ชุดที่ ๓ (พระลอต้องเสน่ห์)
(ฉากรูปในพระราชมนเทียรพระลอ ประดับด้วยขัตติยูปโภคราชิสสริยยศ ตัวละครมีพระลอประทับพระแท่นเอกกระราชาอาสน์ สาวสนมแวดล้อมบำเรอถวาย)
ร้องลำลาวสมเด็จ รับมะโหรี ๏ เมื่อนั้น พระลอวรลักษณ์ล้ำเลขา ก่องกุหลาบช่อ ชื่นใจพระลอของเผือนิเอย พระโฉมเฉิดเลิศมนุษย์สุดโสภา เฉลิมราไชศวรรย์ถวัลย์เวียง พุ่มพิกุลฉัตร พระจุลจักรพรรดิของเผือนิเอย ผ่านดินแดนแมนสรวงบุรีราช สนมนาฏน้อมกายถวายเสียง ช่อชะมะนาด พระลอสุดสวาทของเผือนิเอย บรรเลงร้องสนองเสนอบำเรอเรียง งามเพียงดาวล้อมจันทร ช่อมะลุลี ชื่นชมบารมีพระลอนิเอย ๚ ๔ คำ
ร้องลำลาวคำหอม รับมะโหรี ๑ ๏ สาวสุรางค์นางสนม บังคมยุคลบาท ราชร่มเกล้า เอื้ออรโฉม โน้มทรวงสาว ทุกค่ำเช้า สาวรักสาวจึงเฝ้า ใฝ่สนองพระคุณเอย ๚
๒ ๏ ฉะอ้อนโอษฐ์แอ่วๆ พระแก้วก่องโลก แสนสวยสะคร้าญ สังหาญแสนโศก สร่างแสนพิโยคยวนใจ สร่างโศกสร่างเศร้าสร่างเหงาหฤทัย เพราะพระโฉมท่านไท้ เฉิดฉินชื่นเชียงเอย ๚
๓ ๏ ชื่นแสนชื่น ชื่นชวนเสน่หา ชื่นชีวา โฉมมหาราชท้าว เสน่ห์สนองรองบัวบาทจ้าว ระบือเบื้องกะเดื่องแดนด้าว โฉมพระงามอะคร้าว เครงเวียงเอย ๚ (ฟ้อนต่อเพลงลาวคำหอม)
ร้องลำลาวสวยรวย รับมะโหรี ๑ ๏ เจ้าณหัวฉ่องพระโฉมเฉิดฟ้า ชื่นแหล่งหล้า ละลานใจ พระเลื่อง เลิศะลอหน่อไท้ ยอดอาลัย แสนสาวสนมเธอ ๚
๒ ๏ ยลสาวสวรรค์ ขวัญเนตรภูเบศบรรเลง เสนาะเพลง บันลือ นฤโฆษ โสตเสนอ สาวจับระบำ จับระบำ บำเรอ ไฉนพระลอราชเพ้อ บมิเอื้อนออเออ เอาแต่เท้อฤทัยโทม ๚
๑ ๏ ฤทธิ์ลูกลม อาคมพระปู่สึง รัดร้อนรึง กลไฟโหม แว่วแต่ซอ ล่อคะนึง ตะลึงโลม เห็นแต่โฉมเพื่อนแพงสองอร ๚
๒ ๏ มิไยเหล่าโฉมเฉลา สาวสุรางค์ เล่นดุริยางค์ เย้ายวน รำฟ้อน ถวายกร ถวายกร แย้มสรวล ระริกระรื่นชื่นชวน โอ้พระเอยอักอ่วน บหวนจะหรรษา ๚
๑ ๏ ไม่เพลิดเพลิน เฉิดโฉม โสมนัสส์ เฝ้าฮึดฮัดพระหัทยา ถวิลถึงน้อง ทั้งสองยุพา ฤๅหลงเสน่หา ห้ามแหนเหมือนเคยเคย ๚
๒ ๏ ถึงสนม นางไหน น่าโปรด ยั่วพระปราโมทย์ พระก็เฉยเมย ก่นแต่โศก แต่โศกสิ้นเสบย โอ้พระลอราชเอ๋ย หวังแต่โฉมชะไมเชย พระละเลยมิลามเลียม ๚
