๑๔๏ ปวงข้าสมาชิกสโม |
สรนพทวารนาม |
สุดแสนจะอาลยและความ |
วิปโยคบหย่อนหาย |
๏ เหตุปิ่นนรินทร์บรมนาถ |
ปิยราชพระองค์วาย |
ชนม์สูญพระชีพพระวรกาย |
อุปบัติดุสิตสรวง |
๏ คงแต่พระนามพระคุณนิจ |
จะสถิตสเถียรปวง |
คัมภีรภาพสุขุมตวง |
ละก็ปัถพีดล |
๏ ไหนเลยจะธารพระคุณเทียบ |
บมิเพียบมิพอขน |
สู่ห้วงมหาสมุทรชล |
ก็บอาจจะเต็มตาม |
๏ ดั่งได้ขยายยุบลกาพย์ |
บททราบภิปรายความ |
ภักดีณปิ่นรฐสยาม |
ปรมินทร์พระภูเบนทร์ |
๏ นับแต่ทิวาจรสวรร |
คตปัญจมาสเจน |
จวบเชิญพระโกษฐ์จรพระเมรุ |
และถวายพระเพลิงกาล |
๏ ก่อนเคยประนตกรประนม |
ทศนัขสโมธาน |
พรั่งพร้อมณมาสทวิวาร |
อภิวาทถวายพวง |
๏ บุบผาและมาลยประทีป |
สุวคันธรื่นทรวง |
บูชาสการนรปวง |
อภิรมย์จะหาไหน |
๏ ครั้งนี้จะเปนทิวสปัจ |
ฉิมทัศนานัยน์ |
แม้เราจะปรารภหทัย |
อนุสรบห่อนเห็น |
๏ ข้าน้อยจะกล่าวพจนอัก |
ขรลักษณ์แถลงเปน |
ฉันท์พากย์ฉลองพระคุณเย็น |
ศิรเกล้ากวีผอง |
๏ เรียงรจน์จรดบทลิขิต |
ขณะพิศพระเมรุทอง |
ชาวไทยทฤษฎิ์คุณสนอง |
และถวายพระเพลิงเปน |
๏ เครื่องรู้ระลึกกมลมาน |
ฐิติกาลมิลืมเห็น |
เปนที่ชะโลมหทยเย็น |
ขณะเมื่อวิจารณ์ฉันท์ |
๑๑๏ เอกูนติงสา |
ธิกสัตสมัยพรรษ์ |
โสฬศนิยมวัน |
หฤหัสบดิ์มินาคม |
๏ เปนกาลประจวบวา |
รถวายพระเพลิงบรม |
ศพปิ่นปิโยดม |
ปรมินทร์บดินทร |
๏ เริ่มการกุศลวัตต์ |
อดิเรกบวร |
ถึงวารทิวาตอน |
สุริย์บ่ายประชุมกัน |
๏ อัญเชิญพระศพปิ่น |
ปถพินทร์พระทรงธรรม์ |
พร้อมพรั่งพระวงศ์สรร |
พอมาตย์อเนกมา |
๏ เคลื่อนคล้อยพระโกษฐ์จาก |
พระสุวรรณเบญจา |
สู่ยานมาศคลา |
คณะชาวประโคมเคียง |
๏ แตรสังข์สนั่นกลอง |
ชนะร่ำประจำเรียง |
วังเวงวิเวกเสียง |
และมโหรธึกดัง |
๏ ปืนใหญ่ระดมยิง |
สรนาทสนั่นฟัง |
เสียงลั่นสะท้านวัง |
ระยะหยุดละนาฑี |
๏ คลาเคลื่อนขบวรโดย |
ทิศทางทวารศรี |
สุนทรอธึกมี |
จรออกทวารนาม |
๏ เทวาภิรมย์เคลื่อน |
อนุกรมขบวรตาม |
ดำเนิรพินิจงาม |
นยน์พึงตะลึงชม |
๏ โดยมารคมหาราช |
ยุรยาตร์สง่าสม |
ปวงราษฎร์มโนรม |
ยตลอดถนนหลาม |
๏ ปิ่นฉัฏฐรัชย์เขต |
นฤเบศร์บดีสยาม |
พร้อมด้วยพระวงศ์ตาม |
วรโกษฐ์เสด็จถึง |
๏ วัดเชตุพนปวง |
มุขเสวกาจึง |
จัดแจงขบวรอึง |
สรพร้อมพนักงาร |
๏ อัญเชิญพระโกษฐ์ขึ้น |
บุษบกประดิษฐาน |
พิไชยรถกาญ |
จนทาบประเทืองวาม |
๏ เรียบริ้วพยูห์ยาตร |
ระดะดาษระดับงาม |
คู่เคียงประจำหลาม |
ระยะแลสะพรึบพราย |
๏ เครื่องสูงก็พรักพร้อม |
อภิรุมและชุมสาย |
แตรสังข์และกลองราย |
และมโหรธึกขาน |
๏ สมเด็จพระจอมสง |
ฆสุธรรมสมาจาร |
ไพบูลย์วิจารณ์ญาณ |
ประทับราชรถทรง |
