย เปรี้ยงเฮอ
มะหาปราบมะหาจักร์ประลัย ราบเสี้ยน
ตูมตึงเอีกอึงใน สนามนิเวศน์ สะเทื้อนแฮ
เท่าพะลัฑฒ์ พระพฤหัสบดิ์เที้ยร เทพะแสร้งแผลงศร ฯ
๏ เสมือนอะมระแมกฟ้าเอ่ย โอสะนา เศียรท่าน
โปรยกุสุมะบูชา ชื่นซร้อง
เคล้าเสียงอะสีติรา ชาคะณะ สงฆ์เอย
สวดส่งมงคละก้อง กระหึ่มข้างปรางค์ใน ฯ
๏ พระยาอุทัยธรรมน้อมเครื่อง มุรธา ถวายเอย
ไขท่อสะหัสสะธารา ร่วงน้ำ
ผสมเบ็ญจะนะทีมะหา สินธุเทศ ไทนั่น
สี่สระ, ห้าแควล้ำ ชะเลศเคล้าเสาวะมนตร์ ฯ
๏ มณฑลสยามะจักร์สิ้น สัปดะรส สภาครา
สุรัมพวาภิเษกชด ชาติ์พร้อม
มุทธาภิสิตตะบท บรมะกษัตร์ สรวงเอย
เฉลีมประเพณีน้อม ชะเนศเจ้าจักรี ฯ
๏ จอมชีศรีพระ, เจ้า วรวงศ์ เธอเอย
กรมะหมื่นชินวร ฯ ทรง ซกน้ำ
พระครอบพระกริ่งมง คละโสด สรงท่าน
ราชะญัตยาจารย์ล้ำ ศักดิสิ้นสยามะสงฆ์ ฯ
๏ บรมะวงศ์เจ้าฟ้าราช ะปิตุลา เอกเอย
สมเด็จกรมพระยาภา ณุ ฯ น้อม
พระเต้าพุทธะมนตรา เบญจะครรภ สรวงแฮ
เฉลีมพระราชะสิริพร้อม พร่ำฉอ้อนพรถวาย ฯ
๏ ชายเฉลาเจ้าฟ้าพี่ จอมพล
สมเด็จกรมะหลวงดล เดชล้ำ
นครสวรรค์วรพินิตกล โสทะระเจษ ฎางค์ฤา
อวยสวัสดิ์ถวายหยัดน้ำ พระเต้าบัวเขียว ฯ
๏ เหลียวสลอนล้วนเหล่าเจ้า พะนักงาน สนมรา
ถวายพระเต้าสิลาขนาน เนื่องน้อม
หลายองค์พระสรงสนาน ชะยัมพุศ ภิเษกท่าน
พ่างพิศิษฏ์อะมฤตล้อม ดิเรกด้วยเทวะดา ฯ
๏ มะหาราชะครูเทีดเต้า เบญจะครรภ ถวายเอย
พราหมณ์สะพรั่งถวายศังข์ระดับ ครบห้า
ศังข์สามและศังข์สรรพ ะสัมฤทธิ์ เรียงแฮ
โอมวิษณุเวทอ้า อิทธิไท้ไศวะงำ ฯ
๏ พระยาอุทัยธรรมเทีดน้อม ศีรา ภิวาทท่าน
ถวายพระศังข์ทักษิณา วรรตเจ้า
พะนักงานพระภูษา ถวายพระ คลุมเอย
ฉลองบาทพระยามะหาดเฝ้า ใฝ่ชะม้อยคอยถวาย ฯ
๏ เสด็จผันผายพ้นแท่น กระยาสนาน
สู่สุราลัยะพิมาน มิ่งด้าว
โดยขะบวนศักดิ์สิทธิ์ขนาน นักสิทธ์ สนองฤา
สงบประโคมโครมอะคร้าว สง่าครึ้มคราสรง ฯ

ร่าย

๏ ปางมะหามงคละสนาน เจ้าพะนักงานพร้อมขนัด
ยกเศวตะฉัตร์ภูมินทร์ ในอะมะรินทระวินิจฉัย
ในพระที่นั่งจักระพรรดิ์ ฯ สององค์ผลัดขาวสอาด
ในปราสาทดุสิต ฯ ศรี ในจักรีปรางค์ถวัลย์
ในอะนันตะสะมาคม สมเด็จมาตุจฉา
ยอดกันยาเยี่ยมพงศ์ ทรงผะจงลาดพระยิภู่
บรรจถรณ์ภูธะราภิรมย์ บรรทมเถลีงศรีสวัสดิ์
บนจักระพรรดิพิมาน สถานเฉลีมราชะมนเทียร
ระเมียรมะหัคฆะโภคะสมบัติ์ สมบรมะกษัตร์เสวยราชย์
เถลีงทิพยะอาสน์โอฬาร เตรียมสรรพะการพร้อมพรึง ฯ
๏ จึ่งพระยาเทเวศระวงศ์ ฯ สมุหะมงคละมนเทียร
เรียนประดิบัติ์เสนาบดี รับหน้าที่ประดีคม
เชีญบรมะวงศานุวงศ์ เสด็จตรงขึ้นไพศาล
ประทับด้านอัสดงคะทิศ ต่อภัทระบิฐบัญชร
ตอนเฉวียงราชาอาสน์ ถัดอัคระราชทูตพิเศษ
แทนขัตติเยศนระบดี นะครไมตรีต่อสยาม
สิบนามเก้าธระณี เสนาบดีหกท่าน
ถึงพระทวารเทวะราชะมะเหศวร์ เขตบุรัพะภาคเจ้าพระยา
เจ้านัคะราอุปราช มะหาอมาตย์เทศาภิบาล
ท่านอะธิบดีและปลัด ทูลฉลองขนัดเนื่องแถว
ยืนเป็นแนวซ้อนหน้า ตามทางผ้าลาดพระบาท
ไกสะระยาตร์สู่ภัทระบิฐ จากอัฐะทิศผ่านกลาง
เหล่าคะณางค์นำดำเนีร เชีญพระชัยพิฆเนศวร์
ป่าวศังข์พิเศษแสงใน ขับไม้บัณเฑาะว์สลั้ง
ตั้งแถวตรงอัฐะทิศ ขะบวนหลังชิดวระบาท
เชีญสิริราชะกะกุธะภัณฑ์ อะนันตะราชูปะโภคกษัตร์
พระแสงอัษฎาวุธ หยุดชาลพักสุราลัย
คอยจอมไผทเสด็จออก ตามหมายบอกบ่งถ้วน
ทุกหน้าที่ดีล้วน ร่วมน้ำใจสยม สนองนา ฯ

----------------------------

ประทับพระที่นั่งอัฐทิศ

โคลงสี่

๏ สมเด็จเนาวะราชเจ้า เจีมสยาม
ทรงเครื่องอะภิเษกตาม แบบเบื้อง
สีพิชัยะสงคราม เฉลีมสิริ รัชย์เอย
พระสนับเพลาทองเยื้อง ยื่นหน้าวาสุกี ฯ
๏ ภูษะณีเชียนมาษน้ำ เงินงาม
ฉลองอาตม์ตาดพื้นคราม หยดย้อย
พระดุมเด่นแวววาม วิเชียระเฉก ดาวฤา
ประดับพระดาราพร้อย เพชระช้วยฉัฬะดวง ฯ
๏ โชติ์ช่วงฉลองบาทซ้อน ฉลองชงฆ์
แพรพร่าสีฟ้าอะลง กฎพริ้ว
สะพายสายจักรีทรง สร้อยพระ ศอเอย
ฉลองพระองค์ครุยริ้ว นิโลสแกล้มกรองสุวรรณ ฯ
๏ งามฉันชีวะเทพเรื้อง รัศมี
อ่าทิพยะปิลันธน์ศรี สดฟ้า
สิสิระฤดูทวี วุฒิโลก ระบือฤา
แย่งภาคดละฟากหล้า ดิลกเลี้ยงเวียงสยาม ฯ
๏ พราหมณ์เผยทวาเรศห้อง สุราลัย
พ่างเปีดทิพยะพิมานไก ลาสเรื้อง
เสด็จยังพระที่นั่งไพ ศาลฯ สถิต แท่นท่าน
อุทุมพะริฐอัฐะทิศเบื้อง บุรัพะไต้ฉัตร์ขาว ฯ
๏ ชาววังถวายพระเต้า เบ็ญจะครรภ
สุรัมพวาภิเษกรับ รื่นไท้
ราชบัณฑิตสถิตกับ ทวิชะพรต พราหมณ์เอย
ประจำทิศบังคมไหว้ บาทถ้วนทิศาพะนึง ฯ
๏ จึ่งราชะบัณฑิตเจ้า บรมะวงศ์ เธอเอย
กรมะหมื่นวิวิธวรรณฯ ชงฆ์ คุกค้อม
บังคมพระบรมะบง กชะมาศ
ประณมหัตถ์ตรัสมะคธะน้อม อัตถะถ้อยทูลเสนอ ฯ
๏ เชีญเลอรัชเยศป้อง ปะชาวิบุล ะเดชเทีญ
อ้างพระไตรรัตะนะหนุน เนื่องคุ้ม
สรรเสรีญเกรี่นคุณอะดุล ยะบาระเมศ เฉลีมรา
ผะดุงชาติ์ศาสนาอุ้ม อเนกะถ้อยถวายพร ฯ
๏ ยอกรถวายถ้วยแมก มนตร์สิลา มัยเอย
รองอุทกะมณฑลชยา ภิเษกท้าว
ทรงจิบลูบพักตรา รินสู่ ครรภท่าน
ตรัสตอบรับครอบด้าว เด่นเชื้อเฉลีมธรรม์ ฯ
๏ สนั่นศังข์พราหมณ์ป่าวก้อง ตังวาย ราชฤา
ปุโรหิตวามเทพถวาย หยาดน้ำ
มะหาศังข์, ศิษย์นารายณ์ พระสิทธิ ชัย ฯ เอย
กลศครอบสัมฤทธิ์ล้ำ ชะเลศะน้อมเศียรถวาย ฯ
๏ เสด็จร่ายสู่ทิศเบื้อง อาคเนย์
โดยประทักษิณเห ทิศยั้ง
บัณฑิตและพราหมณ์เท ภิเษกสุทก ถวายเอย
เสกประสิทธิ์ทุกทิศทั้ง อัฐะถ้วนถึงอิศาน ฯ
๏ สถิตสถานทิศต้นพระ บรมะวงศ์ เธอเอย
โอมอ่านอาเศียรคง ควบถ้อย
ทศะทิศเสกพิสิฏฐะมง คละเพิ่ม พรท่าน
เสร็จเสด็จเวียนขวาคล้อย เคลื่อนเบื้องขะบวนเดีร ฯ

