- อธิบาย
- กลอนสุภาพ ของกรมพระนราธิปประพันธพงศ์
- โคลงและฉันท์ ของ “เอกชน”
- โคลงของนายชิณ รายะเลข
- ฉันท์ของกรมพระนราธิปประพันธพงศ
- ลิลิตคำหลวง ของกรมพระนราธิปประพันธพงศ
- อปฺปมตฺตาโหนฺตุ
- โคลงกระทู้ ได้รางวัลในการประกวดสำนวน
- บทดอกสร้อย ได้รางวัลในการประกวดสำนวน
- กลอนสุภาพ ของขุนสารัตถ์ธุรธำรง
- กลอนกาพย์ ของ “เอกชน” กล่าวเรื่องสวรรคต
- แหล่เทศน์มหาพน กล่าวเรื่องสวรรคต
- แหล่เทศน์มหาพน กล่าวเรื่องถวายบังคมพระบรมศพ
- ฉันท์ “ของเอกชน”
- แหล่เทศน์มหาพน กล่าวเรื่องงารพระบรมศพและงารพระเมรุ
- ฉันท์บูชาพระคุณ ของคณะหนังสือพิมพ์ไทย
- ฉันท์บูชาพระคุณ ของคณะหนังสือพิมพ์สยามราษฎร์
- ฉันท์บูชาพระคุณ ของคณะหนังสือพิมพ์สยามราษฎร์ (๒)
กลอนกาพย์ ของ “เอกชน” กล่าวเรื่องสวรรคต
๏ สรวมชีพบังคมบาท | บรมนาถพระทรงธรรม์ |
เจษฎ์จอมมไหศวรรย์ | สยามเขตประเทศไทย |
๏ ซึ่งเสด็จเฉลิมฉัตร์ | ผดุงรัฐเจริญใน |
มงคลมหาสมัย | มหุดดมนิยมวาร |
๏ พระองค์ก็ดังองค์ | ภุชพงศ์พระอวตาร |
แบ่งภาคมาสังหาร | อสุรร้ายมลายสูญ |
๏ ให้เทพยเปนต้น | ณสากลพิภพพูล |
เพิ่มสุขพระอนุกูล | ประกอบด้วยพระการุญ |
๏ แท้เนื่องเรื่องทราบมา | ปรำปรามิน่าหนุน |
นำคิดจับจิตต์จุน | เจือให้เกิดประสาทสรรพ์ |
๏ ซาบชุ่มกมลชื่น | บมีอื่นจะเทียมทัน |
ครั้งจอมนรินทร์ปัญ | จมรัชชธำรง |
๏ เสด็จมาสู่หล้านี้ | สิควรที่จะพิศวง |
เดชคุณอดุลย์ทรง | สฤษฏิ์ไว้แก่ชาวเรา |
๏ เทียบทัดวัตถุหนัก | ยิ่งใหญ่นักก็ยังเบา |
ดินทั้งอุทกเขา | ก็บเทียบบเทียมทัน |
๏ เหตุมากวรมหา | กรุณาทิคุณอนันต์ |
ควรเทอดพระคุณสรรพ์ | สถิตไว้ระหว่างเศียร |
๏ บัดนี้จะกล่าวพจน์ | ยอพระยศแลพระเกียรติ์ |
หวังไว้ให้จำเนียร | ระลึกแจ้งลุจิรกาล |
๏ ปีบรมสมภพ | ฉลูสบณภุมมวาร |
แรมตติยะประมาณ | ทศมะมาสอุดมดล |
๏ ตรงกันกับวันวี | สติมะมีมิควรฉงน |
เดือนนามกันยายน | ร. ศกเจ็ดสิบสองไข |
๏ คือวันพระองค์มา | อุบัติภาคะภพใน |
ฤกษยามบวรไฉน | จะมิน่ามหัศจรรย์ |
๏ เนื่องทรงเจริญมา | พระเสาะสารส่ำสรรพ์ |
นานาพิชาอัน | อุดมเอกพระเชี่ยวชาญ |
๏ ควรรู้พระรู้รอบ | พระรอบคอบกมลมาน |
พระฉลาดพระอาจหาญ | พระยิ่งด้วยพระปัญญา- |
๏ กาลดลพระชนม์โส | ฬสโอ้พระชนกา- |
ธิเบศร์เสด็จลา | ละเสวยศิวาลัย |
