ตอนที่ ๙

เบ็ลมอนต์. ห้องในเรือนนางปอร์เชีย.

นางเนริสสากับคนใช้ออก.

เนริส. ไว ๆ เถิดเปิดม่านประสานทอง:
  เจ้าผู้ครองอาร์ระคอนสุนทรขัณฑ์
  ได้สาบาลสมแยบเยี่ยงแบบบรรพ์,
  จะมาสรรสามผอบครบพิธี.
  [เสียงแตรฝรั่ง. เจ้าอาร์ระคอนกับนางปอร์เชีย, พร้อมด้วยบริวารทั้งสองฝ่าย ออกมาเปนกระบวน.]
ปอร์. ขอเชิญทอดทัศนาเถิดราชะ,
  หีบทั้งสามแจ่มจะอยู่ที่นี่;
  ถ้าพระองค์ทรงเลือกหีบอันมี
  รูปหม่อมฉันสมที่กำหนิดไว้,
  จะได้ตั้งแต่งการงานอาวาห์
  ไม่เนินช้าทันด่วนตามควรได้:
  แต่ถ้าเลือกแล้วผิดบพิตร์ไซร้
  ต้องเสด็จกลับไปด้วยฉับพลัน.
อาร์. ข้าได้กล่าวปฏิญญาสามสถาน:
  หนึ่งในการที่ข้านี้เลือกสรร
  หีบใบไหนบ่ให้บอกคดีนั้น;
  ​ข้อสองแม้เลือกสรรไม่ถูกใบ,
  ต้องเลยงดอดการที่มีคู่,
  อยู่เอกากว่าชีวิตจะกษัย:
  ข้อสามแม้เคราะห์ร้ายทายผิดไป,
  ต้องครรไลจากยุพาไม่ช้าที.
ปอร์. ผู้ใดมาเสี่ยงเคราะห์เพื่อหม่อมฉัน
  ต้องสัญญาเช่นกันสามอย่างนี่.
อาร์. ฉันก็ยอมสัญญาแล้วครานี้.
  ขอโชคดีจงช่วยสมใจพลัน !
  หนึ่งทอง, หนึ่งเงิน, หนึ่งตะกั่ว.
  ตัวอักษรแกะไว้ว่าไรนั่น ?
  “ถ้าใครเลือกต้องสละละโดยพลัน
  ทุกสิ่งสรรพ์บรรดาสาระมี.”
  หีบจะต้องผ่องผุดสุดสง่า
  งามยิ่งกว่าตะกั่วมัวหมองสี
  จึ่งจะควรให้บรรดาสาระมี,
  เอาของดีแลกทรามไม่งามตา.
  หีบทองผ่องผุดสุดสอ้าน
  อักษรสารชี้แจงแถลงว่า
  “เลือกจะได้ของดีมีราคา
  เปนที่พึงปราถนาแห่งหลายคน.”
  ​ที่หลายคนปราถนา ! คำว่า “หลาย”
  น่าจะหมายขยายแยบแบบนุสนธิ์
  ว่าคนเขลาหมู่มากอยากดิ้นรน
  เลือกรูปนอกโสภณ, ไม่พินิจ
  เกินไปกว่าที่ตาของตนเห็น,
  ไม่รู้สิ่งซึ่งเร้นและปกปิด,
  เหมือนนกจอกทำรังอันน้อยนิด
  ชิดชายคาฝ่าภัยอันตราย.
  เราไม่ขอเลือกสิ่งปราถนา
  แห่งประชานิกรหมู่มากหลาย,
  เพราะไม่อยากเอาอย่างสามัญชาย,
  จนกลายเปนทรามไปไม่ชอบกล.
  ขอพิศดูหีบเงินน่าเพลินพิศ;
  ดูลิขิตเขียนงามความนุสนธิ์:
  “เลือกจะได้สิ่งของต้องกมล
  พอสมควรแก่ตนแน่ฉนั้น.”
  เออว่าดี; ผู้ที่หวังมีลาภ
  สิริภาพต้องพร้อมสพรั่งสรรพ์.
  ใครไม่ดีแท้จริงทุกสิ่งอัน
  ไม่ควรหมั่นสรรเสริญให้เกินไป.
  แม้ยศศักดิ์กิติคุณของคนเรา
  ​ไม่หาเอาโดยทุจริตได้,
  และความชอบตอบแต่คนดีจริงไซร้,
  คงจะได้เห็นแผกแปลกนักนา !
  ผู้ที่จนหลายคนคงมีทรัพย์ !
  นายจะกลับต้องระยอบนอบน้อมข้า !
  ชนสามัญก็จะพลันขึ้นราคา
  แม้ว่าสรรจริงตามความงามดี !
  ทั้งเกียรติยศจะได้จากในหมู่
  ผู้ที่ใร้เงินทองต้องหมองศรี,
  เหมือนร่อนรำที่ปนพ้นสาลี
  เหลือแต่เข้าสารดีศรีโสภณ.
  บัดนี้เราจะสรรพลันเสี่ยงโชค,
  ตีประโยคอักษรสารอ่านอีกหน:
  “เลือกจะได้สิ่งของต้องกมล
  พอสมควรแก่ตนแน่ฉนั้น.”
  เออแน่แล้ว ! ขอกุญแจ, ฉันแน่ใจ
  ว่าไขคงถูกเหมาะเปนแม่นมั่น. [ไขเปิดหีบเงิน]
ปอร์. [พูดป้อง] ดูช้าจริง ! อันสิ่งที่ในนั้น
  มันควรที่เธอรู้จักด้วยฉับไว.
อาร์. เอ๊ะอะไร ? รูปจำอวดตาแจ๋วแว๋ว,
  ​มองบ้องแบวมือถือหนังสือให้ !
  อนิจจาหวังเห็นเจ้าทรามไวย,
  ช่างกระไรถูกเยาะเคราะห์เต็มทน.
  เสียแรงหวังตั้งจิตพิศสวาท,
  โอ้แคล้วคลาดครานี้จนปี้ป่น !
  “เลือกจะได้สิ่งของต้องกมล
  พอสมควรแก่ตนแน่ฉนั้น.”
  ฉันไม่ควรจะได้อะไรดี
  กว่ารูปจำอวดนี้หรือจอมขวัญ ?
  นี้หรือสิ่งควรปองของรางวัล ?
  ฉันไม่ดีกว่านั้นหรือฉันใด ?
ปอร์. อันผู้ใดเพลี่ยงพล้ำกระทำผิด,
  จะพินิจคดีด้วยไฉน;
  มันแผกกันแท้ ๆ เปนแน่ไซร้,
  อย่าขัดใจ.
อาร์. ฉันจะอ่านซึ่งสารนี้.
 