----------------------------

พระบรมราชาภิเษก

๏ เชีญพระชัยทั้งพิฆ เนศวร์ประนัง นำเอย
สนั่นเสนาะบัณเฑาะว์ศังข์ ศัพท์ครึ้น
โดยทางลาดบาทดัง เสด็จสู่ สนานแฮ
มุ่งฉัตร์ภัทระบิฐขึ้น ภิเษกเพี้ยงพิธีเถลีง ฯ
๏ เรีงขะบวนส่วนพิมุขะริ้ว รององค์ พระเอย
พระยาอุทัยธรรมทรง ศักดิ์เรื้อง
เชีญมหาพิชัยะมง กุฎกนก ะพานพ่อ
โดยเสด็จภูเบศเบื้อง บรัศว์ต้นหนขวา ฯ
๏ พระยามหานามระราชเชื้อ เชีญพาน สุพรรณเอย
รองสุพรรณะบัฏขนาน คู่เต้า
พระธุหร่ำนั่นหลวงญาณ สยม ฯ เชีด เชีญแฮ
เฉวียงปรัศว์เศวตะฉัตร์เก้า หุบชั้นเชีญพระยา ฯ
๏ เทวาธิราชเชื้อ ชะเนศะชัย ะสีห์เอย
แถวสี่สี่สายอุภัย ะภาคเมื้อ
เจ็ดแถวหละแถวไกร เกรียงศักดิ์ สนองนา
เฉลีมพระอิสสริยะเกื้อ เกียรติ์เที้ยรเทวา ฯ
๏ พระยามานพนริศร์ผู้ ภักดี
เชีญพระขรรค์ชัยศรี เศีกมล้าง
สังวาลนพระรัตน์มะณี มังคะเลศ เฉลีมเอย
พระยาราชโกษาอ้าง อิสสริยะช้อนเชีญขวา ฯ
๏ พระยาวงศาพิศิษฏ์สร้อย ภูษิต
เชีญพระนพชวะลิต เลีสสร้อย
ทาณฑ์กรศักดิ์สิทธิ์พิชิต พระยาบริ หารแฮ
สร้อยราชะมานพคล้อย ภาคเบื้องเฉวียงเชีญ ฯ
๏ แถวสามเดีรระดับซ้อน แถวสอง เชีญเอย
เลื่อนวิจารณบุตร์ฉลอง บาทอ้าง
สมบุญผละพันธิน์สนอง บงกช
เชีญพระแสร้หางช้าง เชีดด้าวสะดำจรัล ฯ
๏ นายรองผันเผ้าจิตร ะภักดี
เชีญพระแสร้จามะรี ยาตร์เต้า
พัดวาละวิชะนี เชาวน์เชีด เชีญแฮ
ปาลกะวงศ์พงศ์เจ้า เจีดซ้ายจระลี ฯ
๏ แถวสี่หลวงศักดิ์ผู้ นายเวร มะหาดแฮ
เชีญพระแสงทองธิเบนทร์ ฝักเกลี้ยง
ธำมะรงรัตะนะวะเรน ทราวุธ นั้นนา
พระยาประชุมฯเชีญเพี้ยง เผ่าฟ้าขวาแถว
๏ ธำมะรงแก้วก่องเวี้ง วิเชียระจิน ดาเอย
พระยาภิมณฑ์ฯ เชีญลิน ลาสเต้า
จมื่นมะหาดเล็กเลีสะชิน ฉลองราช เชีญรา
ทาณฑ์พระกรเทพะเจ้า เจีดสร้านสายเฉวียง ฯ
๏ แถวห้าเรียงเรียบด้าน สะดำดิลก
เต้าพระทักษิโณทก เทีดนั้น
เอีบยอดบุตร์เฉวียงยะมก มณฑป น้ำท่าน
นพวิเศษะเนียมชั้น ช่วยหุ้มแพรกระสัน ฯ
๏ พานพระขันหมากหุ้ม แพรเชีญ
กุญพึ่งบารมีเดีร แพ่งซ้าย
พระสุพรรณะศรีเจรีญ สิริเชีด เฉวียงแฮ
นายแจ่มเงินยองย้าย ยาตร์เข้าขะบวนสนอง ฯ
๏ รองเสนองานประภาสผู้ ใจเด็จ
เชีญพระแสงหอกเพชร์ ย่างเยื้อง
แถวหกภาคขวาเขบ็จ ขะบวนราช พิธีแฮ
อนุศักดิ์หัสดินเรื้อง ศักดิ์กร้าวตรีเชีญ ฯ
๏ รองขันเดีรถัดนั้น เชีญจักร์
รองสุจินดาสมัค มุ่งเกื้อ
พระแสงดาพชะเลยพิทักษ์ เถลีงหัตถ์ เชีญแฮ
เหล่าอัษฎาวุธเมื้อ ระดับซ้ายรายหลาม ฯ
๏ แสงปืนข้ามแม่น้ำ สะโตงเมีล มะหิทธิ์ฮือ
หน้าที่รองสนองฯ เชีญ ยาตร์เยื้อง
สมสวาทเทีดหัตถ์เหีร แสงสิทธิ์ ธนูเอย
แถวเจ็ดภาคขวาเบื้อง สุดท้ายผายเรียง ฯ
๏ ภาคเฉวียงเคียงคู่นั้น กระสินธุ์แหน บาทท่าน
แสงดาพเขลเทีดแขน เชีดเมื้อ
ของ้าวพระแสงแสน พละพ่าย นั้นนา
สล้างละดาวัลย์เชื้อ กษัตริย์ช้อนเชีญคลา ฯ
๏ แสนสง่าเสวกไท้ เชีญสุพรรณ ะบัฏท่าน
พระสิริราชกะกุธะภัณฑ์ เครื่องต้น
ศุภากรณ์พิธะราชัญ ญูปะโภค ผะสมเอย
แสงอัษฎาวุธพ้น พากย์เพี้ยงพิรีศวร ฯ
๏ เมื่อขะบวนนำเสด็จพ้น ภัทระบิฐ
พิฆเนศวร์พระชัยสถิต ที่เอี้ยว
แสงในขับไม้ทวิช ะพราหมณ์วก วงแฮ
หวลออกวงนอกเลี้ยว กลับหน้าแซงแนว ฯ
๏ หว่างแถวเครื่องกับผ้า ลาดบาท
ผันพักตร์สู่ราชะอาสน์ จึ่งยั้ง
สี่พราหมณ์ซึ่งนำบาท บดินทร์เสด็จ นั้นนา
นั่งคุกชงฆ์ลงทั้ง สี่หน้าบัลลังก์ ฯ
๏ ขะบวนหลังเชีญเครื่องเต้า ตามแถว
ยืนเทียบพราหมณาแนว ไป่ล้ำ
มะหึมาสุดสง่าแพรว พรรลึก เฉลีมท่าน
แสนสง่านบริพารก้ำ เกียรติ์ฟ้ามาเสมือน ฯ
๏ เสด็จเคลื่อนถึงหน้าพระ ภัทระบิฐ
เจ้าอยู่หัวมะหิทธิฤทธิ์ เลีสะแกล้ว
พักตร์ผันเทีดอัญชะลิต สรวมนุญาต
บรมะบพิตร์บิตุลาแล้ว เสด็จขึ้นบัลลังก์ ฯ
๏ ที่นั่งภัทระบิฐเบื้อง บุรพา ผันแฮ
ศังข์สนั่นบรรลือซา เซียบแล้ว
จึ่งมะหาราชะครูวา มเทพนอบ บาทท่าน
อ่านเวทไศวะเภทแผ้ว พักตร์โน้มโอมฉันท์ ฯ
๏ สรรเสรีญไกลาสสิ้น สามลา
ศังข์ประลือทุกครา สะเทื้อม
สงบศังข์พระครูมะหา วามเทพ มุนีแฮ
กล่าวบทมะคธะพากย์เอื้อม อัตถะถ้อยทูลเสนอ ฯ
๏ เชีญเลอสิริราชย์แม้น มะหาไศ วะสึงฤา
เฉลีมพระประมาภิไธย์ เทีดเกล้า
ถวายราชกะกุธะภัณฑ์พิชัย ะรัชเยศ สยามเอย
ประดับอิสสริยางค์เฝ้า ฝากข้าสิมาถนอม ฯ
๏ จอมกษัตร์ตรัสรับด้วย ภาษา มะคธเอย
พราหมณ์บ่าวศังข์ทักษิณา วรรตครึ้ม
พระยาโหรลั่นฆ้องมะหา ชัยมะหุร์ดิ -เหีมแฮ
สนั่นกระทั่งศังข์แตรพรึ้ม เพรียกแสร้เสียงประโคม ฯ
๏ โหมมะหระธึกแกว่งไม้ บัณเฑาะว์
ดุริยะดนตรีเสนาะ นาทซร้อง
ปืนฤกษ์เอีกอึงเหมาะ มะหัคระโชค เฉลีมเอย
สนามใหญ่สะหะทัยก้อง กระหึ่มเปรี้ยงพิไสกูน ฯ
๏ มะหาฤกษ์พูนฤกษ์ทั้ง มะหาชัย ยิงฮือ
มะหาปราบมะหาจักร์ไกร เกรีกห้าว
กำลังคะรุวารไข ชะนวนยัด ยิงแฮ
เฉลีมฤกษ์เอีกภิเษกน้าว ไพร่ฟ้าสาธุการ ฯ
๏ กรมทะหารเรือบกเหี้ยม ทระหด
ปืนใหญ่ยิงเฉลีมยศ ยอดเจ้า
ตึงตึงจวบถึงกฎ ร้อยเอ็จ อึงนา
ประกาศพะสกพระปกเกล้า เสด็จขึ้นเถลีงถวัลย์ ฯ
๏ ทุกพรรค์ทุกเพสผู้ ผองไท
มือเทีดท่วมหัวใจ จอดเจ้า