๏ พระองค์ถวัลยรัช | เถลิงฉัตรเฉลิมชัย |
ป้องปกพศกไอ- | ศุริยสิ้นเกษตร์สยาม |
๏ ผ่านกรุงผดุงชาติ | นิกรราษฎร์นิคมคาม |
เขตทั่วไผทตาม | อดีตภาคประเพณี |
๏ เนื่องกาละเอกา | ทศวาระอันมี |
มาสพฤศจิกปี | ร. ศกแปดสิบเจ็ดดล |
๏ โดยแท้เมื่อไท้ได้ | เสวยไอศวรรย์อนนต์ |
พระองค์ก็ทรงชน | มระหว่างปฐมวัย |
๏ กษัตริย์อดีตกาล | บุราณนานเสมือนไฉน |
ซึ่งทรงพระชนม์ใน | ฉนำฉนี้ปรีชาชาญ |
๏ เชี่ยวศิลปาคม | อุดมยิ่งวิจารณ์ญาณ |
สามารถแลอาจหาญ | ก็ยากหาบห่อนเห็น |
๏ นับแต่พระองค์ได้ | ครองมไหศวรรย์เปน |
ปิ่นภูมิชอุ่มเยน | ศิรเกล้าพศกสยาม |
๏ ทรงเปลี่ยนและแปลงดัด | ผดุงรัฐนิคมคาม |
ควรชอบประกอบตาม | สมัยโลกนิยมชม |
๏ รวบเริ่มผเดิมสรร | พะสิ่งอันประสงค์สม |
สัมฤทธิปรารมภ์ | ประเทศเอกราชเรา |
๏ ขนบธรรมเนียมอัน | บุราณสรรพะหนักเบา |
ควรบ่งพระองค์เอา | เปนเยี่ยงยืนมิคืนคลาย |
๏ ข้อใดผิไม่ควร | จะเปนส่วนคเนหมาย |
ดำริห์ปริยาย | ให้เปนแบบฉบับไป |
๏ สิ่งนั้นทรงบั่นทอน | และลดหย่อนเพื่อเบาใจ |
แก่ราษฎรใน | ประเทศเนื่องพระองค์ครอง |
๏ โทษใดเดือดร้อนราษฎร์ | ก็ประกาศและเปลี่ยนปอง |
ปลดเลิกและเพิกผอง | ประทุษฐ์หายเหือดร้ายแรง |
๏ กฎหมายคดีศาล | วโรงการให้ดัดแปลง |
โดยโลกนิยมแถลง | มิอาจล่วงติท้วงติง |
๏ ระเบียบสิ่งเรียบร้อย | พระก็คอยจะอ้างอิง |
เหตุให้ชนเห็นจริง | ประดุจดั่งพระองค์แสดง |
๏ แม้การประดับร่าง | ขนบอย่างบุราณแปลง |
โอ่อ่าสง่าแผลง | พิลาสยลกว่าหนหลัง |
๏ กิจการณบ้านเมือง | ก็เมลืองพระทรัพย์ดัง |
หลั่งไหลมาเองยัง | มิหย่อนย่อพยายาม |
๏ แท้ราชธนหาก | สละมากก็หมายความ |
พิพัฒน์ลุรัฎฐ์งาม | พระหทัยมิท้อถอย |
๏ ส่วนทรงผดุงพุท | ธสาสน์สุดจะเลิดลอย |
เพียงไรพระใฝ่คอย | ทำนุนิตย์ณกิจปวง |
๏ อาวาสพยาบาล | สภาคารโรงเรียนหลวง |
กรมส่ำและกระทรวง | ทะบวงสถานอุฬารงาม |
๏ ตึกรามทั้งร้านห้าง | ดูสำอางสอาดหลาม |
แลลิ่วสล้างตาม | ถนนพิศพิไลตา |
๏ โรงเลื่อยและโรงสี | ก็มากมีเสมอมา |
หุ้นบริษัทพา | ณิชกรรมธนาคาร |
๏ สารพัดถนัดมี | อเนกที่เที่ยวสำราญ |
ปลุกปลื้มหทัยบาน | เพราะแปลงเปลี่ยนระเมียรงาม |
๏ ทางไกลก็เหมือนใกล้ | เพราะรถไอรถไฟหลาม |
ควรคิดสฤษฎิ์ตาม | ขนบไหนก็ทำลง |