๏ อ่านพุทธพจน์คือ |
อภิธรรมประเสริฐมง |
คลนำพระโกษฐ์บง |
ศุภลักษณ์พิลัยตา |
๏ สามโมงก็คล้อยเคลื่อน |
พระบรมศพคลา |
ดำเนิรขบวนมา |
ณถนนสนามไชย |
๏ เจษฎ์จอมสยามขัต |
ติยฉัฏฐ์ชเนนทร์ไท |
ทรงเปนประธานใน |
กิจนี้พระดำเนิร |
๏ พร้อมด้วยบรมวง |
ศอเนกขบวรเดิร |
แห่แหนพินิจเพลิน |
จรตามถนนหลวง |
๏ อัครราชทูตแทน |
รฐบาลประเทศปวง |
เสนาบดีกระทรวง |
คณะเจ้าพระยาผอง |
๏ อิกเจ้าประเทศราช |
และอมาตย์ก็เนืองนอง |
เลขานุการของ |
คณะทูตสถานมวล |
๏ ข้าราชการปวง |
ณกระทรวงก็เดิรขบวร |
ลำดับมิสับสวน |
ระยะงามสง่าฉงน |
๏ เมียงมองพระโกษฐ์มาศ |
นรราษฎร์สกลยล |
กลับเศร้าระทมมน |
มุขไม่สเริงเลย |
๏ คราวบงขบวรแห่ |
ขณะแลภิรมย์เชย |
ครั้นเมิลพระโกษฐ์เคย |
พิศตื้นกมลตน |
๏ พิศเพ่งพระโกษฐ์มาศ |
บมิอาจจะกลั้นชล |
เนตรราษฎรยล |
ณระหว่างวิถีสอง |
๏ ทุกผู้บอาจปราม |
นยนามพุเนื่องนอง |
ต่างฝืนสอื้นมอง |
พระบรมโกษฐ์พลาง |
๏ บางเหล่าก็เฝ้าพรรณ |
นอนันต์พระคุณลาง |
เหล่าหวิววิโยควาง |
กรอัญชลีเลอ |
๏ กรานศีระซบกราบ |
อุระวาบวะหวามเออ |
อาจพลิ้วหทัยเผลอ |
ชลเนตร์ก็เช็ดพลาง |
๏ โอ้ทูลกระหม่อมแก้ว |
พระละแล้วคระไลปาง- |
นี้นี่มิมีทาง |
จะนิทัศน์สถานไหน |
๏ บูชาสการเล่า |
ยลเปล่าและแปรไป |
เปนเปลี่ยวจะปลงใจ |
สละลืมก็เหลือฝืน |
๏ นับวาระว่างเว้น |
บมิเห็นพระโกษฐ์คืน |
คงยั้งและยั่งยืน |
ดุจวายุพาหาย |
๏ โกษฐ์เคลื่อนละคลองจัก- |
ษุมลักก็ต่างฟาย |
ฟูมอัสสุชลราย |
ณระหว่างวิถีสอง ฯ |
๑๔๏ อัญเชิญพระโกษฐ์สกลเอก |
รุจิเรกอร่ามทอง |
ถับถึงพระเมรุก็ประคอง |
พระบรมโกษฐ์กาญจน์ |
๏ ขึ้นยานมาศฉัตรเศวต |
ปริวัฏพระเมรุวาร |
สามรอบและจึงประดิษฐาน |
ณพระเมรุภายใน |
๏ งามโกษฐ์พระโกษฐ์บรมนาถ |
ปิยราชนเรนทร์ไท |
งามพรายพะพรายพิมลไพ |
จิตรภาพมเลืองพราย |
๏ งามลายสลักวิจิตรลัก- |
ษณะเลิศประดับลาย |
งามดุจประดุจวชิรฉาย |
ชวลิตกระจังเงา |
๏ งามเด่นสง่ายลสง่า |
ศุภพร่าพะแพรวเพรา |
งามพิศพิพิธรุจิเฉลา |
จิตรกรประกอบทำ |
๏ งามสมอนุจฉวิกสม |
พระบรมศพนำ |
งามมาสโมสรจะจำ |
ปริยายก็สุดแสน |
๏ งามเมรุมาศพิศตระการ |
กลเทพย์พิมานแมน |
งามยอดตลอดอธิกแทน |
ทิพชั้นดุสิตสรวง |
๏ งามสรรพลักษณผนัง |
ฉลุลายเฉลาปวง |
งามหลากสลักบุษปดวง |
พิศเหลืองและเพดาน |
๏ งามดาวประดับดุจประดิษฐ์ |
ระดะด้วยมณีฉาน |
งามฉัตรประจำระยะตระการ |
และเศวตฉัตรชัย |
๏ งามสุดประเสริฐวรวิสูตร |
ก็วิจิตรสองไข |
งามฉากขจิตพิศพิไล |
ศุภภาพเลขา |
๏ งามเมรุทิศดุจสุวรร |
ณระยับชะโลมทา |
งามภู่และพวงบุษปมา |
ลยชื่นระรื่นคันธ์ |
๏ งามสังฆอาสน์ศุภสอาด |
