วัน ๔ ฯ๑๑ ๒ ค่ำ ปีชวดอัฐศก ๑๒๓๘

เรืออรรคราชวรเดช

วัน ๔ ๑๑ฯ ๒ ค่ำ ปีชวด อัฐศก ศักราช ๑๒๓๘

เวลาเช้า ๒ โมง เราจะลงเรือกลับบางกอก แลคุณปริก คุณพลอย เล็ก มาคอยส่ง คุณปริกเอาหอยจักรนารายน์มาให้ แล้วออกมาข้างนอก พบท่านกรมท่า แลพวกกรมท่ามาคอยส่งอยู่ที่พลับพลา เราได้ให้เงินอ้ายเจ๊กด้วงช่างทองเปนเบี้ยหวัด ๓ ตำลึง เมื่อลงมาถึงที่ตพานพวกกรมท่าเขามาคอยส่งอยู่มาก เราลงมาถึงเรืออรรคราชรอคอยจนคนมาพร้อม เวลาเช้า ๓ โมง ๑๕ มินิตได้ออกเรือ เจ้าปฤษฎางค์ซึ่งออกไปคอยอยู่อ่างศิลานั้น ลงเรือมากับเราด้วย เวลาเที่ยง ๑๕ มินิตเข้าในปากน้ำ พบเรือใบแล่นเข้ามาสองลำ แล้วเข้ามาถึงพระเจดีย์กลางน้ำรออยู่ พระยาสมุทมาหา เราให้ผ้าพื้นกับฝากเทียนขึ้นไปบูชาพระสมุทเจดีย์ เรือก็เดินต่อมา เวลาบ่าย ๓ โมงครึ่งถึงตำหนักแพ เรือมาวันนี้เดินถึง ๑๑ นอด เราขึ้นบนตำหนักแพ มีทหารกับขุนนางมารับพร้อมกัน ขุนนางที่มานั้น ท่านภูธราภัย ๑ คุณสุรวงษ์ ๑ เจ้าพระยาศรีพิพัฒน์ ๑ พระยาราช ๑ พระยาอุไทยธรรม^๑๑๓ ๑ พระยาพิพิธ ๑ พระยา​เทพ^๑๑๔ ๑ พระยาศรี^๑๑๕ ๑ พระยาโชฎึก ๑ พระยาพิพัฒน์ ๑ พระยาราชรองเมือง^๑๑๖ ๑ พระยาอภัยรณฤทธิ์^๑๑๗ ๑ พระอนุชิต ๑ พระยาบำเรอภักดิ์^๑๑๘ ๑ พระโทรเลข^๑๑๙ ๑ พระหลวงนอกนั้นมาก กับเจ้านาย ๔ คน ทวี ๑ เทวัญ ๑ กระเษม^๑๒๐ ๑ มนุส^๑๒๑ ๑ กับหม่อมเจ้าอิก ๒ คน ๓ คน เราให้ผ้าพื้นที่ผู้ใหญ่คนละสองผืน ผู้น้อยคนละผืน แต่เทวัญ ทวี กับท่านภูธราภัย คุณสุรวงษ์ นั้น เราให้มาแล้ว จึงให้พลอยจันทบุรีแก่ท่านภูธราภัย แลคุณสุรวงษ์นั้นเราพูดด้วยราชการหน่อยหนึ่งแล้วกลับขึ้นมา พบพระยาเวียงใน พระรามพิไชย กับล้อมวังที่ต้นสน มาในวังพบลูกขุนเข้ามาคอยพร้อมกัน เราให้แจกผ้าคนละผืนบ้างสองผืนบ้าง แล้ว​กลับเข้ามาข้างใน พบเจ้าคุณกลางกับท้าวนาง หยุดพูดกับท่านหน่อยหนึ่งแล้ว ขึ้นมาพบเจ้านายผู้หญิงมารับพร้อมกัน ได้หยุดพูดกับท่านถึงเรื่องที่ไปประมาณชั่วโมงเศษ เรือเขจรกับเรือไรซิงซันมาถึงทีหลังเราหลายชั่วโมง เราไปทำขวัญลูกหญิงบีเอตริส^๑๒๒เวลาย่ำค่ำแล้ว ท่านกลางกับท่านใหญ่ยังไม่มา ต่อเวียนเทียนจึงได้มาถึง แต่พอทันทำขวัญ.