๏ ที่รกก็ราบเปน | ถนนเห็นน่าพิสวง |
เพราะเหตุพระองค์ทรง | พระปรีชาจะหาไหน |
๏ โทรศัพท์ก็สรรค์เษก | โทรเลขก็ดั่งใจ |
ปานทิพยโสตใน | บุราณกาลบมีเหมือน |
๏ ในเขตมหานคร | ประชากรกระฉ่อนเตือน |
นึกเทพสภาเยือน | สพรั่งบนถนนหลวง |
๏ วางพลตระเวนราย | ตลอดสายสถลปวง |
ไฟฟ้าสง่าดวง | ประจำรัตติกาลควร |
๏ ป้องกันนิกรพาล | มิให้รานรังแกกวน |
แก่ราษฎรมวญ | เพราะสว่างกระจ่างแสง |
๏ ถนนลาดสอาดสอ้าง | มิรกร้างอาศรัยแรง |
ค่าจ้างผดุงแปลง | พนักงารบำรุงเสมอ |
๏ พฤกษ์ปลูกประจำราย | ตลอดสายถนนเลอ |
แลลิ่วละลานเออ | ฉอุ่มอ่าสง่างาม |
๏ เพ่งผ่านสพานผอง | ที่ข้ามคลองตลอดตาม |
ถนนหลวงทั้งปวงนาม | ประจำพึงตลึงหลง |
๏ เหล็กหินชลอหล่อ | ประหลาทหนอช่างบรรจง |
เหมือนทำด้วยไม้งง | ณกมลฉงนฉงาย |
๏ ฝ่ายสถลตระการหลาก | ชลมารคก็เรียงราย |
สองฟากตลิ่งหลาย | ตลอดเหลือนับเรือแพ |
๏ ฝั่งเนื่องนทีเขต | นคเรศก็จอแจ |
บ้างขึ้นบ้างล่องแล | มิขาดแนวณแถวชล |
๏ นามเรือต่างต่างมาก | เปนอันยากยุบลยล |
แล่นหลีกอยู่สับสน | พิศสพรั่งสพริบเพรา |
๏ แพตั้งสินค้าขาย | ประจำรายตำแหน่งเนา |
สุดพรรณนาเกลา | ณกลอนกาพย์ให้ทราบพอ |
๏ พระองค์จำนงจิตต์ | สุขุมคิดจะใคร่ชลอ |
สินค้าเพื่อเพียบพนอ | เพราะเนื่องกับประเทศผอง |
๏ ให้รุ่งเจริญพา | ณิชการะมูลมอง |
เห็นหัตถกรรมของ | วิเทศอันอุดมผล |
๏ ทรงหยั่งวิจารณ์ญาณ | สมานจิตต์ประชาชน |
ต่างชาติ์ภาษาจน | จะทรงทำได้เพียงใด |
๏ บำรุงให้เปนสุข | นีรทุกข์นีรภัย |
เท่ากับพศกใน | สยามรัฎฐ์มิแปรผัน |
๏ เพื่อหวังสุคุณสาร | จิรกาลมิเร็ววัน |
ให้ทั่วให้ถึงกัน | เพราะทรงกอปร์พระการุญ |
๏ ทรงเห็นประโยชน์เนิ่น | ความเจริญจะเปนทุน |
บังเกิดเพราะเทิดคุณ | ผดุงราชไมตรี |
๏ กับต่างประเทศอัน | อุดมสรรพ์ประเสริฐศรี |
ด้วยวิทยาปรี | ชะชอบกับสมัยกาล |
๏ เหตุนี้พระองค์จึง | สละซึ่งพระสำราญ |
ปรีดิ์เปรมเกษมสานต์ | ในพระองค์มิอาลัย |
๏ สู้ยากพระกายหน่าย | พระสุขคลายเสด็จไป |
สู่แดนยุโรปไกล | ทวีปต่างประเทศสถาน |
๏ เมื่อคราฉนำร้อย | สิบหกสร้อยนิยมกาล |
ข้ามโอฆะกันดาร | มหาสมุทร์ชเลไกล |
๏ ฝ่าคลื่นและฝืนลม | ระทมตรมพระกายไป |
เพื่อหวังประโยชน์ใน | ประเทศนั้นและนำมา |
๏ เปนคุณแก่บ้านเมือง | ให้ประเทืองเถลิงหา |