ประลือสนั่นลั่นเสียงไชย์ โยเพิ่ม พรท่าน
ปลื้มปลุกแทบทุกเกล้า กลาดน้อมจอมสยาม ฯ
๏ ระฆังอารามย่ำแจ้ว เจ็ดลา
ผยองประโยชน์โฆษนาถา ทั่วแคว้น
สมเด็จปรมินทร์มหา ประชาธิปก ฯ
อะภิเษกเอกองค์แม้น เชษฐะไท้เถลีงนะคร ฯ
๏ เพรียกพรสงฆ์สวดเอื้อน อวยถวาย
เอีกทุกอาวาสะราย รื่นด้าว
มะหุร์ดิสมัยสุดใครวาย ประวัติ์ระลึก ลืมเลย
เจีดประจักษ์ภักดีน้าว มะโนชซร้องสรรเสรีญ ฯ
๏ ใครเชีญเชีญเครื่องให้ ขุนพราหมณ์
ถวายต่อหัตถ์กษัตร์สยาม เมื่อนี้
มงคละอะภิเษกตาม ตำรับ บุราณแฮ
ลำดับสรรพะพัสดุ์ชี้ โฉลกไท้เถลีงถวัลย์ ฯ
๏ พระสุพรรณะบัฏนั้น พระยามหา นามฯเอย
รับจากราชะหัตถา เทีดไว้
ท้ายภัทระบิฐทิศา อุดระภาค
แถวนอกดังบอกให้ ทราบเบื้องบรรหาร ฯ
๏ พระสังวาลธุหร่ำนั้น ทรงเฉียง
เบื้องพระอังสาเฉวียง เวี่ยไว้
สังวาลนพะรัตน์เรียง นพะรัตน์ มะเลืองเอย
เฉียงพระอังสาไท้ ภาคด้าวสะดำตระการ ฯ
๏ สังวาลพระนพแม้น นพะรัตน์
สะพักพระอังสาถัด เทีดแกล้ว
พระมะหาพิชัยะขัต ติยะมะกุฎ เถลีงเอย
อัคระศิโรดมแพร้ว เพชระพร้อยเพราสถาน ฯ
๏ เชีญพานยืนท้ายพระ ภัทระบิฐ
ด้านอุดรแนวชิด เชื่อมต้น
พระขรรค์ชยะศรีสถิต โต๊ะทัก ษิณนา
ทาณฑ์พระกรเลีสะล้น สฤษฏ์ข้างทางขวา ฯ
๏ วาละวิชะนีนั้นเบื้อง สะดำวาง
แสร้พระจามะรีทาง ภาคซ้าย
พระแสร้ศักดิ์สิทธิ์หาง คะเชนทรเผือก เฉวียงแฮ
วิเชียระรัตนาวุธหร้าย สอดนิ้วหัตถา ฯ
๏ เชีญพานมาสถิตท้าย บัลลังก์ ราชเอย
สองภาคแถวนอกดัง กฎไว้
ฉลองบาทราชะครูบัง คมสอด ถวายแฮ
พานนั่น, อยู่ด้านไต้ ต่อต้นแถวทะแยง ฯ
๏ พระแสงทองเกลี้ยงนั่น รับไป
เชีญอยู่เหนือแถวใน เนื่องชั้น
ทาณฑ์กรรูปเทพะไท รับเชีด สะดำแฮ
พระราชะอุปะโภคนั้น ทอดไว้ถวายขนาน ฯ
๏ พานพระขันหมากทั้ง สุพรรณะศรี
โต๊ะทักษิณะภูมี แมกไว้
พระเต้าทักษิณาวะดี มณฑป น้ำฤา
ทอดโต๊ะภาคอุดรไท้ เทียบพร้อมถนอมประสงค์ ฯ
๏ เสร็จทรงรับศัสตระอ้าง อัษฎา วุธเอย
หอกเพชร์ดาพชะเลยมะหา เดชห้าว
ตรีจักร์ดาพเขลรา ชาวุธ ธนูแฮ
กับพระแสงของ้าว พินาศสิ้นแสนพล ฯ
๏ ปืนต้นข้ามแม่น้ำ สะโตงทัพ ถลายเอย
ทรงรับพัลลภรับ ต่อแล้ว
ยืนหลังที่นั่งประดับ บาระเมศ สลอนแล
เรียงเรียบตามระเบียบแคล้ว เคลื่อนน้อยไฉนยล ฯ
๏ ดนตรีสงบแล้วศิษย์ นารายณ์
พระสิทธิชัยบดีถวาย ฉัตร์ชั้น
เศวตวิมลนพปะฎลระบาย ขลิบกนก ตริแนวนา
โดยมะคธะภาสาซั้น เสกซ้ำคำไท ฯ
๏ จอมไผทอุภัยะพากย์พร้อง พจะนา
รับเศวตรฉัตร์ราชา เช่นเอื้อน
สิทธิชัยฯ เทีดถวายวะรา ธิปะฉัตร์ สะกาวเอย
ประโคมครึกพรรลึกสะเทื้อน เกศสร้าสยองขลัง ฯ
๏ บังคมบรมะบาทแล้ว ผู้เชีญ เชีญเอย
เศวตะฉัตร์จากหัตถ์เดีร พักท้าย
แถวสะดำส่ำขะบวนทะเมีล มะหัคฆะเดช อุดมแฮ
หยุดประโคมโครมคล้าย เมื่อครั้งหลังมา ฯ
๏ อัษฎาจารย์ศิษย์ไท้ สุไนละ กัณฐ์เอย
มนตร์อะนุษฎุภะศิวะ เสกซั้น
ราชมุนีอะนุษฎุภะ วิษณุ มนตร์แฮ
เฉลีมเดชดังศิเวศครั้น จบครั้งศังข์ประลือ ฯ
๏ เสร็จระบือบุณยะเวทแล้ว ปุโรหิต
วามเทพถวายพรพิชิต แด่ไท้
โดยอาศิรวาทวิศิษฎ์์ สุภัยะพากย์ เผยเอย
ทั้งมะคธทั้งไทให้ พระเรื้องเดโช ฯ
๏ สุโขทัยธรรมะราชเจ้า จอมปราณ สยามเอย
ถั่งพระราชะโองการ โปรดเกล้า
ทรงประศาสน์พระราชะทาน อะภัยะรัก ขารา
แด่ประชาสยามะเผ้า พิเทศถ้วนทวยนิกร ฯ
๏ พจะนาทรมะคธะทั้ง ไทสมาน
ปุโรหิตบังคมขาน ก่อนผู้
รับบรมะราชะโองการ ปะฐมะฤกษ์ สนองนา
ศังข์ทักษิณาวัฎกู้ เกียรติซร้องเสรีญประโคม ฯ
๏ น่าโถมโสมะนัสะน้อม มะโนนิยม ยิ่งรา
เชีดพระบาระมีชม ชื่นเกล้า
สรวมชาติ์พึ่งบาทบรม ะนาถโสตถิ์ เกษมเทีญ
เสวยสุขทุกค่ำเช้า รัชยะช้าเฉลีมวัง ฯ
๏ ขุนคลังนอบเกล้าเทีด ขันทอง
สีส่งลงยารอง ดอกไม้
พิกุลสุวรรณหิรัญสนอง บงกช ะมาศท่าน
โปรยอุทิศทวิชะพราหมณ์ได้ ฤกษ์ท้นปะฐมะทาน ฯ
๏ พะนักงานข้างที่น้อม เงินตรา สลึงแฮ
รองหลั่นขันลงยา ยื่นไท้
โปรยชีพ่อส่อมะหา มังคะเลศ เฉลีมเอย
ปะฐมะเทวะไทย์ใช้ โชคครื้นศฤงคาร ฯ
๏ มะหิบาลหลั่งน้ำทัก ษิโณทก
ตั้งสัตยาธิฐานปก แว่นแคว้น
ทศะพิธราชะธรรมดิลก เฉลีมชาติ์ ฉลวยเอย
ผลพิศิษฎ์สุจริตแม้น มุ่งฉนี้มีไฉน ฯ
๏ ตั้งพระทัยแผ่ห้วง พรหมวิหาร
ต่อสัตว์สาธารณ์สถาน ทั่วหล้า
กุศละส่งบ่งบรรดาล ดังราช ถวิลเทีญ
สยามะจักร์เจีดศักดิ์กล้า กลั่นข้อเฉลีมคุณ ฯ
๏ เบีกบุญขุนชาติ์ทั้ง พุทธะศาส นานา
ฝนชุ่มชุมธัญญะชาต ชื่นเลี้ยง
อยู่เย็นขาดเข็ญขาด คณามิตร์ เสมอเทีญ
สยามะโชคเลอโลกเพี้ยง เพื่อนแคว้นแสนเกษม ฯ
๏ เสร็จเปรมปราโมทย์ตั้ง ฤดีดุจ สะแดงเอย
เปลื้องพิชัยะมงกุฎ ก่องเกล้า
ถอดพระประวิชชุด เฉลีมภิเษก แล้วรา
พัลลภรับเชีญเข้า ขนบริ้วรายฉลอง ฯ
๏ ผองพรามณ์ถอยห่างผ้า ลาดบาท
เสด็จจากภัทระบิฐยาตร์ ยอดแกล้ว
ขึ้นสู่จักระพรรดิราช พิมานท่าม กลางเอย
ชนัยยะเภทไทเทศแผ้ว พักตร์น้อมจอมสมร ฯ
๏ อะนุสรณ์ตอนภิเษกเจ้า จักรี นี้นอ
จับจิตเจิ่งสดุดี เด่นยิ้ม
แสนสง่าพระบาระมี เสมอนิมิต สุบินฤา
ทุกมะนัสหวังสวัสดิปิ้ม เปี่งพ้องสนองพร ไชย์โย ฯ