ร้องลำลาวคำหอม รับมะโหรี ๑ ๏ โฉมสุรางค์ นางสาว บำเรอท้าว ทอดกร ฟ้อนงามเสงี่ยม เทริดทรงสวย ทอดตาถวาย ร่ายรำเรี่ยม เปรียบฝูงนางฟ้าเยี่ยม ปรางค์ฉลอง ลอราชเอย ๚
๒ ๏ เสนาะสำเนียง ๆ เสียงบรรเลง ร่ำเพลงสวรรค์ โฉมพระกำนัล นาฏกรกราย ไพเราะเพราะใจหาย แลเลิศเฉิดฉาย ชื่นโฉมสนมเอย ๚
๓ ๏ โอ้พระเอวกลม ของสนมนางสาว งามราว เทวราชร่อนฟ้า พระเลิศมนุษย์ เห็นสุดแสวงหา ผองยุพา พลอยพึ่งพระบุญ ขอพระเรืองฤทธิ์ เรืองพระกฤติคุณ เผือพึ่งพระการุญ อุ่นเกล้าเหมือนหวังเอย ๚ (ปี่พาทย์ทำเพลงฝรั่ง ตะเขิ่งเจ้าเซน เพลงเร็ว เพลงฉิ่ง จีนรัว จีนถอน จีนรัว ลา)
ร้องลำลาวครวญ ๏ พระเอยพระเรืองลอ กมลฝ่อใฝ่ฝันกะสันหา พระเพื่อนพี่แพงน้องสองพะงา พ่วนพิษกฤตยาเสน่ห์นาง เอนองค์ลงอิงเขนยทอง อาดูรขุ่นข้องหมองหมาง ชักภูษาห่มหุ้มคลุมคราง มิรู้สร่างซึมเซาเหงางง ๚ ๔ คำ โอด
ร้องลำล่องน่านเล็ก รับมะโหรี ๏ บัดนั้น สนมนางต่างคิดพิศวง หมอบชะม้อยคอยบรรโลมพระโฉมยง เห็นพระทรงโศกกำสรวลครวญคราง ไม่แย้มเยื้อนเหมือนเคยเปรยปราย คลุมพระกายวิปริตผิดอย่าง ต่างตื่นเต้นเป็นทุกข์ไปทุกนาง บ้างเยื้องย่างไปทูลพระชนนี ๚ ๔ คำ ชุบ (ตัวละครออกในปลายชุบ)
ร้องลำลาวเล็กตัดสร้อย ๏ เมื่อนั้น พระแม่เจ้าบุญเหลือมีศรี ทั้งโฉมยงองค์ลักษณะวดี สองพระพี่เลี้ยงตระหนกตกใจ พระพันปีขึ้นบนที่บรรจถรณ์ วิงวอนทูลถามอาการไข้ โอ้สังเวชพระลอหน่อไท้ คลั่งไคล้ไม่สมประดีดาล ออกท้าวร้าวอุระสะอื้นอ้อน เดือดร้อนด้วยแสนสงสาร ชลเนตรไหลนองดังท้องธาร ทุ่มทรวงสะท้านโศกี ๚ ๖ คำ โอด
ร้องลำสร้อยลาว ๏ นายแก้วรักแล้วอย่าอยู่ช้า ไปหาโหรแพทยาหมอผี นายขวัญนั้นไปบัดเดี๋ยวนี้ ตามแม่มดตัวดีเข้ามา ๚ ๒ คำ เจรจา
พระนางบุญเหลือ ไปเร็วๆเข้าเถิด ขุนแก้วขุนขวัญเฮย หัวอกตูข้าแทบจะพังเสียรอนรอนแล้ว ด้วยพระลูกเจ้ายอดรักเสมือนดวงชีวิตของตูข้า พระองค์เดียวเท่านี้ เห็นมดหมอถ่อพายที่ไหนดี ไม่ว่าหมอหลวง หมอชะเลยศักดิ์ เอาตัวเข้ามาเถิด พระอาการลูกข้าวิปริตผิดนัก
