ฉากที่ ๑ (พระเพื่อนแพงทูลลาพระเจ้าย่า)

(ฉากรูปในตำหนักพระเจ้าย่า ตัวละคร มีพระเจ้าย่าประทับบนพระแท่น ข้าหลวงกำนัลนางเฝ้าแหน)

ร้องลำเขมรอกโครง ๏ เมื่อนั้น พระนางเฒ่าเจ้าย่าฟ้าเมืองสรอง ประทับอาสน์ราชสำนักตำหนักทอง ทรงปกครองเลี้ยงพระราชธิดา พระเพื่อนพี่แพงน้องสองอ่อนไท้ ยอดหทัยเสมือนเกล้าพระเจ้าย่า ครั้นแม่เจ้าเฒ่าหง่อมตรอมโรคา มอบสองราพี่เลี้ยงเคียงประคอง ถึงงกเงิ่นดำเนิรไหนไม่ถนัด ยังโลภจัดหึงจัดตุปัดตุป่อง หมกมุ่นหมักอัคติคอยตริปอง ​แต่จะจองวิหิงสาอยู่ตาปี ๚ ๖ คำ เจรจา

(ใช้ข้าไทให้เก็บกวาดและบ่นปอดแปดฤทธิ์ตระหนี่ ตรวจตราข้าหลวง ที่ไปเก็บขนอนตลาด อากรสวน หางเข้าค่านา ปากลำสำเภา ข้าราชการเลขสมเลกชะเลย ลูกหนี้กู้จำนำ โลภอาหาร ภาวนาพลางด่าพลาง เหลวเละ ริษยาหึงนางดาราวะดีศรีสะใภ้และพระสนม กระเบียดกระตักท้าวพิชัยพิศณุกร หวงหลานจะอภิเษกเอง รับของกำนัลเดิรความภาษีอากร ตั้งตำแหน่งขุนนาง) เพลงฉิ่งนางออก ลา

ร้องลำเขมรเป่าใบไม้ ๏ เมื่อนั้น พระเพื่อนแพงบังอรอัปสรศรี เสด็จถึงตำหนักพระพันปี คลานเข้าไปอัญชลีบาทบงสุ์ พระเจ้าย่าปราศรัยกอดรัด จุมพิตนัดดาพล่ามอารามหลง อยู่งานพัดปฏิบัติผลัดสององค์ องค์หนึ่งทรงอยู่งานนวดบำเรอ ๚ ๔ คำ เจรจา

ร้องลำเขมรคางเหลือง ๏ เมื่อนั้น พระเจ้าย่าทำท่าป้ำเป๋อ เฝ้าชมพระหลานจ้อออเออ ตรัสเพ้อ​เจ้อเหลวไหลไชชอน กำชับนางรื่นโรยโกยกำชับ ตรัสแล้วกลับตรัสซ้ำสั่งสำส่อน ประทานโอวาทบอกยอกย้อน แต่ล้วนคลอนป้วนเปี้ยนเวียนวง ๚ ๔ คำ เจรจา

ร้องลำเขมรอมตุก ๏ เมื่อนั้น พระพี่น้องชื่นชมสมประสงค์ ได้ช่องพระพันปีมีจำนง ให้สองนวลสงวนองค์ทรงสำราญ จึ่งทูลลาพระเจ้าย่าไปสวนขวัญ พอได้บันเทิงสุขสนุกสนาน นางโรยรื่นชื่นช่วยกราบกราน ทูลยุยงสงสารให้สมปอง ๚ ๔ คำ เจรจา

ร้องลำเขมรเอวบาง ๏ เมื่อนั้น พระเจ้าย่า โปรดปรานหลานทั้งสอง ทรงงมงายงกงันไม่ทันตรอง แม่เจ้าร้องอำนวยเห็นด้วยพลัน ๚ ๒ คำ เจรจา

​ร้องลำล่องน่านใหญ่ ๏ เมื่อนั้น พระเพื่อนแพงอ่อนท้าวสาวสวรรค์ สมหมายถวายบังคมคัล จอมขวัญลาจากตำหนักทอง ๚ ๒ คำ เพลงเร็ว

(ปิดม่าน)

----------------------------