----------------------------

สมเด็จพระสังฆราชเจ้าถวายอติเรกเป็นปฐมฤกษ์

ร่าย

๏ ฉะมาธรไกสระยาตร์ กลาดมะหาดเดิรเชีญเครื่อง
ตามบาทเบื้องปฤษฐางค์ โดยทางลาดพระบาท
ขึ้นราชะมนเทียรสถาน ผ่านพิมานจักระพรรดิโว่ง
สู่ท้องพระโรงหลังดิลก พุทธะศราพกอะสีติสงฆ์
ประชุมถวายมงคละพร ภูธรประเคนไทยะธรรม์
แล้วสถิตสุวรรณะบัลลังก์ ฟังสงฆ์ถวายอะนุโมทะนา
จึ่งมะหาสังฆะราชเอก ถวายอะติเรกพรพิเศษ
พ่างพุทธะเวทประถมะฤกษ์ เกรีกราชาคณะพร้อม
ถวายพรจอมสยามะกษัตร์ สวดโสอัตถะลัทโธ
สามจบโบราณฉบับ สัพพะพุทธานุภาพรับ
ภวะตุสัพพะมงคล จึ่งชีต้นประพนธะพงศ์
องค์พระอาจาระยุตม์ สมเด็จพุทธะโฆษา ฯ
ถวายพรลาลีลาส จากอาสน์ท้องพระโรงหลัง ฯ

ดับเทียนชัย

๏ สู่พระที่นั่งอะมะรินทร์ ฯ สะหะดึงสะชินะบุตร์ชะรุม
สังฆะอาสน์ประชุมพร้อมชุด สมเด็จพุทธะโฆษา ฯ
หน้าที่ดับเทียนชัย เจ้าไทย์สวดคาถา
ดับเทียนอะวะสานะพิธี แล้วจระลีจากอาสน์
คืนสุธาวาสพักทิวา ทุกราชาคะณะสงฆ์
จิตจำนงอำนวย พระพรช่วยเฉลีมสวัสดิ์
ให้เถลีงรัชย์ถิระถวัลย์ ให้เถลีงศันติ์เถลีงศักดิ์
เถลีงพุทธะจักร์จิโรปะถัมภ์ เถลีงจะริยะสัมมะปะฏิบัติ
ราชะธรรมะพัตทัศะพิธ นิตยะทิวัสะรัตยากาล ฯ

----------------------------

เตรียมการเสด็จออกท้องพระโรง

๏ เจ้าพะนักงานเร็วรวด ยกเตียงสวดสังฆะอาสน์
ซุ้มเทียนราชะพิทธี ถอนเก้าอี้รายเรียง
แผ้วกวาดเกลี้ยงพื้นพระโรง ชักพระสูตร์โยงกั้นหน้า
ที่นั่งมะหาเศวตะฉัตร์ โต๊ะอุภัยะปรัศว์ จัดสอาด
ตั้งสิริราชะกะกุธะภัณฑ์ สรรพะราชูปะโภคไสว
ครั้นใกล้ไตรรัสะฤกษ์ นาฬิกาเกรีกขัตติยา
เสนามาตย์เสวก มิมียกเว้นใคร
ทั้งไททั้งวิเทศะชาติ์ ข้าราชะการพร้อมหมด
แต่งเต็มยศขนานใหญ่ ใครได้ตราจุละจอม
เสื้อครุยกรอมชงฆ์ห่ม ใครได้ปะฐมะจุละจอม
สวมสร้อยกรอมอังสา ราชะทูตานุทูตทั้ง
รัฐะทูตสะพรั่งเต็มแหน่ง แต่งเต็มยศงดงาม
หลายหลามอะมะรินทร์ฯอัด เป็นมะหัจฉะริยะสะมาคม
พระบรมะวงศานุวงศ์ เบื้องขวาทรงยืนเฝ้า
เหล่าราชะทูตเบื้องเฉวียง เคียงสิงหาสน์เศวตะฉัตร์
ขนัดข้าราชะการสล้าง เฝ้ากลางห้องพระโรงเกลื่อน
ฝ่ายพละเรือนเบื้องขวา ผ่ายทะหารกล้าเบื้องซ้าย
ฝ่ายมะหาดราชะสำนัก ราชะองคะรักษ์สนิธไท้
เฝ้าใกล้ในพระสูตร์บัง เบื้องหลังมะหาเศวตะฉัตร์
หลังขวางถัดอะมะรินทรฯพิลิึก โลหะมะหระธึกเตรียมสะพรั่ง
แตรฝรั่งศังข์แตรงอน อินทะเภรีสลอนระดาษตา
จ่าปี่จ่ากลองเคียง คอยประโคมเสียงสง่าพฤนท์
หน้าอะมะรินทร์ฯเนืองนอง กองทะหารเฉลีมพระเกียรติ์
ตั้งแถวเหยียดยืนทอด ตลอดดุษฎาภิรมย์กลาด
จนปราสาทจักรี บุษบกศรีสุระยาน
ราเชนทระกาญจน์ก่องฟ้า พะญาช้างที่นั่งต้น
เทียบเกยถะกลเกียรติตระหง่าน ควานประจำท้ายละคอ
แต่งเครื่องคะยอขัตติยะอาสน์ สมมะหัคระราชะพาหนะ
สนามพระทวารเทเวศร์ มะหัศวาวิเศษผูกเครื่อง
สุวรรณะรองเรืองรจะนา พะญาม้าต้นยืนขนาน
ตระเตรียมการพร้อมสรรพ ต้องตำรับราชะสดมภ์
เฉลีมบรมะขัตติยาภิเษก เฉกศุลีดิลกปกเกล้า
สยามอะมัจขัตติยาเฝ้า ผ่านฟ้าศาสะนินทร์ บาระนี ฯ

----------------------------

พระปฐมนามาภิไธย์

โคลงสี่

๏ ครั้นใกล้ชินะฤกษ์แผ้ว คัคะนานต์
ไตรรัสะนาฬิกากาล กระชั้น
สมเด็จพระจอมทะหาร มะหิทธิศักดิ์ สยามเอย
นะพาภิเษกเอกะราชกั้น ฉัตร์เก้าสะกาวศรี ฯ
๏ จอมชีสังฆะราชเจ้า จักริชา
พร้อมพระขัตติยะมะหา มาตย์ผู้
เปรื่องปราชญ์ราชะสมญา ขนานเทีด ถวายเอย
ตามราชประเพณีกู้ เกียรติ์เรื้องประเทืองสถาน ฯ
๏ องค์ประธานนั่นพระเจ้า บรมะวงศ์ สนิธท่าน
กรมะพระสวัสดิวัดน์ฯคง แก่รู้
คุณะจริตพิทยามง คละประพฤติ์ พระนา
สมเชีดเจีดวิจักขน์กู้ เกียรติ์ฟื้นยืนไผท ฯ
๏ ภิไธยูปะกรณ์กษัตร์เจ้า เจิ่งระบิน มารา
แต่ชุดอยุธยาภิญ โญตม์โพ้น
สมเด็จปรเมนทร์มะหินทร์ มะหามะกุฎ ะราชพ่อ
ฟื้นอะดีตะจารีตโน้น ประณีตสร้านเสนอมา ฯ
๏ พระปรมานุชิตเชื้อ ชิเนนทร์สง ฆะราชเอย
สมเด็จบิตุลาองค์ เอกเจ้า
ขนานพระอะภิไธยะมง คละเทีด ปะฐมแฮ
สมเด็จพระจอมเกล้า กษัตร์แก้วโกสินทร์ ฯ
๏ ปรมินทร์นพินทระราชเข้ม คุณะพิท ยาพ่อ
อุภัยะปักษ์จักริชพิศิษฎ์ ศักดิ์ฟ้า
สมถวายอะภิไธย์ลิขิต สุพรรณะบัฏ บวงเอย
หายากน่าฝากหล้า ระลึกล้วนยวนสม เสนีญแล ฯ

ร่ายคำหลวง

๏ พระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาประชาธิปก
มหันตเดชนดิลกรามาธิบดี เทพยปรียมหาราชรวิวงศ
อสัมภินพงศพีรกษัตร บุรุษรัตนราชนิกโรดม
จาตุรันตบรมมหาจักรพรรดิราชสังกาศ อุภโตสุชาติสำศุทธเคราหณี
จักรีบรมนาถ จุฬาลงกรณราชวรางกูร
มหามกุฏวงศวีรสูรชิษฐ ราชธรรมทศพิธอุต์กฤษฏนิบุณ
อดุลยกฤษฎาภินีร์หาร บูรพาธิการสุสาธิต
ธันยลักษณวิจิตรเสาภาคยสรรพางค มหาชโนตมางคมานท
สนธิมตสมันตสมาคม บรมราชสมภาร
ทิพยเทพาวตารไพศาลเกียรติคุณ อดุลยศักดิเดช
สรรพเทเวศปริยานุรักษ มงคลลัคนเนมาหวัย
สุโขทัยธรรมราชา อภิเนาวศิลปศึกษาเดชนาวุธ
วิชัยยุทธศาสดรโกศล วิมลนรรยพินิต
สุจริตสมาจาร ภัทรภิชญานประดิภานสุนทร
ประวรศาสโนปสดมภก มูลมุขมาตยวรนายกมหาเสนานี
สราชนาวีพยูหโยธโพยมจร บรมเชษฐโสทรสมมต
เอกราชยยศสธิคม บรมราชสมบัติ
นพปฎลเศวตฉัตราดิฉัตร ศรีรัตโนปลักษณมหาบรมราชาภิเษกาภิษิกต์
สรรพทศทิควิชิตเดโชไชย สกลมไหศวรยมหาสวามินทร
มเหศวรมหินทรมหารามาธิราชวโรดม บรมนาถชาติอาชันยาศรัย
พุทธาทิไตรรัตนศรณารักษ วิศิษฏศักตอัครนเรศวราธิบดี
เมตตากรุณาศีตลหฤทัย อโนปไมยบุนยการ
สกลไพศาลมหารัษฎราธิบดินทร ปรมินทรธรรมมิกมหาราชาธิราช
บรมนาถบพิตร พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ฯ