เหตุศีวิไลซ์พา | พยุงล้วนแต่ส่วนดี |
๏ มีพระหทัยอ่อน | จะเชิดช้อนพระไมตรี |
กับต่างประเทศมี | อนุสนธิเนื่องกัน |
๏ ในสิ่งสมควรอ่อน | พระองค์หย่อนมิตึงขัน |
ควรเดิรเจริญนันท์ | มนัสน้อมประนอมใจ |
๏ พระองค์เสด็จแดน | ณแว่นแคว้นกษัตริย์ใด |
ชอบอัธยาศรัย | บมิหน่ายพระทัยเธอ |
๏ ทั่วทุกประเทศจัด | ประดิษฐ์รัฐดิเรกเลอ |
ต้อนรับแลบำเรอ | บำรุงโดยประพาสแดน |
๏ ควรเจริญสง่าศรี | และเปนที่ประเทิงแสน |
เสวยสุขมิขาดแคลน | ขณะคราวเสด็จดล |
๏ ใช่แต่จะทรงปัน | พระสัมพันธมิตรผล |
ทั้งราชกิจยล | ตลอดทุกประเทศไป |
๏ ทรงทอดพระเนตรการ | อันไพศาลณด้าวใด |
ทราบชัดพระหฤทัย | ก็ทรงจำเปนตำรา |
๏ เพื่อจักเปนแบบอย่าง | ระหว่างกิจซึ่งทรงหา |
ใคร่เพื่อจะนำมา | เปนฉบับประกอบตาม |
๏ ไทยเราจะเทียมเทียบ | เสมอเปรียบมิเสื่อมทราม |
คู่หล้าสง่างาม | เจริญทันประเทศเขา |
๏ หลายมาสเสด็จกลับ | แต่นั้นนับถิ่นไทยเรา |
ปางก่อนถึงหย่อนเยาว์ | จะย่างสู่สมรรถเสมอ |
๏ สมดังมโนมาด | มิแคล้วคลาศวิจารณ์เออ |
ไทยเราเพราะใครเผลอ | พินิจควรหรือคนไทย |
๏ เปลี่ยนโน่นกระทำนี่ | ให้ทวีเจริญใจ |
ควรแท้นิทัศน์นัย | ประดิษฐ์แปลกเสมอกาล |
๏ ทั่วทั้งสยามรัฐ | สารพัดจะสำราญ |
ถึงไกลและช้านาน | ประดุจใกล้และเร็ววัน |
๏ นาเนกประการส่ำ | สุดถ้อยคำจะรำพรรณ |
รวบรวมสรุปสรรพ์ | อดิเรกอุดมสม |
๏ นับว่าเจริญได้ | ประเทศไทยนิยมชม |
ควรที่จะปรารมภ์ | พระคุณูปการผอง |
๏ พระปิ่นดิลกปัญ | จมนั้นถนัดครอง |
เขตรัฐสยามผยอง | ภิยโยด้วยประการใด |
๏ เห็นได้สดวกดาย | มิบรรยายก็แจ้งใจ |
ปรากฎกระจ่างนัยน์ | มนุษย์จักมะลักเห็น |
๏ นี้ฝ่ายอาณาจักร์ | พระพิทักษ์ผดุงเย็น |
เกล้าชาวสยามเปน | สุขด้วยพระการุญ |
๏ พระทรงธำรงนิตย์ | ณทศพิธอดุลย์คุณ |
คือราชธรรมสุน | ทรเลิศประเสริฐสม |
๏ ไพบูลย์มิบกพร่อง | และถูกต้องคตินิยม |
เยี่ยงปราชโญดม | อนุมัติพิพัฒน์ผล |
๏ พระญาติ์พระวงศ์ผอง | พระก็ปองเปนกังวล |
บำรุงผดุงจน | ตลอดทั่วพระองค์คง |
๏ ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน | หฤทัยพระจำนง |
ใคร่ให้เสวยมง | คลสุขเกษมสานติ์ |
๏ หมู่มุขอมาตย์ปวง | ทุกกระทรวงทบวงการ |
ผู้ใดเชาว์ไวชาญ | วิทยานานามี |