[อ่าน] ๏ อัคคีเผาแล้วเสร็จ เจ็ดหน
เหมือนสติแห่งชาย ฉลาด
เลือกใดไม่ลุกลน เลือกผิด
นับว่าผู้สามารถ มั่นคง
​๏ คนงงหลงไขว่คว้า จูบเงา
สุขก็เพียงฉายา แห่งสุข
ตลกแต่งตนเพรา เพริดล่อ ตาแล
เช่นหีบใบนี้สนุก นักหนา
๏ จะหาใครคู่เคล้า เคียงหมอน ก็ดี
ความโง่คงตามเปน เพื่อนแนบ
รีบลามิ่งบังอร ไปเถิด ท่านเอย
คนโง่บ่รู้แยบ อยู่ใย ฯ
  ถ้าขืนอยู่นานไปก็ยิ่งโง่:
  โอ้ฉันมาครานี้เสียทีใหญ่;
  เมื่อขามาหัวบ้ามาหนึ่งไซร้,
  ขากลับไปมีเปนคู่ดูน่าอาย.
  โอ้มิ่งมิตร์วนิดาต้องลาแล้ว,
  จำต้องแคล้วคลาดไปน่าใจหาย.
  จะไม่ลืมคำมั่นจนวันตาย,
  ไม่โยกย้ายหาผู้อื่นมาคู่ครอง. [เข้าโรง. พร้อมด้วยบริวาร]
ปอร์. ดูราวกับแมลงเม่าบินเข้าไฟ.
  ผู้ที่ไร้สติทั่วทั้งผอง.
  เมื่อยามมาเลือกสรรมักพลันต้อง
  เลือกเอาของผิด, จำเภาะเปนเคราะห์ดี.
​เนริส. คำโบราณท่านว่าน่าเชื่อท่าน,
  การวายปราณและวิวาห์รุ่งราศี
  เปนผลกุศลกรรมทำไว้มี.
ปอร์. ปิดม่านทีเนริสสาอย่าร่ำไร.
  [คนใช้ผู้ ๑ ออกมา.]
คนใช้. คุณหญิงอยู่ที่ไหน ?
ปอร์. ทำไมนี่ ?
คนใช้. มีชายชาวเวนิสมาถึงใหม่
  ที่หน้าบ้าน, แถลงสารว่านายไซร้
  จะมาถึงนี่ในเร็วเวลา.
  นายของเขานั้นไซร้ได้สั่งถ้อย
  มายกยอเรียบร้อยเปนหนักหนา,
  ทั้งฝากของดี ๆ มีราคา
  มากมายมา, ข้าเห็นเปนกำนัล.
  บรรดาผู้สื่อสารสมานรัก
  เห็นมานักแล้วไม่เหมือนเปนแม่นมั่น:
  ผู้ล่วงหน้าครานี้เขาดีครัน,
  ราววสันต์นำฤดูคิมหะมา.
ปอร์. เท่านั้นทีเถิดนา: ข้าวิตก
  จะเลยยกเอาเปนญาติวงศา
  ​ของเจ้าเองเสียกระมัง, ดูตั้งมา
  สรรเสริญยิ่งกว่าผู้ใด ๆ
  มาเถิดมา, เนริสสา: ข้าอยากมอง
  ดูทูตของกามะเทพผู้นี้ไสร้,
  กิริยาท่าทางเปนอย่างไร.
เนริส. บัสสานิโยขอให้ได้เปนยอดรัก. [พากันเข้าโรง.]

----------------------------

แชร์ชวนกันอ่าน

แจ้งคำสะกดผิดและข้อผิดพลาด หรือคำแนะนำต่างๆ ได้ ที่นี่ค่ะ