เสด็จออกรับอาเศียรวาทฝ่ายหน้า

โคลงสี่

๏ โลกกลัววีระเดชทั้ง นับถือ คุณท่าน
ถะเกีงพระเกียรติศักดิ์ระบือ เบีกแกล้ว
อาจโอ่พระองค์คือ องค์พระอะ วะตารฤๅ
มาปกผองพะสกแผ้ว พิบัติเกื้อเกษมกรุง ฯ
๏ ผะดุงพระพุทธะจักร์ทั้ง อาณา จักร์เอย
สนองพระองค์ราชา เชษฐ์ไท้
สืบสันตะติวงศ์มะหา มะกุฎจัก รีพ่อ
เสมือนมะหาชนได้ เลือกขึ้นครองถวัลย์ ฯ
๏ ทรงธรรม์ทรงเครื่องแม้น ราชา ภิเษกเอย
สถิตราชะสิงหาสน์มะหา ฉัตร์กั้น
เฉลีมพิชัยะมะกุฎสถา วีระกษัตร์ สยมแฮ
กระสันพระแสงขรรค์ชั้น ปะธวดไท้ชัยศรี ฯ
๏ วัลละภีฉลองบาทช้อย เชีงสรวม ถวายท่าน
มะเลืองกนกปกเก็จหลวม บาทป้อง
ปานกุสุมทิพยะนุ่มนวม สนองเทีด ธุลีเอย
เฉลีมพิพิธอิสสริยะก้อง เกียรติ์ก้ำอัมะรินทร์ ฯ
๏ มะหาดชินเชีญศัสตระคุ้น เคียงสอง คู่เอย
สองฝ่ายรายตีนตอง เตีบตั้ง
พัดโบกโบกพายผยอง วายุภาค อุภัยท่าน
องคะรักษ์สองฟากยั้ง หย่งด้ามธงศรี ฯ
๏ กะบี่ธุชครุฑะพ่าห์เรื้อง พิชัยณะรงค์
ยืนต่อตีนตองทะนง ใช่น้อย
อัษฎาวุธะยรรยง ยืนภาค ขนองแฮ
งามระเบียบเรียบร้อยชะม้อย มิ่งห้องมะหาลัย ฯ
๏ ไสวหมู่มะหาดเล็กเฝ้า ทูลละออง เรียงเอย
นิเวศะรักษ์คอยพิทักษ์สนอง บาทพร้อม
ระยับสรรพะปิลันธน์ทอง เงินสลับ สีรา
เยี่ยงนิกรอะมระล้อม ศิเวศเวี้งเถลีงชัย ฯ
๏ ได้สมัยอุดมะฤกษ์แล้ว กรมะวัง
รัวกรับสำทับบัง คับอ้าง
พระสูตร์รูดชิดผนัง เสาพระ โรงเอย
ยลพระโฉมเจ้าช้าง ชื่นห้องมะโหฬาร ฯ
๏ ขนานขนัดขัตติเยศข้า บาทพรู พรั่งแล
พระยาราชมานูชู พุ่มขึ้น
ศังข์แตรมะหระธึกตรู เกรีกสนั่น ประโคมเอย
กลองชนะคระครึ่มครึ้น ครึกครื้นเครงสมร ฯ
๏ พะหุละนิกรสลอนหลั่นก้ม เกศา สะการท่าน
แตรสนั่นสรรเสรีญมะหา ราชครึ้ม
ทะหารถวายวิระวันทิยา วุธะเถือก แถวเอย
พอสุดเสียงประโคมพรึ้ม พระเจ้าบรมะวงศ์ ฯ
๏ องค์สมเด็จฟ้าราช บิดุละขวัญ นะครเอย
กรมพระยาภาณุพันธุ์ ฯ ยาตร์เยื้อง
สถิตกลางพระโรงคัล ศิราภิวาท ถวายแฮ
เผยพะจีสดุดีเบื้อง บาทเยื้อนประดิภาน ฯ
๏ ถวายอุทานแทนทั่วข้า ทูลละออง
ขัตติยะชาติ์มาตยาผอง พวบเกล้า
สวามิภักดิ์ส่งศักดิ์สนอง บงกช ะมาศท่าน
พึ่งพระคุณอุ่นเผ้า พ่วนเกื้อกะตัญญู บาระนี ฯ
๏ เพื่อชูพุฒิภาพเชื้อ จักรี
เพื่อผะดุงกรุงศรี สืบฟื้น
เพื่อพิทักษ์พุทธะจักร์ทวี วะโรภาส ะธรรมแฮ
เพื่อพิศิษฎ์สมจิตชื้น ชาติ์ฉนี้มีเดียว ฯ
๏ แต่เฉลียวร่วมเจตน์เกื้อ จอมกษัตร์ สยามรา
ถวายชีพถวายโฉมขจัด โจกร้าย
ร่วมปะถัมภ์ราชะดำรัส ใดประสิทธิ์ สนองท่าน
เมื่อทุกใจใฝ่ละม้าย ประโมทฉนี้ศรีพร ฯ
๏ สะโมสรถวายสัตย์ทั้ง ถวายชัย
ฤกษ์ดิเรกอะภิเษกสมัย เมื่อนี้
สรวมคุณรัตะนะตรัย เดชะเทพ บิดรฤา
เชีญช่วยอวยสวัสดิชี้ ชะเยศเบื้องบัวเฉลีม โสตถิ์เทีญ ฯ
๏ จบเสนีมเศียรวาทน้อม เกศี
ถวายพระราชกะตัญชะลี ลั่งเกล้า
สมเด็จพระจอมชี วิตชาติ์ สยามเอย
เผยราชะโองการพะเน้า จิตข้าทูลละออง ฯ
๏ ยินฉลองเรีงมะนัสะปลื้ม ปรีดา แดท่าน
ทราบระหัสขัตติยะมะหา มาตย์พร้อม
สวามิภักดิ์จักอาสา สนองราช กะรัญเอย
สมพระปะณิธานน้อม มะโนชเกื้อเกษมกรุง ฯ
๏ หวังผะดุงปรุงประโยชน์ให้ มะหาชน ชื่นเอย
แม้เมื่อคั่งกังวล วุ่นเร้า
ทุกเจ้าทุกขุนจน ประชาราษฎร์ ก็ดี
โปรดนุญาตโอกาสเฝ้า เหมาะมื้อสมานปอง ฯ
๏ ขอผองผู้แกล้วซึ่ง สะโมธาน ถ้วนแล
นฤทุกข์สุขเกษมศานติ์ พรักพร้อม
ช่วยทะนุกปลุกสำราญ ประชาราษฎร์ เฉลีมเทีญ
สมราชะมะนะสาน้อม เช่นนั้นนิรันดร์สยม ฯ
๏ บรมะวงศ์องค์เอกผู้ เป็นประธาน
รับพระราชะโองการ ใส่เกล้า
เจ้าขุนทูตวิเทศขนาน เศียรภิวาท ไสวแฮ
ชมพระโฉมผ่านเผ้า พ่วนปลิื้มลืมถวิล ไฉนเลย ฯ
๏ ครั้นพุ่มบิณฑ์เชีดขึ้น ชาวประโคม
ต่างกระทั่งศังข์แตรโหม หึ่งก้อง
กลองชนะมะหระธึกโครม ครึกลั่น รเบ็งแฮ
ทะหารสนั่นสรรเสรีญป้อง อะวุธซั้นวันทิยา ฯ
๏ เคลื่อนมะหาสุวรรณวิสูตร์เงื้อม งำองค์ พระเอย
พอสุดเสียงประโคมลง ต่างร้าง
ลานวังเพ่งดังดง นิรมิต มะเลืองฤา
แสงพร่าสนอบ, ตราสล้าง ดิลกเพี้ยงพิศวง ฯ
๏ ตรงทวารพิมาน ฯ มั่วเพี้ยง ผองภะมร มุงฤา
เกลื่อนรถบทะจรสลอน หลีกเลี้ยว
ผยองเยียดแซกเสียดสมร ะภูมิ์ผื่น พิลึกเพื่อน
วาวว่อนอาภรณ์เอี้ยว แอบพ้นคนไฉน ฯ
๏ ยากใครได้ประสพแม้น มะหาภิเษก นี้เลย
ขัตติยะชาติ์เสนะมาตย์อเนก แน่นเฝ้า
ไทฝรั่งคับคั่งเหตุ ใดสมัค มารา
เห็นประจักษ์สวามิภักดิ์เจ้า เจีดแคว้นแสนนิยม บาระนี ฯ