ร้องลำเขมรกล่อมลูก รับมะโหรี ๏ บัดนั้น นายแก้วขวัญงันงกตกประหม่า บังคมสมเด็จพระมารดา ไปหาโหรหมอวิชชาเข้ามาพลัน ๚ ๒ คำ เจรจา
(นายแก้วนายขวัญไปทางโน้น ทางนี้พระชนนีก็ทรงตีโพยตีพาย นางลักษณวดีและพระสนมนางที่แวดล้อมถนอมพระลอ ก็เศร้าโศกวิตกด้วยธคลั่งไคล้ไม่เป็นสมปฤดี บัดเดี๋ยวสองพระพี่เลี้ยงก็นำโหรและหมอมา โหรคำนวณทำนายว่าถูกมนต์เสน่ห์กระทำ พระเคราะห์ร้ายนัก แต่คงจักพอแก้ไขบำบัดได้ หมอยาก็ว่าเป็นพระโรคพระวาโยกำเริบ ถวายพระโอสถก็ไม่คลาย หมอนวดก็ว่าเป็นด้วยพระเส้นรัดรึง แต่ถวายอยู่งานก็ยิ่งกำเริบ หมอผีก็ว่าถูกลมเพลมพัดกะเส็นกะสาย ปัดแถลงแรงรังควานก็มิทุเลา แม่มดเข้าทรงตามวิธีว่าฤทธิ์ผีประพรมอุทกมนตร์ถวายพระโอสถ โรยแป้งก็กลับทรงพระโกรธพระโรคกำเริบหนักขึ้น ต่างหมดวิชชากลัวพระราชอาญาอยู่ตามกัน)
ร้องลำเขมรอมตุก ๏ บัดนั้น หมอยาหมอผีตัวสี้สัน แม่มดหมดปัญญาดูตากัน ไม่กล้าขันแก้ตัวกลัวอาญา ๚ ๒ คำ เจรจา
(หมอต่างคนต่างออกตัว พระชนนีและพระพี่เลี้ยงตั้งสินบน และเอาใจอย่างไรก็ไม่มีใครกล้ารับ ต่างถวายบังคมลากลับไป)
ร้องลำล่องน่านใหญ่ ๏ เมื่อนั้น พระแม่เจ้าเศร้าโทรมนัสสา ตรัสเรียกสองพี่เลี้ยงเข้ามา ตริตรึกปรึกษาจะแก้กัน ๚ ๒ คำ เจรจา
พระชนนี จะเห็นอย่างไรหา ขุนแก้วขุนขวัญ พระอาการขุนหลวงเพ้อคลั่งอยู่เช่นนี้ จะงอมืองอตีนนิ่งเสียอย่างไร แต่จะทำฉันใด จะไปหามดหมอดีที่ไหน ตูข้าก็หมดปัญญา หา ว่าไง เขือจะเห็นอย่างไร
ร้องลำล่องน่านเล็ก รับมะโหรี ๏ บัดนั้น พระพี่เลี้ยงนายแก้วนายขวัญ ทูลว่าหมดปัญญาหมอสามัญ เพราะเลขยันต์มนตร์เสน่ห์ถมเทมา เห็นแต่พระหมอเฒ่าสิทธิชัย ที่ออกไปจำศิลอยู่ถิ่นป่า เชี่ยวฉมังขลังฤทธิ์วิทยา คงรักษาท้าวไทยแก้ไข้คลาย นายแก้วทูลแล้วบังคมลา รีบไปป่าตามหมอใจคอหาย นายขวัญนั้นนั่งระวังนาย พอตกบ่ายหมอเฒ่าก็เข้ามา ๚ ๖ คำ เจรจา
(พระชนนี ตรัสเอาใจหมอ ให้เข้าไปตรวจพระอาการ)