๏ รู้รอบประกอบกิจ | สุจริตเจริญศรี |
เที่ยงสัตย์สุขุมปรี | ชาฉลาดแลอาจหาญ |
๏ พระองค์เอาภารเพื่อ | ผดุงเอื้ออิกเจือจาน |
ด้วยราชบำนาญ | ยศศักดิ์เผล็ดบำเหน็จหนุน |
๏ ควรน้อมศิโรตม์ก้ม | หัตถ์ประนมบังคมคุณ |
เปนที่พิเศษสุน | ทรนับคุณากร |
๏ นั่นแหละจะเปนศรี | สวัสดีสุภาภรณ์ |
แก่เราผู้ราษฎร | นิจกาลมิแปรผัน |
๏ ฝ่ายพุทธจักร์เล่า | พระผ่านเผ้าผู้ทรงธรรม์ |
ไท้มีพระคุณอนันต์ | ทนุมุ่งพยุงเสมอ |
๏ บำรุงพระอาราม | วิหารงามสง่าเลอ |
หลายหลากพระหากเปรอ | มิปล่อยทิ้งให้เสื่อมสูญ |
๏ ปวงบรรพชิตฝ่าย | ทุกนิกายก็เพิ่มพูล |
รับภาระเปนธูร | พระอาวาสเสนาสน์หลวง |
๏ หมู่สงฆบรรดา | ภิกษุสามเณรปวง |
ได้สุขสบายทรวง | บมิสบลำเค็ญเข็ญ |
๏ อุปถัมภ์พระพุทธวัจน์ | ปริยัติธรรมเปน |
ส่วนเหตุพิเศษเห็น | ประโยชน์มีนั้นมากมาย |
๏ พระเกรงจะกลายทราม | พระก็ตามขยับขยาย |
เผยเปิดให้เลิศหลาย | และจัดสอบพิชาสรรค์ |
๏ กำหนดมคธพากย์ | ภาษาหลากแถลงธรรม์ |
รวมเก้าประโยคสัณห์ | อนุสนธิสำแดง |
๏ ภิกษุและสามเณร | ต่างจัดเจนพระธรรมแถลง |
บาลีก็แจ้งแจง | และแปลสอบพิชาชาญ |
๏ สงฆ์ใดพิเศษรู้ | เถระผู้พิจารณ์ญาณ |
สามารถและอาจหาญ | อัตถธรรมคุโณดม |
๏ ทรงโปรดพระราชทาน | ยศศักดิ์ฐานนิยมชม |
ต่ำสูงสรุปสม | พิเศษโดยลำดับไป |
๏ พัดแฉกประกอบรา | ชทินนามะขานไข |
มีนิตยภัตร์ใน | ระหว่างมาสพระราชทาน |
๏ ถานานุกรมจัด | ก็รับพัดปัจจัยทาน |
เปรียญเชี่ยวฉลาดชาญ | ณเชิงอัตถธรรมดี |
๏ พัดปักตระการงาม | ยลอร่ามสง่าศรี |
ตามชั้นประโยคมี | นิตยภัตร์อุดมสม |
๏ ทรงตั้งสมณศักดิ์ | นี้เหตุจักให้ชื่นชม |
ในธรรมวโรดม | จะได้สืบพระสาสน์นาน |
๏ ก็แตกก็ฉานใน | วรไตรปิฎกธาร |
เพราะเหตุพระองค์สมาน | พุทโธวาทให้โศภน |
๏ ทรงเปนประธานส่ำ | พุทธสาสนิกชน |
สำแดงแสวงผล | พิบากสิ่งที่ชอบธรรม |
๏ เปนส่วนกุศลวัตร์ | ปฏิบัติบำเพ็ญนำ |
สรรพ์สุจริตกรรม | ดำเนิรสู่นิสัยตน |
๏ ถ้าหากพระองค์ทรง | สละปลงมิกังวล |
พุทธสาสน์ก็หมองมล | จะรุ่งเรืองแต่ไหนมา |
๏ อาณาประชาราษฎร์ | ย่อมจะขาดประพฤติหา |
ซึ่งธัมมสัมมา | ปฏิบัติ์ก็ทรุดลง |
๏ นี้โดยพระองค์นำ | ประพฤติ์ธรรมประเสริฐทรง |
พระราชศรัทธาคง | สถิตไว้สถาวร |
๏ เปนที่ปิโยดม | นิยมชมและอนุสร |