----------------------------

ทรงรับอาเศียรวาทฝ่ายใน

สถาปนาสมเด็จพระบรมราชีนี

โคลงสี่

๏ ปะฐมะมนเทียรธิราชเจ้า จักรี ประดิษฐ์เอย
พ่างพิมานอะมระศุลี หลักฟ้า
ไพศาลทักษิณศรี นิเวศน์พระ โรงฤา
ขัตติยะนารีข้า บาทซร้องสะโมสร ฯ
๏ ถวายพรพระปกเกล้า กษัตร์เอก
ซึ่งรับปะระมาภิเษก ฤกษ์เช้า
สองแถวพร่างแพรวเฉก อัจฉระร่อน ลงฤา
เสาวะภาสเอี่ยมอาตม์เฝ้า บาทชะม้อยคอยสนอง ฯ
๏ ฉลองอุราสวยสง่าเพี้ยน สีสลับ สลอนเอย
ภูษิตสร่ายชายระยับ เยี่ยงสิ้น
อิสสริยาภรณะประดับ ดิลกสะพัก สะพายฤา
ถุงบาทรองบาทจิ้น เจีดแพร้วเพราสฺรีร์ ฯ
๏ มะเหสีปียะราชล้วน ขัตติยะรัชย์ เฉลีมเอย
สมเด็จพี่นางกษัตริย์ ศักดิ์ฟ้า
ป้าเจ้าปะระมะเผ่าขัต ติยะต่าง กรมแฮ
พร้อมพระองค์เจ้าหน้า หม่อมเจ้าเฉลาราย ฯ
๏ ผ่ายนางในนั้นพระ มะเหสี
ษฬัมะรัชย์เอกกษัตรี เกร่อต้น
พระสนมราชะนารี อุภัยะรัชย์ รองเอย
เฉลีมพระเกียรติ์ถะเกีงพ้น โพฒิเจ้าจรรโลง ฯ
๏ ท้องพระโรงหน้าอเนก นางสะกุล อื่นเอย
ยศะท่านผู้หญิงบุญ เบีกแต้ม
คุณราชะนิกุลคุณ หญิงหม่อม มากท่าน
เถ้าแก่ท้าวนางแย้ม เยี่ยมพร้อมเพราศรี ฯ
๏ กษัตรีเตรียมเฝ้าภาค อุตตะรา ราชเอย
สนมนักเฝ้าทักษิณา ภาคเพี้ยน
พระโรงนั่นภรรยา อมาตย์ใฝ่ เฝ้าแฮ
พร้อมเหล่าท้าวนางเที้ยร ทะเนียบเบื้องบรรหาร ฯ
๏ เยาวะมาลย์มี่งด้าวมี่ง มะเหสี เจ้าเอย
ทรงเครื่องสยามกษัตรี ชื่นเกล้า
รำไพพรณีฉวี วิภาสแข่ง แขฤา
สถิตอาสน์อะนุราชเฝ้า ชิดข้างฉวางอุดร ฯ
๏ อัปสะราภรณ์เพ่งเพี้ยง พิศวง วิลาสแม่
เยี่ยระบับสีฟ้าผะจง จีบช้อย
อุไรรัตน์รัดองค์ทรง ตระแบงสะพัก สุพรรณเอย
โอบอุภะยังสาห้อย ระยาบเฟื้อยเปลือยชาย ฯ
๏ เพรีดพรายสายสะอิ้งพัช ชิราเฉลีม ศอแม่
วะลัยเพชร์เกยูรเสรีม พ่าหุ์แพร้ว
พระประวิชวิเชียระเรีม สุรังคุลิศ วิไลเอย
ละม้ายสุรางค์นางแก้ว กษัตร์เจ้าจักระพรรดิ์ ฯ
๏ เฉีดฉันจุฬะเกศม้วน เมาฬิศ ฉลวยเอย
เฉลีมพักตร์เพชรุณหิศ รัดเกล้า
ฉลองชงฆ์แช่มชวะลิต กุไสย์เล่ห์ ฉวีฤา
ฉลองบาทดัจะมาษเย้า เนตร์ฟ้าผวาชม ฯ
๏ สมสวยสมศักดิทั้ง สมวงศ์ แม่อา
สมคู่ภูธะเรศทรง ศักดิ์แกล้ว
สมสิงมิ่งอุมามง กุฎกษัต -รีเอย
สมอย่างยอดนางแก้ว เกศหล้าราชินี ฯ
๏ จอมจักรีขึ้นสู่ ทักษิณ สถานท่าน
ทรงพระชะฎา, มะหากะฐิน เพชร์พร้อย
กระสันขรรค์นะวะโลหะลิน ลาถั่น เถลีงแฮ
ที่นั่งภัทระบิฐห้อย บาทเบื้องบุรพา ฯ
๏ ขัตติยะคะณานาเรศน้อม เศียรระยอบ ชงฆ์แม่
แลระรื่นดื่นชระเดียรกอบ เกียรติ์ฟ้า
กละประกายพร่างพรายขอบ ทิฆัมพะเรศ มะเลืองฤา
โสมส่องผ่องภาคหล้า เลีกลื้นละเลีงหาว ฯ
๏ จึงพระอาวยศะเจ้า บรมะวงศ์
กรมะพระดำรงฯ องค์ เอกชั้น
เสนาบดีทรง กระทรวงมุ รธาเอย
ถวายภิวาทภูวะนาถครั้น นุญาตเยื้ององค์แปร ฯ
๏ ประกาศกระแสรบรมะราชะเอื้อน โองการ
กลางสะโมสะระสถาน ถ่องถ้อย
โปรดปรารภโบราณ ะจารีต กษัตริย์แม่
ใคร่ระมัดประดิบัติ์คล้อย แบบโพ้นประเพณี ฯ
๏ เมื่อภูมีใหม่ขึ้น เถลีงถวัลย์ ใหม่แม่
ย่อมยกชายาบรรพ์ เบี่ยงตั้ง
ทรงยศมะหิษีขวัญ นัคะเรศ
ตลอดชุดอยุธยาครั้ง กระโน้นเห็นนัย ฯ
๏ แม้สมัยอะมระรัตน์แก้ว โกสินทร์ นิอา
สองพระปัยะกาถวิล เยี่ยงนั้น
สถาปะนาพระชายินทร์ เฉลีมยศ
อัคระมะเหสีชั้น เอกฉนี้ดีหนอ ฯ
๏ ต่อไร้ชาเยศมื้อ เถลีงรัชย์
ทรงศักดิ์สมนางกษัตริย์ สืบเชื้อ
จึ่งเว้นก็เห็นชัด ไฉนจึ่ง เว้นรา
แถลงเลศพฤติเหตุเกื้อ เกียรติ์เจ้าเฉลาพงศ์ ฯ
๏ อันองค์ชาเยศนี้ นางกษัต -รีแม่
อะภิเษกสยมพรประวัติ์ โรจน์เรื้อง
อุภะโตสุชาติ์ชัด เฉลีมศักดิ์ สมเอย
สวามิภักดิ์จงรักเบื้อง บาทช้าฉนำสนอง ฯ
๏ เคยครองคู่ร่วมทั้ง สุขทุกข์ นิรันดร์รา
แม้สู่ทูระสถานบุก บั่นด้วย
ปะฏิบัติ์วัฎฐากทะนุก ถนอมเมื่อ ประชวรฤา
นึกก็เหมือนเพื่อนม้วย ไม่ร้างขนางเอือน ฯ
๏ หาเหมือนมิได้เมื่อ เถลีงถวัลย ะราชย์รา
สมสถาปะนาขวัญ ชีพไท้
เป็นอัคระมะหิษีบรร เจีดศักดิ์ สูงแฮ
คล้อยราชประเพณีใช้ เช่นครั้งหลังมา ฯ
๏ ทรงปรึกษาพระเจ้า บรมะวงศ์ ใหญ่ท่าน
ฝ่ายน่าฝ่ายในปลง นุมัติ์พร้อม
ซ้ำประยุติ์ดุษฎีทรง เห็นชอบ ชมเอย
สมศักดิ์จักริชะน้อม นิติต้องประเพณี ฯ
๏ จึงมีสีหะนาทอื้น โองการ
เฉลีมพระยศเยาวะมาลย์ หม่อมเจ้า
รำไพพรณีกาน ดามิ่ง สมรท่าน
วรราชชายาเฝ้า ใฝ่โน้มมะโนผงม ฯ
๏ สมเด็จนางเจ้าพระ บรมะรา ชินีเอย
อัคระมะหิษีสมญา เยี่ยมล้ำ
รำไพพรณีสวา มินีนาถ อะนงค์แฮ
ปรากฎพระยศะก้ำ เกียรติ์สิ้นสยามสุรางค์ ฯ
๏ อ้างคุณไตรรัตน์ทั้ง เทวัญ ะฤทธิ์ฤา
เชีญอะภิบาลจอมขวัญ มิ่งแคว้น
เสวยสุขปลุกเกษมศันติ์ สูงเกียรติ์ ถะเกีงเทีญ
จิระพรรษสมบัติแม้น ชะโลตม์ล้นไหลถวาย ฯ
๏ จบภิปรายประกาศน้อม ศิรัญชะลี
โฉมพระยอดยุพะดี ยาตร์ยั้ง
หน้าแท่นภัทระบิฐศี โรตม์ระยอบ ฟุบเอย
พระยาอุทัยธรรมตั้ง พระเชี่ยนน้ำศังข์ถวาย ฯ
๏ เลีสะฦาสายซกน้ำ ศังข์เจีม นะลาตรา
สมเด็จราชินีเสนีม เกียรติ์ก้อง
ราชินูปะโภคเฉลีม ยศะราช ะทานเอย
อิสสริยะนพะรัตน์คล้อง สะพักเบื้องอังสา ฯ
๏ มะหาจักรีเพชระสร้อย สรวมศอ
เสนอศักดิ์ภัคะวะดีชะลอ โลกยื้ม
นางกษัตริย์นาฎสนมคลอ ชละเนตร์ อะนันต์นา
ทรวงระธึกพลอยนึกปลื้ม ประโมทด้วยอวยถนอม ฯ
๏ จอมนงคราญเสด็จคล้อย ถอยองค์
คืนประทับบัลลังก์อะลง กฎพร้อม
พระเจ้าปะระมะวงศ์ทรง ศักดิ์อะธิป ะไตเอย
นามนภาพรฯน้อม เกศเอื้อนอวยชัย ฯ
๏ แทนฝ่ายในนอบถ้อย ถวายพร
สมเด็จปะระเมศร เซีดเผ้า
ทั้งองค์พระบังอร อัคระมะหิ ษีนา
พึ่งพระคุณอุ่นเกล้า ตราบม้วยอวยปะถัมภ์ ฯ
๏ ราชะดำรัสสดับถ้อย ถวายชัย
ชื่นชอบทรงขอบใจ ยิ่งถ้วน
ทั้งแทนพระอระไทย์ โถมะมะนัส สนองนา
ตระหนักแน่ฝ่ายในล้วน ร่วมเอื้ออวยศรี ฯ
๏ จักทวีวิริเยศตั้ง หะทัยทะนุก ถนอมเอย
เพื่ออยู่เย็นเป็นสุข ทั่วหน้า
ตรัสเสร็จพระเสด็จลุก จากภัทร ะบิฐท่าน
เสียงกระทั่งศังข์แตรสร้า สนั่นครื้นเครงประโคม ฯ
๏ น่าโสมะนัสะน้อมเกศ กะตัญชะลี
สมเด็จพระราชินี แน่งน้อย
ประคองขันพิกุลลี ลาเทีด ถวายเอย
โปรยประทานผ่านคล้อย เคลื่อนขึ้นสุราลัย ฯ
๏ ฝ่ายในน้อมสิโรตม์ปลื้ม เปรมสนอง
เก็บพิกุลเงินทอง ท่วมยิ้ม
ตราบบาทยุพะราชสอง ราลับ แล้วเอย
คืนคฤหาสน์ราชะวังปิ้ม เปี่ยมน้ำใจนิยม ฯ
๏ ชมมะหาบาระเมศเจ้า จักริศ
ชมพระโฉมพระจริต พระน้อง
ปลื้มปลุกทุกจิตคิด สวามิภักดิ์ พูนเอย
ถึงมิก้องเสมือนก้อง มะนัสฉอ้อนพรถวาย ภิยโย ฯ
๏ พระยอดชายชื่นแก้ว โกสินทร์
ถอดพระชะฎา,มะหากะฐิน เทีดเบื้อง
ปะปัยยะกายอดฟ้ามะหิน ทระจัก รีเอย
ฉลองพระองค์ครุยเปลื้อง อีกชั้นหรรษา ฯ
๏ มาลาสูงเสร้าพระ เซีดเศียร
เสด็จนิวาศราชะมนเทียร ถิ่นยั้ง
พระบรมะพิมานเสถียร ทิพยะอาสน์ อินทร์ฤา
โปรยผะกาพิกุลทั้ง กระษาปณ์น้อยนามสลึง ฯ
๏ พะนึงบาทบรมะนาถคุ้น เคียงองค์
สมเด็จราชินีอะนงค์ นาฎเยื้อง
ประคองขันพิกุลผะจง หัดถ์เทีด ถวายแฮ
สวามิศโปรยประสิทธิ์เบื้อง นิวัตร์เมื้อพิมานสนอง ฯ