ร้องลำพะม่าเขว รับมะโหรี ๏ บัดนั้น พระหมอเฒ่าสิทธิชัยใจกล้า ตรวจดูพระอาการผ่านฟ้า ก็ทราบเหตุเภทภยาสาใจคิด หมอจะตั้งกลากูณฑ์พิธี พลีเทพรักษ์อันศักดิ์สิทธิ์ เชิญโสรจสรงมุรธามหาวิชิต น้ำกรดสังข์เสกอิทธิมนตรา ๚ ๔ คำ เจรจา
(พระชนนีก็อำนวยตาม ตรัสสั่งขุนพี่เลี้ยงให้เจ้าพนักงานจัดการตามคำพระหมอเฒ่า ตั้งพระแท่นสรงกระยาสนานในชาลาหน้าราชมนเทียร จัดฐานกลากูณฑ์บัดพลี พระหมอเฒ่าก็จับสายสิญจน์ลงยันต์แวดวงตามอุปเท่ห์)
ร้องลำสระบุโหร่งนอก รับมะโหรี ๏ ได้เอยได้โชค ชินะโยคหมอเฒ่าเป่าคาถา ถะเกิงกองอัคนีบูชา ภาวนาบัดพลีพะลีกรรม์ ปักเทียนชัยไว้ณหม้ออุทกมนตร์ โอมอ่านเวทพ่นพิชาร่ำ เชิญอารักษ์ยักษ์ปิศาจกาจกำยำ มาประจำจุกช่องป้องอาคม ๚ ๔ คำ (ปี่พาทย์ทำเพลงสาธุการ ออกรัวสามลา มีเทพดากุมภัณฑ์ภูตผีออกมาพิทักษ์รักษา พระหมอเฒ่าบอกให้เชิญพระลอสู่ที่สรงสนาน พระพี่เลี้ยงเชิญพระภูษาเศวตพัตร์มาทูลอัญเชิญ ท้าวธก็เพ้อบเป็นส่ำได้)
ร้องลำลาวเฉียง รับมะโหรี ๏ เจ้าแมนสรวงเอย โศกพระทรวงเสน่ห์มุ่น เชื่อมเชาวน์ฉุน ข่อนขุ่นคลั่งระทมแรงเอ๋ย โอ๋แรงลูกลม พระลอเอวกลม สิ้นสมประดีดาล ๚
๒ ๏ คู่ขุนเอย คู่ขุนพี่เลี้ยง เคร่าคอยเคียง ประคองเบื้องบทมาลย์ พระเอยพระลอภูบาล หวาดวิโยคโศกสะท้าน พลุ่งพล่านกมลชา ๚
๓ ๏ พี่เลี้ยงสองเอย ถวายเฉวียงเศวตวัตถ์ อุ้มองค์กษัตริย์ เชิญเสด็จยาตรา พระเอย พระลอเลิศฟ้า พร่ำมะเมอเพ้อมา สู่แท่นกระยาสนานเอย ๚ บาทสกุณี
๔ ๏ เฒ่าพระหมอเอย สิทธิชัยชำนาญ โอมโองการ อ่านเวทถอนอาถรรพ์ ขับเอยขับคุณเลขยันต์ ปัดแถลงแย้งกัน สรรพะกฤตยาพยูห์ ๚
๕ ๏ เทริดสุรหงส์เอย พอธสรงอุทกมนตร์ เตชะผจญ เวทพ่นพะเนียงครู ฤทธิ์เอย โอ๋ฤทธิ์เสน่ห์ปู่ ถูกฤทธิ์ริปูสู้ พิษทู้ทะลายคลาย ๚
๖ ๏ พ่อเจ้าชีวิตเอย สร่างฤทธิ์เสน่ห์หลง รู้สึกองค์ บ่ห่อนทรงสวิงสวาย บุญเอย โอ๋บุญเมืองหลาย พระมิ่งพระขวัญหาย มาสู่พระกายพระแล้วเอย ๚ (ปี่พาทย์ทำเพลงลงสรง)
ร้องลำลาวกะแซ รับมะโหรี ๏ พระเอยพระลอเลิศ บุญเกิดฟื้นสกนธ์เสื่อมมนตร์ผี เสด็จจากแท่นสรงวารี จรลีมาทรงอาภรณ์ ๚ ๒ คำ เสมอ