ก็พิลาสสอาดครัน |
งามไทยทานพัสดุสรร |
พระดับอร่ามพราว |
๏ ชมแก้วระย้าระยะรยับ |
รัศมีวะแวววาว |
ชมสีประภัศรและขาว |
นิลเหลืองวะวามนัยน์ |
๏ ชมยามพระพายุขณะพัด |
ประทะกวัดและแกว่งไกว |
ชมพรรณเพียงวชิรใส |
ศุภสุกสอาดตา |
๏ ชมหงส์สุพรรณพิหคหงส์ |
ดุจเหิรระรี่มา |
ชมเชยพระเมรุบรมรา |
ชะเสมือนจะมีใจ |
๏ ชมแล้วก็หงส์สกุณช่วย |
มุขคาบประทีปไฟ |
ชมแสงประหนึ่งรชนิใน |
นภภาคทิฆัมพร |
๏ ชมโคมสว่างประดุจแก้ว |
นพรัตน์อลงกรณ์ |
ชมดั่งจะลอยและจะมิจร |
วะวะวับสลับสี |
๏ ชมงามอร่ามกลจะค้อน |
ศศิธรณราตรี |
ชมชมก็เฉกดุจมณี |
ฆนะเจียรไนครัน |
๏ ชมที่พระราชธประทับ |
ณระหว่างพระวงศ์สรรค์ |
ชมช่อกนกสกลกรร- |
ณิกแลก็ลำยอง |
๏ ชมยอดยะเยี่ยมพินิจกาญ |
จนก้านก็เรืองรอง |
ชมทั่วณเบื้องอุปริผอง |
ก็จรัสจรูญพราย |
๏ ชมสิ้นตลอดณบริเวณ |
วรเมรุสุพรรณราย |
ชมเพลินมนัสจะอธิบาย |
ก็บสิ้นบสุดลง |
๏ รวบรวมก็งามพิมลงาม |
รุจิเรกยรรยง |
ดังเทพมหิทธิพละทรง |
นฤมิตสฤษฎิ์หวัง |
๏ สำหรับสถิตบรมศพ |
บดิศรพระจอมวัง |
จึ่งได้วิไลประดุจดัง |
ทิพเวชยันต์ครั้น |
๏ มากมวญพระวงศ์บรมวง |
ศก็ทรงประชุมกัน |
มุขมาตย์อมาตยสมุหสรร |
พกระทรวงอเนกา |
๏ ปวงชาวสยามสมณพราหม |
ณและราษฎรพา |
กันมาถวายบุษปมา |
ลยแลประทีปราย |
๏ พร้อมพรักสพรั่งก็อลวน |
พิศล้นแลหลามหลาย |
โขมพัสตร์ประดับศริรกาย |
ก็สอ้านสอาดดี |
๏ ชาวต่างประเทศทุรสถาน |
ก็ประมาณอนันต์มี |
ไว้ทุกขตามนิยมจี |
ระประเพณิภูมิ์ตน |
๏ เปนคราสยามิกนิกร |
อนุสรณ์สมัยหน- |
หนึ่งซึ่งจะสาทรกมล |
ฉเพาะภักดิโดยตรง |
๏ มาตร์แม้นพระมิ่งมกุฎปิ่น |
ปรมินทร์จุฬาลง- |
กรณ์เกศสยามรฐทรง |
พระจิรายุยามยล |
๏ ความงามฉะนี้พระจะเกษม |
รติเปรมประจักษ์ผล |
พูลเพิ่มเฉลิมวรกมล |
ก็จะทรงพระสำราญ |
๏ คิดคิดก็แค้นมัตยุราช |
ชรกาจฉกรรจ์หาญ |
เบียนบีบพระชีพพระชนมาน |
บมิรู้จะทำไฉน |
๏ ในวารโสฬศมรัต- |
ติพระขัตติเยนทร์ไทย |
ท้าวทรงเสด็จจรคระไล |
ณพระเมรุถวายเพลิง |
๏ วงศานุวงศ์มุขอมาตย์ |
ก็ถวายประทีปเถลิง |
รำลึกพระเกียรติ์คุณถเกิง |
กิจเสร็จสรูปพลัน |
๏ ข้าน้อยจะขอยุติสุภาพ |
บทกาพย์ประกอบฉันท์ |
เรื่องชมพระเมรุศุภสุวรร |
ณณกาลนี้แล ฯ |
โคลง ๔๏ โอ้องค์ภูวนาถเจ้า |
จอมสยาม |
ปัญจมรัชกาลยาม |
วิโยคแล้ว |
คงสฤษฎิ์แต่พระนาม |
อนันต์พระ คุณนา |
เลื่องลั่นบันลือแผ้ว |
โลกซร้องสรรเสริญ ฯ |
๏ อัญเชิญไตรรัตน์ทั้ง |
เทพย์ทรง ฤทธิ์เฮย |
จงพิทักษ์บริบาลองค์ |
เอกหล้า |
สมเด็จพระปรเมนทร์มง |
กุฎเกศ สยามนา |
เจริญจตุรพิธพรข้า |
บาทน้อมถวายชัย ฯ |
----------------------------