----------------------------

ฝนตกห่าใหญ่

ร่าย

๏ ผองอะมาตย์ราชะเสนา ประยูระวงศากษัตริย์เจ้า
กลับถึงเหย้าถึงวัง ยังบ่วายกำเดา
อากาศเร่าร้อนกาย เพราะเสื้อหลายชั้นพอก
เต็มยศออกงานใหญ่ ห่มครุยไปสะโมสร
อบอ้าวอ่อนอายตัว ตั้งพันมั่วถวายพระพร
ภูธรปางเถลีงราชย์ ถึงร้อนอาตม์อิ่มใจ
ชื่นชมมะไหศวะรยะ ชื่นชมพระกะรุณา
ชื่นชมมะหาสะมาคม เปีดพัดลมลมชวย
ลูกเมียช่วยพัดวี โสดสรงสฺรีร์ชื่นฉ่ำ
น้ำอบปรุงโชกชะโลม ครู่เดียวโซมกายอิก
เสโทซิกร้อนกลับ อากาศพะยับอับอ้าว
ปานปานด้าวทะเลแดง ถึงร้อนแรงอากาศ
มิเว้นคฤหาสน์เว้นวัง รุมกันฟังกันเล่า
สรรเสรีญเจ้าเจีดสีส์ เฉลีมพิธีปะระมาภิเษก
ทุกหน้าเฉกหน้าเดียว ยิ้มแย้มเปรียวปรีดา
จวบนาฬิกาทจาตุรัส ลมบนพัดเมฆแรง
บังสุริยะแสงพะยับแดด ค่ะร่ะหึ่มแผดเสียงฟ้า
ฝนตกสร้าคั่กคั่ก หักร้อนหายกลายเย็น
น่าเห็นมะหัศจรรย์พิลึก เสมือนเทพยะอะธึกบรรดาล
จอมภุดาธารเถลีงบุญ โปรยประชุนเฉกบุบผา
ซร้องเสกศิวาเศียรวาท อันเตราชะนิเวศน์
นารีเพสอุบาสิกา สุดมุสาเสกเสรีม
เฉลีมเกียรติ์เกีนเยีนยอ เชีงสอพลอเอาหน้า
ปางฝนสร้าซกเสื้อ สีเหลืองเพรื่อแพรเปื้อน
เหมือนสีทองสยองเกล้า จึ่งลองเอาผ้าขาว
ขึงกลางหาวเห็นถนัด เมล็ดฝนหยัดเยี่ยงขมิ้น
ดวงดวงสิ้นทั้งผืน ต่างแตกตื่นบุญญา
ว่าฝนตกเป็นทอง เล่าลือก้องธานี
นิยมบาระมีทรงธรรม์ บุญญะวันต์ถวัลยาภิเษก
บ้างว่าเมฆมาฤษา สอพลอหาความชอบ
บ้างเชื่อระบอบบาลี ตำนาญมีมาก่อน
ในพระนะครกะบิละพัสดุ์ โบกขะระวัสสะวะลาหก
ตกเป็นทองรองเรือง เบื้องพุทธะเจ้าประเวศวก
โปรดพุทธะชะนกมะหัศจรรย์ คนเห็นขันเหลือเชื่อ
แต่เมื่อปัจจุบันสมัย ในอินเดียเห็นชัด
โบกขะระพัสตกกลาด พวกนักปราชญ์ตรวจตรอง
ฝนเป็นทองแถลงระบิน เป็นชิ้นชิ้นน้อยน้อย
ยามแห้งฝอยโบกขะระฝน สีเหลืองหม่นเหลือมาก
แมกไผทฝากเยื่อเกลื่อน เหมือนขุยใผ่ในพะนานต์
นักปราชญ์วิจารณ์แจ้งเขบ็จ ว่าพรรณเห็ดโลกอื่น
ร่วงลงพื้นนะภาภุม เดชมระสุมพัดแรง
แต่ยามแล้งร่อนฟ้า ครั้นโลกราหูผ่าน
แรงดูดดาลดูดฝน ร่วงลงบนโลกเรา
ใช่เทพยะเจ้าเฉลีมโลก โปรยโบกขะระพัสผะเดีม
ใช่แกล้งเสรีมมุสาวาท แท้ธรรมะชาตบรรดาล
นานนานเนืองเนืองมี ในธระณีสินธูประเทศ
ครั้งพระเวสสันดร กลับคืนนะครเคยกล่าว
แต่เสรีมข่าวเกีนหา สัตตรรัตะนามาษะมัย
เขาหิมะลัยสูงชะลูด จึ่งแรงดูดดูดชะงัด
โบกขะระพัสร่วงลง ในวันมงคละอะภิเษก
สยามะราชะดิเรกเกียรติ์ถะกล ชะรอยปลายฝนโบกขะระมัย
ฝนตกใหญ่ตกลง ส่อพิศวงลือเลื่อง
เป็นสีเหลืองเล่ห์สุวรรณ จึ่งโจษกันต่างต่าง
แต่ถึงอย่างใดใด น่าชื่นใจชื่นสฺรีร์
ชื่นบาระมีจอมถวัลย์ เห็นมะหัศจรรย์เจรีญโชค
ยามระอุโลกร้อนอ้าว ใช่ถึงคราวถึงฤดู
ฝนสรู้สรู้สลายเร่า เย็นเกล้าทั่วมะหานะคร
ยวนราษฎรบังคม ถวายพรบรมะนาถเจ้า
สมเด็จพระปกเกล้า กระนี้ดีหนอ เพื่อนเอย ฯ

----------------------------

ประกาศพระองค์เป็นพุทธศาสนูปถัมภก

ตระเตรียมการ

โคลงสาม

๏ น่าพอใจน่าชม สมเด็จพระปกเกล้า
เจรีญวิถีพี่เจ้า ประเจีดไว้ในสยาม แลนา ฯ
๏ ยามอะภิเษกราชา พะยุหะยาตราพร่างแพร้ว
เสด็จประณตมระกตแก้ว เกียรติ์เกื้อสักกา รัตถ์แล ฯ
๏ ทรงปะฏิญญาพระองค์ ท่ามกลางสงฆ์พรั่งพร้อม
ขัตติยะชาติ์มาตยาห้อม เหี่มน้ำใจสนอง กุศลนา ฯ
๏ ผองราชะทูตแทนกษัตร์ อะธิปะวิรัชย์ร่วมสลั้ง
พะยานพระหฤทัยตั้ง ตะโนตม์สร้านศรัทธา บาระนี ฯ
๏ เป็นพุทธะศาสนะดิลก ผู้ปะถัมภกปะโภคเกื้อ
เฉลีมโฉลกสะกละโลกเชื้อ กษัตร์อ้างองค์เดียว เด่นนา ฯ
๏ โดยเฉลียวญาณยุกติธรรม นำแสนสัตว์โสตถิ์สร้าน
ผละยึดพฤติธรรมผ้าน พิภพเกื้อสะกลเกษม ศันติ์รา ฯ
๏ เปรมกะมละมะหาสะมาคม โมทะนาบรมระจริตไท้
เพิ่มพิพัฒน์ไตรรัตน์ไว้ ประโยชน์หล้าสาธุการ บาระนี ฯ