ร้องลำลาวกะแซต่อ ๏ พระแย้มยิ้มพริ้มพักตร์ผุดผ่อง ไม่มัวคล้ำดำหมองเหมือนก่อนๆ ประทับราชอาสน์สุวรรณอันบวร บังคมพระมารดรดีพระทัย ๚ ๒ คำ
ร้องลำเขมรโพธิสัตว์ ๏ เมื่อนั้น พระแม่เจ้าบุญเหลือเป็นใหญ่ ทั้งนางลักษณะวดีศรีสะใภ้ สนมในพระพี่เลี้ยงสองรา เปรมปรีดิ์ด้วยพระลอดิลกโลก หายพระโรคเกษมสันต์หรรษา พระพันปีเสาวนีย์เรียกเงินตรา ทั้งเสื้อผ้ารางวัลสิทธิชัย ๚ ๔ คำ เจรจา
พระชนนี เฮ้อผู้รับสั่งไปบอกนางชาวคลังให้ไปเอาเงินถุงแดงในพระคลังในสี่ถุง กับเสื้อผ้าอย่างดีมารางวัลพระหมอเฒ่าเดี๋ยวนี้และ ตูข้าขอบคุณนักเหนอ ตาสิทธิชัย
(ชาวคลังก็พาเงินและเสี้อผ้ามาพระราชทานหมอเฒ่าๆถวายบังคมทูลว่า พระราชอาญาไม่พ้นเกล้าพ้นกระหม่อม ข้าพระบาทเห็นสมควรจะสมโภชเชิญพระขวัญพ่อเจ้าณหัวให้ทรงพระเจริญภิยโยยิ่งขึ้นไปด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม)
(พระชนนีทรงเห็นชอบ ตรัสให้พระพี่เลี้ยงจัดเครื่องมงคลสมโภช)
ร้องลำมหาชัย ๏ บัดนั้น พระหมอเฒ่าเจ้าวิชชาจะหาไหน เบิกแว่นเวียนพระลอหน่อไทย อวยชัยเฉลิมพรสุมงคล ๚ ๒ คำ (ปี่พาทย์ทำเพลงนางนาฏ)
ร้องลำมหาฤกษ์ ๏ พระศุลีเถลิงศรีอุศุภราช จากไกรลาสลอยละลิ่ว (อัมพร) ปลิวเวหน กฤษณุรักษ์จากมหา (กะษิระ) ชะเลวน ทรงครุฑยุทธณ (ราวะนะ) ระเห็จจร พรหมาจาตุพักตร์จากอักขนิษฐ์ เสด็จสถิตหงสะอาสนผงาดหงอน พระเป็นเจ้าทั้งสามตามอวยพร ให้ภูธรทั้งพระวงศ์ ทรง (พระ) เจริญ ๚ ๔ คำ (พระหมอเฒ่าถวายม้วนพระมหาขวัญและน้ำนาฬิเกฟาดพระเคราะห์ ผูกด้ายพระขวัญเจิมเฉลิมสิริราชูปมงคลอำนวยถวาย)
ร้องลำสดายงแปลง รับมะโหรี ๏ สาวสนมบังคม (ขัดติยะปะดล) ยุคลบาท บรมนารถ (นวรรคะถวัลย์ไหว้พระขวัญ) สรรเสริญ ถวายพระพรภิยโย (ชินิสะโร) เดโชเชิญ ถะเกิงเกิน (พระ) ทินกร (ก่องอัมพร) ร่อนนภางค์ เสวยสวัสดิ์ยิ่งกษัตริย์ (สกละรัฐ) ทั่วปัถพี ทุกทิวา (และทุก) ราตรี (เกษมศรี) อย่ามีหมาง เลิศดิลกปกเกล้า (นิกระเหล่า) สาวสุรางค์ เฉลิมปรางค์ (อมรมิ่ง) เมืองแมนโสตถิ์แสนเอย ๚ ๔ คำ
(ปิดม่าน)
----------------------------