ของเหล่าประชากร | สมณพราหมณาจารย์ |
๏ ทั่วทั้งสยามเขต | และวิเทศต่างสาธุการ |
บรมโพธิสมภาร | อิกพระอัธยาศัย |
๏ เปนที่เฉลิมเนตร์ | อันพิเศษประเทิงหทัย |
ครั้งสองเสด็จไป | ยุโรปอิกสมัยกาล |
๏ ศกร้อยยี่สิบหก | นิยมยกลิขิตขาน |
เพื่อใคร่จะสำราญ | พระกายส่วนพระองค์เอง |
๏ นานาประเทศกษัตริย์ | เอกรัฐก็ยำเยง |
กษัตริย์บุราณเพรง | เจริญราชไมตรีเคย |
๏ มีอยู่ก็คราวหนึ่ง | จะนำซึ่งนิเทศเฉลย |
อ้างเหตุภิปรายเปรย | อยุธยาสมัยกาล |
๏ สมเด็จนารายณ์ราช | ธประภาษวโรงการ |
บัญชาให้นายปาน | ราชทูตจรัลไป |
๏ สู่ถิ่นนครเขต | ฝรั่งเศสเจริญไม- |
ตรีกับวิเทศใน | บุราณกาลก็คราวเดียว |
๏ นอกนั้นบห่อนมี | กษัตริย์ที่ทรงเปรื่องเปรียว |
เสด็จไปมิเคยเฉลียว | คนึงดั่งพระองค์เลย |
๏ นับแต่พระองค์ครอง | สยามผองภิรมย์เชย |
ชื่นชอบกมลเฉลย | บรรลุสี่สิบสามปี |
๏ คำนวณคเนมาก | กษัตริย์ภาคบุราณมี |
ทุกทุกพระองค์จี- | รกาลก็บมีปาน |
๏ ทั้งความทวีวัฒน์ | ผดุงรัฐก็เอาฬาร |
กว่าในอดีตกาล | ฉนั้นนั่นมิใช่หรือ |
๏ ไทยเราก็เทียมสู้ | เจริญสู่วิลัยลือ |
เอื้อมเอาจะถึงมือ | และหมายตรงประสงค์พลัน |
๏ โอ้โอ๋ผเอิญเคราะห์ | ช่างฉเพาะฉกาจครัน |
มัจจุราชเหี้ยมหุนหัน | ขณะนี้มิควรหนอ |
๏ เบียนบ่งพระทรงฤทธิ์ | บขุกคิดเพียงผ่อนรอ |
พระชนม์ให้ดลพอ | สมควรจะเสวยสวรรค์ |
๏ สุดคำจะพร่ำเอ่ย | กระไรเลยพระโรคฉกรรจ์ |
วักกะพิการอัน | เอื้อมประสบพระทรงชัย |
๏ โดยด่วนประชวรกาล | ก็เจ็ดวารมิทันไร |
โอ้เหลือจะอาลัย | สลดล้ำร่ำพรรณนา |
๏ แพทย์ผู้รอบรู้ถนัด | มิเต็มหัตถ์เพื่อคัดหา |
เครื่องห้ามพระอาพา | ธโอสถประกอบถวาย |
๏ พระชนมายุน้อยนับ | มิสมกับพระพลกาย |
เพียงห้าสิบแปดหมาย | คณนาฉนำตาม |
๏ ในวันคำรบยี่ | สิบสองมีบรรยายความ |
มาสไขสมัยนาม | ตุลาคมนิยมขาน |
๏ ร. ศกนับตกร้อย | ยี่สิบสร้อยอิกเก้ากาล |
ตรงร่วมกับแรมวาร | สี่ค่ำนั้นคือวันเสาร์ |
๏ โสณะฉนำมาส | สิบเอ็ดราษฎร์เหลือคาดเดา |
โดยข่าวถึงชาวเรา | รุ่งรู้ว่าณราตรี |
๏ สองยามย่ำนาฬิกา | สี่สิบห้าเศษนาฑี |
เคราะห์ก่อมิรอรี | ระรานปิ่นไผทไทย |
๏ เอกองค์พระทรงยศ | สวรรคตละครรไล |
จากโลกมนุษย์ไป | สถิตสถานพิมานแมน |
๏ วาบอกพศกสยาม | เมื่อทราบความตลอดแดน |