----------------------------

ร่าย

๏ เจ้าพะนักงานเตรียมจัด วัดพระศรีรัตะนะศาสดา
เครื่องสักการะทองใหญ่ สถิตใกล้ปาสาณาสน์
อาสน์สงฆ์ถะกลหนอุดร สังฆะสะโมสรอะสีติสดมภ์
บรมะบัลลังก์ตั้งแท่น แกว่นอิสสริยาธิปะราชย์
อาสน์ขัตติยะวงศ์เบื้องขวา อาสน์เจ้าพระยาเสนาบดี
ราชะทูตมีศักดิ์แทน อะธิปะไตย์แคว้นวิรัชชะนะคร
ณะหนอุดรผยองยศ หน้าอุโบสถตั้งอาสน์
พระอะนุวงศะราชท่ามกลาง มาตยะเสนางค์สองฝ่าย
หมายอิสสริยาภรณ์เป็นใหญ่ รองอะมาตย์ให้เฝ้าบาท
ตามทางลาดยาตรา ในชาลาตลอดทาง
ข้างเฉลียงพระอุโบสถ กำหนดตำรวจเหนือ
เผื่อมะหาดเล็กด้านไต้ ในพลับพลาหลังวัด
จัดกั้นวิสูตร์พร้อมสรรพ เป็นที่ประทับเปลื้องเครื่อง ฯ
๏ หมายบอกเบื้องมรคา พะยุหะยาตราขะบวนแห่
แต่ดุษฎาภิรมย์ยาตร์ ตามถนนราชะวิถีผ่าน
ออกประตูพิมานชัยศรี ถึงที่ราชะพลับพลา
รัตะนะศาสดารามสรรพ ขาเสด็จกลับทางเดีม
เตีมแต่เลี้ยวขะบวนจร อาภรณ์พิโมกษะปราสาท ฯ
๏ ทะหารเฉลีมราชะเกียรติยศ กำหนดตั้งสองกอง
หนึ่งหน้าห้องผองทะบวง ตำรวจหลวงแลถมึง
ทะหารราบหนึ่งดิเรกหลาม หนึ่งตั้งสนามศาลา
สะหะทัยสะมาคมเสถียร ทะหารนักเรียน,ราบสิบเอ็จ
พร้อมตามเขบ็จหมายบ่ง แตรวงธงประจำกอง
ตลอดสองฟากราชะวิถี มีทะหารยืนรายสล้าง
ชั้นกลางราชะวัลลภ ชั้นนอกทบโยธา
ทะหารรักษาวังราย นายร้อยยืนกำกับ
พร้อมสรรพสมสั่งไว้ ทุกนายไพร่เตรียมกระบวน ฯ
๏ จวนโสฬสะนาฬิกา พระวงศาข้าทูลธุลี
สู่พระศรีศาสดาราม ตามตำแหน่งยศฐาน์
ทูตานุทูตกงสุล เผ่าพิเทศะกุลมาสะพรั่ง
ยังสะหะทัยะศาลา พร้อมชายาบุตรี
เพื่อทัศนีจอมชาติ์ ถวายอภิวาทชมบุญ
เฉลีมเกียรติคุณพะยุหะยาตร์ โดยสยามะราชะประเพณี
ขัตติยะนารีฝ่ายใน ต่างเสด็จไปประทับเฝ้า
ชมบุญเจ้าสยามะชาติ์ เสด็จพะยุหะยาตราหลวง
ห้องกระทรวงนิเวศะนาภิบาล นงคราญบรรดาศักดิ์
ห้ององคะรักษ์พักชม สมเด็จบรมะราชินี
เป็นศรีประมุขนางใน ประทับเฉลียงใหญ่ยอดสง่า
พร้อมวงศาสมสงวน ครั้นสุดขะบวนพะยุหะบาท
เสด็จปราสาทดุสิต ฯ เพื่อบูชิตบรรพะราช
๏ อ่าอาตม์เต็มยศใหญ่ ไสวอิสสริยาภรณะศักดิ์
สะพายสะพักจักรีศรี สร้อยโศภีเฉลีมเผ้า
จุละจอมเกล้าปะฐะมาดิลก ปรกอังสาโบขาว
กลัดเหรียญระนาวทรวงพราย หมู่อมาตย์สะพายสายตรา
ช้างเผือกมะหามงกุฎ สุดแต่ทรงยศฐาน์
อนึ่งโปรดราชานุญาต ให้ประชาราษฎร์หญิงชาย
มาประชุมถวายบังคม ชมบรมะราชะบุญญา
ในพระบรมะมะหาราชะวัง ชั้นนอกทั้งชั้นกลาง
ไพร่ฟ้าคะณางค์คฤหะบดี ทวยเศรษฐีพ่อค้า
ทุกภาสาทุกเพส แลละลานเนตร์ขนานคน
มิเกรงฝนเพรื่อพรำ บ้างแอบกำบังพะไล
บ้างพึ่งใบร่มกาง บ้างยืนกลางฝนซก
บ้างปกหมวกปกผ้า แต่ละล้วนหน้ายิ้มแย้ม
น้ำใจแฉล้มเห็นตา บอกปรีดาหวังดี
เกรงบาระมีเกรงอาย มิกล้าผายปากร้อง
ถวายพระพรกระฉ่อนก้อง เฉกน้ำใจถวิล ไชย์โย ฯ

----------------------------

เสด็จขะบวนพยุหยาตราใหญ่

โคลงสี่

๏ พรุณรินสุหร่ายฟ้าร่วง หยิมหยิม เรื่อยรา
จนจะจวนริมริม แห่ชื้น
ฉ่ำกะมลชื่นสกนธ์หงิม ชะงึมง่วง ระงมเอย
เจียนม่อยหลับขยับฟื้น ใฝ่เฝ้าฝังกะมล
๏ พลสุริยนเยื้องเที่ยง สี่นา ฬิกาเอย
ถึงขณะพยุหะยาตรา เกรี่นเอื้อน
เสมือนนัดวัสสะวะลา หกเลีก พิรุฬแฮ
เย็นแต่ใจไป่เปื้อน เปียกน้ำตรำฝน ฯ
๏ จอมคนทรงเครื่องละม้าย สมัยมะหา ภิเษกท่าน
ทรงมะหามาลา ลิ่วเสร้า
จากบรมะพิมานรา ชาอาสน์
เสด็จสู่ดุษฎาฯเข้า ร่มเปลื้องศิราภรณ์ ฯ
๏ อะลงกรณ์ราชศิโรสระเรื้อง วะชิรุตม์
มะหาพิชัยะมงกุฎ ก่องฟ้า
สู่เกยกระเหี่มมะหุศ วามาตย์ มะหันต์แฮ
สถิตพระราเชนทร์ข้า บาทน้อมเศียรไสว ฯ
๏ พะหละไกรเกรียงศักดิ์ห้อม แหนองค์
ตำรวจมะหาดเล็กคง ควบเต้า
พัลลภราชะบิตุรงค์ แซงสี่ สายเอย
มะหระธึกกลองชนะเคล้า ศัพท์สลั้งศังข์แตร ฯ
๏ พรรลึกแลระเรื้องเครื่อง สูงราย ระยับเอย
เกลื่อนอะภิรุมชุมสาย สง่าหล้า
พระกันภิรมย์ระบาย สะกาวมาศ มะเลืองแฮ
กะบี่ธุชครุฑะพ่าห์หน้า เนื่องเจ้านำจร ฯ
๏ แสนยากรแห่เหี้ยม มะหึมา
สมเสด็จพะยุหะยาตรา เกรีกแกล้ว
องคะรักษ์ราชะรักขา ขนานคู่ เคียงแฮ
เรียงสะลั่งสรรพสะพรั่งแพร้ว สะพรึบห้อมมะเหนทร ฯ
๏ เชีงงอนฉลองบาทเจ้า จางวาง มะหาดเฮย
สรวมก่องเก็จทองสะอาง โอ่แกล้ว
พระยาวังสั่งแสนยางค์ พะลาณัติ สนองเอย
รัวกรับคำนับแล้ว กระลับหน้าคลาขะบวน ฯ
๏ ล้วนอะธึกพรรลึกเรื้อง ตลึงแล ละลานรา
เสียงป่าวศังข์กระทั่งแตร เกรีกเกรี้ยว
กลองชนะกระเทือนแด ดังครุ่ม ครื้นเฮอ
เคลื่อนจากดุษฎาฯเลี้ยว ออกพ้นทวารพิมาน ฯ
๏ ทะหารวันทิยาวุธก้อง สรรเสรีญ แตรเอย
เฉลีมพระบาระมีเมีล มิ่งด้าว
พะยุหะยาตร์ราชะดำเนีร นิเวศน์วิต ถีแฮ
อุภัยะภาคมากเศียรอะคร้าว ครุ่นน้อมจอมถวัลย์ บาระนี ฯ

----------------------------

  1. ๑. แผ่นทองคำเนื้อ ๘ กว้าง ๑๕.๒๔ ซ.ม. ยาว ๔๐.๖๔ ซ.ม. น้ำหนัก ๔๖ กรัม

  2. ๒. แผ่นทองคำเนื้อ ๘ กว้าง ๑๕.๒๔ ซ.ม. ยาว ๓๐.๔๘ ซ.ม. น้ำหนัก ๓๖.๘ กรัม

  3. ๓. พระราชครูวามเทพมุนี แลพระสิทธิชัยบดี

  4. ๔. พระยาโหราธิบดี แลพระญาณเวท

  5. ๕. พระราชครูวามเทพมุนี

  6. ๖. พระยาโหราธิบดี

  7. ๗. พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชาทรงบรรจุลงพระราชกะรัณฑ์

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