ดาลโศกกำสรดแสน | ระทดสุดจะกำศรวญ |
๏ ส่ำราษฎร์อนาถโอ้ | วิปโยคเยือกครวญ |
เหตุยังมิบังควร | อุบัติมาประจักษ์มี |
๏ ดินฟ้าอากาศพิศ | พินิจผิดดูเผือดสี |
เช่นช่วยประชาชี | ประชุมทั่วคำนึงถึง |
๏ แต่นี้ผิจิตต์จัก | สวามิภักดิ์และรำพึง |
ร้อนรุ่มระรุมรึง | อุระร่าวสักเพียงไร |
๏ บ่ห่อนประสบเห็น | พระผู้เปนบิดรไทย |
องค์เดียวเสด็จไป | คำนึงเหตุคระโหยหวน |
๏ ใช่แต่สยามชน | จะเศร้ากมลและครุ่นครวญ |
แม้ทวยวิเทศมวญ | ก็รันทดทั่วทุกแดน |
๏ มากเหลือจะอาลัย | รำลึกในพระองค์แสน |
เสด็จเวิ้งวิมานแมน | สมมตทรงเกษมสานติ์ |
๏ ส่วนเราเหล่าราษฎร์โอ้ | หมายพึ่งโพธิสมภาร |
เนิ่นนับกัปปาวสาน | ก็สุดใคร่พระคืนครอง |
๏ มีหวังเพียงบังคม | พระบรมโกษฐ์ทอง |
บูชิตอุทิศสนอง | และเทิดทักษิณาทาน |
๏ เพื่อได้ฉลองพระเดช | พระคุณเจตนาการ |
เปนสิ่งพลีสาร | ถวายส่วนกุศลมัย |
๏ บัดนี้ประจวบการ | มโหฬารถเกิงไกร |
เกริกชาวนิกรไทย | จะกระทำบำเพ็ญผล |
๏ งารถวายพระเพลิงเสถียร | เถลิงเกียรติ์พระจอมพล |
เมรุมาสพิลาสยล | สมัยนี้ถนัดตา |
๏ ชาวเราสยามราษฎร์ | จะแคล้วคลาศมิอาจหา |
เห็นโกษฐ์พระเบญจมา | ธิปนาถอนาถหนอ |
๏ แม้เสด็จสวรรคต | ก็ปรากฎพระคุณพอ |
เพียบเพียงเรียบเรียงชลอ | เฉลยนั่นมิฟั่นเฟือน |
๏ เท่ากับทรงยับยั้ง | พระชีพยังยั่งยืนเตือน |
จิตต์นึกลำลึกเหมือน | พระองค์คงดำรงชนม์ |
๏ เอกองค์ทรงธรรมผู้ | ผดุงภูมิมณฑล |
เปนสุขเกษมสกล | เกษตร์ภพสยามผอง |
๏ นั้นฤๅคือพระบาท | มกุฎราชธำรงครอง |
เทียมทัดฉัตร์แก้วของ | นิกรข้าพระบาทแทน |
๏ ปิ่นปกชนกนาถ | อภิชาติมิขาดแคลน |
รื่นร่มเริงรมย์แสน | อุดมโดยสวัสดี |
๏ แน่เขตประเทศไทย | จะวิลัยเฉลิมศรี |
เกียรติศักดิ์สิจักทวี | พิพัฒน์เลิศประเสริฐสม |
๏ ขอจุ่งพระจอมฉัฏ | ฐกษัตริย์สุโรดม |
ทรงวายพระทุกข์ระทม | ภยูบัทว์พิบัติกษัย |
๏ ส่ำอันตรายสา | รพัดกาละใดไกล |
กลายปราศพินาศไป | มิข้องเบื้องพระบทมาลย์ |
๏ สรวมทรงพระชนม์เจริญ | จำเนียรเนิ่นเกษมปาน |
เทเวศร์เสวยสถาน | สถิตทิพพิมานบน |
๏ ปวงเปนริปูปอง | ริลำพองรำพึงผล |
อันเนื่องอนัตถ์ดล | ณพินาศมิคงนาน |
๏ ดั่งข้าพระพุทธเจ้า | กวีเหล่านิพนธ์สาร |
นามครบณนพทวาร | ถวายพากย์พระพรเทอญ ฯ |
----------------------------